Burun Kanaması

Burun kanaması (epistaksis) burnun iç bölümlerindeki damar sistemi ve dokuların hasar alması sonucu oluşan kanamalardır. Burnun sağ ve sol bölümünde meydana gelebilen burun kanamaları genellikle tek bir burun deliğini etkiler. Bazen tek bir kanama şeklinde değil sık sık tekrarlayan bir yapıda olabilirler. Günlük hayatta sıkça rastlanan bir durumdur. Toplumda hemen herkesin karşılaşabileceği bir rahatsızlık olan burun kanamasının,  çok ciddi sağlık sorunlarına sebep olmadan evde tedavi yöntemleri ile tedavisi geçici olarak yapılabilir. Ancak burun kanamasının altında yatan neden kimi zaman başka sağlık sorunlarına bağlı olabilir. Kanamanın şiddetine göre altında yatan nedenin belirlenmesi için doktor kontrolü gerekebilir.

Burun Kanaması Nedir?

Burunun iç yapısı yüzeysel damarlardan oluşur. Çevresinde herhangi bir kas dokusu bulunmayan bu damarlar mevsimsel şartların değişikliği, darbe, yabancı cisim, hızlı sümkürmek gibi farklı sebepler ile kanayabilirler. Ayrıca kronik yada dolaşım sistemi  hastalıkları olan kişilerde de  burun kanaması görülebilir. Burun kanamaları ön burun ve arka burunda olmak üzere iki farklı bölgede meydana gelirler. Ön burun damarları oldukça ince ve yüzeye yakın olduklarından çoğunlukla fiziksel müdahaleler sonucu kanarlar.  Basit bir müdahale ile tedavi edilebilir. Burnumuzun içinde arka üst bölgelerde meydana gelen kanamalar arka burun kanaması olarak adlandırılır ve kanamanın nedeni çoğunlukla kronik hastalıklar ve yapısal bozukluklardır. Altta yatan neden bir kronik hastalık veya yapısal bozukluk olduğundan kanamanın şiddeti burun ön kanamalarına göre daha fazladır. Arka burun kanamasında, damardan sızan kan burnun ön tarafından akabileceği gibi genize ve boğaza da akabilmektedir. Bu sebeple de arka burun kanamaları  daha komplike tedaviye gerektirir.

Burun Kanaması Belirtileri Nelerdir?

Burun kanamasının başlı başına bir ön belirtisi yoktur. Ancak altta yatan farklı bir hastalığa bağlı olarak belirtiler gelişebilir. Farklı bir hastalık kaynaklı oluşan burun kanamalarında kanamanın yanında diğer belirtilere bakılmalı, baş dönmesi, mide bulantısı veya kusma gibi durumlar varsa tedavi için en kısa sürede bir sağlık kuruluşuna gidilmelidir. Doktorlar tarafında burun kanamalarında hastada görülen belirtilere bakılarak teşhis ve tedavi yapılır. Doktor tarafından öncelikle fiziksel olarak burun içerisi incelenir. Ön bulgular sonucunda gerekli görülürse endoskopi, tomografi ya da röntgen ile burun içi kontrolü yapılır. Bunlar dışında kanamaya başka bir hastalığın neden olduğu düşünüldüğünde daha ileri tetkikler istenebilir.

Burun Kanaması Neden Olur?

Burnun iç kısmındaki kılcal damarlar ve burun içi dokular cilt yüzeyine yakın, ince ve hassas bölgelerdir. Bu bölgelerde oluşan yapısal bozukluklar ve burun içi tahrişler burun kanamasına sebep olur. Çoğunlukla tek bir burunda kanama olur. Alta yatan başka hastalıkların vücutta meydana getirdiği rahatsızlıklar ile fiziksel bir müdahale olmadan durduk yere burun kanaması da yaşanabilir. Tek seferlik ya da sürekli burun kanamasının yaygın nedenleri şunlardır:

Yüze veya Buruna Alınan Darbe: Yüze veya buruna alınan darbeler burunda ve burun iç dokusunda travma oluşumuna neden olur. Bu travmalarda burun dokuları ve burun içi kılcal damarlar zarar görür veya burun kırılması meydana gelebilir. Burnun kırılması veya kılcal damarların zarar görmesi donucu kanam meydana gelir.

Stres: Aşırı stres ve anksiyete bozukluğu günümüzde kişileri olumsuz etkileyen durumların başında gelir. Stres vücut içi dolaşım sistemini olumsuz etkileyerek damarlara hasar verebilir, aşırı strese maruz kalan kişilerde burun kanaması yaşanabilir.

Yoğun Güneşe Maruz Kalmak: Çok sıcak ve güneşli havalarda uzun süre açık alanda bulunan kişilerin burun tabakası kuruyarak tahriş olabilir. Bu nedenle yoğun güneşe maruz kalan kişilerde burun kanaması meydana gelebilir.

Kuru Hava: Kişilerin nem oranını çok düşük kuru hava ortamında kalmaları burun zarının kurumasına, kabuk bağlamasına veya çatlamasına sebep olabilir.

Enfeksiyonlar: Üst solunum yolu enfeksiyonları, grip ve sinüzit gibi rahatsızlıklar burun içinin tahriş olmasına ve burun kanamasına sebep olabilir.

Alerjiler: Alerjik ve rinit rahatsızlığı olan kişilerde durumlarında burun kanaması oluşabilir.

Yüksek Rakım: Rakım olarak yüksek bir bölgeye gittikçe havada oksijen miktarı ve basınç azalır. Oksijen miktarının düşmesi sonucu burunda kuruma oluşur. Havada meydana gelen bu değişiklikler burun kanamasını beraberinde getirir.

Kronik Hastalıklar: Herhangi bir fiziksel hasar olmadan sebepsiz ve tekrarlayan burun kanamaları çoğunlukla kronik hastalıklar veya burun iç yapısal bozukluklar nedeni ile oluşur. Alkol tüketimi, yüksek tansiyon, kan rahatsızlıkları, burun polipleri, lösemi, damar sertleşmesi (Ateroskleroz) ve hamilelik az görülen nedenler arasında yer alır.

Burun kanamaları genellikle ciddi bir tıbbi müdahale gerektirmez. Burun bölgesine yapılacak 10-15 dakikalık baskı uygulaması kanamayı durdurabilir. Ancak 20 dakikadan daha fazla devam eden kanamalarda doktor müdahalesi gerekebilir. Çünkü bu durum devam eden kanamasının altında başka bir hastalığın habercisi olabilir.

Burun Kanaması Nasıl Tedavi Edilir?

Burun kanaması meydana gelen kişiler sakin olup bulundukları en yakın yere dik bir açı ile oturmalı başlarını öne doğru eğmelidirler. Dik oturuş pozisyonu burundaki kılcal damarlara giden kan basıncını azaltarak kanamayı azaltır.

Daha sonra burnun her iki tarafı sıkılarak baskı yapılır.Burnun her iki tarafına baskı yapmak kanamanın durdurulmasında en etkili yöntemdir.

Kanamanın durmadığı durumlarda bir tampon yardımıyla burun içine bası uygulamak damardan sızan kanı pıhtılaştırarak kanamayı durdurulabilir. Kanamanın durduktan sonra tekrar etmemesi için yumuşatıcı merhem ve yara iyileştirici krem sürülebilir.

Devam eden burun kanamalarında doktor kontrolünde yapılan tedavilerde Kulak burun boğaz doktorları tarafından burun kanamasının yerini tespit etmek için endoskopik muayene yapılabilir. Önden veya arkadan gelen kanamalarda kanamayı durdurmak için yakma işlemi (koterizasyon) yapılabilir. Tüm bu uygulamalar sonrası kanama hala devam ediyorsa ve altta yatan rahatsızlığın tespiti kan değerlerine bakılması, görüntü cihazları ile kontrol gibi ileri tetkikler yapılabilir.

Çocuklarda Burun Kanamasının Nedenleri Nelerdir?

Çocuklarda meydana gelen burun kanamaları ebeveynleri oldukça endişelendirir.Çoğunlukla ciddi problem oluşturmayabilir. Burnun sert bir şekilde karıştırılması veya yabancı bir cismin burun içine sokulması burun iç dokusunu tahriş ederek kanamaya neden olabilir. Çocukların soğuk ve kuru havalarda dışarıda fazla vakit geçirmeleri kılcal damarların çatlamasına, üst solunum yolu rahatsızlıkları sırasında oluşan burun akıntıları da kanaması sebebi olabilmektedir. Burun kanamasını önlemek için öncelikle burnun nasıl temizlenmesi gerektiği ebeveynler tarafından çocuklara öğretilmelidir. Evlerdeki mevcut kuru havayı azaltmak, burnu nemli tutmak burun kanaması riskini azaltabilir.

Hamilelikte Burun Kanaması Neden Olur?

Hamilelikte burun kanaması çok sık karşılaşılan bir durumdur.Hamileliğin özellikle ilerleyen aylarında annede kan miktarında artış olur. Bu artış burun içerisindeki kılcal damarlara basınç yapar ve kanama meydana gelir.

Burun Kanaması Hakkında Sık Sorulan Sorular

Burun kanaması birçok hastalığın bulgusu olabileceği için nedeninin tespit edilmesi ve bu bulgunun göz ardı edilmemesi tavsiye edilir. Burun kanamasının gerçekleştiği zaman dilimine ve öyküye dikkat edilmesi tanı konulmasına yardımcı olur.

Durduk Yere Burun Kanaması Neden Olur?

Burun kanamasının birçok farklı sebebi bulunmaktadır. Ancak durduk yere gelen burun kanaması alerji, hipertansiyon, sinüzit, kronik hastalıklar ve kanama bozuklukları gibi ciddi rahatsızlıkların habercisi olabilir.

Hangi Burun Kanaması Tehlikelidir?

Burun kanamasında kanamayla birlikte ağızdan kan gelmesi, yüksek ateş ve kızarıklık gibi durumlar tehlikeli olabilir.

Burun Kanaması En Sık Hangi Yaşlarda Görülür?

Burun kanaması çocukluk ve gençlik dönemi ile yaşlılık dönemleri  olmak üzere iki dönemde çok sık görülür. İlk gruptaki kanamalar genellikle burun ön kısmında var olan kanamalardır ve nispeten evde tedavi ile müdahale edilebilecek sorunsuz kanamalardır. İleri yaşlarda meydana gelen kanamalar ise daha çok burnun arka bölümünde meydana gelen ve altta yatan nedenin kronik hastalıklar veya kanamaya yatkınlık gibi nedenler olduğu kanamalardır.

Burun kanamalarının büyük kısmı burnun ön kısmında meydana gelen, risk oluşturmayan evde tedavi yöntemleri ile müdahale edilebilen kanamalardır. Burnun ön bölgesinde her iki tarafa yapılacak baskı ile kanama durdurulabilir. Devam eden kanamalarda altta yatan kronik bir rahatsızlık olabileceğinden mutlaka uzman bir doktor tarafından muayene yapılıp kanamanın takip ve kontrolü yapılmalıdır.