Parkinson Cerrahisi Nedir?

Parkinson hastalığı, hareket bozuklukları ile karakterize, toplumda erkeklerde daha sık görülen, ilerleyerek devam eden bir nörodejeneratif hastalıktır. Parkinson hastalığı, toplumda ilerleyen yaşla özdeşleşen bir beyin hastalığı olarak bilinir. Hastalığı çevresinde duyan bireyler, özellikle aile içinde bu hastalığın teşhis edilmesi ile “Parkinson hastalığı nedir?” sorusunu sıkça sorabilir. Hastalığın tanımlanmasından bu yana pek çok araştırma yapılmış, ancak bu bozukluğun tam olarak neden kaynaklandığı netleşememiştir. Bu nedenle Parkinson sebebi çok farklı faktörlere bağlı olarak, beyindeki bazal ganglion denen bölgedeki hücre kaybıdır. Zamanla motor fonksiyon kaybı görülür. Hastalık kişinin gittikçe günlük işlerini yaparken bile zorlanmasına neden olur.

Parkinson Hastalığı Nedir?

Parkinson ne demek?” sorusunun yanıtı, dopamin eksikliğine bağlı motor hareketlerde bozuklukla karakterize bir nörodejeneratif hastalık olarak verilir. Dopamin ise beyinde motor fonksiyon, ruh hali, öğrenme, bellek gibi hayatsal işlerden sorumlu olan bir moleküldür. Dopamin, nöronlar arasında sinyal iletimi sağlayan nörotransmitter denen önemli molekül çeşitlerinden biridir. Özellikle basal ganglion denilen 2 küçük çekirdekçikteki substantia nigra alanında üretilir. Bu alanda herhangi bir deformasyon molekülün üretimini engelleyebilir. Parkinson hastaları dopamin eksikliğine bağlı olarak dinlenme ya da hareket halinde titreme, refleks bozukluğu, hareket kısıtlılığı belirtilerini gösterir.

Parkinson Hastalığı Nasıl Oluşur?

Parkinson hastalarındaki bozukluğa bağlı olarak basal çekirdeklerde renk değişikliği, bu alanda ve beyin sapında Lewy cisimciği denilen yapı görülür. Bu cisimcikler alfa-synuclein içeren ve görüntüleme yöntemleri ile tespit edilen hatalı protein katlanmaları oluşturur. Beyinde anormal renk değişikliği oluşturarak basal cisimciklerin normal fonksiyonda çalışmasına engel olur. Bu durum Parkinson hastalığı belirtileri arasında en fazla tremor, rijidite, bradikinezi gibi hareket değişikliklerine neden olur.

Parkinson Hastalığı Neden Oluşur?

Dopamin fazlalığı pek çok soruna yol açabileceği gibi eksikliği de Parkinson için ana neden olarak bilinir. Ancak hastalık  hakkında bu bilinenler yine de “Parkinson neden olur?” sorusunu tam olarak yanıtlayamaz. Hastalığın temelinde genellikle genetik yatkınlık, erkek cinsiyet, çevresel etkenlere bağlı maruziyet gibi risk faktörleri vardır.

Parkinson Hastalığının Atakları Olur Mu?

Parkinson evrelerle ilerleyen ve seyri değişen bir hastalıktır. Ancak epilepsi gibi belirgin nöbet zamanları yoktur. Bazı hastalarda başlangıç döneminde ilk evreleri ayırt etmeye yarayan akinetik ataklar görülebilir. Parkinson atağı belirtileri genellikle aniden donma, adımlarda yavaşlama ya da durma gibi harekete yansıyan değişikliklerle birlikte, hafıza kaybı, cümle kurmakta zorlanma gibi duraksamalarla da kendini gösterir. Bunların yanında ileri evrelerde bağımlı hasta gruplarında anksiyete, panik bozukluk, depresyon gibi ruh hali bozuklukları da görülebilir.

Parkinson Hastalığı Belirtileri Nedir?

Teşhis almış hastalar ya da hasta yakınları hastalığın seyri hakkında bilgi sahibi olmak için “Parkinson belirtileri nelerdir?” sorusunu sorabilirler. Erken evreden ilerleyen dönemlere kadar değişen belirtiler olabilir. Hastaların muayene ve tetkikler sonucu gösterdiği Parkinson belirtileri şunlardır :

• Tremor ( hareket halinde titreme)
• İstirahat tremoru (dinlenme halinde titreme)
• Bradikinezi (hareketlerde yavaşlama)
• Mimik kaybı
• Akinezi (hareketlerde ani donma)
• Huzursuz bacak sendromu
• Uyku bozuklukları
• Refleks kaybı
• Baş dönmesi, düşme, bayılma
• Postür bozuklukları
• Konuşma güçlüğü
• Yutma güçlüğü
• Yazı yazarken zorlanma

Parkinson Hastalığı Riskleri Nelerdir?

Parkinson hastalığı belirtileri için kişinin doğumundan tüm yaşamı boyunca geçirdiği süre değerlendirilmelidir. Risk unsurları da bu değerlendirme ile ortaya çıkabilir. Hastalığın oluşumunda genellikle genetik yatkınlık, özellikle ailede Parkinson öyküsünde, çevresel etmenler, kişinin yaşam tarzı ve beslenme şekli en belirleyici risk faktörlerindendir.

Parkinson Hastalığı Evreleri Nelerdir?

Parkinson belirtileri görüldüğü andan itibaren hasta evreleme ile takip edilebilir. Hastalığın gelişimi genel çerçevede 5 evreye ayrılır :

• Evre 1: Bu evrede belirtiler görülmeye başlanır. Vücudun bir tarafında titreme, mimik kaybı, hareket yavaşlaması gibi dikkatle fark edilecek belirtiler vardır. Hastanın hayat konforunu her zaman etkilemediğinden uzun süre hastalık fark edilmeyebilir.
• Evre 2: Bu evrenin ilk evreden farkı, tutulumun diğer vücut tarafında da görülmeye başlamasıdır.
• Evre 3: Bu evrede Parkinson hastalığı kendini bilateral olarak gösterip hastanın günlük işlerini etkiler. Postür bozukluğu, yavaş yürüme, çekme testinde pozitiflik, hareket kısıtlanması ve hareketlerde yavaşlama, bilateral tremor görülür. Hastaların çoğu kendi işlerini yapabilecek yeterliliğe sahiptir. Yürüyüş bozuklukları, ayak sürme, düşme olabilir.
• Evre 4: Bu evrede hastalık tamamen belli olmak birlikte belirgin özürlülük görülür. Hasta günlük işlerinde dahi bakıma gereksinim duyar. Yürüme güçlüğü, ciddi tremorlar, yüksek doz ilaç alımı ile yan etkiler sık yaşanır.
• Evre 5: Hastalığın en ileri evresidir. 5. evre Parkinson hastalığında kişi tek başına yaşamını sürdüremez. Günlük rutinlerini bile yapması çok zordur. Yürüme güçlüğü çeker. Yatağa ya da tekerlekli sandalyeye bağlı yaşamını sürdürür. İlaçların dozu oldukça yüksek olduğu için yan etkiler sıktır. Hastanın ilerleyen dönemde ruh hali bozuklukları yaşaması olasıdır.

Parkinson Hastalığı Nasıl Anlaşılır?

Parkinson hastalığı belirtilerinden şüphelenilen hasta için ilk olarak fiziksel muayene yapılır. Daha sonra görüntüleme yöntemleri ile kesin tanı konulabilir. Manyetik rezonans, SPET ve PET tarama ile beyinde hasar olan bölge tespit edilir. Erke teşhis pek çok hastalıkta olduğu gibi bu hastalıkta da yaşam kalitesini ciddi şekilde olumlu etkileyebilir.

Parkinson Hastalığı Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Hastalık teşhis edildikten sonra başlangıç evresinde ise ilk olarak semptomatik tedavi yapılır. Farmakolojik tedavide ilk seçenek dopamin salgılatıcı madde olan Levadopa’dır. Parkinson, ilerleyen bir hastalık olduğu için hekimin tavsiyesi ile cerrahi tedavi seçenekleri de değerlendirilebilir.

Parkinson Cerrahisi Nedir?

Günümüzde teknolojinin ve tıbbın imkanlarının artışıyla Parkinson hastalığı tedavisi için cerrahi seçenekler daha sık uygulanır. Parkinson cerrahisi için uzman nörolog ve beyin ve sinir cerrahı ile tedavi planlanır. Cerrahiye uygun olan hastalar genellikle tremorlar, yürüme bozuklukları, denge kaybı, postür bozukluğu, rijidite, akinezi, bradikinezinin artış gösterdiği hastalardır. Cerrahi seçenekler hastanın durumuna ve hastalığın evresine göre planlanır. Bu tedavi modelleri en sık şu şekildedir :

• DBS (Derin Beyin Stimülasyonu): Beyin pili olarak bilinen bu ameliyatla denge bozukluğu, hareket yavaşlaması, titreme gibi belirtiler ciddi oranda düzeltilerek yüksek başarı yakalanır.
• Ablasyon cerrahileri (talamotomi, pallidotomi): Bu tedavi modellerinde beyinde hasarlı bölge tespit edilerek oraya lokal anestezi altında ablasyon yapılır.
• Odaklı ultrason: Ultrason ile yapılan tedavi modelinde herhangi bir kesi açılmadığı için invaziv işlem olarak değerlendirilmez.

Parkinson Hastalığı En Sık Kimlerde Görülür?

Parkinson hastalığı en sık erkeklerde ve 50-60 yaş sonrasında görülür. Özellikle 65 yaş üstü nüfusun %1 kadarında hastalık istatiksel olarak hesaplanmıştır. Türkiye’de hastalık yaklaşık 100 kişiden birinde ortaya çıkabilir.

Parkinson Cerrahisi Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Parkinson hastalarına hangi bölüm bakar?

Parkinson hastalığı ileri uzmanlık gerektiren bir takip ve tedavi gerektirir. Bu nedenle 6 yıllık lisans eğitimini tamamladıktan sonra 5 yıl da nöroloji uzmanlığı eğitimi almış uzman nörologlar ya da beyin ve sinir cerrahisi uzmanları bu hastalara bakar.

Parkinson hastalığının ameliyatı var mı?

Parkinson tedavisi günümüzde cerrahi ile yapılabilen ve başarılı sonuçlar ortaya çıkaran seçeneklere sahiptir. Bu tedaviler arasında farmakolojik tedavinin yanı sıra cerrahi tedavi de vardır. Ayrıca fizyoterapi ile hastaların hareket yetenekleri arttırılabilir.

Parkinson atakları nasıl olur?

Hastalığın ilk evrelerinde yüz ifadesinde ve mimiklerde kayıp, yürürken yavaşlama, reflekslerde azalma, hareket halindeyken aniden donma, sebepsiz düşme gibi belirtiler atakları gösterir.

Parkinson hastaları neleri yapamaz?

Erken tanı hastalar için çok değerlidir. Ancak doğru zamanda tanı ve gerekli tedavi yapılmadığı durumda hastalık hızlı şekilde ilerleyebilir. Bu durumda genellikle 3. evrenin sonunda olan hastalar ile 4. ve 5 evredeki hastalar günlük işlerini dahi yapamayabilir, bakıma ihtiyaç duyabilirler.

Parkinson için hangi testler yapılır?

Parkinson için kanda kesin olarak bakılacak bir parametre, gen testi gibi bir test yoktur. Hastalığın tanısı fiziksel muayene sonrası görüntüleme yöntemlerinde beyinde lezyon saptanması ile konur.

Parkinson hastalığından iyileşen var mı?

Tıp biliminin ve teknolojinin gelişmesi ile cerrahi tedavilerde yakalanan başarı artarak hastalara umut olmaktadır. Bu nedenle Parkinson, günümüzde umutsuz sonuçlara neden olan ve kesin olarak ilerleyici bir hastalık olarak düşünülmemelidir.

Sizde ya da çevrenizde bahsedilen belirtilerden biri ya da birkaçını görüyorsanız uzman bir hekim tarafından, gelişmiş teknolojinin verdiği imkanlarla muayene olabilirsiniz. Erken teşhis hayat kurtarıcıdır. Profesyonel destek almak ve tecrübeli hekimlere muayene olmak için ücretsiz randevu alabilirsiniz.