Vertigo Nedir?

 Vertigo Hastalığı Nedir?

Vertigo, genellikle baş dönmesi ve sersemlik hali olarak nitelenmektedir. Hasta sabit durduğu halde döndüğü veya etrafındaki eşyaların döndüğü hissine kapılır. Vertigo sıradan baş dönmesinden farkı daha şiddetli ve basit hareketleri bile zorlaştırabilen semptomlar göstermesidir. İç kulak, beyindeki denge merkezi ve bu ikisi arasındaki sinirler ile ilgili hastalıklar vertigoya neden olabilir.

Vertigo Belirtileri Nelerdir?

Vertigo belirtileri arasında baş dönmesi, denge kaybı, bulantı, kusma ve kulak çınlaması yer alabilir.

Genel belirtiler şu şekilde sıralanabilir:

• Kulak çınlaması ve duyma sorunları
• Denge kaybı
• Yürüme güçlüğü ve yer yön tatbikinde zorlanma
• Sabit olduğu halde dönme hissi
• Bulantı, kusma
• Görüşte bozulma, göz kararması
• Güç kaybı
• Kulaklarda zonklama, basınç hissi
• Sersemlik
• Düz bir çizgide yürümekte zorlanma
• Unutkanlık
• Sakarlık ve düşme korkusu

Vertigo Nedenleri Olur?

Vertigo merkezi sinir sistemindeki ve iç kulaktaki bazı sorunlar sebebiyle oluşmaktadır. Bu sorunlar şu şekildedir:

Meniere Hastalığı:

Kulak içinde oluşan enfeksiyonlar kulak içi sıvısı arttırarak veya azaltarak dengeyi bozar. Bu durum duyma ve denge problemlerine neden olur.

Labirentit:

Kulak içindeki hem denge hem de işitme için gerekli organların enfekte olmasıdır. Sadece tek kulakta görülebileceği gibi iki kulağı da etkileyebilir. Vertigonun en önemli sebeplerinden biridir.

Kolesteatom:

Orta kulak boşluğu içerisinde bulunmaması gereken cilt dokusunun bölünüp çoğalmasıdır. Kötü huylu olmayan bir tümördür. Kanser dokusu olmamasına karşın doku büyüyerek çevresine baskı uygular ve bölgede tahribata neden olur.

Benign Paroksismal Pozisyonel Vertigo  (BPPV):

Kulak içinde sabit halde duran kulak kristalinin kulak içi sıvısı içerisinde hareket etmesi ve denge kanalı içine girmesidir. Başın bazı pozisyonlarında baş dönmesi ve istemsiz göz hareketlerine neden olur. Genellikle herhangi bir müdahale olmadan zaman içinde iyileşir.

Vestibüler nörit:

İç kulakta bulunan denge organı veya denge sinirinde gelişen enfeksiyondur.

Akustik nöroma:

Denge siniri kılıfında gelişen iyi huylu ve hızlı büyüme göstermeyen bir tümördür. İşitme ve denge kaybına neden olur. Yetişkinlerde daha sık görülür. Spesifik özelliği tek bir tarafa yalpalama hareketidir.

Kafa travması, şok ve korku durumları, Zona, inme, migren, sifiliz, MS, kafa cerrahisi komplikasyonları gibi çeşitli sebepler vertigoya neden olabilir.

Vertigo Çeşitleri Nelerdir?

Vertigo köken aldığı bölgeye göre iki çeşide ayrılır.

Santral Vertigo:

Merkezi sinir sistemi kaynaklı olarak gelişir. Beyinde gelişen tümör, kanamalar, damar bozuklukları sebebiyle gelişir. Bu tip vertigolar Nöroloji uzmanları tarafından tedavi edilir. Vertigo vakalarının beşte birlik bir kısmı santral sebeplerden gelişir.

Periferik Vertigo:

Vertigo hastalarının çoğunun sebebi periferiktir. İç kulak içerisindeki organ ve yapılarda görülen problemlerden kaynaklanır. Bu tip vertigolar KBB uzman doktorları tarafından tedavi edilir.

Vertigo Tedavisi Nasıldır?

Bazı vertigo türleri zamanla kendiliğinden geçebilir. Diğer vertigo türleri için altta yatan sebeplerin tedavi edilmesi gerekir. Enfeksiyon kaynaklı gelişen hastalıklarda antibiyotik tedavileri uygulanır. Zona sebebiyle gelişen vertigo için antiviral bir tedavi prosedürü tercih edilir. Kanser ve tümör gelişimi sebebiyle oluşan vertigolarda ışın tedavisi gibi kanseri temizlemeye yönelik tedavi uygulanır. Yaşam değişikliği, egzersiz ve cerrahi müdahaleler de tavsiye edilebilir. Öncelikle altta yatan sebebin doğru belirlenmesi gereklidir.

Vertigo Hareketleri, Egzersizleri Nedir?

Vertigonun bazı türlerinin çeşitli egzersizlerle etkisi hafifletilebilir ve geçirilebilir. Ancak doğru egzersizin uygulanması için öncelikle tanı konulmalı ve problemin kulağın hangi bölümünde olduğu bilinmelidir. Vertigo tedavisinde  Brandt-Daroff egzersizleri ismi verilen göz ve baş ile yapılan çeşitli hareketler kullanılır. Örneğin BPPV’de Epley ve Semont manevraları tercih edilebilir.

Gün içerisinde bir saat gibi bir süre gerekli hareketlerin yapılması hastalık semptomlarını hafifletir ve hayat kalitesini arttırır. Sizin için doğru egzersiz programını öğrenmek için doktorunuza danışmanız uygun olacaktır.

Nörolojik Vertigo Belirtileri?

Genellikle beyin ve beyinle bağlantılı kulak sinirlerinde oluşan problemler sebebiyle oluşan vertigo türüdür.

Semptomları şu şekildedir:

• Kol ve bacaklarda güç azalması, normalde yapılabilen hareketlere güç yetirememe
• El, kol koordinasyonlarında bozulma
• Bilinçte bulanıklık
• Kişilerde halsizlik ve uyuma eğilimi
• Çift görme problemi
• Anormal göz hareketleri
• Mide bulantısı ve kusma

Vertigo Krizinde Ne Yapmak Gerekir?

Bazı vertigo türleri kısa sürede tedavi edilmeden geçebilir. Altta yatan etmen ciddi bir sebep olduğunda iyileşme görülmez veya uzun sürebilir. Bu sebeple uzun süren vertigo ataklarında hekime başvurulmalıdır. Vertigo tedavi edilmediğinde denge kaybına bağlı olarak yaralanmalar ve düşmelere neden olabilir.

Vertigo atağı başladığın bir yere sakince oturulmalı ve düşmeye neden olacak hareketlerden kaçınılmalıdır. Gözler herhangi bir noktaya sabitlenerek hareket etmeden beklenir. Şikayetler uzun bir süre devam eder ve düzelme göstermezse hekime başvurulmalıdır.

Vertigo Kaç Gün Sürer?

Vertigonun iyileşme süresi altta yatan sebebe bağlı olarak değişmektedir. Bazen birkaç saat gibi sürelerde veya 2-3 gün gibi sürelerde iyileşirken bu süre nörolojik sebepli vertigolarda daha uzun bir süre olabilir. Örneğin Meniere hastalığında kulakta çınlama ve baş dönmesi 20 dakika kadar sürebilir.

Vertigoya Ne İyi Gelir?

Vertigo altta yatan etmenin tedavi edilmesiyle iyileştirilebilir. Bunun yanı sıra yaşam değişiklikleri ve bazı bitkisel ürünler vertigo için faydalı olabilir. Yaşam tarzı değişikliklerine şunlar örnek verilebilir;

• Stresin azaltılması ve rahatlatıcı önlemler alınması
• Bol sıvı tüketimi
• Düzenli ve doğru egzersiz yapılması
• Sigara ve alkolün bırakılması
• Doktor tavsiyesi ile D vitamini takviyelerinin kullanılması
• Bağışıklık sisteminin güçlendirilmesi ve sağlıklı beslenme
• Atakların yoğun olduğu zamanlarda karanlık ve sessiz bir alanda uzanmak
• Çift yastık kullanımına geçilmesi
• Alçak bir yerden eşya almak için eğilmemek
• Denge sorunları çok arttıysa destek amaçlı baston ve benzeri ürünler tercih etme
• Evde vertigo egzersizleri yapma

Vertigo için faydalı bitkiler de şu şekilde sıralanabilir;

• Kişniş
• Zerdeçal
• Zencefil
• Civanperçemi
• Papatya
• Elma sirkesi
• Anason

Vertigo İle İlgili Sıkça Sorulan Sorular

Vertigo ile ilgili en çok merak edilen konular arasında baş dönmesinin nedenleri, belirtileri ve tedavi yöntemleri yer alır. Bununla birlikte, vestibüler rehabilitasyonun etkinliği ve hastalığın yaşam kalitesi üzerindeki etkileri de araştırma konuları arasındadır.

Boyun kaynaklı vertigoda ne yapılması gerekir?

Psikolojik vertigo belirtileri nelerdir?

• baş dönmesi ve denge kaybı
• yorgunluk, halsizlik
• anksiyete ve panik ataklar
• mide bulantısı
• görme bozuklukları
• Dikkat dağınıklığı, hafıza sorunları
• Duygusal belirtiler

Böyle bir sorununuz olduğunu düşünüyorsanız bir doktorla görüşmeniz ve tedavi sürecine başlamanız bu durumun yaşam kalitenizi daha da düşürmemesi için oldukça önemlidir. 

Evde vertigo atağında ne yapılmalı?

• Güvenli Bir Duruş ve Hareket
• Gözleri Sabit Tutma
• Derin Nefes Alın
• Göz Kapama Tekniği​​​​​​​
• Serin ve Sessiz Bir Ortam
• ​​​Hareketli Olmayın
• ​​​​Su İçin
• ​​​​​​​Buz Paketi Kulanımı
• İlaç Kullanımı​​​​
• Yardım Alma

Vertigo Duyma Kaybına Neden Olur mu?

Vertigo baş dönmesinin yanında kulak çınlaması ve geçici işitme kayıplarına neden olabilir. Tedavi edilmez ve vertigo atakları şiddetli hale gelirse işitme kaybı kalıcı hale gelebilir.

Enfeksiyon Kaynaklı Vertigo Nedir?

Enfeksiyon kaynaklı vertigolarda tedavi edilmediğinde enfeksiyon ilerleyerek daha büyük problemlere neden olabilir. Kanser ve tümör büyümesi gelişen vertigolarda da geç kalınırsa tedavi zorlaşabilir. Bu sebeplerden dolayı kısa sürede geçmeyen ve devamlılık gösteren baş dönmesi ve benzeri şikayetlerde en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.

Vertigo İlacı Nedir?

Vertigo genellikle altta yatan sebebin ortadan kaldırılmasıyla tedavi edildiği için çeşitli ilaç ve tedaviler kullanılabilir. Bunların yanında araç tutması, baş dönmesi ve bulantı gibi şikayetlerde tercih edilen ilaçlar vertigo için de kullanılmaktadır.

Vertigo Hastaları Neleri Yapmamalıdır?

Strese sebep olacak olay ve durumlardan uzak durmalı, ani hareketler yapmamalıdır. Sigara ve alkol tüketmemeli ve sağlıklı bir yaşam sürecek şekilde beslenmelerini düzenlemelidir.

Vertigo Her Yaşta Görülebilir mi?

Vertigo 20 yaş üzerinde kişilerde görülse de 65 yaş üzeri kişilerde daha sık karşılaşılmaktadır.

Vertigo Anne ve Babadan Çocuğa Geçer mi?

Vertigo kalıtsal bir hastalık değildir. Ebeveynlerden çocuklara aktarılmaz. Aynı zamanda bulaşıcı bir hastalık da değildir.

Hamile ve Emziren Anneler Vertigo İlaçlarını Kullanabilir mi?

Hamileler için özel üretilmiş bulantı ve baş dönmesi için üretilmiş ilaçlar mevcuttur. Ancak hamile ve emziren annelerin doktor kontrolünde bu ilaçları kullanması daha uygun olacaktır.

Vertigo Manevrası Nedir?

Epley manevrası ve Semont manevrası gibi özel pozisyon değişiklikleri, baş ve vücut hareketleriyle yapılan vertigo tedavi teknikleridir. Bu manevralar, iç kulaktaki dengesizliği düzeltmeyi hedefler.

Epley Manevrası ve Semont Manevrası Nedir?

Epley manevrası ve Semont manevrası, benign paroksismal pozisyonel vertigo (BPPV) tedavisinde kullanılan yöntemlerdir. Epley manevrası, başın belirli pozisyonlara hareket ettirilmesiyle, iç kulaktaki kum taşlarının yer değiştirmesini sağlar. Semont manevrası ise hızlı pozisyon değişiklikleriyle benzer bir amaç taşır, ancak farklı bir tekniktir. Her iki manevra da vertigo semptomlarını azaltmaya yardımcı olabilir.