Kalp Çarpıntısı

Kalp çarpıntısı, kalp atım hızının normal kabul edildiği değerlerden yüksek olmasına (140/100) denir. Kalp çarpıntısı normal durumlarda saniyeler içinde geçebilir fakat bazı durumlarda ise dakikalarca sürebilir. Kalp çarpıntısı şikayetiyle başvuran hastalar gerekli testleri yaptırdıktan sonra altta yatan sebeplerine göre tedavi olur. Bu rahatsızlık, stres ve egzersiz gibi durumlardan ortaya çıkabildiği gibi başka sağlık sorunlarına da işaret edebilir. Bu yüzden kişi olabilecek her türlü duruma karşı sağlık kontrollerini ihmal etmemelidir.

Kalp Çarpıntısı Belirtileri

Kalbin atış hızının artmasıyla yeterli kan tüm vücuda pompalanamaz hale gelir. Bu durumun sonucunda  vücuda yeterli kan akışı sağlanamaz ve kişi şu semptomlar ile karşılaşabilir.

• Hızlı kalp atışlarını göğüste hissetme
• Baş dönmesi
• Bayılma (senkop)
• Artmış nabız hızı
• Nefes darlığı (dispne)

Bu belirtiler hastaya ve hastanın sağlık durumuna göre değişebilir. Hatta bazı hastalarda kalp çarpıntı belirtileri görülmeyebilir. Başka bir şikayetle uzman doktora başvuran hastalarda fizik muayene ve elektrokardiyogram (EKG) kaydında taşikardi (kalp çarpıntısı) fark edilir.

Kalp Çarpıntısı Nasıl Geçer?

Kalp çarpıntısının tedavi yolunu aramadan önce bu rahatsızlığa sebep olan durum ortadan kaldırılmalıdır. Uzman doktora başvuran hastaya şu konularda dikkat etmesi istenilir:

• Çay veya kahve tüketiyorsa azaltmalı, hatta mümkünse bırakması önerilir.
• Düzenli egzersize önem vermelidir. (En basitinden hergün kısa bir yürüyüş yapabilir.)
• Sigara veya alkol alışkanlığı var ise terkedilmelidir.
• Fazla kilo problemi var ise çözülmelidir.
• Kullanılan farklı ilaçlar göz önünde bulundurulmalıdır. Kalp çarpıntısını önleyebilecek ilaçlar (antiaritmik ilaçlar) kullanılabilir.

Bunlara dikkat ettiği halde kalp çarpıntısı devam ediyorsa ve doktor hayati risk oluşturan bir ritim fark ederse ona göre uygun tedaviye başlanır.

Psikolojik Kalp Çarpıntısı Belirtileri

Kalp çarpıntısı belirtileri, hastadan hastaya değişebilir. Kalbin çok hızlı atması ve göğüste kanat çırpma hissi bunlardan bazılarıdır. Kalp çarpıntısı yakınmaları, birçok kalp hastalığının belirtisi olabileceği için bu yakınmalarla başvuran hastalarda hekimlerin temel amacı belirtileri açıklayabilecek, tıbbi gerekçelerin var olup olmadığını tespit edebilmektir.

Çarpıntı yakınması ile başvuran hastalarda göz önünde bulundurulması gereken ilk husus;

hasta öyküsünün özenle alınması ve ayrıntılı fiziki muayene yapılmasıdır. Hastaya başlıca yapılması gereken tetkik elektrokardiyografidir. Bununla beraber tam kan sayımı yapılmalı, elektrolit, kalsiyum, ve açlık kan şekeri düzeyleri değerlendirilmeli, karaciğer fonksiyon testlerine ve tiroid hormon düzeylerine bakılmalı ayrıca gerekli görüldüğü takdirde ilaçlı taramalar istenebilir. Çarpıntıya eşlik eden diğer belirtiler de sorgulanarak çarpıntıya neden olabilecek kardiyak ve kardiyak olmayan hastalıklar üzerinde fikir sahibi olunması önemlidir.

Ana şikayeti kalp çarpıntısı olan hastaların çoğunluğunda altta yatan sebebin psikiyatrik sebepler olduğu düşünülmüştür. Çarpıntıyla en çok ilişkili olan psikiyatrik teşhiş kaygı bozukluğudur. Ancak depresyon, stres ve kişilik özellikleri gibi başka psikolojik etkenler de süregelen çarpıntı ile ilişkili olabilir. Çarpıntıya sebebiyet veren ruh sağlığı bozuklukları şöyle sıralanır:

Kaygı Bozuklukları

Çarpıntı şikayetinin en sık görüldüğü psikiyatrik hastalık, panik bozukluk olarak bilinir. Panik bozukluk, beklenmedik anlarda kendiliğinden oluşan panik ataklarla ortaya çıkar. Kaygı bozukluğu; yeni bir atak geçirmekten korkma, atağın semptomları ve sonuçları (kalp krizi geçirme, kendini kaybetme vb.) ile ilişkili aşırı kaygı durumunun uzun süre devam etmesi olarak tanımlanır. Yapılan çalışmalarda çarpıntı şikayetiyle uzman doktora başvuran hastaların %54’ünde ileri incelemede kalp çarpıntısı tespit edilmiştir. Psikiyatri dışı doktorlar da, özellikle kadın hastalarda çarpıntı şikayetinin kaygı bozukluğundan kaynaklandığını düşünmüştür.

Duygudurum Bozuklukları

Depresif bozukluğa sahip hastaların doktora başvurma sebepleri; çoğunlukla psikolojik değil, fiziksel (somatik) belirtilerden oluşur. Bunların arasında bel ağrısı, baş ağrısı, nefes darlığı, göğüs ağrısı ve yorgunluk en sık şikayetler arasındadır. Kalp çarpıntısı da depresif hastaların sıkça dile getirdikleri fiziksel rahatsızlıklardan biridir. Bu hastaların çoğunluğunda major depresyon bulunur.

Somatoform Bozukluklar

Somatizasyon; psikolojik temel üzerinde gelişmiş, organik sebebi açıklanamayan fiziksel şikayetleri ifade eder. Birçoğunda fiziksel bir nedenden kaynaklı olduğu düşünülür. Çarpıntı da somatizasyon belirtilerinden biridir. Göğüs ağrısı ve çarpıntı nedeniyle kardiyoloji uzmanına başvuran hastaların bazılarında somatoform bozukluk olduğu uzman doktorlar tarafından saptanmıştır.

Psikotik Bozukluklar

Psikotik bozukluk; insanların normal olmayan düşüncelere, hayallere, algılara kapılıp gerçek hayattan uzaklaşmasına denir. Psikotik bozuklukların yükselme döneminde sanrılara ve halüsinasyonlara bağlı korku ve heyecan oluşabilir. Bu durumlar kalp çarpıntısına neden olabilir. Psikotik atak ile acil servise başvuran hastalarda fizik muayene sonucunda taşikardi tespit edilmesi sıkça karşılaşılan bir durumdur.

Sıkça Sorulan Sorular

Kalp çarpıntısı hakkında genel bir bilgi aktarılsa da insanların en çok merak ettiği soruları da derledik.

Yatınca Başlayan Kalp Çarpıntısı

Geceleri ortaya çıkan kalp çarpıntısı çoğunlukla zararsızdır. Yan yatarken vücudun bükülmesinden kaynaklı kalbe olan basınç, kafein, nikotin, alkol, stres ve hormonal değişiklikler uyurken ortaya çıkan kalp çarpıntısının en temel nedenlerindendir. Ayrıca tiroit bozukluğu ve kalp rahatsızlığı gibi hastalıklar da uyurken ortaya çıkan kalp çarpıntısına sebep olur.

Ara Ara Kalp Çarpıntısı Neden Olur?

Hastalık, egzersiz, stres, heyecan ve travma gibi sebeplerle ortaya çıkan kalp çarpıntısı normal bir rahatsızlık olarak kabul edilir. Hatta fizyolojik bir durum olmadan da tek başına meydana gelen bir rahatsızlıktır. Ara ara meydana gelse de her ihtimale karşı uzman bir doktora başvurmak yararlı olabilir.

Genç Yaşta Kalp Çarpıntısı Neden Olur?

Genç yaşta görülen kalp çarpıntısı doğuştan gelen kalbin anormal durumundan kaynaklandığı gibi sonradan oluşan hayat düzeni ve beslenme durumları da bu rahatsızlığa neden olabilir.  Bazı hastalarda ise kalp krizinden kaynaklı bir çarpıntı olduğu ihtimaller arasındadır. Genç yaşta görülen kalp çarpıntılarının başlıca nedenleri şunlardır:

• Aşırı kahve tüketimi
• Stres
• Alkol tüketimi
• Aşırı heyecanlanma
• Bazı ilaçlar

Yalancı Kalp Çarpıntısı Neden Olur?

Psikolojik bir nedenden kaynaklı olan yalancı kalp çarpıntısı, kişinin fenalık geçirdiğini düşünmesi ve derin nefes alma zorunluluğu hissetmesiyle başlar. Endişe duygusu da bu durumu takip eder. Beyin, fiziksel stres ve psikolojik stresi birbirinden ayırt edemediğinden dolayı kişinin yaşadığı stres kalbine yansır. Vücut, fiziksel bir tehlikenin içindeymiş gibi kalp atışlarını hızlandırır. Her endişeye neden olan olayda kalp çarpıntısının ortaya çıkması bu psikolojik durumdan kaynaklanır. Ani korku, kaygı, şaşkınlık gibi duygular vücutta adrenalin hormonunun salgılanmasına ve kalp atışlarının hızlanmasına sebep olur. Bu nedenle stres gibi hislerin sadece olumsuz duygu olarak görülmemesi gerekir.

Hamilelikte Kalp Çarpıntısı Neden Olur?

Hamilelikte kalp çarpıntısının sebepleri çoğunlukla değişen hormon dengeleri ile artan damar içi sıvı hacminden kaynaklanır. Ayrıca menopoz ve menstrual döngü öncesi dönemlerde oluşan hormonal değişimler de kalp çarpıntısını tetikleyebilir. Rahmin büyümesi kalbin yükünü artırdığı için bu olay kalp çarpıntısı olarak karşılık verebilir. Dikkat edilmesi gereken husus, hamilelik döneminde hipertansiyonu dengede tutmak için tuz tüketimi sınırlandırılmalıdır. Egzersiz yapmak da bu dönemde önemli bir basamaktır.