Göz Tansiyonu (Glokom): Tanımı, Belirtileri ve Tedavisi

Göz tansiyonu, göz içindeki sıvının normalden yüksek bir basınçla dolu olduğu bir durumu ifade eder. Bu yüksek basınç, optik sinire zarar vererek görme kaybına neden olabilir. Göz tansiyonu, glokom olarak da bilinir ve sık sık göz muayenesi ve tedavi gerektiren bir göz hastalığıdır.

Göz Tansiyonu (Glokom) Nedir?

Göz içinde, lensi besleyen ve göz içi basıncını sağlayan bir sıvı bulunur. Bu sıvının aşırı üretilmesi veya gözden atılımının yavaşlaması durumunda göz içi basıncı yükselir. Göz içi basıncı, görme sinirinin etrafındaki dokuyu sıkıştırarak sinir hücrelerine zarar verir. Bu da görme kaybına yol açabilir. Glokom, farklı alt tiplere veya türlere ayrılabilir. Glokom türleri uzman hekimler tarafından hasta ile paylaşılır.

Göz Tansiyonu Belirtileri Nelerdir?

Göz tansiyonunun erken dönemlerinde belirtiler genellikle hissedilmez ve hastalık sessizce ilerleyebilir. Bu nedenle, göz tansiyonunun erken teşhis edilmesi için düzenli göz muayeneleri önemlidir. Ancak ilerleyen aşamalarda bazı belirtiler ortaya çıkabilir. Glokom belirtileri arasında bulanık görme, renklerde solma, göz ağrısı, gözde kızarıklık, ışığa hassasiyet ve göz kararmaları sayılabilir.

Göz Tansiyonu Neden Olur?

Göz tansiyonu, göz içi sıvısının aşırı üretimi veya gözden atılımının yavaşlaması sonucu göz içi basıncının yükselmesi sonucu ortaya çıkan bir hastalıktır. Göz içi basıncı, görme sinirinin etrafındaki dokuyu sıkıştırarak sinir hücrelerine zarar verir. Bu da görme kaybına yol açabilir.

Glokom, aşağıdaki faktörler nedeniyle ortaya çıkabilir:

• İleri yaş
• Ailede glokom öyküsü
• Miyopi (uzağı net görememe)
• Diyabet
• Yüksek tansiyon
• Sigara kullanımı
• Uzun süreli kortizon kullanımı

Göz Tansiyonu Risk Faktörleri Nelerdir?

Göz tansiyonu risk faktörleri değişkendir. İleri yaş, aile öyküsü (ailede glokom öyküsü), ırksal faktörler (örneğin, Afrika kökenli Amerikalılar ve doğu Asyalılar), yüksek göz içi basınç seviyeleri, miyopi (miyop olma), diyabet, önceki göz yaralanmaları veya cerrahileri, uzun süreli steroid ilaçları kullanımı, daha önce glokom teşhisi konmuş olma ve göz içi basınca duyarlılık bazı risk faktörleri arasında yer almaktadır. 

Göz Tansiyonu Belirtileri Nelerdir?

Göz tansiyonu genellikle belirti vermeden ilerleyen bir hastalıktır. Bu nedenle, düzenli göz muayenesi yaptırmak önemlidir. Göz tansiyonu belirtileri ortaya çıktığında ise şunlar olabilir:

• Görme alanında daralma
• Çizgilerin bükülmesi veya bozulması
• Işık etrafında haleler görme
• Geceleri görmede zorlanma

Bu belirtiler ortaya çıkarsa, hemen bir göz doktoruna görünmek önemlidir.

Göz Tansiyonu İlerleyiş Süreci

Glokom, genellikle belirti vermeden ilerleyen bir hastalıktır. Glokomun erken teşhis edilmesi ve tedavi edilmesi, görme kaybının önlenmesine yardımcı olabilir.

Glokom ilerleme süreci, aşağıdaki aşamaları içerir:

1. Göz içi basıncı yükselir.
2. Görme siniri hasar görür.
3. Görme alanında daralma başlar.
4. Görme kaybı meydana gelir.

Glokomun ilerleme süreci, kişiden kişiye değişebilir.

Göz Tansiyonu Teşhisi

Glokom tanısı, bir göz doktoru veya oftalmolog tarafından yapılır. Temel olarak göz içi basınç ölçümü (tonometri) kullanılır; bu test göz içi basıncını belirlemek için yapılır. Ayrıca, göz muayenesi sırasında optik sinirin ve gözün diğer bileşenlerinin sağlığı değerlendirilir. Göz doktoru, optik sinirdeki herhangi bir hasarı veya diğer göz tansiyonu belirtilerini araştırmak için gerekli görüntüleme testlerini (örneğin, görme alanı testi ve optik koherens tomografi) de kullanabilir.

Göz Tansiyonu Tedavi Yöntemleri

Glokom tedavisi, göz içi basıncını düşürmeyi amaçlar. Bu, göz damlaları, lazer tedavisi veya cerrahi müdahale ile yapılabilir. 

Göz Damlaları

Glokom tedavisinde en yaygın kullanılan yöntem, göz damlalarıdır. Göz damlaları, göz içi sıvısının üretimini azaltarak veya gözden atılımını artırarak göz içi basıncını düşürmeye yardımcı olur.

Lazer Tedavisi

Göz damlaları ile göz içi basıncı kontrol altına alınamayan durumlarda lazer tedavisi kullanılabilir. Lazer tedavisi, göz içi sıvısının üretildiği veya gözden atıldığı kanalları genişleterek göz içi basıncını düşürmeye yardımcı olur.

Cerrahi Müdahale

Göz damlaları ve lazer tedavisi ile göz içi basıncı kontrol altına alınamayan durumlarda cerrahi müdahale gerekebilir. Cerrahi müdahale, göz içi sıvısının üretildiği veya gözden atıldığı kanalları yeniden şekillendirerek veya yeni kanallar açarak göz içi basıncını düşürmeye yardımcı olur.

Gözlük, İlaçlar ve Göz Damlalarının Rolü

Göz tansiyonu (glokom) tedavisinde gözlük, ilaçlar ve göz damlaları önemli bir rol oynayabilir. 

1. Gözlük: Göz tansiyonu olan bazı hastalar, yüksek tansiyon nedeniyle göz içi basınç artışına bağlı olarak miyopi (nearsightedness) veya hipermetropi (farsightedness) gibi refraksiyon hataları geliştirebilir.

2. İlaçlar: Doktorlar genellikle göz içi basınç düşürücü ilaçlar reçete ederler. Glokom ilaçları, tedavide sıklıkla kullanılır.

3. Göz Damlaları: Göz tansiyonu tedavisinde kullanılan göz damlaları da göz içi basıncını düşürmeye yardımcı olur.

Göz Tansiyonu Cerrahisi ve Ameliyat Seçenekleri

Göz damlaları ve lazer tedavisi ile göz içi basıncı kontrol altına alınamayan durumlarda cerrahi müdahale gerekebilir. Cerrahi müdahale glokom önleme yöntemleri arasında son seçenek olarak değerlendirilir.

Glokom cerrahisi, aşağıdaki durumlarda uygulanabilir:

• Göz damlaları ve lazer tedavisi ile göz içi basıncı kontrol altına alınamayan durumlarda
• Göz damlalarının yan etkilerinden kaynaklanan rahatsızlıklarda
• Glokomun ilerlemesini önlemek için

Glokom ameliyatı, aşağıdaki yöntemlerden biri ile uygulanabilir:

Trabekuloplasti

Trabekuloplasti, göz içi sıvısının üretildiği veya gözden atıldığı kanalları genişleterek göz içi basıncını düşürmeye yardımcı olan bir cerrahi işlemdir.

Kanaloplasti

Kanaloplasti, göz içi sıvısının gözden atıldığı kanalları genişleterek göz içi basıncını düşürmeye yardımcı olan bir cerrahi işlemdir.

Trabekulektomi

Trabekulektomi, göz içi sıvısının gözden atılımını sağlayan yeni bir kanal oluşturan bir cerrahi işlemdir.

Göz içi drenaj implantları

Göz içi drenaj implantları, göz içi sıvısının gözden atılmasını sağlayan küçük bir cihazdır. Göz içi drenaj implantları, göz içine yerleştirilerek göz içi basıncını düşürmeye yardımcı olur.

Göz Tansiyonu Tedavisinde Lazer Yöntemleri

Göz tansiyonunun (glokom) tedavisinde kullanılan lazer yöntemleri, göz içi basıncını düşürmek ve optik sinir hasarının ilerlemesini engellemek amacıyla kullanılır.

1. Argon Lazer Trabeküloplasti (ALT)
2. Selektif Lazer Trabeküloplasti (SLT)
3. YAG Lazer İridotomi
4. YAG Lazer Kapsülotomi

Göz Tansiyonu İleri Evreleri ve Görme Kaybı

​​​​​Göz tansiyonunun ileri evrelerinde, görme siniri hasarı kalıcı hale gelir ve görme kaybı meydana gelir. Görme kaybı, genellikle görme alanında daralma şeklinde başlar. Hastalar, yanlarındaki nesneleri göremezler. Görme kaybı ilerledikçe, görme alanı giderek daha da daralır ve hastalar sadece doğrudan önündeki nesneleri görebilirler. İleri evrelerde, hastalar tamamen kör olabilirler.

Göz Tansiyonu Yaşam Kalitesi Üzerindeki Etkisi

İlerleyen glokom vakaları, görme alanının daralmasına ve gece görüşünün bozulmasına neden olabilir. Bu durum, kişinin güvenliği ve bağımsızlığı üzerinde büyük bir etkiye sahip olabilir. Ayrıca, görme kaybı kişinin iş, günlük aktiviteler, sosyal ilişkiler ve psikolojik sağlık gibi birçok yönünü etkileyebilir.

Göz Tansiyonu Riskini Azaltmak için Alınabilecek Önlemler

Göz tansiyonu riskini azaltmak için alınabilecek önlemler sonrasında meydana gelecek ve görme kaybına neden olacak ilerlemelerin önüne geçmenizi sağlayacaktır.

• Düzenli Göz Muayeneleri
• Sağlıklı Beslenme
• Egzersiz Yapma
• Sigara ve Alkol Kullanımını Sınırlama

Göz Tansiyonu Tedavisinde Destekleyici Tedavi ve Yaşam Tarzı Önerileri

Göz tansiyonu tedavisinin bir parçası olarak alınabilecek destekleyici tedavi ve yaşam tarzı önerileri glokomun baskı altına alınması ile düzeltilmesi için güçlü adımlar olarak kaydedilebilinir.

1. İlaçların Düzenli Kullanımı
2. Dengeli Beslenme ve Egzersiz
3. Stres Yönetimi
4. Düzenli Kontroller

Göz tansiyonu yönetimi kişiselleştirilmiş olmalıdır ve bir göz doktoru ile danışma önemlidir.

Sıkça Sorulan Sorular

Göz tansiyonu hakkında sıkça sorular arasında hastaların tedavi ve cerrahi yöntemleri başta olmak üzere hastalığın gelişimine ilişkin merak ettiği konular yer almaktadır. "Glokom nedir?" ve "tansiyon neden düşer?" gibi sorular sıklık hastalar tarafından sorulmaktadır.

Göz Tansiyonu Kaç Olmalı?

Göz tansiyonu veya intraoküler basınç, normalde 12-22 mmHg (milimetre civa) arasında olmalıdır. Ancak bu değerler kişiden kişiye değişebilir ve göz doktorunun belirlediği spesifik bir hedef basınç olabilir. Göz tansiyonu değerleri düşük olabilirken bile glokom gelişebilir, bu nedenle düzenli göz muayeneleri önemlidir.

Evde Göz Tansiyonu Nasıl Ölçülür?

Evde göz tansiyonu ölçümü yapmak için özel bir alet olan tonometre kullanılabilir. Ancak bu cihazlar profesyonel göz doktorları tarafından kullanılanlara benzer derecede hassas olmayabilir. Göz tansiyonu ölçümü, genellikle uzmanlar tarafından yapılmalıdır. Evde ölçüm yapmak yerine düzenli göz muayenelerine gitmek en güvenli yol olacaktır.

Göz Tansiyonu Nasıl Anlaşılır?

Göz tansiyonu genellikle belirtiler üretmez ve kişi tarafından kolayca anlaşılamaz. Bu nedenle düzenli göz muayeneleri, göz tansiyonunu tespit etmek için kritik öneme sahiptir. Göz doktoru, tansiyonu ölçerek ve diğer göz muayenesi yöntemleriyle glokomu teşhis eder.

Göz Tansiyonu Baş Ağrısı Yapar mı?

Göz tansiyonu genellikle baş ağrısına neden olmaz. Ancak göz tansiyonu yüksekse veya göz içi basınç artışı şiddetliyse, bu durum baş ağrısı, bulanık görme ve göz ağrısına yol açabilir. Bu tür belirtiler yaşanıyorsa, bir göz doktoruna başvurmak önemlidir.

Göz Tansiyonu Siyah Nokta

Göz tansiyonu siyah nokta oluşturmaz. Siyah noktaların gözle ilgisi, genellikle "göz lekeleri" veya "göz uçuşları" olarak adlandırılır ve genellikle jel benzeri bir madde olan vitreöz jelin içindeki parçacıkların veya liflerin gözün içinde hareket etmesi sonucu görülen şeffaf noktalardır.

Göz Tansiyonu Neden Yükselir?

Göz içi sıvının normalden fazla üretilmesi, drenajın engellenmesi, yaşın ilerlemesi, aile öyküsü, ırksal faktörler, göz yaralanmaları veya cerrahileri, bazı ilaçlar ve diğer sağlık sorunları yer alabilir. Göz tansiyonunun neden yükseldiğini belirlemek ve uygun tedaviyi başlatmak için bir göz doktorunun değerlendirmesi gereklidir.