liv sağlık köşesi

Histamin Nedir?

Oluşturma Tarihi: 07.11.2023 09:33 | Son Güncelleme: 09.11.2023 15:41

Histamin Nedir

Histamin, insan vücudunda doğal olarak bulunabilen, bitki ve hayvanlar tarafından sentezlenebilen biyolojik bir amindir (İnsan vücudunda protein, DNA, RNA gibi önemli moleküllerin yapısına katılan organik bileşiklerden birisi). Histidin (Dışarıdan alınması gereken 22 çeşit esansiyel amino asitten birisi) içeren gıda maddeleri, bazı enzimler aracılığı ile histamine dönüştürülür. Histamin üretilebilmesi için ortamda bazı amino asitlerin de bulunması gerekmektedir. Bu amino asitler; glisin, lösin, alanin, sistin, asparagin ve arginin şeklinde sıralanabilir.

Histamin Nedir?

Merkezi sinir sisteminde sinyal iletici olarak görev yapmaktadır. Genellikle her dokuda histamin bulunsa da mide, bağırsak ve deri dokuları histamin açısından son derece zengindir. Ayrıca histamin vazoaktif bir amin (Kan dolaşımı üzerinde kalp atışını arttırıcı, azaltıcı veya benzeri etkiler gösteren amin) olan histamin, kapasitesini arttırmak için küçük kan damarlarında hareket ederek deride kızarıklık, ürtiker, burun tıkanıklıkları ve migren problemlerine neden olabilir.

Histamin Ne İşe Yarar?

Histamin klinikte bazı hastalıkların teşhisinde kullanılabilen fizyolojik bir amindir. Pernisiyöz anemi, dolaşım problemleri, feokromasitoma ve nörojenik felç teşhisinde, cerrahide amputasyon yapılacak bölgenin sınırının belirlenmesinde kullanılmaktadır. Histamin tedaviden çok teşhis aşamalarında kullanılmaktadır. “Histamin ne işe yarar?” sorusuna verilebilecek cevaplar şu şekilde sıralanabilir:

  • Hücrelerdeki beslenme, ihtiyaca göre içinde histaminin de bulunduğu otakoid maddeler (Vücutta kendiliğinden oluşan endojen maddeler) ile sağlanmaktadır.
  • Histamin, çizgili kasları kasıcı bir etki sağlar.
  • Histaminin kardiyovasküler sistem üzerindeki en önemli etkileri damarlar üzerindedir. Küçük damarlarda genişleme sağlayarak kan basıncı düşüklüklerine neden olur.
  • Histamin damar geçirgenliğini artırıcı bir etki yaratır.
  • Salgı bezlerini uyarıcı etki sağlar ve bu şekilde gözyaşı, tükürük bezleri gibi vücut salgıları artar.

Histamin İçeren Gıdalar Nelerdir?

Histamin gıdaların içinde doğal yolla bulunabilmektedir, ayrıca uygun koşullarda bazı bakterilerin varlığında birtakım kimyasal reaksiyonlarla da oluşabilmektedir. Histamin içeren gıdalar şu şekilde sıralanabilir:

  • Balık ve balık ürünleri,
  • Peynir,
  • Domates,
  • Patlıcan,
  • İşlenmiş sosis ve salam,
  • Bazı şarap türleri ve mayalı diğer alkol ürünleri bira, şampanya,
  • Lahana ile yapılan turşular.
Histamin İntoleransı

Histamin Alerjisi Olanlar Ne Yememeli?

Histamin alerjisi olan bireylerin tüketmesi gereken besinler hakkında genel bir kural yoktur, çünkü her bireyin vücudu farklı tepkiler verebilir. Ancak genellikle histamin intoleransı veya alerjisi olan bireylerin aşağıdaki besinleri tüketmemesi önerilir:

  1. Fermente edilmiş gıdalar: Sirke, turşu, fermente peynir gibi gıdalar histamin açısından zengindir ve bu nedenle histamin alerjisi olanlar için sorun teşkil edebilir.
  2. Alkol: Özellikle kırmızı şarap, bira ve şampanya gibi içeceklerde histamin bulunabilir.
  3. Konserve gıdalar: Konserve balık, salam, sosis gibi ürünlerde histamin bulunabilir.
  4. Baharatlar: Özellikle tarçın, karanfil gibi baharatlar histamin içerebilir ve bazı kişilerde alerjik reaksiyonlara neden olabilir.
  5. Bazı meyveler: Çilek, çikolata, domates gibi bazı meyve ve sebzelerde histamin bulunabilir.

Histamin İntoleransı Nedir?

Bazı besin ya da besin içeriklerine karşı vücudun gösterdiği olumsuz reaksiyonlar “besin intoleransı” olarak isimlendirilmektedir. Histamin intoleransı da sayılabilecek besin intoleransları arasında yer alır.

Gıda maddelerinin depolanması ve sindirilmesi aşamalarında oluşan atıklar nedeniyle histamin intoleransı oluşabilmektedir. Çilek, karides, ıstakoz, midye, yumurta akı, peynir, kırmızı şarap ve bazı balık türleri histamin intoleransı oluşturabilen gıda maddeleri arasında sayılabilir.

Histamin İntoleransı Belirtileri Nelerdir?

Histamin intoleransı sonucu ortaya çıkan belirtiler şu şekilde sıralanabilir:

  • Baş ağrısı problemleri veya migren atakları,
  • Yorgunluk ve halsizlik,
  • Tansiyon yükselmesi ya da düşüklüğü,
  • Gözlerde kızarıklık, kaşıntı ve akıntı,
  • Taşikardi ve çarpıntı hali,
  • Panik atak, endişe ve anksiyete,
  • Baş dönmesi ve karın krampları,
  • Atopik dermatit (egzama),
  • Mide bulantısı, kusma ve reflü,
  • Şişkinlik, bağırsak hastalıkları ve kilo kaybı,
  • Sebepsiz kabızlık ve ishal,
  • Yüz bölgesinde kızarıklık, yanma hissi ve sıcak basmaları,
  • Ürtiker (kurdeşen), ciltte şişme, kaşıntı, yanma hissi ve ödem,
  • Solunum problemleri, hırıltılı solunum, burun tıkanıklığı ve akıntısı.
Histamin Alerjisi

Histamin Diyeti Nedir?

Diamin oksidaz (DAO) isimli enzim histaminin metabolizasyonundan sorumlu olan enzimdir ve bu enzimin eksikliği halinde histamin parçalanamayarak vücutta birikir. Histamin, intolerans ve alerji gibi bazı olumsuz reaksiyonlara sebep olabilmektedir. Özellikle histamin intoleransı problemlerinin giderilmesi aşamasında diyet faktörü oldukça önemlidir.

Histamin Diyeti Nasıl Yapılır?

İntoleransa neden olan gıda maddelerinin diyetten uzaklaştırılması semptomların azalmasını ve tamamen giderilmesini sağlamaktadır. Bu şekilde enzim ve histamin düzeyleri normal seviyelere getirilmeye çalışılır. Enzim yetersizliği, eksikliği yaşayan ya da yüksek histamin seviyesi olan bireyler bu yöntemi deneyebilir. 

Histamin diyeti bir doktor ya da diyetisyen eşliğinde yapılması gereken ve takip gerektiren bir uygulamadır. Diyetin süresi kişiden kişiye değişiklik gösterebilir, süreyi belirleyecek kişiler yine bu konuda uzmanlaşmış doktor ve diyetisyenlerdir.

Histamin İntoleransı ve Histamin Alerjisi Aynı mı?

Histamin intoleransı ve histamin alerjisi benzer semptomlar göstermeleri bakımından sıklıkla karıştırılan sağlık problemleridir. Histamin alerjisi, yetişkinlerden çocuklara kadar herkesi etkileyebilen ve son yıllarda yaygınlığı artan bir sağlık sorunudur. Belirtiler kendini hafif ya da şiddetli şekilde gösterebilmektedir, bu değişiklik kişinin bünyesinden, alerjinin neden olduğu besin ögesinden ya da maruziyet miktarından kaynaklı olabilmektedir.

Histamin İntoleransı ve Histamin Alerjisi Belirtileri Nelerdir?

Histamin alerjisi aşırı şiddetli ise anafilaksiye sebep olarak hayati risk oluşturabilir. Alerjik reaksiyonlar kişinin bağışıklık sisteminde birtakım reaksiyonlar oluşturan ve çeşitli tanı yöntemleri ile teşhis edilebilen durumlardır. Aksi şekilde besin intoleransları bağışıklık sistemini etkilememektedir. Yani histamin alerjisi immün sistemi etkilerken histamin intoleransı sindirim sistemini etkilemektedir.

Histamin alerjisi aksine histamin intoleransı anafilaksiye neden olmamaktadır. Dolayısıyla histamin intoleransı ve histamin alerjisi kavramları birbirinden farklı iki kavramdır.

Histamin Alerjisi Nedir?

Bağışıklık sisteminin histamine karşı yanıtlar oluşturmasıyla gerçekleşen durumlardan birisi de histamin alerjisidir. Kişinin, histamin içeren bir madde ile teması halinde olumsuz bir immün yanıt oluşturması ile ortaya çıkar. Histamin alerjisi ve histamin intoleransı karıştırılmaması gereken iki sağlık problemidir. Ancak semptomların benzer olması dolayısıyla sıklıkla karıştırılmaktadır.

Histamin Alerjisi Belirtileri Nelerdir?

Histamin alerjisi belirtileri hafif ya da şiddetli şekilde seyredebilir, şiddetli alerji semptomları anafilaksi gibi hayatı risk oluşturabilecek durumlara sebebiyet oluşturabilir. Histamin alerjisi belirtileri kişinin bünyesine göre farklılık gösterse de başlıca şu şekilde sıralanabilir:

  • Kaşıntı, kızarıklık, deri döküntüleri, ürtiker (kurdeşen), deride su dolu kabarcıklar, ödem ve yanma hissi gibi cilt üzerinde görülebilen semptomlar,
  • Rinit (nezle), burun tıkanıklığı ve akıntısı, geniz akıntısı, hapşırık ve öksürük, boğazda hastalık benzeri hisler, ağrı ve kaşıntı, gözlerde akıntı, kızarıklık, şişlik, nefes alma güçlükleri ve solunum sırasında hırıltı benzeri solunum sistemi semptomları,
  • Mide bulantıları, kusma, karın ağrıları, ishal ve kabızlık benzeri sindirim sistemi semptomları, baş ağrısı, dönmesi, kan basıncı dengesizlikleri veya bayılma durumu.

Histamin alerjisi şüphesi yaşıyorsanız bir sağlık uzmanına danışmanız tavsiye edilmektedir.

Histamin Diyeti

Alerji Testi

Alerji testi vücutta alerjik reaksiyonlara neden olan etkenlerin teşhisi için kullanılan yöntemlere verilen genel isimdir. Histamin alerjisi teşhisi için de kullanılabilecek bazı yöntemler vardır.

Cilt Prick Testi

Cilt prick testi, cilt üzerinde küçük iğneler ile çizikler atılır ve alerji oluşturma potansiyeli olan içeriklerin bulunduğu solüsyonlar bu çizikler üzerine damlatılır. Belli bir sürenin ardından cilt üzerinde kaşıntı, kabarıklık ve kızarıklık şeklinde reaksiyonlar gözlenirse bu durum histamin alerjisine işaret eder.

Kan Testleri

Kan testleri, histamin alerjisi durumunda kandaki değeri yükselen immunoglobulin E (IgE) antikor değerinin düzeyinin tespiti için uygulanan bir laboratuvar testidir. Histamin alerjisi, provokasyon yöntemi ile de teşhis edilebilir. Bu yöntem hassasiyete neden olan içeriğin doktor kontrolünde kişiye verilmesi ve semptom olup olmayacağına dair gözlemler yapılması şeklindedir.

Histamin Pozitif Ne Demek?

Histamin belli oranlarda vücutta bulunan ve bulunması gereken bir amindir. “Alerji testi histamin pozitif ne demek?” sorusunun cevabı, vücuttaki düzeyinin artmış olması durumu şeklinde verilebilir. Bu durum çeşitli alerjik reaksiyonlara neden olabilir. Kaşıntı, cilt döküntüsü ve benzeri semptomlar görülebilir. Bu semptomlar antihistaminikler kullanılarak giderilebilir.

Antihistaminik Nedir?

Antihistaminik ilaçlar, üst solunum yolu enfeksiyonlarında ve genellikle alerjik hastalıkların neden olduğu semptomları gidermeye yönelik kullanılmaktadır. Burun akıntısı, enflamasyon önleyici, göz yaşarması, kaşıntı benzeri belirtileri gidermek için kullanılan antihistamin içerikli ilaçlar, sedatif etki yaratarak uykusuzluk ve halsizlik benzeri etkiler de oluşturabilmektedir.

Histamin İntoleransı Tanısı Nasıl Konulur?

Histamin intoleransından ya da alerjisinden şüpheleniyorsanız bir uzman kontrolüne başvurarak teşhis edilmesini talep edebilir, tanı konulduğunda doktor veya diyetisyenler tarafından oluşturulmuş histamin diyetine başlayabilirsiniz.

“Histamin alerjisi nedir?” “Histamin intoleransı nedir?” “Histamin ne işe yarar?” “Histamin alerjisi belirtileri nelerdir?” “Histamin diyeti nedir?” gibi soruların cevaplarını bulmak adına uzman doktorlara danışmanız faydalı olacaktır.

* Bu içeriğin geliştirilmesinde Liv Hospital Yayın Kurulu katkı sağlamıştır.
* Web sitemizdeki içerikler sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz. Sayfa içeriğinde Liv Hospital'da tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir.

Uzmanına Sor / Görüntülü Görüşmeler ve Sağlık Hizmetleri Evinizde