3 Boyutlu Brakiterapi: Kanser Tedavisinde Hedefe Odaklı Etkin Işınlama
Oluşturma Tarihi: 30.09.2019 13:59 | Son Güncelleme: 12.12.2023 10:40
Brakiterapi Nedir?
Radyoaktif kaynakların/radyasyon kaynağının tümörün hemen yakınına getirilmesi ile uygulanan bir tedavi biçimidir. Sıklıkla jinekolojik kanserler (rahim, rahim ağızı, vajina), akciğer kanseri, cilt kanserlerinin tedavisinde başarı ile kullanılmaktadır. Günümüzde brakiterapi artık bilgisayarlı tomografi ve Manyetik rezonans gibi kesit anatomisini temel alan görüntüleme yöntemleri ile 3 boyutlu olarak uygulanabilmektedir. 3 boyutlu brakiterapinin yaygınlaşması başarıyı arttırırken yan etkileri de azaltmaktadır. Liv Hospital Radyasyon Onkolojisi Uzmanı Prof. Dr. Merdan Fayda anlattı.
Brakiterapi Temel Olarak Üç Şekilde Uygulanmaktadır:
İntrakaviter brakiterapi: (Boşluk içi brakiterapi)Hastanın doğal boşluklarının (rahim, rahim ağzı, bronş, vb.) içerisine yerleştirilen aplikatörler yardımı ile yapılır.İnterstisyel brakiterapi: (Doku içi brakiterapi)Hastanın dokularının içerisine yerleştirilen aplikatörler veya iğnelerin içerisinden gönderilen radyoaktif kaynaklar yardımı ile yapılabileceği gibi radyoaktif kaynakların kalıcı olarak doku içerisine ekilmesi (kalıcı prostat uLDR brakiterapisi) şeklinde de yapılabilir.
Kontak brakiterapi: Radyoaktif kaynak/radyasyon kaynağının cilt gibi yüzeysel dokulara ya da yüzeysel intraoperatif radyoterapide (IORT) olduğu gibi operasyon sırasında diğer organların uzaklaştırılması ile uygulanmasıdır.
Jinekolojik Tümörlerde 3 Boyutlu Brakiterapi
Jinekolojik kanserlerin farklı disiplinlerdeki hekimler tarafından yapılan tedavisinde radyoaktif kaynakların ışınlanacak bölgenin yakınına getirilmesi ile uygulanan brakiterapinin çok önemli bir yeri vardır. Brakiterapinin dünyada en yaygın kullanılma alanı jinekolojik kanserlerdir. Brakiterapi rahim kanserlerinde (endometryium), rahim ağzı (serviks) kanserlerinde ve hazne (vajina) kanserlerinde ameliyat sonrası ya da ameliyata uygun olmayan hastalarda dışarıdan ışınlama ile birlikte tek tedavi yöntemi olarak kullanılmaktadır.Özellikle son yıllarda brakiterapi uygulamaları 2 boyutlu yöntemlerden 3 boyutlu yöntemlere doğru gelişme göstermiştir. Bilgisayarlı tomografi ve MR cihazlarından gelen bilgileri temel alarak yapılan 3 boyutlu brakiterapi uygulamaları özellikle jinekolojik kanserlerin başarı ile tedavisine katkıda bulunurken etraftaki sağlam dokuların (mesane, rektum, sigmoid gibi) uygun şekilde korunması sağlanabilmektedir. Bu durum da daha aza yan etki ile tedavinin uygulanmasını sağlamaktadır.
Cilt Brakiterapisi (Leipzig Aplikatör İle)
Yüzeyi ve derinliği uygun erken evre cilt skuamöz ve bazal hücreli kanserlerinin tedavisinde brakiterapi başarı ile kullanılmaktadır. Özellikle yüz çevresinde yerleşmiş tümörlerde cerrahi ile oluşabilecek kozmetik hasarlar brakiterapinin kullanımında genellikle daha az görülmektedir. Plastik cerrahi hekimi tarafından uygun görülen özellikle yüz yerleşimli erken evre cilt kanserli hastalar brakiterapi ile tedavi edilebilir.
