Lökosit Nedir?

Lökositler, enfeksiyona karşı vücudu savunmakla görevli olan hücrelerdir. Bu hücreler beyaz kan hücreleri olarak da bilinir. Lökositler kanda dolaşarak hastalıklara karşı vücudun korunmasında görev alır. Beyaz kan hücreleri olarak bilinen lökositler renksiz bir yapıya sahiptir ve oldukça küçük parçalar halindedir. Bu nedenle beyaz kan hücreleri yalnızca mikroskop altında görüntülenebilir.

Lökositlerin Vücuttaki Görevi Nedir?

Bazı durumlar vücutta enfeksiyon oluşmasına neden olabilir. Beyaz kan hücreleri vücutta enfeksiyon oluşmasını önlemeye yardımcı olabilir. Beyaz kan hücreleri kan dolaşımı ve dokularda dolaşırken, bir enfeksiyon bölgesini bulurlar ve vücudunuzu bilinmeyen bir organizmanın saldırısından korumaya yardımcı olmak için diğer beyaz kan hücreleri ile birlikte hareket ederler.

Lökositler Nasıl Oluşur?

Beyaz kan hücreleri, kemiklerinizin yumuşak dokusunda (kemik iliği) vücuttaki diğer hücrelere (kök hücre) dönüşen hücrelerden kaynaklanır. Bu hücrelerin oluşumu, kemiklerinizin içindeki yumuşak dokuda (kemik iliği) meydana gelir. Timus bezinde (T hücreleri) ve lenf düğümlerinde ve dalakta (B hücreleri) iki tip beyaz kan hücresi (lenfosit) büyür.

Lökosit Türleri Nelerdir?

Beş tip beyaz kan hücresi vardır. Bunlar şu şekildedir:

• Nötrofiller: Bir çeşit beyaz kan hücresi olan nötrofiller vücutta bakteri ve mantar oluşumunu önleyerek vücutta enfeksiyon oluşumunu önlemeye yardımcı olur.
• Lenfositler: Bazı durumlarda vücutta oluşan enfeksiyon virüs kaynaklı ortaya çıkabilir. Lenfositler, vücutta virüs kaynaklı enfeksiyonun oluşumunu önlemeye katkı sağlayabilir.
• Eozinofiller: Parazitleri, kanser hücrelerini tanımlayın ve yok edin ve bazofillere alerjik yanıtınız konusunda yardımcı olur.
• Bazofiller: Öksürme, hapşırma veya burun akıntısı gibi alerjik tepkiler üretir.
• Monositler: Monositler vücutta hasara uğramış hücrelerin temizlenmesini sağlayarak enfeksiyon oluşumunu engelleyen hücrelerdir.

Vücutta bulunan bu hücreler enfeksiyon oluşumunun önlenmesinde oldukça önemlidir.

Vücutta Lökosit Sayısı Ne Kadar Olmalı

Vücutta günde ortalama olarak yüz milyar beyaz kan hücresinin üretilmesi normal olarak kabul edilir. Bir kan alımını tamamladıktan sonra, bir test mikrolitre kan başına hücre sayısına eşit olan beyaz kan hücrelerini sayar. Normal beyaz kan hücresi sayısı, mikrolitre başına 4.000 ila 11.000 hücre arasında değişir. Beyaz kan hücre sayısının düşük olması sonucunda vücudun enfeksiyonlara (lökopeni) yakalanma olasılığı yüksektir. Beyaz kan hücresi sayısının çok yüksek olması durumunda  (lökositoz), bir enfeksiyon, lösemi, lenfoma veya bir bağışıklık bozukluğu gibi altta yatan bir tıbbi durum olabilir.

Tam kan sayımı (CBC) testi, kanınızdaki hücreler hakkındaki bilgileri tanımlayan bir testtir. Bir tıp uzmanı beyaz ve kırmızı kan hücre sayısını bu test ile tanımlayabilir. Bununla birlikte lökosit sayısını belirlemek için beyaz kan hücresi taraması yapılabilir. Bu test taraması, vücudunuzun yumuşak dokularındaki enfeksiyonu veya apseleri saptamak için yapılan bir testtir. Bu test, kanınızın alınmasını, beyaz kan hücrelerinin numuneden ayrılmasını, radyoaktif bir izotop ile etiketlenmesini, bu beyaz kan hücrelerinin vücudunuza geri döndürülmesini içerir, ardından bir görüntüleme testi vücudunuzda enfeksiyon veya apse gösteren alanları belirleyecektir.

Lökosit Düşüklüğü

Bazı durumlar sonucunda vücutta beyaz kan hücrelerinin sayısı azalabilir. Beyaz kan hücrelerinin azalmasına neden olan durumlardan bazıları şu şekildedir:

• Kemik iliği yetmezliği (aplastik anemi),
• Kanser hücreleri (lösemi) tarafından saldırıya uğrayan kemik iliği,
• Yoğun ilaç tedavisine maruz kalma (kemoterapi gibi),
• Vitamin eksikliği (B12 gibi),
• HIV ve AIDS gibi hastalıklar.

Mikrolitre kan başına 4.000'den az beyaz kan hücresinin bulunması düşük beyaz kan hücrelerini işaret eder.

Lökosit Yüksekliği

Bazı durumlarda vücutta lökosit sayısı artış gösterebilir. Beyaz kan hücrelerinin artmasına neden olan durumlardan bazıları şu şekildedir:

• Bazı otoimmün bozukluklar (lupus, romatoid artrit gibi),
• Bazı viral enfeksiyonlar (tüberküloz, mononükleoz gibi),
• Sepsis gibi bakterilerin neden olduğu bazı enfeksiyonlar,
• Lösemi,
• Stres,
• Yaralanma,
• Hodgkin's hastalığı,
• Bazı alerjik hastalıklar.

Mikrolitre kan başına 11.000'den fazla beyaz kan hücre bulunması vücutta lökosit yüksekliğini işaret eder.

Lökosit Hakkında Sık Sorulan Sorular

Lökositler hakkında sık sorulan sorulardan bazıları şu şekildedir:

İdrarda Lökosit Neden Olur?

İdrarda normal değer aralıklarından daha fazla beyaz kan hücresinin bulunması idrar yolunda yaşanan herhangi bir sorunu işaret ediyor olabilir. İdrarda çok sayıda lökosit bulunması vücutta oluşan bir enfeksiyonu gösterebilir. İdrarda fazla miktarda lökosit bulunmasının nedenlerinden bazıları şu şekildedir:

• İdrar Yolu Enfeksiyonu (İYE): İdrar yolu böbrekler, mesane ve üreterlerden (böbreklerden mesaneye idrar taşıyan tüpler) oluşur. İdrar yolunda bir enfeksiyon oluşması sonucunda idrar testinde lökosit görülebilir.
• Böbrek Taşı: İdrarda kalsiyum gibi bazı minerallerin birikmesi sonucunda böbrek taşı ortaya çıkabilir. Bu taşlar bir bezelye kadar küçük veya bir golf topu kadar büyük olabilir Daha büyük böbrek taşları idrar akışını engelleyebilir. Böbrek taşları karın, yan, sırt veya kasıkta keskin ağrı, idrarda kırmızı, pembe veya kahverengi görünen kan, acil işeme ihtiyacı, işerken ağrı veya kötü kokulu idrar oluşması gibi durumlara neden olabilir. Küçük bir böbrek taşı kendi kendine düşebilir. Bununla birlikte ekstra su içmek, böbrek taşının vücudunuzdan atılmasına yardımcı olabilir. Bir ürolog tarafından daha büyük olan taşlar çıkarabilir. Bu işlemde vücudunuzun dışındaki bir makineden gelen güçlü dalgaları hedefleyen bir tedavi taşları parçalayabilir.
• İltihaplanma: Vücudunuzda oluşan bir iltihaplanma, lökositlerin salınımını tetikler. Oluşan  iltihaplanmaya bir yaralanma, enfeksiyon veya hastalık neden olabilir. İnterstisyel nefrit ve sistit, idrar yolunuzda iltihaplanmaya neden olan durumlardan bazılarıdır. İnterstisyel nefrit, böbreği içeren iltihabın organın da çalışmasına engel olduğu bir hastalıktır. Sistit, genellikle idrar yolu enfeksiyonundan kaynaklanan mesane iltihabıdır, ancak mesane enfeksiyon olmadan da iltihaplanma oluşabilir.

Bu tür durumlar sonucunda idrarda lökosit oluşabilir.

İdrarda Lökosit Olduğu Nasıl Anlaşılır?

İdrarda lökosit olup olmadığını anlamak için lökosit esteraz testi yapılabilir. Bu test için temiz bir idrar örneği tercih edilir. İdrar örneğinin alınabilmesi çin sağlık uzmanı tarafından temizleme solüsyonu ve steril bezler içeren özel bir temizleme kiti verilir. Bir idrar örneği verdikten sonra hemen test edilir.

Test edilme aşamasında doktor tarafından renge duyarlı bir ped ile yapılmış yağ çubuğu kullanır. Bu çubulta oluşan renkler idrarda lökosit varlığını tespit etmeye katkı sağlayabilir. Testin pozitif olması durumunda idrar beyaz kan hücreleri ve bir enfeksiyona işaret eden diğer belirtiler incelenir.

Gebelikte Lökosit Sayısı Nasıl Olmalı?

Bağışıklık sisteminin doğal bir parçası olan beyaz kan hücreleri insan vücudunun enfeksiyon ve hastalıklardan korunmasına yardımcı olur. Normalde bir kişinin beyaz kan hücresi sayısı 4.000 ile 10.000 beyaz kan hücresi/nm3 arasındadır. Beyaz küre sayısı 8.000 lökosit/ml’den daha fazla ise, yüksek beyaz küre sayısı olarak değerlendirilir. Bununla birlikte 100.000 lökosit/ml’den daha büyük beyaz kan hücre sayısı vücutta oluşan bir hastalığı işaret ediyor olabilir.

Hamilelik sırasında fetüse uygun şekilde yanıt verebilmek için beyaz küre sayısı artabilir. Bu durum endişelenecek bir durum değildir ve genellikle herhangi bir acil durum önlemi gerektirmeyebilir.

Vücudu enfeksiyonlardan korumak için görev alan lökositlerin eksik veya fazla olması istenmeyen etkilerin oluşmasına neden olabilir. Bu tür etkilerin oluşmaması için rutin hastane kontrollerine gitmek ve doktor tarafından önerilen testleri yaptırmak oldukça önemlidir. Siz de lökositler hakkında daha detaylı bilgi sahibi olmak istiyorsanız bir sağlık kuruluşuna başvurabilirsiniz.