Alerjenler
Alerjenler hava yoluyla alınarak, besinler ve ilaçlar şeklinde ağızdan yutularak, deri veya mukozadan temas ya da enjeksiyon yoluyla vücuda girebilir. Alerji belirtileri alerjenlerle ilk temas esnasında oluşmaz. Yaşamımızın başlangıcında organizmamız yabancı maddelerle karşılaştığında bağışıklık sistemimiz onları tanımayı ve belleğine almayı öğrenir. Ardından antijen dediğimiz bu yabancı maddelere karşı antikorlar üreterek yanıt verir. Bu süreç duyarlılaşma olarak bilinir. Organizmada ne zaman aynı antijen görülse hatırlama özelliği nedeniyle aynı yanıt başlar. Atopik yani “alerjik bünyeye sahip” kişilerde, alerjenlerle bağışıklık sisteminin tekrarlayan karşılaşmaları sonucunda, alerjenlere karşı IgE tipinde antikorlar oluşur. Bu IgE antikorları da çevrede bulunan ve normalde zararsız olan alerjenlerle (polenler, ev tozları vb) etkileşime girerek alerjik reaksiyonu başlatır. Bu olaylar mast hücresi ve bazofiller adı verilen ve üzerinde alerjene özel IgE antikoru taşıyan bir grup hücrenin salgıladığı mediatörler aracılığı ile gelişir. Bu mediatörlerin etkisi ile hedef organlara ait (gözler, burun, solunum yolları gibi) alerji bulguları ortaya çıkar.
Alerjenler 4 ana grupta toplanabilir:
- Solunum alerjenleri:
Ev tozu akarları, ağaç, ot ve tahıl polenleri, küf mantarları, hayvan ve böcekler
- Gıda alerjenleri:
Soğuk içecekler, fırınlanmış ve dondurulmuş gıdalar, deniz ürünleri, reçeller, jöleler, kek, tahıllar, çikolata, soslar, sıvı ve katı yağlar, mayalı gıdalar, koruyucu olarak kullanılan gıda katkı maddeleri (sülfitler, benzoatlar ve parabenler, antioksidanlar, aspartam, tartrazin, nitratlar ve nitritler) besin alerjisine neden olabilen maddelerdir. Gıda alerjenleri içerisinde en sık rastlanan çocuklar için inek sütüdür. Bunun nedeni de inek sütünde anne sütünde bulunmayan beta laktogloblin isimli bir proteinin bulunmasıdır. Ayrıca yumurta, deniz ürünleri, kuruyemişler, sebze ve meyveler, tahıllar, et türleri diğer gıda alerjisi nedenleridir.
- İlaç alerjenleri
- Mesleki alerjenler