Aşırı Terleme

Terleme, insan vücut ısısının ayarlanmasını (termoregulasyonu) sağlayan doğal fonksiyondur. İnsan vücudunda yaklaşık beş milyon ter bezi mevcuttur ve bunların 2/3 elde bulunur. Ter bezlerinin çalışması, istem dışı çalışan sempatik sinir sistemi tarafından kontrol edilir. Sempatik sinirlerin aşırı uyarılması ve termoregulasyon için gerekli olmayacak düzeyde aşırı terlemeye hiperhidrozis denir. Toplumda yüzde 1 oranında görülür. Erkek ve kadınlarda eşit olarak görülür.

Liv Hospital'de Aşırı Terleme Tedavisi

Lokal Terlemeler (Nedene Bağlı Olmayan Terlemeler) için primer veya idiopatik hiperhidrozis adı verilir. Nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte genetik faktörlere bağlanır. Hiperhidrozis olan ailelerde görülme oranı yüzde 40’tır. El, ayak, koltuk altında tek başına görülebileceği gibi aynı anda iki veya daha fazla bölgede de görülebilir. Genel Terlemeler (Hastalık Sonucu Oluşan Terlemeler) ise; aşırı terleme bir hastalık sonucu oluşur ve etken olan primer hastalık tedavi edilmelidir. Hastalığa bağlı olan aşırı terleme genelde tüm vücutta görülür. Liv Hospital Deri ve Zührevi Hastalıklar Kliniği'nde terlemenin nedenine ve şiddetine göre uygun tedavi yapılır.

Neden olur? 

• Hipertiroidi (guatr): Endokrin hastalığı olarak değerlendirilip tedavi edilmelidir.
• Psikolojik bozukluklar (anksiyete vb.): Psikiyatrist tarafından izlenmelidir.
• Menopoz: Hastalar daha çok sıcak basma şeklinde tanımlarlar. Belden yukarı sıcaklık ve terleme hissi, menopoz kliniği tarafından takip edilmelidir.
• Endokrin tedavisi gören kanser hastaları
• Aşırı şişmanlık (obesite)
• Enfeksiyon hastalıkları: Ateş ve terleme yapabilir.

Lokal Terlemelerin Türleri

• El terlemesi (Palmar hiperhidroz): En sık görülen ve kişiyi en çok rahatsız eden, sosyal yapısını bozan terleme tipidir . Ellerde nemlilikten damlayacak düzeye kadar terleme olabilir. Genelde çocukluk yaşlarında başlar ve giderek ergenlik ve erişkinlikte şikayetler artar. Genetik temeli olduğu düşünülür ve el terlemesi olan ailelerde yüzde 40-50 oranında görülür.

• Ayak terlemesi (Plantar hiperhidrozis): El terlemesi olan kişilerin çoğunda görülür. El terlemesi kadar aşırı olmasa da kişiyi sosyal olarak rahatsız eder. Sandalet tipi ayakkabı giymekte zorlanırlar. Bazı olgularda ayakta koku ve mantar enfeksiyon oluşumuna neden olabilir.
• Koltuk altı terlemesi (Axillar hiperhirozis): Ergenlik sonrası genelde tüm insanlarda koltuk altında terleme ve koku olur. Ancak aşırı ter ve koku (bromhidrozis) kişide stres ve sosyal rahatsızlığa neden olur. Giydiği elbise ve gömleğin koltuk altı kısmının aşırı ıslak oluşu kişiyi rahatsız eder.
• Yüz terlemesi (Fasiyal hiperhidroz) vs...

Aşırı erleme Tedavisi İşlemleri

İlaç Tedavisi:
Hafif terlemede cildi kuru tutmak için kullanılan talk pudrası, Al-klorid (Drysol) ve bezeri solusyonlar kullanılabilir. Çeşitli ilaçlar terlemeyi azaltmada yardımcı olur. Ancak uzun süre kullanımı ve ilaç yan etkileri (örneğin sedasyon, ağız kuruluğu, kabızlık, bulanık görme vs) nedeniyle pek önerilmez.

Antimuskorinik ilaçlar:
Ter bezlerini uyaran sinirlerin aktivitelerini azaltır.

Beta-blokerler: 
Özellikle stres ve anksiyete ile oluşan terlemelerde yararlıdır.

Anksiyolitikler (tranklizanlar):
Anksiyeteye bağlı terlemede etkilidir. Yan etkileri vardır.

İyontoforez Tedavisi:
Genelde en çok kullanılan ve yan etkisi bulunmayan, uygulanması kolay olan tedavi yöntemidir. El, ayak ve koltuk altı bölgelerine uygulanabilir. El ve ayaklar için uygulamada, eller veya ayaklar yarısına kadar musluk suyu ile doldurulmuş kap içine konulur. Kabın içinde (+) ve (-) elektrotlar bulunur. İyontoforez cihazından elektrotlara 5-20 mA‘lik düz akım verilir. Koltuk altı uygulamada içinde elektrot bulunan ıslatılmış pet kullanılır. Her uygulama 30 dakika olup 15 - 20 seans tekrarlanır.
Tedavi edilen hastaların yüzde 95'inde terlemelerde azalmalar görülür. Tedavisi tamamlanmış bazı kişilerde özellikle yaz aylarında haftada bir seans uygulanması terlemenin yeniden başlamasını engeller. İyontoforez tedavisinin herhangi bir yan etkisi yoktur. Hamile kadın ve kalp pili olmayan her kişiye rahatlıkla uygulanabilir. Tedavi süresinde herhangi bir ağrı ve rahatsızlık oluşmaz.

Botox: 
Chlostridium botolinum adlı bakteriden elde edilen toksin olup son 10 yıldır spastisite, istemsiz kas kasılmaları, kozmetik olarak deri kırışıklarını giderme, terleme vs. için kullanılır. Botox etkisini sinir bileşkelerindeki asetilkolin denilen ve sinir iletilerini sağlayan maddeler üzerinden gösterir. El ve koltuk altına enjekte edilmekle sempatik sinirlerin işlevini bozarak terlemede azalma görülür. Botoxun etkisi 2-6 ay olup ortalama 3 aydır. Daha çok el ve koltuk altına uygulanır.

Cerrahi Girişimler:
Sempatik sinirlere yönelik yapılan cerrahi girişimlerdir. ETS (Endoskopik Torakoskopik Sempatektomi) genel anestezi altında yapılır. Daha çok aşırı el terlemesi şikayeti olan hastalara uygulanır. Ayak terlemelerinde pek etkisi yoktur. Yüz terlemelerine yönelik yapılan operasyonlarda daha sonra komplikasyonlar görülürmektedir.

Retrodermal Kuretaj:
Koltuk altı terleme ve kokuları yok etmek için plastik cerrahlar tarafından uygulanan cerrahi girişimidir.