Sedef Hastalığı Nedir?

Cilt hücreleri normalden hızlı yayılarak ciltte oluşan kızarıklık, döküntü ve pul pul görünüme sedef hastalığı denir. Bu hastalık bulaşıcı olmayıp kronik bir otoimmüm hastalıktır. Hastalık ataklar şeklinde ilerler. Bazı duygusal olaylar, stres gibi etmenler ile aktifleşebilir. Hastalık aktifleşme döneminde ise temas veya damlacık yolu ile (kan, tükürük gibi vücut sıvıları)  kimseye bulaşmaz yani bulaşıcı bir hastalık değildir.

Sedef Hastalığı Nedenleri Nelerdir?

En çok merak edilen sorulardan birisi olan sedef hastalığı neden olur? Sorusu şu şekilde  cevaplanabilir; günümüzde sedef hastalığının neden olduğu tam olarak bilinmemektedir. Yapılan araştırmalara göre genetik yatkınlık ve bağışıklık sistemi bu hastalığı en çok tetikleyen unsurlardan biridir. Ailesinde sedef hastalığı öyküsü olan bireyler mutlaka düzenli bir şekilde hekim kontrolüne gitmesi önerilir.

Sedef Hastalığı Risk Faktörleri Nelerdir?

Genetik yatkınlık ve bağışıklık sisteminin yanı sıra bu hastalığa sebep olacak bazı risk faktörleri bulunur. Bu risk faktörlerine sahip olan bireylerin hastalığa yakalanma olasılığı çok daha yüksektir. Hastalığı tetikleyen risk faktörleri şu şekilde sıralanır:

• Üst solunum yolu enfeksiyonu gibi bakteri veya virüs kaynaklı enfeksiyonlar
• Kuru ve nemsiz hava
• Kesik, yanık gibi ciltte bulunan yaralanmalar
• Stres
• Sıtma hastalığına karşı kullanılan ilaçlar
• Çok az güneşe çıkma
• Çok fazla güneşte kalma, güneş yanığı
• HIV / AIDS hastaları başta olmak üzere bağışıklık sistemi düşük olan kişiler gibi sebepler hastalığa yakalanma risk faktörleri arasında yer alır.

Sedef hastalığına sahip olan kişilerde felç, karaciğer ve kalp hastalıkları gibi rahatsızlıklarda görülebilir. Bu hastalıklara yakalanma riski kişiye ve hastalığın durumuna göre değişiklik gösterir.

Sedef Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Sedef hastalığı belirtileri kişiden kişiye göre değişiklik gösterir. Bazı kişilerde belirtiler yavaş yavaş oluşurken, bazı kişilerde ise aniden ortaya çıkabilir. Ortaya çıkan bu belirtiler şu şekilde sıralanabilir:

• En önemli belirtisi kızarıklık, kaşıntı ve pul pul plaklar
• Tırnaklarda sarı, kahverengi gibi renk değişimleri
• Tırnakta oluşan ezilmeler ve tırnak ve derinin birbirinden ayrılması
• Saç derisinde oluşan şiddetli kepek gibi belirtiler sedef hastalığına işaret olabilir.

Yukarıda bahsedilen belirtiler farklı hastalık belirtileri olarak da görülebilir. Bu belirtilere sahip olan kişilerin doğru teşhis ve tedavisi için en yakın bir sağlık kuruluşunda ‘’Deri ve Zührevi Hastalıklar’’ bölümüne muayene olması önerilir.

Sedef Hastalığı Tipleri Nelerdir?

Bir çok hastalıkta olduğu gibi sedef hastalığında da farklı hastalık tipleri bulunur. Bu hastalık formları kişiye ve genetik yapısına göre değişiklik gösterebilir. Sedef hastalığı belirtileri bulunduğu alt tiplerine göre değişiklik gösterebilir. Sedef hastalığının tipleri şu şekilde sıralanır:

• Plak Tipi Sedef: Hastalığın en yaygın görülen tipleri arasındadır. Beş hastanın dördünde bu tip görülür. Özellikle diz ve dirseklerde pullanma, kızarıklık, sarı irin dolu kabarcıklar görülür.
• Damla (gutat) Tipi Sedef: Gutat, plak tipi sedeften sonra ikinci en sık görülen sedef hastalığı alt tipi olarak yer alır. Genellikle çocuklarda yaygın olarak görülür. Kızarıklar damla şeklinde tüm vücutta görülebilir. Bu yüzden adı damla (gutat) tipi sedef hastalığı olarak kalmıştır.
• Eritrodermik Sedef: Nadir olarak görülen sedef hastalığı alt tipleri arasında yer alır. Eritrodermik sedef hastalığına sahip olan kişilerde vücudun %90’dan fazlasını kaplayacak kadar yoğun kızarıklık ve deri dökülmesi görülür. Hastada sıvı elektrolit dengesini bozabilecek lezyonlar görülebilir. Bu yüzden hastane şartları altında tedavi edilmesi daha uygun olur.
• Ters (inverse) Sedef: Diğer adı ile Flexural olarak bilinen bu sedef alt tipi hastalığı genelde meme, koltuk altı, kasık gibi derinin katlanan bölümlerinde yer alır. Kırmızı şekilde lezyonlar oluşur ve genellikle egzama ile karıştırılır. Bulunduğu bölgelerin sıcak ve nemli ve sürtünmeye müsait bir yer olmasından dolayı tahriş olma ihtimali çok yüksektir. Bu yüzden dikkatli olunması gerekir.

Sedef Hastalığı Tanısı Nasıl Konulur?

Bir sağlık uzmanı veya dermatologlar tarafından yapılan muayene ve gerekli testler ile sedef hastalığı tanısı konur.

Sedef hastalığında en önemli belirtilerden birisi olan lezyonların tanı koymada oldukça faydası vardır. Yapılan fizik muayene ile lezyonların incelenmesi tanı konulmasında oldukça önemli bir rol alır.

Kişinin aile öyküsünün dinlenmesi tanı koymada oldukça faydalıdır. Kişinin ailesinde sedef hastalığı öyküsü olan kişilerde vücutta oluşan belirtiler doğrultusunda sedef hastalığı tanısı konulabilir.

Kesin tanı için sadece fiziki muayenenin yeterli olmadığı durumlarda ise laboratuvar ortamında küçük bir deri örneği alınarak biyopsi yapılır. Bu biyopsi sonucu sedef hastalığının alt tipleri de teşhis edilir.

Biyopsi örneğinin yanı sıra hastadan tam kan sayımı, tam idrar testi, karaciğer fonksiyonlarını gösteren testler, sedimantasyon hızı, ürik asit, romatoid faktör testleri gibi testlerde tanı konulmasında yardımcı olur.

Kişide belirti olarak eklem ağrısı da görülüyor ise kesin tanı için hekim tarafından görüntülenme yöntemleri de istenebilir.

Sedef Hastalığı Tedavisi Nasıl Yapılır?

Sedef hastalığı tedavisi hastalığın semptomlarını ortadan kaldırmak veya hastalığı bir süre baskılamak amacı ile uygulanır. Kesin bir tedavisi yoktur ve hastalık ataklar şeklinde tekrar gün yüzüne çıkabilir. Yaygın olarak uygulanan sedef hastalığı tedavi yöntemleri şu şekildedir:

• Cilt hücresi üretimini yavaşlatan ilaçlar
• Kortizon içeren ilaçlar
• Deriyi nemli tutmak amacı ile cilt nemlendirici kremleri
• D3 ve A vitamini içeren kremler
• Saçlı deride oluşan sedef hastalığı için gerekli şampuan veya losyonlar gibi ürünler tedavi amaçlı kullanılabilir.

İleri Seviye Sedef Hastalığı Tedavisi

Kişinin hastalık durumuna göre uygulanan daha ileri seviye tedavi yöntemleri de mevcuttur. Bu tedavi yöntemleri şu şekilde sıralanabilir:

• Işın Tedavisi: Sedef olan bölgeye uygulanan ışın tedavisi ile cilt iltihabı ve ciltl hücresi üretimi azalarak sedef hastalığı tedavi edilebilir.
• Puva Tedavisi: Bu tedavi yöntemi metaksolen etken maddeli ilacı ultraviyole ışını sayesinde aktif ederek uygulanan bir tedavi yöntemidir.
• Retinal İçeren İlaçlar: A vitamini içeren bu ilaçlar cilt dokusunu iyileştirerek sedef hastalığı belirtilerinin ortadan kalkmasına yardımcı olur.
• Metotreksat İçeren İlaçlar: İleri seviye sedef hastaları için kullanılan tedavi yöntemidir. Karaciğer hastalığına sebep olabilir. Karaciğer rahatsızlıklarına sebep olabilir.
• Siklosporin İçeren İlaçlar: Siklosporin etken madde bulunduran ilaçlar da yine şiddetli sedef hastalarında kullanılır. Böbrek rahatsızlıklarına yol açabilir.

Tedavi yöntemlerinin mutlaka hekim kontrolünde olması gerekir. Bu tedavi yöntemlerinin olası yan etkilerinin en aza indirgenmesi için hekiminiz tarafından gerekli önlemlerin alınması gerekir.

Sedef Hastalığı Tekrarlar Mı?

Uzman hekimler tarafından gerekli tedaviler uygulandıktan sonra hastalık baskılanarak bir süre remisyona (hastalık aktivitesinin durması) girer. İyileşme birkaç aydan başlayarak birkaç yıla kadar uzayabilir. Bu tamamen kişiye ve hastalığı tetikleyen sebeplere bağlı olarak değişiklik gösterir. Stres gibi hastalığı tetikleyen olaylardan kaçınıldığı taktirde atak süresi uzayabilir.

Sedef Hastalığı Bulaşıcı Mı?

Sedef hastalığı, bulaşıcı bir hastalık değildir. Sedef hastalığı, bağışıklık sisteminden kaynaklanan bir rahatsızlıktır ve genetik yatkınlık da rol oynayabilir. Bu hastalık, kişinin cilt hücrelerinin normalden daha hızlı bir şekilde üretilip birikmesi sonucu ciltte kırmızı, kalın pulların oluştuğu bir durumdur. Sedef hastalığı bulaşıcı mı? sorusunu kesin bir cevapla hayır olarak yanıtlayabiliriz.