Kurdeşen (Urtiker)
Ürtiker (Kurdeşen) Nedir?
Halk arasında Kurdeşen olarak bilinen Ürtiker, kaşıntı ile birlikte deriden kabarık kızarıklıklarla giden bir çeşit cilt hastalığıdır.
Kurdeşen Vücudun Neresinde Olur?
Çok şiddetli durumlarda iç organlarda da (özellikle dudak, nefes borusu, göz kapakları) oluşabilen Ürtiker hastalığının toplumda görülme sıklığı yüzde 20-30 oranındadır. Ürtikerde cilt lezyonları vücudun her yerinde olabilir ve genellikle 24 saat içinde kaybolur. İyileşen lezyonların yanında yeni kabarıklıklar oluşabilir.
Ürtiker Tipleri Nelerdir?
Ürtikeri akut ve kronik form olmak üzere başlıca 2 gruba ayırmak mümkündür. Akut formda hastalık altı haftadan kısa sürede iyileşir. Ancak kronik formda hastalık altı haftadan uzun sürebilir ve hastanın yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyebilir.
Kurdeşen Nedenleri Nedir?
Kurdeşen (Ürtiker) nedenleri aşağıdaki gibidir;- Alerjik faktörler
- Özellikle ilaçlar (en sık antibiyotikler, ağrı kesiciler, epilepsi ilaçları) ve yiyecekler (kabuklu deniz hayvanları, balık, süt, fındık, fıstık, patates, baklagiller, kereviz, maydonoz, havuç, baharatlar, pirinç, muz, elma, portakal) ürtikere neden olur. Ayrıca gıda katkı maddeleri, solunumla alınan alerjenler (çiçek tozları, ağaç polenleri gibi), böcek sokmaları (arı gibi) ve implantlar (diş protezi gibi) da ürtikere neden olur. Ürtikere, alerjik bünyeli kişilerde daha sık rastlanır. Çünkü bu bireyler, yukarıda sözü edilen maddelere normal kişilerden daha duyarlıdırlar ve daha kolay reaksiyon gösterirler.
- Ortam ve vücut ısısı değişikliklerine bağlı
- Duyarlı bireylerde dondurma gibi soğuk yiyecekler tüketildiğinde ürtiker oluşabilir. Fiziksel egzersizler sonrası terleme ile ürtiker oluşabilir. Titreşimli cihaz kullanımına bağlı ürtiker oluşabilir. Egzersiz ile birlikte fındık, buğday ve kabuklu deniz ürünü alımına bağlı ürtiker oluşabilir. Ürtiker her zaman alerjik faktörlere bağlı oluşmayabilir. Vücutta bulunan enfeksiyon odakları (diş iltihabı, idrar yolu iltihabı gibi), radyolojik incelemeler için alınan radyokontrast ilaçlar, cerrahi işlemler için kullanılan anestezik ilaçlar ve stres ürtikere neden olur.
Kurdeşen Hastalığı Nasıl Anlaşılır?
Altı haftadan uzun süren ürtiker hastalarının büyük çoğunluğunda ürtikere neden olan etken bulunamayabilir. Bu durum sürekli kaşınmak zorunda kalan hastaların yaşam kalitesini olumsuz etkiler. Ürtiker şikayeti ile gelen bir hasta çok iyi değerlendirilmelidir. Eğer hasta iyi değerlendirilemezse ve şikayetler şiddetlenirse hayatı tehdit eden durumlar ortaya çıkabilir. Dudakta ve dilde oluşan ve bazen soluk borusuna yayılan şişlik hastanın nefes almasını engeller ve acil müdahale gerektirir.
Ürtiker (Kurdeşen) Tedavisi Nedir?
Ürtiker tedavisi öncesinde muayene dikkatle yapılmalı, hastanın günlük yaşamı, mesleği, alışkanlıkları ve başka hastalıkları çok iyi sorgulanmalıdır. Ürtikere neden olan etkeni saptamak için özel alerji testleri ve kan tetkikleri gerekebilir. Hafif olgularda tedavi kolaydır. Ancak uzun süren hastalık formunda tedavi hem hasta hem de doktor açısından sıkıntı yaratmaktadır.