Zehirlenme Belirtileri

Zehir, vücuda girerek toksik ürünlerin oluşmasını ve birtakım semptomlara neden olarak organların hasar almasına neden olan maddelerdir. Zehirli maddeler evde veya doğada doğal olarak bulunabilen ürünlerdir. Birçok farklı türde ve farklı işleve sahip zehirler bulunabilir. Zehirlere maruziyet cilde temas, soluma, yutma vb. yollar ile sağlanabilir. Çoğu zaman istemsiz olarak oluşur ancak kasıtlı olarak da zehre maruz kalınabilir. Zehirlenme belirtileri genellikle fizik muayene ile teşhis edilebilir. Ancak kesin tanı için kan ve idrar testleri talep edilebilir. Zehirlenmenin önlenmesi ve tedavisi mümkün olabilir. Ancak tıbbi müdahalenin mutlaka yapılması gerekebilir. Çünkü bazı zehirlenmeler hayati tehlikeye sebep olabilir. Kimyasalların etiket bilgilerine uyulması, diğer maddelerle karıştırılmaması, uygun koşullarda saklanması ve koruyucu ekipman kullanılması zehirlenmeleri önlemek için alınan yöntemler arasında olabilir.

Zehirlenme Belirtileri Ne Kadar Sürede Ortaya Çıkar?

Zehirlenme vakaları tehlikeli olabileceğinden acil tıbbi müdahale gerektirir. Zehirlenmeye neden olan her etken veya kimyasal vücuda farklı şekilde saldırabilir. Gözler ve cilt kimyasalları hızlı emebilir. Bu nedenle hızlı teşhis ve tedavi önemlidir. Solunum ile zehirlenme ciddi hasarlara yol açabilir ve yutulan maddeler diğer sistemleri etkileyebilir. Genel olarak zehirlenme belirtileri bireyin yaşına, zehirlenmeye neden olan etkenin türüne ve miktarına bağlı olarak değişebilir. Bazı bakteriler ve neden oldukları zehirlenme vakalarında belirtilerin görülme süresi şunlar olabilir:

• Staphylococcus aureus: 30 dakika ila 8 saat
• Vibrio: 24 saat içinde
• Salmonella: 6 saat ila 6 gün
• Norovirüs: 12-48 saat
• Clostridium perfringens: 6-24 saat
• Clostridium botulinum: 18-36 saat
• Escherichia coli: 3-4 gün
• Listeria: 2 hafta

Bu mikroorganizmalar çeşitli yollardan vücuda girerek toksin üretmeye başlayabilir, zehirlenmeye neden olabilir. Bazı organizmalar birkaç saat içinde belirti gösterirken diğerleri birkaç gün sonra kendini gösterebilir.

Yemekten Zehirlenme Belirtileri

Gıdalardan zehirlenme bakteri, mantar, virüs veya parazit vb. organizmaların besinler ile kontamine olmasından kaynaklanır. Bu mikroorganizmalar toksik olan ürünlerin oluşmasına neden olabilir. Kontamine olmuş besinlerin vücuda alınması ile oluşan toksik maddelerin atılması gerekir. Vücut toksinleri temizlemek amacıyla reaksiyon gösterir ve belirtiler verir. Gıda zehirlenmesinin neden olduğu belirtiler vücudun toksinleri uzaklaştırmasının sonucu olarak ortaya çıkabilir. Yemekten zehirlenme belirtileri şu şekilde ortaya çıkabilir:

• Mide bulantısı ve kusma,
• İshal,
• Mide krampları,
• Ateş,
• Baş ağrısı.

Toksinlerin vücuttan tamamen atılması yaklaşık 1-2 gün sürebilir.

Çamaşır Suyu Zehirlenme Belirtileri

Çamaşır suyu kıyafetlerin ağartılması ve temizlenmesi, yüzey temizliği ve dezenfeksiyonu için yaygın kullanılan bir ağartıcı maddedir. Ağartıcılar ortamdaki bakteri, küf, mantar, alg, virüslerin çoğunu azaltabilir ve yok edebilir. Çeşitli kullanımlar sonucu solunum, yutma veya doğrudan temas yoluyla çamaşır suyuna maruz kalınabilir. Özellikle diğer kimyasallar ile kullanıldığında toksik ve öldürücü olabilir. Korunma yolları ve havalandırma sağlandığında, diğer maddelerle karıştırılmadığında ev tipi çamaşır suyu genellikle zehirleyici değildir. Çamaşır suyu zehirlenme belirtileri şunları içerebilir:

• Kızarmış ve sulanmış gözler,
• Ağız ve boğaz tahrişi,
• Ciltte tahrişiyet,
• Akciğer ve hava yollarının tahrişiyeti.

Ek olarak nadiren sindirim sisteminde birtakım semptomlara yol açabilir. Uygun kullanma koşullarına uyulduğunda, havalandırma sağlandığında çoğunlukla çamaşır suyu tehlikeli değildir.

İlaç Zehirlenme Belirtileri

İlaç zehirlenmesi aşırı dozda ilaç alınması sonucu oluşan durumdur. Her ilaç fazla doz alındığında toksik veya ölümcül olmayabilir. Ancak aşırı dozdan şüphelenildiğinde veya semptomlar görüldüğünde acil tıbbi yardım gerekebilir. Reçetesiz ve reçeteli ilaçlar, yasadışı ilaç ve maddeler, bitkisel ilaçlar aşırı doz alındığında ilaç zehirlenmesine neden olabilir. İlaç zehirlenmesi belirtileri herkeste farklı şekilde ortaya çıkabilir. Genellikle görülen semptom ve belirtiler şunları kapsayabilir:

• Mide bulantısı ve kusma,
• İshal,
• Mide krampları,
• Baş dönmesi ve ağrısı,
• Denge kaybı,
• Yavaş ve düzensiz nabız,
• Nöbetler,
• Halüsinasyon,
• Nefes almada zorluk,
• Göğüs ağrısı,
• Mavi dudak ve tırnaklar,
• Bilinç kaybı.

Bu belirtiler herkeste görülmeyebilir veya farklı şekillerde ortaya çıkabilir. Kullanılan ilaçların fazla doz alındığından veya semptomlardan şüphe duyulduğunda mutlaka doktora başvurulmalıdır.

Kimyasal Zehirlenme Belirtileri

Kimyasal zehirlenme genellikle ev temizleyicileri, tarım ürünleri, endüstriyel kimyasallar, vernikler, çamaşır deterjanı vb. maddeler nedeniyle oluşan bir tablodur. Bu maddelerin tek başına veya diğer kimyasallarla karıştırılarak kullanılması zehirlenmeye sebebiyet verebilir. Farklı kimyasal türleri farklı semptomlara neden olabilir. İlgili kimyasal zehirlenmesinin tespiti tedavinin etkili olmasında etkili olabilir. Kimyasal zehirlenme belirtileri yaygın olarak şunları kapsayabilir:

• Nefes alıp vermede zorluk,
• Boğaz ağrısı,
• Mide bulantısı ve kusma,
• Mide krampları,
• Ağız ve dudaklarda yanık ve yaralar,
• Sinirlilik ve uykululuk hali,
• Anormal ağız kokusu.

Kimyasal maddelerin yol açtığı zehirlenme vakalarında nadiren kafa karışıklığı ve bilinç kaybı ortaya çıkabilir.

Sütten Zehirlenme Belirtileri

Süt protein, karbonhidrat ve yağ içeren ve çabuk bozulabilen bir gıdadır. Sütte bulunan patojenlerin yok edilmesi amacıyla pastörizasyon işlemi tercih edilse de bakteriler tamamen yok olmaz. Özellikle sütte bulunan şeker bakteri çoğalmasını sağlayabilir ve süt bozulabilir. Sütün buzdolabında muhafaza edilmesi ve süt kabı kapağının iyice kapatılması süt bozulmasını önleyen önlemler arasında sayılabilir. Son kullanma tarihi geçmiş sütlerin fazla miktarda içilmesi birtakım sindirim rahatsızlıklarına yol açabilir. Sütten zehirlenme belirtileri genellikle şunlar olabilir:

• Mide bulantısı ve kusma,
• Mide krampları,
• İshal,
• Ateş,
• Baş dönmesi.

Bozulmuş sütler küçük yudumlarla içildiğinde zehirlenme semptomlarına neden olmaz. Bozulmuş süt zehirlenmesi belirtileri genellikle 12-24 saat içinde kendiliğinden düzelir.

Solunum Yoluyla Zehirlenme Belirtileri

Solunan toksik gazlar solunum yolları ve akciğer epitelinde birtakım hasarlar meydana getirebilir. Zehirli gazlara maruziyet genellikle tehlikeli olmayabilir ve birkaç gün içinde iyileşebilir. Ancak bazı durumlarda akut veya kronik komplikasyonlara sebebiyet verebilir. Solunum yolu zehirlenmelerine neden olabilen maddeler arasında oksidanlar, toksik partikül ve gazlar bulunabilir. Bu maddeler solunum yolunda iltihaplanma, akciğer toksikozu, fibrozis, amfizem, akut solunum yetmezliği ve kanser oluşmasına zemin hazırlayabilir. Solunum yoluyla zehirlenme belirtileri arasında şunlar olabilir:

• Baş ağrısı,
• Baş dönmesi,
• Göğüs ağrısı,
• Mide bulantısı ve kusma,
• Öksürük ve hırıltı,
• Ödem.

Solunum sistemi toksik partiküllerin hedeflerinden biridir ve atmosferdeki parçacıkların vücuda alınmasında ana yoldur.

 

Hamilelikte Zehirlenme Belirtileri

Hamilelikte bağışıklık sistemi normalde olduğundan daha hassas hale gelebilir ve enfeksiyonlara yatkınlık gösterebilir. Bu nedenle vücudun mikroorganizmalarla savaşması zor olabilir. Bakteri, virüs, parazit ve kimyasallar ile kontamine olmuş gıdalar hamilelikte gıda zehirlenmesine neden olabilir. Bazı gıda kaynaklı zehirlenmeler hamilelikte daha yaygın görülebilir ve tehlikeli boyutlara ulaşabilir. Listeriosis, Salmonella, Escherichia coli ve norovirüs hamilelikte sık olarak görülen zehirlenme kaynaklarıdır. Özellikle Listeria enfeksiyonları düşük, erken doğum, ölü doğum ve yeni doğanda enfeksiyonlar gibi ciddi sonuçlara yol açabilir. Hamilelikte zehirlenme belirtileri başlıca şunları içerebilir:

• Mide bulantısı ve kusma,
• Mide krampları,
• İshal,
• Dehidrasyon,
• Baş ağrısı,
• Ateş,
• Vücut ağrıları,
• Yorgunluk.

Yüksek Dozda Uyuşturucu Kullanımı Sonucu Vücutta Görülen Zehirlenme Belirtileri

Uyuşturucular acı ve ağrıyı dindiren, duyuları maskeleyen ve uykuya neden olan maddelerdir. Narkotik ilaçlar olarak da bilinir ve morfin, esrar, eroin vb. olabilir. Bu tür maddeler sinir sistemini ele geçirebilir, nefes alışverişini yavaşlatabilir ve bilinç kaybına neden olabilir. Bu ilaçların sık sık ve aşırı dozlarda alınması veya enjekte edilmesi, vücudun alışık olmadığı ağır maddeler kullanılması ve karaciğer-böbrek sorunlarına sahip olunması yüksek doz uyuşturucu kullanımı sonucu oluşabilecek zehirlenme için birer risk faktörleri olabilir. Bununla birlikte bağımlılık yapan maddelerin gücü ve etkisi değişkenlik gösterebildiğinden herkeste aynı belirtiler ortaya çıkmayabilir. Yüksek dozda uyuşturucu kullanımı sonucu vücutta görülen zehirlenme belirtileri şunları içerebilir:

• Küçülmüş gözbebekleri
• Mide bulantısı ve kusma
• Baş ağrısı
• Halsizlik
• Yavaş ve yüzeysel nefes alıp verme
• Kafa karışıklığı veya bilinç bulanıklığı

Uzun süreli yüksek doz uyuşturucu kullanmak nörolojik ve psikiyatrik rahatsızlıklara sebebiyet verebilir.

Zehirlenme şüphesi durumunda kontrollerinizi ihmal etmeyiniz. Liv Hospital`da zehirlenme tedavisine yönelik hizmetler verilmektedir.