Kornea Nakli

Kornea Nakli Nedir?

Kornea nakli, kornea dokusunun (gözün en ön bölümündeki saydam doku) değiştirilmesidir.  Bu doku aynı zamanda mercek özelliği olduğundan sadece saydam olması değil optik özelliklerini de gözün net görmesinde çok önemlidir. Ödemlenmesi (bulanıklaşması), deformasyonu, çeşitli hastalıklar sonucu lekeler oluşması gibi nedenlerle görmeyi olumsuz etkilediğinde kornea nakli gerekmektedir.
 

Kornea Nakli Nasıl Yapılır?

Penetran (tüm kornea katlarının değişimi), lamellar (sadece hastalıklı katmanın değişimi) şeklinde iki ayrı yöntemle yapılmaktadır. Son yıllarda lamellar keratoplasti giderek daha fazla uygulanmaktadır. Çünkü hastanın kendi dokusu bozulmamışsa o dokuyu korumak temel gaye olarak nitelendiriliyor. Lamellar keratoplasti ön kornea dokusunun değişimi (anterior lamellar) ya da arka kornea dokusunun değişimi (posterior lamellar) şeklinde olabilir.
 

Kornea Naklinde Lazer Kullanılır mı?

Son yıllarda lazer kullanımı da arttı. Henüz çok yaygın olmamakla birlikte uygun vakalarda lazer kullanarak da ameliyat yapılabiliyor. Femtosecond lazer kornea nakillerinde kullanılmaktadır. Özellikle ön lamellar keratoplastide kullanımı uygun gözlerde avantaj sağlamaktadır
 

Sütürsüz (Dikişsiz) Kornea Nakli Nedir?

Kornea nakli gerektiren hastalıkların çoğunda, korneanın sadece belli bir katmanı hasar görür. Dikişsiz kornea naklinde sadece hasarlı iç hücre tabakası değiştirilir. Endotel hücre tabakası, korneanın en iç katmanıdır. Bu hücrelerin en önemli görevi, net bir görüş için korneayı saydam tutmaktır. Bazı genetik hastalıklarda ve endotel hücrelerin hasar gördüğü göz ameliyatları sonrasında kornea ödemi gelişir. Dikişsiz kornea naklinin en sık uygulandığı hasta grubu başarısız geçmiş katarakt ameliyatı sonrası kornea ödemi gelişen hastalardır. 
 

Dikişsiz Kornea Naklinin Farkı Nedir?

Tüm kornea nakil ameliyatları bir ameliyat mikroskobu yardımıyla, steril koşullarda yapılır. Kornea dokusu haricinde ameliyatta kullanılacak ekipman ve teknoloji yapılan nakil tekniğine göre farklılıklar gösterir. Tam kat kornea nakillerinde hasarlı veya bulanık kornea dokusu çıkartıldıktan sonra, donör kornea dokusu göze dikişlerle sabitlenir. Bu dikişler yara iyileşmesine paralel olarak ameliyattan 6 ay sonra tek tek alınır. Ameliyattan hemen sonra eskisine göre daha iyi bir görme olmasına rağmen, en iyi görme 6 ay - 1 sene sonra, astigmat yaratan dikişlerin alınarak uygun gözlük veya kontakt lens verilmesi sonrası elde edilir. Bazı dikişler gözün durumuna bağlı olarak kalıcı olabilir. Dikişsiz kornea naklinde ise vericiden alınan kornea dokusu mikrokeratom adı verilen cihazlarla katmanlarına ayrılır. Hastadan hasarlı endotel tabakası çıkartılır ve verici korneası 3.5 mm’lik bir kesiden göz içerisine yerleştirilir. Greftin sabitlenmesinde göz içine enjekte edilen küçük bir hava baloncuğundan da yararlanılır. Sadece cerrahi giriş yerine, 1 hafta sonra alınmak üzere dikiş konulur. Ameliyattan birkaç gün sonra görme hedeflenen seviyeye gelir.
 

Nakil İçin Kornea Dokusu Nereden Bulunur?

Kornea, kornea bankalarından temin edilir. Hem yasal açıdan hem de sağlık açısından bu bir zorunluluktur; çünkü dokuyu naklederken çeşitli hastalıkları ve riskleri de nakletmek mümkün. Bunu önlemek için ise bu prosedürün izlenmesi gerekir. 

Kornea Nakli Neden Yapılır?

Kornea nakli dört amaç doğrultusunda yapılabilir. Bunlardan ilki ve en önemlisi optik nedenler. İkinci ve daha az rastlanılan durum tektonik de denilen gözün bütünlüğünün bozulması. Kornea nakli üçüncü olarak enfeksiyonları tedavi etmek amacıyla yapılıyor. Dördüncü neden ise görmesi çok azalan ya da hiç olmayan gözlerde, kornea tabakasının oluşturduğu koyu gri tabakaya estetik görünüm kazandırmak.
 

Keratokonus Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Çoğu zaman kalıtsal, enfeksiyon kökenli ya da travma sonrası oluşan hastalıklarda kornea naklini gerekli kılır. Bu hastalıklardan keratokonus ve pallusid marginal dejenerasyon keratoglobus; korneada bombeleşme, incelme, miyopi ve astigmatta artış belirtileri oluşturuyor. Bu hastalık grubundan özellikle keratokonus çok daha sık ve erken yaşlarda ortaya çıkmasıyla önemlidir. Genellikle 10-15 yaş arasında ortaya çıkar ve ilerleyicidir. Tedavi edilmezse hastaların önemli bir kısmı kornea nakline ihtiyaç duyarlar. Korneal distrofiler grubuna giren çok sayıda hastalık vardır ve bu durum korneanın çeşitli katmanları arasında opaklaşmaya neden olur. Ayrıca Keratit kornea enfeksiyonları, bakteriel viral ya da fungal=mantar kökenli rahatsızlıklarda kornea dokusunun enfeksiyonlara karşı hassas olmasına neden oluyor. Bu sebeple enfeksiyonların hızlı ve etkili şekilde tedavi edilmesi gereklidir, aksi halde görmede azalmaya hatta gözün kaybına neden olabilir.
 

Kornea Nakli Ameliyatı Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler Nedir?

Ameliyattan sonraki takip oldukça önemli. Ameliyatı yapılan hasta eğer yurtdışında yaşıyorsa, hastayı takip edebileceğine emin oldukları bir doktor ile iletişim kurulması gerekiyor. Hastaların belli aralıklarla doktor muayenesinden geçmesi ve ilaçların düzenli kullanılması gerekiyor. Özellikle tam kat nakil yapılmış hastaların red reaksiyonuna karşı bilgilendirilmesi gerekir. Gözde hafif ağrı ve kızarma, görmede bulanıklık gibi belirtiler varsa hasta mutlaka doktora başvurmalıdır. 
 

Kornea Nakli Sonrası Astigmat Tedavisi Nasıldır?

Kornea naklinin uygun olmadığı ya da başarısız olduğu gözlerde yapay kornea uygulamaları düşünülebilir ve ameliyat sonrası ameliyat kadar önemlidir. Bazı tip ameliyatlarda dokunun, vücut tarafından reddedilme olasılığı vardır ve hastanın ilaç tedavisini çok iyi kullanması gerekir. Hastanın doktoruyla çok iyi bağlantı kurması şarttır. Çünkü vücut o dokuyu reddetme pozisyonuna girerse bunu hemen durdurmak gerekir. Hasta en az 6 ay ya da duruma göre daha fazla süre kontrol edilmeli. Kornea naklinden sonra göz numarasında özellikle astigmatta çok büyük artışlar olabilir. Bunlar doku oturduktan sonra lazer, kornea içi halka ya da göz içi merceği gibi yöntemlerle düzeltilebilir.