Ağız Kanseri Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Ağızda gelişen beyaz yaralar, düzenli kanamalar başlangıçta bir problem olarak düşünülmeyebilir veya anlık enfeksiyonel bir durum nedeni ile geliştiği düşünülebilir. Ancak bu tür belirtiler sadece dönemsel bir gelişim değil ağız kanseri neticesinde açığa çıkan belirtiler olabilir. Ailede ağız kanseri geçmişi bulunması, sigara ve alkol tüketimi gibi nedenler başta olmak üzere ağız kanseri birçok nedenden kaynaklı olarak gelişebilir. Baş ve boyun bölgesini etkileyen bir kanser türü olan ağız kanseri, ciddiye alınması gereken bir sağlık problemidir.

Ağız Kanseri Nedir?

Ağız kanseri, genellikle 60 yaş ve üzeri insanlarda görülen, dudakları, dilin ilk kısmını, ağız çatısını ve tabanını etkileyen bir kanser türüdür. Bazı vakalarda orafarenksi bölgesi olarak adlandırılan dilin son kısmı, ağız çatısı, bademcikler, boğazın yan ve arka kısımları da etkilenebilir. “Ağız kanseri nedir?” sorusu ağızda bulunan bazı hücrelerin yapısının değişmesi ve hücrelerin kanserleşmesi olarak da cevaplanabilir. Ağız ve dudaklarda kolayca kanayabilen ve 2 hafta içinde iyileşmeyen yaraların gelişmesi, ağızda ve dilde beyaz lekelerin oluşması gibi yaygın belirtiler açığa çıkarabilir. Ağız kanseri tedavi edilmediği takdirde baş ve boyun bölgesinin diğer dokularına da yayılabilir. Erken teşhis halinde ise ağız kanserini atlatabilmek mümkündür.

Ağız Kanseri Belirtileri Nelerdir?

Ağız kanserine yönelik araştırma yapılırken “ağız kanseri neden olur?” sorusu yöneltilmesi halinde ağız içinde bulunan hücrelerden birine değinilmesi gerekir. Ağız boşluğunda skuamöz olarak adlandırılan hücreler bulunur. Bu hücreler düzdür ve mikroskop altında bakıldığında balık puluna benzer bir görüntüye sahiptirler. Ağız kanseri skuamöz hücrelerinde gelişir. DNA’ları değişmeye başlayan skuamöz hücreleri, büyümeye ve çoğalmaya başlar. Bu durumun beraberinde ise hücreler kanserli hale gelir. Çeşitli ağzı kanseri belirtileri beraberinde getiren kanserli hücreler, aksatılması ve tedavi edilmemesi halinde ağız içindeki diğer bölgelere ve baş ve boyun bölgesine yayılabilir.  Ağız içi kanseri belirtileri arasında ağızda uzun süre iyileşmeyen yaralar, ağrı, şişlik, diş eti veya dilde renk değişiklikleri, yutma güçlüğü veya ses kısıklığı gibi belirgin semptomlar bulunabilir. Ağız kanseri vücudun diğer bölgeleriyle de metastaz yapabilecek kapasiteye sahiptir.

Ağız Kanseri Neden Olur?

Ağız kanseri, bir dizi faktörün etkileşimi sonucu ortaya çıkar. Sigara ve tütün ürünleri kullanımı, aşırı alkol tüketimi, cinsel yolla bulaşan HPV (İnsan Papilloma Virüsü) enfeksiyonları, aşırı güneş maruziyeti, genetik yatkınlık, yetersiz beslenme, kötü ağız hijyeni ve yaş faktörü ağız kanseri riskini artırabilir. Bu etkenler, hücrelerde genetik değişikliklere neden olarak kontrolsüz hücre büyümesine yol açar. Sağlıklı yaşam tarzı benimsemek, düzenli sağlık kontrolleri yapmak, sigara ve alkol kullanımını sınırlamak, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan korunmak ve güneşe karşı önlemler almak gibi koruyucu önlemlerle ağız kanseri riski azaltılabilir. 

Ağız Kanseri Evreleri

Ağız kanserinden şüphelenilmesi halinde tanı koymak ve kanser evresini tespit etmek üzere biyopsi ve PET/CT çekimleri uygulanır. Elde edilen bulgularla ağız kanseri evreleri belirlenebilir. 0’dan 4’e kadar evreleri bulunan ağız kanserinde evreler kanserin yayılma oranını temsil eder. 0 evresinde kanser hücrelerin en üst tabakasındadır ve derin tabakalara yayılmamıştır. Diğer evrelerde ise kanser hücrelerinde yayılma veya yayılmaya başlama söz konusudur.

Evre 1

Evre 1’de kanser hücreleri 2 santimden daha küçüktür. Evre 1’de kanser hücreleri lenf bezlerine yayılmamıştır.

Evre 2

Kanser hücreleri 2 ila 4 santim aralığındadır. Lenf düğümlerine yayılma gözlemlenmemiştir ancak kanserle aynı tarafta bulunan lenf nodunda kanser hücrelerine rastlamak mümkün olabilir.

Evre 3

Kanser boyutu 4 santimden daha büyüktür ve kanserli hücreler yakınlardaki lenf bezlerine yayılmaya başlamıştır.

Evre 4

Evre 4 ağız kanserinde son aşama olarak kabul edilir. Kanser boyutu 4 santimden büyüktür ve kanser vücudun diğer bölgeleri ile metastaz yaparak yayılmıştır.

Ağız Kanseri Tedavi Yöntemleri

Oral kanser teşhisi konulması halinde 3 ana tedavi yöntemi bulunur. Hastanın sağlık durumu ve ağız kanserinin bulunduğu evreye göre tedavi planlaması yapılır. Tedavi kapsamında cerrahi yöntemlere, radyasyon tedavisine ve kemoterapiye başvurulabilir.

Cerrahi yöntemler kapsamında kanserli dokunun ağız veya boyun bölgesinden çıkarılması hedeflenir. Kanserleşmenin dil üzerinde gerçekleşmesi halindeyse glossektomi yöntemi olarak adlandırılan dilin bir kısmının veya tamamının çıkarılması işlemleri uygulanır. Maksillektomi yönteminde ise ağzın kemik çatısı veya sert damağın bir kısmının çıkarılması işlemleri uygulanabilir. Boyun diseksiyonu olarak adlandırılan lenf bezlerinin çıkarılması yöntemine de başvurulabilir. Bu işlemler sırasında geniş dokuların alınması halinde açığa çıkan boşlukları kapatmak için ise rekonstrüksiyon cerrahi girişimlerine başvurulabilir.

Cerrahi girişimlerinin yanı sıra kanser hücrelerini öldürmek ve büyümelerini engellemek amaçlı radyasyon tedavisine başvurulabilir. Kemoterapi ile kanser hücrelerini öldürücü ilaçlar kullanılabilir. İmmünoterapi yöntemiyle ise bağışıklık sistemi devreye sokularak vücudun kanserli hücrelerle savaşması desteklenebilir.

Ağız Kanseri Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Ağız Kanserinin Risk Faktörleri Nelerdir?

Ağız kanseri, çeşitli risk faktörleri nedeniyle gelişebilir. Bu risk faktörleri aşağıdaki şekilde sıralanabilir:

• Sigara, nargile, puro veya pipo gibi tütün ürünleri kullanımı
• Yoğun miktarda alkol tüketimi
• İnsan papilloma virüsü (HPV)
• Ailede ağız kanseri öyküsü bulunması

Ağız Kanseri Ağrılı Mıdır?

Ağız kanseri başlangıç döneminde olması halinde ağrı semptomu geliştirmez. Ancak kanserin ilerlemesi halinde yutkunurken, konuşurken veya yemek yerken ağız ve boyun bölgesinde ağrı hissedilebilir.

Ağız Kanseri Teşhisi Nasıl Konulur?

Ağız kanseri şüphesi ile sağlık kuruluşuna danışan kişiler öncelikle hekim tarafından klinik muayene altında incelenir. Şüpheli bir duruma rastlanması halinde biyopsi işlemi uygulanır. Biyopsi sırasında lokal veya genel anestezi altında hastanın şüpheli bölgesinden doku örneği alınır. Doku üzerinde yapılan incelemeler ardından kanserli hücreye rastlanması halinde hastaya ağız kanseri teşhisi konulabilir.

Ağız Kanseri Tedavisi Sonrası Ne Tür Beslenmeliyim?

Ağız kanseri tedavisi sonrasında beslenme oldukça önemlidir. Özellikle cerrahi girişimler sonrasında hastalar yutma güçlüğü yaşayabilir. Bu nedenle hastalara yumuşak veya sıvı diyet ile beslenmeleri önerilir. İleri vakalarda doktorun gözlemleri doğrultusunda enteral beslenmeye ihtiyaç duyulabilir.