Mide Üşütmesi: Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi

Mide üşütmesi, viral gastroenterit olarak da bilinen bir barsak enfeksiyonudur. Mide üşütmesi, genellikle enfekte bir kişiyle temas veya kontamine yiyecek veya su tüketimi yoluyla bulaşır 1. Bu enfeksiyon, mide bulantısı, kusma, karın krampları, sulu ishal ve bazen ateş gibi sindirim sistemi semptomlarına neden olabilir.

Mide Üşütmesi Nedir?

Mide üşütmesi, mide ve bağırsakların enfekte olması veya tahrişi sonucu iltihaplanması durumunda ortaya çıkar. Genellikle virüsler (örneğin norovirüs veya rotavirüs), bakteriler (örneğin salmonella veya E. coli) veya parazitler nedeniyle meydana gelir. Bununla birlikte, mide üşütmesi aynı zamanda kötü hijyen uygulamaları veya tehlikeli bakterilerle teması olan yiyeceklerin tüketilmesi sonucu da olabilir. Mide üşütmesi, mide ve bağırsaklardaki enfeksiyonun neden olduğu belirtilerle kendini gösterir. Bu belirtiler arasında mide ağrısı, ishal, kusma, bulantı ve ateş bulunabilir. Genellikle mide üşütmesi "mide gribi" olarak adlandırılır, ancak bu durum gerçek grip (influenza) ile karıştırılmamalıdır, çünkü bu iki rahatsızlık farklı nedenlerle ortaya çıkar.

Mide Üşütmesi Nedenleri Nelerdir?

Mide üşütmesi, yanlış beslenme alışkanlıkları, aşırı yağlı, baharatlı veya asitli yiyeceklerin tüketimi, aşırı yeme, alkol ve kafein gibi mideyi tahriş eden maddelerin kullanımı, aşırı stres ve kaygı, obezite, hamilelik ve mide asidi reflüsü gibi faktörlerden kaynaklanabilir.

Mide üşütmesinin başlıca nedenleri şunlar olabilir:

• Virüsler: Norovirüs ve rotavirüs gibi virüsler, mide üşütmesinin en yaygın nedenlerindendir. Bu virüsler temas veya tehlikeli bakterilerle teması olan yiyecek ve içecekler aracılığıyla kolayca yayılabilir.
• Bakteriler: Salmonella, E. coli ve Campylobacter gibi bakteriler, mide üşütmesine yol açabilir. Bu bakteriler, çiğ veya yetersiz pişirilmiş et, süt ürünleri veya bakterilerin kirlettiği su yoluyla bulaşabilir.
• Parazitler: Giardia ve Cryptosporidium gibi parazitler, mide üşütmesine yol açan diğer nedenlerdir. Bu parazitler, kirli su veya yiyeceklerle temas sonucu enfeksiyon oluşturabilirler.
• Tehlikeli Bakteri Teması Olan Yiyecek ve İçecekler: Mikroorganizmaların (virüsler, bakteriler veya parazitler) yiyecek ve içeceklerle teması, mide üşütmesine yol açabilir. 
• Kötü Hijyen: El yıkama ve gıda hazırlama sırasında uygun hijyen kurallarına uyulmaması, mide üşütmesi riskini artırabilir.

Mide Üşütmesinin Belirtileri Nelerdir?

Mide üşütmesinin belirtileri, mide rahatsızlığına bağlı olarak değişebilir. Mide yanması, mide ağrısı, hazımsızlık, şişkinlik, mide bulantısı, kusma ve ağızda acı tadı hissetme bu belirtilerden bazılarıdır. Bu belirtiler kişiden kişiye farklılık gösterebilir ve şiddeti değişebilir.

Mide üşütmesinin belirtileri genellikle ani bir başlangıç gösterir ve şunlar içerebilir:

• İshal: İshal, sulu veya yumuşak dışkılama ile karakterizedir ve sık sık tuvalete gitme ihtiyacı yaratır.
• Kusma: Şiddetli mide bulantısı sonucu kusma meydana gelebilir.
• Mide Ağrısı: Mide ve karın bölgesinde ağrı veya rahatsızlık hissi vardır.
• Bulantı: Genellikle kusmadan önce veya sonra meydana gelir.
• Ateş: Vücut sıcaklığında artış olabilir.
• Halsizlik: Genellikle enerji eksikliği ve halsizlik hissi yaşanır.
• İştah Kaybı: Mide üşütmesi sırasında iştah kaybı yaygın bir belirtidir.

Mide Üşütmesi Ne İyi Gelir?

Mide üşütmesi hafif şiddetli ise evde tedavi edilebilir, ancak şiddetli vakalarda veya belirtiler uzun süre devam ediyorsa bir sağlık profesyoneline danışmak önemlidir. Uzun süreli bulantı, kusma ve ishal nedeniyle sıvı kaybı sağlık açısından tehlikelidir, bu nedenle destek almak önemlidir.

İşte mide üşütmesi tedavisi için kullanılabilecek bazı yöntemler:

• Sıvı Alımı: Mide üşütmesi sırasında vücut sıvı kaybına neden olabilir. Bu nedenle bol su içmek, sıvı elektrolit içecekleri tüketmek veya berrak sulu çorbalar içmek önemlidir.
• İstirahat: Vücut dinlenmeye ihtiyaç duyar. Mide üşütmesi sırasında istirahat etmek semptomların hafiflemesine yardımcı olabilir.
• Yemek İyileşmesi: Pirinç, muz, elma püresi ve ekmek gibi yiyecekler mideyi yatıştırabilir. Kafein ve baharatlardan uzak durulması önerilir.
• Bitki Çayları: Mideyi rahatlatıcı bitki çayları içmek bulantınıza iyi gelebilir. Zencefil ve nane çayı mideyi sakinleştirebilir.
• İlaçlar: Doktorunuz belirtilerinizin şiddetine ve sıvı kaybınıza göre belirtinizi hafifletmek, sıvı ve mineral kaybınızı yerine koymak ve hastalığınızı tedavi etmek için gerekli ilaçları önerebilir.

Mide Üşütmesi Nasıl Önlenir?

Elleri sık yıkamak, kirli yiyeceklerden kaçınmak ve bağışıklığı güçlendirmek mide üşütmesini önler.

Mide üşütmesini önlemek için aşağıdaki önlemleri alabilirsiniz:

• El Yıkama: Ellerinizi düzenli olarak sabun ve suyla yıkayın, özellikle yemek hazırlamadan önce ve tuvaletten sonra el yıkamak oldukça önemlidir.
• Güvenli Gıda Hazırlama: Yiyecekleri iyice pişirin, çiğ gıdaları ayrı tabaklar ve kesme tahtaları kullanarak hazırlayın ve buzdolabında kontrollü bir şekilde saklayın.
• Temiz Su: Temiz ve güvenli içme suyu tüketmeye özen gösterin, özellikle seyahat sırasında kullandığınız sulara dikkatli edin. Eğer su kalitesi kötü ise diş fırçalamak için şişelenmiş suları kullanın.
• Yiyecekler: Çiğ sebze, salata ve buzlu içecekler tüketmekten kaçının. Salatalarda kullanılan sebzelerin iyi yıkanması gereklidir. Ayrıca az pişmiş etlerden uzak durun.
• Asi: Rotavirüsün neden olduğu durumları önlemek için aşı olabilirsiniz.

Mide Üşütmesi ile İlgili Sık Sorulan Sorular

Çocuklarda Mide Üşütmesine Ne İyi Gelir?

Çocuklarda mide üşütmesi, dikkat edilmeyen hijyen davranışları ve tüketilen yiyeceklere bağlı sıkça görülür. Bu rahatsızlığın semptomlarını hafifletmek ve çocuğunuzun rahatlamasına yardımcı olmak için sıcak içecekler, hafif yiyecekler, istirahat ve karın bölgesini sıcak tutma gibi yöntemler etkili olabilir, ancak, şiddetli veya uzun süreli belirtiler varsa bir sağlık profesyoneline başvurmak önemlidir. Çocuklar yetişkinlere göre daha hassas olduğu için bu belirtilerden daha hızlı etkilenebilir.

Bebeklerde Mide Üşütmesi

Bebeklerde ve çocuklarda mide üşütmesi yetişkinlerde olduğu gibi benzer özellikler gösterebilir. Bu duruma, daha çok çocuklar arasında yaygın görülen enfeksiyonlardan olan rotavirüs sebep olabilir. Çocukların okul, kreş gibi kalabalık ortamlarda bulunması bulaş riskini artırabilir. Genel olarak çocuklarda ve bebeklerde mide üşütmesi belirtileri aşağıdakiler gibi olabilir:

• Mide bulantısı
• Kusma
• Karın ağrısı
• İştahsızlık
• Ateş

Küçük çocuklarda mide üşütmesi durumunda yoğun sıvı kaybı olabilir ve ciddi komplikasyonlar ortaya çıkabilir. Aşağıda belirtilen semptomlar oluştuğunda acil tıbbi yardım alınması gerekir. O semptomlardan bazıları şunlardır:

• Birkaç günden uzun süren ishal
• Kanlı dışkı
• Baş dönmesi ve bayılacakmış gibi görünme
• Yoğun bulantı hissi
• 8 saatten fazla idrar olmaması
• İdrar renginin koyu olması
• Göz altlarının çökmesi

Ciddi semptomlar tedavi edilmezse beyin şişmesi, koma, hipovolemik şok, böbrek yetmezliği veya nöbetler gibi ciddi komplikasyonlar ortaya çıkabilir.

Hamilelikte Mide Üşütmesine Ne İyi Gelir?

Hamilelik sırasında bu rahatsızlığı hafifletmek için sık sık küçük öğünler tüketmek, yavaş yemek yemek ve asit içeriği yüksek yiyeceklerden kaçınmak etkili olabilir. Lifli gıdalar ve hafif içecekler mideyi yatıştırabilir. Hamilelikte bitki çayı tüketimi, etkileri bilinmediğinden pek önerilmemektedir, bu yüzden bir sağlık uzmanına danışmak önemlidir. Hamilelikte iyi bir beslenme düzeni ve doktorun önerilerine uymak mide sağlığını korumak için önemlidir.

Mide Üşütmesi Evde Nasıl Geçer?

Mide üşütmesi genellikle hafif bir rahatsızlık olup, evde bazı yöntemlerle hafifletilebilir. İlk olarak, su içmek, mide üşütmesi belirtilerini hafifletebilir ve hidrasyon sağlayabilir, ancak aşırı soğuk veya gazlı içeceklerden kaçının. Ayrıca, taze zencefil çayı veya nane çayı gibi bitki çayları içmek sindirim sistemini sakinleştirebilir. Küçük ve sık öğünler halinde hafif yiyecekler tüketmek, midenizi yormadan sindirim sürecini destekleyebilir. Hareket etmekten kaçının ve dinlenmeye özen gösterin.

Mide Üşütmesi Kaç Gün Sürer?

Mide üşütmesi süresi bireyden bireye değişebilir. Genellikle hafif bir mide üşütmesi vakası birkaç gün içinde hafifler ve geçer, fakat şiddetli mide üşütmesi durumlarında belirtiler daha uzun sürebilir. Eğer mide üşütmesi belirtileri bir haftadan daha uzun sürüyorsa veya şiddetli bir şekilde devam ediyorsa, bir sağlık profesyoneli ile görüşmek önemlidir. İlaç veya özel tedavi gerekebilir. Kişinin sağlık geçmişi, yaş, genel sağlık durumu ve mide üşütmesinin nedenleri bu süreyi etkileyebilir. Mide üşütmesi belirtilerini hafifletmek ve süreyi kısaltmak için doktor önerilerine uyulmalıdır.

Mide Üşütmesi Tehlikeli Midir?

Mide üşütmesi genellikle çok şiddetli değilse tehlikeli bir durum değildir, ancak rahatsız edici olabilir. En yaygın nedenler arasında virüsler, bakteriler, kötü beslenme alışkanlıkları veya stres bulunur. Bazı durumlarda, mide üşütmesi mide zarında hasara neden olabilir, ancak bu genellikle nadir bir durumdur. Eğer mide üşütmesi semptomları şiddetliyse, uzun süre devam ediyorsa veya başka sağlık sorunlarına yol açıyorsa, bir sağlık profesyoneline başvurmak önemlidir. Tedavi edildiğinde mide üşütmesi çoğu durumda kontrol altına alınabilir.