İmmünoterapi Nedir?

İmmünoterapi kanser hücrelerini tanıyan ve yok eden bağışıklık hücrelerini harekete geçirerek çalışır. İmmünoterapi diğer geleneksel kanser tedavilerinden farklı olarak kanser hücrelerini doğrudan hedef almaz. Bunun yerine bağışıklık sistemini güçlendirir ve kanserle savaşmada yardımcı olur. “İmmünoterapi nedir?” sorusunun daha detaylı cevabı tedavi kapsamlı olarak ele alınmalı.

İmmünoterapi Nedir?

İmmünoterapi kanser tedavisinde son yıllarda önemli gelişmelerden biri olarak öne çıkar. Temelde vücudun kendi bağışıklık sisteminin kullanılması esasına dayanır. İmmünoterapi mekanizması kanser hücrelerini tanıyan ve onlara karşı mücadele eden bağışıklık sisteminin güçlendirilmesini amaçlar. Bu tedavi genellikle vücudun doğal savunma sistemini destekleyen veya düzenleyen ilaçlar kullanılarak uygulanır. İmmünoterapi kanser hücrelerini hedef almak yerine bağışıklık sistemini uyararak bağışıklık sisteminin bu hücrelerle savaşmasını sağlar. Bu, diğer geleneksel kanser tedavi yöntemlerinden farklı bir yaklaşımdır.

İmmünoterapi Türleri

İmmünoterapi, kanser tedavisinde çığır açan bir yaklaşımdır ve kanserle savaşmak için vücudun kendi bağışıklık sistemini kullanır. Birden fazla türü bulunur ve her biri bağışıklık sistemini farklı bir şekilde harekete geçirir. İşte başlıca immünoterapi türleri:

Checkpoint İnhibitörleri

Bu tür immünoterapi, bağışıklık sisteminin kontrol noktalarını hedef alarak kanser hücrelerine karşı savunma tepkisini güçlendirir. Normalde kontrol noktaları bağışıklık sisteminin aşırı tepki vermesini engeller.

T Hücre Tedavisi

T hücreleri, bağışıklık sisteminin önemli bir parçasıdır ve kanser hücreleriyle savaşmada kilit rol oynarlar. T hücre tedavisi hastanın kendi T hücrelerini laboratuvarda çoğaltarak veya genetik olarak değiştirerek kanserle savaşma yeteneklerini arttırmayı amaçlar.

Monoklonal Antikorlar

Monoklonal antikorlar laboratuvarda üretilen ve belirli kanser hücrelerini hedefleyen proteinlerdir. Bu antikorlar bağışıklık sistemini kanser hücrelerini tanımaya ve yok etmeye yönlendirir. Monoklonal antikorlar kanser hücreleri üzerinde belirli reseptörlere bağlanarak bu hücrelerin büyümesini durdurabilir veya ölümünü tetikleyebilir.

Kanser Aşıları

Kanser aşıları bağışıklık sistemini belirli kanser hücreleriyle savaşmaya yönlendiren bir tür immünoterapidir. Bu aşılar vücuda enjekte edildiğinde bağışıklık sisteminin kanser hücrelerine karşı tepki vermesini sağlar. Fakat bu aşılar genellikle mevcut kanseri tedavi etmek yerine, kanserin önlenmesine veya tekrarlamasını engellemeye odaklanır.

Checkpoint İnhibitörleri

Bağışıklık hücrelerinin fren mekanizmalarını (PD-1, PD-L1, CTLA-4) bloke ederek T hücrelerinin kanser hücrelerini tanıyıp etkili şekilde saldırmasını sağlar. Bu tedavi melanom, akciğer kanseri, böbrek kanseri, mesane kanseri, baş-boyun tümörleri, mide ve yemek borusu kanserleri gibi birçok kanser türünde kullanılmaktadır. En sık görülen yan etkileri bağışıklık sistemine bağlı iltihaplanmalar olup tiroidit, hepatit, kolit, akciğer iltihabı (pnömonit), cilt döküntüsü ve yorgunluk gibi sorunlara yol açabilir.

T Hücre Tedavisi

Özellikle CAR-T hücre tedavisi şeklinde uygulanır ve hastadan alınan T hücreleri laboratuvarda tümöre özgü reseptörlerle genetik olarak donatıldıktan sonra hastaya geri verilir. Bu yöntem, akut lenfoblastik lösemi, diffüz büyük B hücreli lenfoma ve multipl miyelom gibi hematolojik kanserlerde oldukça etkilidir. Ancak ciddi yan etkileri olabilir; bunlar arasında sitokin salınım sendromu (yüksek ateş, düşük tansiyon, nefes darlığı), nörolojik etkiler (bilinç değişikliği, nöbet) ve geçici bağışıklık baskılanmasına bağlı enfeksiyon riski yer alır.

Monoklonal Antikorlar

Kanser hücrelerinin yüzeyinde bulunan spesifik antijenlere bağlanarak ya doğrudan hücre ölümüne yol açar ya da bağışıklık sistemini tümöre yönlendirir. Ayrıca bazıları ilaç veya radyoaktif madde taşıyarak tümöre hedefli tedavi sağlar. Bu ilaçlar meme kanseri (HER2 pozitif), kolorektal kanser, lenfoma, akciğer kanseri ve mide kanseri gibi birçok kanserde kullanılmaktadır. Yan etkileri arasında infüzyon reaksiyonları, ciltte döküntü, ishal, bağışıklık sisteminin zayıflaması ve bazı ilaçlarla birlikte kalp fonksiyonlarında azalma görülebilir.

Kanser Aşıları

Bağışıklık sistemini tümör hücrelerine karşı eğitmek amacıyla hazırlanır ve genellikle tedavi edici (terapötik) olarak kullanılır. Sipuleucel-T prostat kanseri için onaylanan ilk kanser aşısıdır. Bunun dışında HPV aşısı rahim ağzı kanserinden, HBV aşısı ise karaciğer kanserinden korunmada etkilidir. Ayrıca melanom gibi bazı kanserlerde deneysel aşı çalışmaları yürütülmektedir. Yan etkiler genellikle hafiftir ve enjeksiyon yerinde ağrı, hafif ateş, baş ağrısı gibi geçici belirtilerle sınırlıdır.

Bağışıklık Kontrol Noktası İnhibitörleri Kansere Karşı Nasıl Etki Eder?

Bağışıklık kontrol noktası inhibitörleri (checkpoint inhibitörleri), bağışıklık sistemimizin doğal fren mekanizmalarını hedef alır. Normalde T hücreleri, sağlıklı hücreleri yanlışlıkla yok etmemek için PD-1, PD-L1 veya CTLA-4 gibi proteinler üzerinden “dur” sinyalleri alır. Ancak bazı kanser hücreleri bu mekanizmaları taklit ederek T hücrelerini baskılar ve fark edilmeden çoğalır. Checkpoint inhibitörleri bu frenleri ortadan kaldırarak T hücrelerinin yeniden aktif hale gelmesini ve kanser hücrelerini tanıyıp yok etmesini sağlar. Bu tedavi yöntemi, özellikle bağışıklık sisteminin tümörü tanıyabileceği antijenlere sahip olan ve tümör mikroçevresinde bağışıklık baskısı yüksek olan kanser türlerinde etkilidir.

T-Hücre Transfer Tedavisi Kansere Karşı Nasıl Etki Eder?

T-hücre transfer tedavisi, bağışıklık hücrelerinin (özellikle T lenfositlerinin) laboratuvar ortamında tümöre özgü hale getirilip vücuda geri verilmesini içeren ileri bir immünoterapi yöntemidir. Bu yaklaşımın en bilinen formu CAR-T hücre tedavisidir. Bu tedavide, hastanın kanından alınan T hücrelerine özel reseptörler (kimerik antijen reseptörleri) yerleştirilerek, kanser hücrelerinin yüzeyindeki özgül antijenleri tanıması sağlanır. Genetik olarak programlanmış bu hücreler daha sonra hastaya geri verilir. Bu hücreler kanserle doğrudan savaşır, çoğalır ve bağışıklık hafızası oluşturarak nüksü önlemeye katkı sağlar. Özellikle kan kanserlerinde (lösemi, lenfoma gibi) yüksek başarı oranları göstermektedir.

İmmünoterapi Kansere Karşı Nasıl Çalışır?

İmmünoterapi, bağışıklık sisteminin kanser hücrelerini tanımasını, hedef almasını ve yok etmesini sağlayan bir tedavi yöntemidir. Temel amacı, vücudun doğal savunma sistemi olan bağışıklık sistemini güçlendirerek kanserle savaşma kapasitesini artırmaktır.

1. Bağışıklık Sisteminin Kanseri Tanıma Yetisini Artırır: Kanser hücreleri, normal hücrelere benzeyerek bağışıklık sisteminden gizlenebilir. İmmünoterapi, bağışıklık hücrelerine (özellikle T hücrelerine) bu hücreleri daha iyi tanıma ve hedefleme yetisi kazandırır.

2. T Hücrelerinin Aktivasyonunu Artırır: Kanser, bağışıklık sistemini baskılayan proteinler (örneğin PD-L1) üreterek bağışıklık tepkisini durdurabilir. İmmünoterapide kullanılan "kontrol noktası inhibitörleri", bu proteinlerin etkisini engeller ve T hücrelerinin kanser hücrelerine saldırmasına olanak tanır.

3. Bağışıklık Hafızası Oluşturur: Bazı immünoterapi türleri, bağışıklık sisteminin kanser hücrelerini “hatırlamasını” sağlar. Böylece kanser nüks etse bile bağışıklık sistemi tekrar harekete geçebilir.

4. Kanser Aşıları ve Aktif Bağışıklama: Kanser aşıları, tümöre özgü antijenleri bağışıklık sistemine tanıtarak, bağışıklık hücrelerinin bu hücreleri hedeflemesini sağlar.

5. CAR-T Hücre Tedavisi: Bu yöntemde hastanın T hücreleri laboratuvarda genetik olarak modifiye edilerek kanser hücrelerine özel reseptörlerle donatılır ve tekrar hastaya verilir. Böylece bu hücreler doğrudan kanseri tanıyıp yok eder.

İmmünoterapi Avantajları ve Yan Etkileri

Kanser tedavisinde giderek daha fazla önem kazanan immünoterapi vücudun kendi bağışıklık sistemini kullanarak kanserle mücadelede yeni bir perspektif sunar. Bu tedavi yöntemi bir dizi avantaja sahiptir. İmmünoterapi avantajları şunlardır:

• Doğal Bağışıklık Sistemi Kullanımı: İmmünoterapi vücudun kendi bağışıklık sistemini kullanarak kanserle savaşmasını sağlar. Bu, hastanın doğal savunma mekanizmasını güçlendirerek kanserle mücadelede etkili bir stratejidir.
• Spesifik Hedefleme: İmmünoterapi kanser hücrelerini belirli bir şekilde hedef alır. Bu hedef alma da sağlıklı hücrelere minimal zarar verilmesini ve tedavinin daha spesifik olmasını sağlar.
• Uzun Vadeli Etki: Bazı durumlarda immünoterapi kanserin tekrarlamasını önleme potansiyeli taşır ve hastaların uzun vadeli sağkalım oranlarını artırabilir.
• Daha Az Yan Etki: Geleneksel kanser tedavilerine kıyasla immünoterapi, genellikle daha az yan etkiye neden olur. Bu durum hastaların tedavi sürecinde daha iyi bir yaşam kalitesi sürmelerine yardımcı olabilir.

Kanserle mücadeledeki yenilikçi tedavi yöntemleri arasında önemli bir yer edinen immünoterapi tedavisi yan etki bakımından avantajlı görülse de her tedavi yönteminin olduğu gibi immünoterapinin de yan etkileri bulunmaktadır. İmmünoterapi yan etkileri şunlardır:

• Bağışıklık Sistemi Aşırı Aktivasyonu: İmmünoterapi bağışıklık sistemini aşırı aktive ederek kanser hücreleriyle savaşmayı hedefler. Fakat bu durum vücutta inflamasyon ve doku hasarına yol açabilir.
• Yorgunluk ve Halsizlik: İmmünoterapi sürecinde bağışıklık sistemi sürekli olarak aktif olduğu için hastalarda genel yorgunluk ve halsizlik hissi görülebilir.
• Deri Problemleri: İmmünoterapinin bir yan etkisi olarak ciltte reaksiyonlar ortaya çıkabilir. Bu durum kaşıntı, kızarıklık ve döküntüler şeklinde kendini gösterebilir.
• Bağırsak Sorunları: İmmünoterapi bazen bağırsak sorunlarına neden olabilir. İshal, kabızlık veya karın ağrısı bu sorunlardan bazılarıdır.
• İmmün Reaksiyonlar: Tedaviye bağlı olarak vücut kendi sağlıklı hücrelerine karşı reaksiyon gösterebilir. Bu durum bağışıklık sisteminin aşırı tepki vermesi anlamına gelir.

İmmünoterapi ile Tedavi Edilebilen Kanser Türleri

Melanom (Cilt Kanseri)

• Yüksek mutasyon yükü taşır.
• Tümör mikroçevresi bağışıklık hücrelerine açıktır.
• Checkpoint inhibitörlerine oldukça duyarlıdır.

Küçük Hücre Dışı Akciğer Kanseri

• PD-L1 ekspresyonu yüksek alt tipleri immünoterapiden fayda görür.
• Sigara geçmişi nedeniyle genetik mutasyon oranı yüksektir.
• Checkpoint inhibitörleri ile yaşam süresi uzayabilir.

Böbrek (Renal Hücreli Karsinom)

• Bağışıklık sistemiyle yoğun etkileşime sahiptir.
• Damar yapısı zengin tümör mikroçevresi nedeniyle immünoterapiye açıktır.
  

Mesane Kanseri

• Yüksek antijenik yapı gösterir.
• Bağışıklık hücreleriyle zengin bir tümör mikroçevresine sahiptir.
• Checkpoint inhibitörleri özellikle metastatik evrede etkilidir.

Hodgkin Lenfoma

• PD-L1/PD-L2 gen amplifikasyonu nedeniyle immün kaçış belirgindir.
• Checkpoint inhibitörleriyle yüksek yanıt oranları elde edilebilir.
  

Akut Lenfoblastik Lösemi (ALL)

• CD19 gibi tanımlanabilir yüzey antijenleri taşır.
• CAR-T hücre tedavisi bu antijenlere karşı özel olarak geliştirilebilir.

Diffüz Büyük B Hücreli Lenfoma (DLBCL)

• Dirençli ya da nüks eden hastalarda CAR-T tedavisi etkili sonuçlar verir.
•  Hedeflenebilir antijenler (CD19) mevcuttur.

Multipl Miyelom

• BCMA gibi tümöre özgü antijenler sayesinde CAR-T hücre tedavisi uygulanabilir.
• Ayrıca bazı monoklonal antikorlar da etkilidir.

Meme Kanseri (HER2 Pozitif)

• HER2 proteini hedeflenebilir bir tümör belirtecidir.
• Trastuzumab gibi monoklonal antikorlarla etkili tedavi sağlanabilir.

Kolorektal Kanser (MSI-H / dMMR Alt Tipi)

• Mikrosatellit instabilitesi (MSI-H) olan alt tiplerde bağışıklık sistemi kanseri daha iyi tanır.
• Checkpoint inhibitörleri bu grupta etkilidir.

Serviks (Rahim Ağzı) Kanseri

• HPV’ye bağlı geliştiği için antijenik yapısı immünoterapilere açıktır.
• Hem koruyucu (HPV aşısı) hem tedavi edici (checkpoint inhibitörü) yaklaşımlar uygundur.

Prostat Kanseri

• Özgül tümör antijenlerine karşı aşı geliştirilebilir (örnek: Sipuleucel-T).
• Bazı olgularda bağışıklık yanıtı ile yaşam süresi uzatılabilir.

Karaciğer Kanseri (HBV ile İlişkili)

• Viral enfeksiyonla ilişkili olması nedeniyle bağışıklık aktivitesi yüksektir.
• Checkpoint inhibitörleri ve antiviral aşılarla desteklenebilir.

İmmünoterapi Tedavi Süreci

Kanserde immünoterapi uygulama süreci hastanın genel sağlık durumu, kanser tipi ve evresine göre bireyselleştirilir. Onkolog hastayı değerlendirir ve immünoterapinin uygun bir seçenek olup olmadığını belirler. Eğer hasta için bu seçenek uygunsa onkolog hastanın durumuna uygun bir immünoterapi protokolü belirler. Tedavi planı hangi immünoterapi yönteminin kullanılacağını, dozajları, tedavi sıklığını ve tedavi süresini içerir. İmmünoterapi farklı tür ve yöntemi içerir. Yöntemler hastanın durumuna göre seçilir ve uygulanır. Çoğu immünoterapi genellikle damar içi enjeksiyon veya infüzyon yoluyla uygulanır. Bu, tedavi maddesinin doğrudan kana karışmasını sağlar, böylece bağışıklık sistemi kanser hücreleriyle etkileşime geçebilir.

İmmünoterapinin uygulanmasının ardından hastaların yan etkilere karşı dikkatli bir şekilde izlenmesi önemlidir. Yorgunluk, deri reaksiyonları, bağırsak sorunları gibi yan etkiler ortaya çıkabilir ve bu etkilerin yönetimi sağlık profesyonelleri tarafından gerçekleştirilir. İmmünoterapi süreci boyunca hastalar, düzenli olarak takip ve değerlendirmeye tabi tutulur. Bu tedavinin etkinliğini izlemek ve gerekirse tedavi planını güncellemek için önemlidir.

İmmünoterapinin Uygulama Yöntemleri ve Sıklığı

İmmünoterapi, kanser türüne, evresine, hastanın genel sağlık durumuna ve kullanılan ilacın türüne göre farklı yollarla uygulanabilir. Bu tedavi yöntemi genellikle belirli aralıklarla planlanan kürler hâlinde verilir ve hastanın bağışıklık sisteminin kanserle mücadele etmesini desteklemeyi amaçlar.

Uygulama Yöntemleri

1. Damar Yoluyla (İntravenöz – IV)

• En yaygın uygulama şeklidir.
• İlaç doğrudan damardan verilir (serum aracılığıyla).
• Uygulama süresi birkaç dakikadan birkaç saate kadar sürebilir.
• Genellikle hastane veya klinik ortamında yapılır.

2. Cilt Altına (Subkutan Enjeksiyon)

• Bazı immünoterapiler cilt altına enjeksiyonla uygulanabilir.
• Daha kısa sürede yapılır, hastanede kalma süresi azdır.
• Bazı ilaçlar bu yöntemle daha az yan etkiyle verilebilir.

3. Ağızdan (Oral)

• Nadir olmakla birlikte bazı immünoterapi ajanları kapsül veya tablet formunda ağız yoluyla alınabilir.
• Hasta evde kendi ilacını alabilir, fakat düzenli kontrol gerekir.

4. Doğrudan Tümöre veya Vücut Boşluğuna

• Bazı tedaviler doğrudan tümöre ya da karın zarı, mesane veya beyin-omurilik sıvısı gibi belirli bölgelere enjekte edilir.
• Özellikle lokalize tümörlerde veya belirli organlara yönelik immünoterapilerde tercih edilir.

Uygulama Sıklığı ve Süresi

1. Tedavi Aralıkları:

• Haftada bir, iki haftada bir, üç haftada bir veya ayda bir olacak şekilde planlanabilir.
• Sıklık, ilacın yarı ömrü ve hastanın tedaviye verdiği yanıt doğrultusunda belirlenir.

2. Tedavi Süresi:

• Genellikle birkaç ay sürebilir.
• Bazı hastalarda 1–2 yıl boyunca immünoterapi uygulanabilir.
• Kanser tamamen gerilese bile "idame tedavisi" olarak devam edebilir.

3. Yanıta Göre Değerlendirme:

Tedavi sıklığı ve süresi, hastanın kanserine verdiği cevaba, yan etkilere ve görüntüleme bulgularına göre ayarlanır.

4. Takip ve Değerlendirme:

• Her uygulama öncesi genellikle kan tahlili yapılır.
• Tedavi sürecinde düzenli olarak görüntüleme (BT, PET, MR) ve fizik muayene ile yanıt değerlendirilir.
• Olası bağışıklık yan etkileri (örneğin, tiroit bozuklukları, cilt reaksiyonları, akciğer iltihabı) için yakın takip gereklidir.

İmmünoterapinin İşe Yaradığı Nasıl Anlaşılır?

İmmünoterapinin işe yarayıp yaramadığını anlamak, düzenli takip ve çeşitli tıbbi değerlendirmelerle mümkün olur. Tedavinin etkinliği genellikle aşağıdaki yollarla anlaşılır:

1. Radyolojik Görüntüleme Testleri

En yaygın ve önemli yöntemlerden biri, tümörün boyutundaki değişiklikleri gözlemlemektir. Bunun için bilgisayarlı tomografi (BT), manyetik rezonans görüntüleme (MR) veya pozitron emisyon tomografisi (PET) gibi görüntüleme yöntemleri kullanılır.

• Tümörde Küçülme: Tedaviye iyi yanıt veren hastalarda tümörün boyutunda küçülme veya tamamen kaybolma görülebilir.
• Hastalığın Stabil Kalması: Bazı durumlarda tümör küçülmeyebilir ama büyümesi durabilir. Bu da tedavinin başarılı olduğu anlamına gelebilir çünkü hastalığın ilerlemesi durdurulmuştur.
• Psödoprogresyon (Yalancı İlerleme): İmmünoterapiye özgü bir durumdur. Tedavinin ilk dönemlerinde tümör boyutunda geçici bir artış veya yeni lezyonların ortaya çıkması görülebilir. Bu durum, bağışıklık hücrelerinin tümörün içine sızması ve iltihaplanmaya neden olmasıyla ilişkilidir.

2. Kan Testleri

Kan testleri, immünoterapinin vücuttaki etkilerini ve bağışıklık sisteminin yanıtını gösteren önemli ipuçları sağlar:

• Tümör Belirteçleri (Markerlar): Bazı kanser türlerinde kanda salgılanan tümör belirteçlerinin (örneğin, akciğer kanserinde CEA, yumurtalık kanserinde CA-125) seviyeleri takip edilir. Tedaviye yanıtla birlikte bu belirteçlerin seviyelerinde düşüş görülebilir.
• Enflamasyon Belirteçleri: Bağışıklık sisteminin aktive olmasıyla bazı enflamasyon belirteçlerinde değişiklikler görülebilir. Ancak bu belirteçler tek başına yeterli değildir.
• Kan Sayımı ve Organ Fonksiyon Testleri: Tedavinin yan etkilerini izlemek ve genel sağlık durumunu değerlendirmek için düzenli kan sayımı, böbrek ve karaciğer fonksiyon testleri yapılır.

3. Klinik Durum ve Belirtiler

Hastanın genel durumu ve semptomlarında iyileşme, immünoterapinin işe yaradığına dair önemli bir göstergedir:

• Semptomlarda Azalma: Kanserle ilişkili ağrı, yorgunluk, iştahsızlık, kilo kaybı, nefes darlığı gibi belirtilerde belirgin bir azalma veya ortadan kalkma gözlemlenebilir.
• Yaşam Kalitesinde İyileşme: Hastanın genel olarak kendini daha iyi hissetmesi, günlük aktivitelerini daha rahat yapabilmesi de tedavinin etkinliğini gösterir.

4. Biyopsi (Nadir Durumlarda)

Bazı durumlarda, özellikle görüntüleme testleri net bir yanıt vermediğinde veya psödoprogresyon şüphesi varsa, tümörden yeni bir biyopsi alınarak mikroskop altında incelenebilir. Bu sayede tümör hücrelerinin durumu ve bağışıklık hücrelerinin tümör çevresindeki aktivitesi değerlendirilebilir.

İmmünoterapi Tedavisine Kimler Uygundur?

Bu etkili tedavi yöntemi her hasta için uygun olmayabilir. İmmünoterapi tedavisinin uygunluğunda rol oynayan faktörler şunlardır:

• Kanser Türü: İmmünoterapi çeşitli kanser türlerinde kullanılabilir. Özellikle akciğer kanseri, melanom, böbrek kanseri, mesane kanseri ve lenfoma gibi kanser türlerinde immünoterapi daha sık tercih edilmektedir.
• Evre ve Progresyon Durumu: İmmünoterapi genellikle ileri evre kanserlerde ve diğer tedavilere yanıt vermeyen durumlarda düşünülür. Tedavinin etkili olabilmesi için hastanın kanserinin evresi ve progresyon durumu dikkate alınır.
• Genetik Özellikler: Bazı immünoterapi tipleri hastanın tümör hücrelerinde belirli genetik özelliklere sahip olup olmamasına bağlı olarak etkili olabilir. Bu nedenle genetik testlerle tümör profilinin belirlenmesi önemlidir.
• Sağlık Durumu: İmmünoterapi hastaların genel sağlık durumuna bağlı olarak değerlendirilir. Özellikle bağışıklık sistemini etkileyen diğer sağlık sorunları olan hastaların durumu dikkate alınır.
• Diğer Tedavilere Yanıt: İmmünoterapi diğer kanser tedavilerine yanıt vermeyen veya yan etkileri nedeniyle diğer tedavileri tolere edemeyen hastalarda düşünülür. Tedavi seçenekleri ve sıralaması hastanın önceki tedavilere yanıtına bağlı olarak belirlenir.
• İmmünoterapiye Karşı Alerji Durumu: Bazı hastalar immünoterapi ilaçlarına karşı alerjik reaksiyonlar gösterebilir. Bu nedenle tedaviye uygunluğun değerlendirilmesi sırasında hastanın alerji öyküsü önemlidir.

Kanser tedavisinde son yıllarda çığır açan immünoterapi, diğer geleneksel tedavilerden temel bir farkla ayrılır: kanserle savaşta vücudun kendi bağışıklık sistemini kullanır. Bu, kanser hücrelerini doğrudan hedef alan veya yok eden yöntemlerden oldukça farklı bir yaklaşımdır.

İmmünoterapinin Çalışma Prensibi

İmmünoterapi, bağışıklık sistemimizin kanser hücrelerini tanımasını ve onlara saldırmasını sağlar. Kanser hücreleri, bağışıklık sistemi tarafından fark edilmemek veya saldırıdan kaçınmak için çeşitli yöntemler geliştirirler. İmmünoterapi bu "kaçış" mekanizmalarını bozar veya bağışıklık sisteminin daha güçlü bir yanıt vermesini sağlar.

Bazı immünoterapi türleri şunlardır:

• Kontrol Noktası İnhibitörleri: Kanser hücrelerinin bağışıklık sistemini "kapatan" sinyalleri (kontrol noktası proteinleri) engeller. Bu sayede bağışıklık hücreleri, kanseri daha etkili bir şekilde tanıyıp yok edebilir.
• Monoklonal Antikorlar: Laboratuvarda üretilen antikorlar, kanser hücrelerinin yüzeyindeki belirli proteinlere bağlanarak onların büyümesini durdurur veya bağışıklık sisteminin onları hedef almasını sağlar.
• Kanser Aşıları: Bağışıklık sistemini kanser hücrelerine karşı özel bir yanıt oluşturması için eğitir.
• Adoptif Hücre Transferi (CAR T-hücre tedavisi gibi): Hastanın kendi bağışıklık hücreleri laboratuvarda kansere karşı daha etkili hale getirilip hastaya geri verilir.

Diğer Kanser Tedavileri ve Farkları

İmmünoterapiyi diğer kanser tedavilerinden ayıran temel farklılıkları daha iyi anlamak için, geleneksel tedavi yöntemlerinin nasıl çalıştığına bir göz atalım:

1. Kemoterapi

• Çalışma Prensibi: Hızlı bölünen hücreleri hedef alır. Kemoterapi ilaçları, kanser hücrelerinin hızlı ve kontrolsüz büyüme özelliğinden faydalanarak onları yok eder veya çoğalmalarını engeller.
• Farkı: Kanser hücrelerinin yanı sıra, saç kökleri, kemik iliği ve sindirim sistemi hücreleri gibi hızlı bölünen sağlıklı hücrelere de zarar verebilir. Bu durum, mide bulantısı, saç dökülmesi, yorgunluk ve enfeksiyon riskinde artış gibi yaygın yan etkilere yol açar. İmmünoterapi ise doğrudan sağlıklı hücrelere saldırmaz.

2. Radyoterapi (Işın Tedavisi)

• Çalışma Prensibi: Yüksek enerjili ışınlar (radyasyon) kullanarak kanser hücrelerinin DNA'sına hasar verir ve onların büyümesini veya ölmesini sağlar. Genellikle belirli bir bölgedeki tümörleri hedef almak için kullanılır.
• Farkı: Radyoterapi, hedef alınan bölgedeki sağlıklı dokulara da zarar verebilir. Bu da ciltte kızarıklık, yorgunluk ve tedavi bölgesine özgü diğer yan etkilere yol açabilir. İmmünoterapi ise vücudun genelini etkileyen bir sistemik tedavidir.

3. Hedefe Yönelik Tedaviler (Akıllı İlaçlar)

• Çalışma Prensibi: Kanser hücrelerinin büyümesi ve yayılması için gerekli olan belirli moleküler hedeflere (proteinler veya genetik mutasyonlar) odaklanır. Bu ilaçlar, kanser hücrelerindeki bu "zayıf noktaları" bularak onları etkisiz hale getirir.
• Farkı: Hedefe yönelik tedaviler, kemoterapiden daha spesifik olsa da, yine de doğrudan kanser hücrelerine etki eder. İmmünoterapi ise doğrudan kanser hücresini değil, kanserle savaşacak bağışıklık sistemini aktive eder. Hedefe yönelik tedavilerin yan etkileri genellikle kemoterapiden daha azdır ancak yine de cilt sorunları, ishal, yorgunluk gibi etkiler görülebilir.

İmmünoterapinin Temel Avantajları ve Dezavantajları

Avantajları:

• Uzun Süreli Yanıt: Bağışıklık sistemi bir kere kanseri tanımayı öğrendiğinde, uzun süreli hafıza oluşturarak tekrarlayan kanserlere karşı koruma sağlayabilir. Bu, diğer tedavilerde nadiren görülen kalıcı yanıt potansiyeli sunar.
• Daha Az ve Farklı Yan Etkiler: İmmünoterapi, sağlıklı hücrelere doğrudan saldırmadığı için kemoterapi gibi genel toksik etkilere yol açmaz. Ancak bağışıklık sisteminin aşırı aktivasyonu nedeniyle otoimmün yan etkiler (vücudun kendi dokularına saldırması) görülebilir. Bu yan etkiler ciltte döküntü, bağırsak iltihabı (kolit), karaciğer veya tiroid bezi fonksiyon bozuklukları şeklinde ortaya çıkabilir.
• Geniş Kanser Türlerinde Etkinlik: Melanom, akciğer kanseri, böbrek kanseri gibi birçok kanser türünde başarılı sonuçlar göstermektedir.

Dezavantajları:

• Herkese Etkili Değil: İmmünoterapi her hastada veya her kanser türünde aynı etkiyi göstermeyebilir.
• Yan Etki Yönetimi: Otoimmün yan etkilerin tanınması ve yönetimi özel bir uzmanlık gerektirebilir.
• Geç Yanıt: Tedavinin tam etkisi bazen aylar sonra görülebilir, bu da psödoprogresyon (yalancı ilerleme) gibi yanıltıcı durumları ortaya çıkarabilir.

İmmünoterapi Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Kanserde immünoterapi hakkında hastalar ve yakınları tarafından merak edilen bir dizi soru bulunmaktadır.

İmmünoterapi ve Kemoterapi Arasındaki Fark Nedir?

İmmünoterapi ve kemoterapi, kanser tedavisi için önemli rol oynayan ancak farklı yaklaşımlara sahip iki tedavi yöntemidir. Aralarındaki farklar şunlardır:

• Mekanizma: İmmünoterapi vücudun kendi bağışıklık sistemini güçlendirerek veya yönlendirerek kanserle savaşmasını sağlar. Bağışıklık hücreleri özel olarak tasarlanmış ilaçlar veya terapiler aracılığıyla uyarılır. Böylece kanser hücrelerini tespit edip yok edebilirler. Kemoterapi ise kanser hücrelerini doğrudan hedef alarak büyümelerini engelleyen veya öldüren ilaçları içerir. Fakat bu ilaçlar sağlıklı hücreleri de etkileyebilir. Bu nedenle yan etkiler daha yaygın olabilir.
• Hedeflenen Hücreler: Bağışıklık sistemini harekete geçirerek çalışan immünoterapi spesifik kanser hücrelerine odaklanır. Tümör hücrelerini tanıyan ve onlara karşı tepki veren bağışıklık hücreleri doğal savunma sistemini harekete geçirir. Kemoterapi hızlı bölünen hücrelere genel olarak etki eder. Bu nedenle kanser hücreleri kadar normal hücreleri de etkileyebilir.
• Tedavi Alanı: İmmünoterapi genellikle belirli kanser tipleri veya evrelerinde kullanılır. Kemoterapi geniş bir kanser yelpazesinde kullanılabilir ve genellikle kanserin çeşitli aşamalarını hedefler.

İmmünoterapinin Uzun Vadeli Etkileri Nelerdir?

İmmünoterapi sonuçları tedavi sonrasında sağlanan izleme ve değerlendirme süreçleri aracılığıyla belirlenir. Bu tedavi bazı hastalarda kalıcı yanıtlara yol açabilir ve kanser hücrelerinin kontrol altında tutulmasını sağlayarak uzun süreli sağkalım avantajları sunabilir. İmmünoterapi ile tedavi edilen hastalarda tam iyileşme ve kanserin tekrarlama olasılığının azalması da gözlemlenebilir. Yan etki yönetimi tedavi sonrasındaki uzun vadeli etkileri olumlu yönde etkileyebilir. Bu tedavi metastazın kontrol altına alınmasını ve yaşam kalitesinin iyileştirilmesini hedefler. Uzun vadeli etkilerin değerlendirilmesi hastaların tedavi süreçlerini düzenli olarak izleyen sağlık profesyonelleri tarafından gerçekleştirilir ve kişiselleştirilmiş bir yaklaşım içerir.

bağışıklık

kanser

tedavi

Talep & Bilgi Alma

Lütfen adınızı soyadınızı giriniz

Lütfen Telefon Numaranızı Giriniz!

Hastane Seçiniz..

Tümü

Liv Hospital Ulus

Liv Hospital Vadistanbul

İSÜ Liv Hospital Bahçeşehir

Liv Hospital Ankara

Liv Hospital Gaziantep

Liv Hospital Samsun

Liv Bona Dea Hospital Bakü

Liv Duna Medical Center

Liv Hospital Citywalk Dubai

Lütfen Hastane seçiniz.

Lütfen Mail Adresinizi "example@example.com" Formatında Giriniz

Lütfen mesajınızı yazın

Bize göndermek istediğiniz dosyayı buraya yükleyin

  veya sürükleyip bırakın

KVKK uyarınca ilgili Bilgilendirme 'yi okudum. Kişisel verilerimin belirtilen kapsamda işlenmesini kabul ediyorum.

Lütfen KVKK işaretleyiniz

Gönder