Erken Menopoz ve Cinsellik
Kadın cinselliği kadının cinsel kimliğinin, cinsel ilişkilerinin ve cinsel fonksiyonlarının birleşimlerinden oluşur. Toplumsal kültürel öğeler, cinsel inanışlar, kadının genel sağlık durumu, doğurganlığı, partneriyle olan ilişkisi kadının cinsel hayatını etkileyen başlıca faktörlerdir.
Menopoz en önemli etken
Kadın cinsel yaşamı hayat boyunca aynı şekilde seyretmez. Yaşlılık ve menopoz kadın cinsel hayatını etkileyen en önemli etkenlerdir. Kadın ne kadar erken menopoza girerse cinsel fonksiyon bozuklukları o kadar kompleks ve ciddi olur. Erken menopoza giren kadın eğer ileride istemiş olmasına rağmen çocuk sahibi olmadıysa, fertilite ile ilgili kaygılar şikayetlerini daha karmaşık duruma sokar.
Pek çok şikayet olabilir
Erken menopoz kadını ve eşini dolayısıyla çiftin cinsel hayatlarını sıklıkla olumsuz şekilde etkiler. Cinsel istek, uyarılma, orgazm ve ağrı problemlerine ek kısırlık sorunu erken menopozda ki kadınların karşılaştıkları başlıca güçlüklerdir.
40 yaşından önceyse dikkat
40 yaşından önce kadının adetten kesilmesi erken menopozdur. Erken yumurtalık yetmezliğine veya kemoterapi, cerrahi olarak yumurtalıkların çıkartılması, radyoterapi gibi yapılan tedavilere bağlı olarak gelişir. Yumurtalık yetmezliğine bağlı erken menopoz sıklığı %1’dir. Artan kanser olgularına bağlı gelişen erken menopoz hastası kadınların sayısı ise maalesef her geçen gün artmaktadır.
Hangi sağlık problemlerine yol açar?
Erken menopoza giren kadınlarda kalp damar hastalıkları, kemik erimesi, depresyon, beyin yaşlanması ve inme riski menopoza girmeyen yaşıtlarına kıyasla artar.
Erken menopozda hormon tedavisi kimlere yapılmalı?
Uluslararası Menopoz Derneği ve Avrupa Menopoz ve Androloji Derneği yumurtalık yetmezliğine bağlı olarak gelişen ve hormon yerine koyma tedavisi almasına tıbbi engel olmayan kadınların doğal menopoz yaşı olan 51 yaşına kadar hormon tedavisi almasını önermektedirler. Jinekolojik kanserler ve meme kanserleri ve tedavilerine bağlı gelişen erken menopoz hastalarında ise hormon tedavisinin yeri yoktur.
Tedavisi nasıl yapılır?
- Cinsel istek bozukluklarında ve uyarılma bozukluklarında eğer kontrendikasyon yoksa östrojen ve testosteron tedavileri cinsel isteği, tatminkar cinsel ilişki sıklığını arttırmakta ve cinsel stresi endişeleri azaltmaktadır. Hormon tedavisi alması sakıncalı olan kadınlarda bupropion tedavisi cinsel isteği artırmak için kullanılır.
- Genital uyarılma bozuklukları vajina kuruluğa bağlı ağrılı cinsel ilişki, idrar kaçırma, ilişki sonrası idrar yanması olarak görülür. İdrar ve genital yollarda gelişen atrofi nedeniyle oluşan bu şikayetlerde vajinal östrojen tedavileri çok etkindir. Son yıllarda testosteron kremlerin kullanılması ile ilgili çalışmalar devam etmektedir.
- Kanseri olan hastalarda uzun süreli nemlendiriciler ve ilişki öncesinde kullanılan kayganlaştırıcılar vajinal tahrişi azaltıp rahatlama sağlar.
- Orgazmik bozukluklarda hormon yerine koyma tedavisi ve testosteron tedavileri tedavi edicidir.
- Pelvik taban zayıflığı olan hastalarda pelvik taban rehabilitasyonu hem orgazm bozukluklarını hem de idrar şikayetlerini tedavi eder.
- Cinsel ağrı bozuklukları çok çeşitli nedenlere bağlı gelişir, sebeplere yönelik tedavi gerektirir. Vajinal atrofiye bağlı gelişen ağrılı cinsel birleşme tedavisinde vajinal östrojenler tercih edilir. Diyabet nöropatik ağrıya genital bölgede yol açarsa şeker kontrolü ve pregabalin türevi ilaçlarla tedavi gerektirir. Pelvik kasların aşırı kalınlaşmasına bağlı oluşan ağrılarda pelvik taban gevşetme eğzersizleri, fizyoterapi faydalıdır.
- Erken menopoz çok farklı cinsel problemlere yol açan ve farklı çözümler gerektiren bir durumdur. Tek bir tedavi çeşidi yoktur çünkü şikayetler çoğu zaman iç içe geçmiştir. Cinsel sorunları yon varsaymak ise sadece sorunların daha da kompleks hale gelmesine neden olur.
Sonuç olarak erken menopozlu kadınlarda cinsel fonksiyon bozuklukları çok yaygındır. Yaşıtlarından ve normal yaşta menopoza girmiş kadınlardan çok daha sık olarak cinsel sıkıntılar yaşarlar. Bu sıkıntılarını gidermek için cinsel tıp doktorundan yardım alabilirler.