Kanser Sonrası Beslenme

Genel Bakış

Kanser tedavisi tamamlandıktan sonra, iyileşme süreci başlamaktadır. Kanser tedavisi gören hastaların tedavi sürecinde ve sonrasında çeşitli ve değişik besinler tüketilmesi, vücudun ihtiyacı olan besin öğelerinin karşılanması yönünden çok önemlidir. Kanser hastalarının mutlaka yüksek protein, düşük yağ içeren besinler tüketmesi gerekmektedir. Bu nedenle kanser hastalarının beslenme ve diyetetik uzmanından destek almasında fayda vardır.


 

Hangi Gıdalar Tüketilmeli?

• Meyve ve sebzeler; A, C ve E vitamini ile selenyum gibi antioksidanlar içermektedir. Antioksidanlar da kanser oluşumuna yol açan serbest radikallerin normal hücrelere zarar vermesini engeller. Antioksidan alımını artırmak için günde en az 3 porsiyon meyve ve 2 porsiyon sebze tüketmeye özen gösterin. Hazırladığınız yemeklere soğan, sarımsak, maydanoz, nane, dereotu, fesleğen gibi aromalı bitkiler ekleyebilirsiniz.
• Yumurta kaliteli bir protein kaynağı olduğu için mutlaka tüketilmelidir. Eğer kahvaltıda haşlanmış olarak tüketilemiyorsa, peynirli omlet veya menemen gibi hazırlayarak tüketebilirsiniz.
• Ana öğünde yağsız et, derisiz tavuk, hindi, balık gibi hayvansal kaynaklı, kaliteli protein kaynaklarını tercih edebilirsiniz. Besinleri hazırlarken, ızgara, buğulama, benmari, fırında pişirme, teflon tava veya tencerede sote yöntemi gibi az yağlı pişirme yöntemlerini kullanınız.
• Yoğurt, süt, ayran, kefir gibi protein kaynağı besinleri ana veya ara öğünlerde tüketebilirsiniz.
• Sebze yemekleri ve çorbaları pişirirken içerisine kıyma, tavuk, yeşil mercimek, nohut gibi besinleri ekleyerek besleyici değerini artırabilirsiniz.
• Karbonhidrat kaynakları posa içeriği yüksek olan tam tahıllı ekmekler, bulgur, karabuğday vb. kompleks karbonhidratlardan oluşmalıdır. Böylelikle kan şekeri dengesi ve bağırsak hareketleri düzenlenecektir.
• Yağlı tohumlar, yağ asitleri ve mineraller yönünden zengindir. Günde 1 avuç kavrulmamış badem, fındık ceviz gibi yağlı tohumlar tüketilebilir.
• Aynı zamanda Amerika Kanser Topluluğu Kanseri Önleme için Beslenme ve Fiziksel Aktivite Yönergesi'nde hem kanseri önleme hem de tedavi sonrası; yaşam boyu sağlıklı vücut ağırlığının korunmasını, fiziksel olarak aktif bir yaşam tarzı benimsenmesini, tüm besin çeşitlerinden dengeli olarak tüketilmesini, kırmızı et tüketiminin sınırlandırılmasını önermektedir.

 

Tedavi Sonrası Diyet Danışmanlığının Önemi

Tedavi sonrası, beslenme ve fiziksel sağlığı etkileyen semptomlar ve tedavinin yan etkileri çoğunlukla azalmaya ve çözülmeye başlar. Genellikle, birkaç hafta içinde uygulanan tedavinin yan etkileri geçmektedir ancak bazı durumlarda bu yan etkiler devam edebilir. Ayrıca, bazen tedavinin geç ortaya çıkan etkileri, tedavi tamamlandıktan çok sonra da ortaya çıkabilir. Beslenme durumuyla ilgili kanser tedavisinin devam eden yan etkilerine veya komplikasyonlarına örnek olarak, kaşeksi, tat alma duyusunda değişiklik, kas kütlesinin kaybı ve ishal veya kabızlık yer alır. Bu durumlarda beslenme durumunun değerlendirilmesine ihtiyaç duyulabilir. Tedavi sonrası düşük vücut ağırlığı olan veya besin alımı yetersiz olan bireyler için, diyet danışmanlığı ve ilaç tedavisi iyileşme sürecinde yardımcı olabilmektedir. Bireyselleştirilmiş beslenme tedavisinin uygulanması, besin alımını iyileştirebilir ve potansiyel olarak kanser tedavileriyle ilişkili bazı toksisiteleri azaltabilir.
Yüksek vücut ağırlığı kaybı veya erken doyma sorunu yaşayan ve normal vücut ağırlığının altında olan bireyler, öğünler sırasında sıvı tüketimini olabildiğince azaltmalıdır, daha küçük, daha sık öğünler yemek, besin alımını artırmaya yardımcı olabilir. Su ve diğer içecekler su kaybını önlemek ve ihtiyacı karşılamak için öğün aralarında tüketilmelidir.
Beslenme ihtiyacı tek başına besinlerle karşılanamadığı durumlarda zenginleştirilmiş özel beslenme ürünleri kullanılabilmektedir. Kanser sonrası beslenme alışkanlığının düzene girmesi ve tedavi sürecinin takibi için uzman desteği almak çok önemlidir.