Nabız Nedir?

Nabız, kalp atış hızını gösterir. Kalp atış hızı, kalbin bir dakikadaki vuruş sayısıdır. Kalp atış hızı kalbin kendisi tarafından otomatik kontrol edilir. Ayrıca vücudun diğer hormonal ve sinirsel mekanizmaları da kalp atış hızı üzerinde etkilidir. Kişi aktif bir şekilde hareket ettiğinde, egzersiz yaptığında ya da korktuğunda ve heyecanlandığında kalp atış hızı artar. Kişi dinlenme halindeyken ve rahat olduğunda ise düşer.

Kalp atış hızının bir göstergesi olan nabız, kalbin her kasılmasında bir vuru şeklinde vücudun farklı yerlerinden hissedilebilir. Kalbin kasılması ile kan, vücuda pompalanır. Kan atardamarlar aracılığıyla kalpten çıkar ve bu nedenle kalbin kasılması atardamarlarda kısa süreli bir basınç oluşturur. Bu basıncın hissedilmesine nabız denir.

Nabız, vücudun her noktasında hissedilmez. Atardamarların cilde çok yakın olduğu noktalarda nabız, çok daha kolay hissedilir. Belirli nabız noktaları tıp literatüründe tanımlanmıştır ve sağlık çalışanları nabzı ölçmek için bu bölgeleri kullanır.

Nabız Neden Yükselir?

Nabzın yüksek olması, kalbin normalden hızlı attığı anlamına gelir. Kalp atış hızının arttığı bu duruma tıp literatüründe taşikardi adı verilir. Normal bir yetişkinde dinlenme halindeyken ölçülmesi beklenen nabız 60 ila 100 arasındadır. Profesyonel sporcularda normal dinlenme nabzı çok daha düşük olabilir. Kalbin dinlenme sırasında dakikada 100 defadan fazla atması durumuna taşikardi denir.

Taşikardi Nedir

Taşikardi Nedir?

Taşikardi durumunda kalp çok sık atım yaptığı için, her bir vuruş sırasında kalbin kanla dolması mümkün olmaz. Bu nedenle dolaşım bir nevi sekteye uğrar. Kalbin pompaladığı kanın hızı nedeniyle vücut hücreleri, ihtiyaç duyduğu oksijeni alamamaya başlar. Bu yüzden taşikardi uzun vadede tehlikeli bir durum olabilir.

Sinüs Taşikardi

Kalp, kendi ritmini otomatik olarak düzenleyebilen bir yapıdadır. Bunu sağlamak için kendi elektriksel odakları vardır. Sinoatrial (SA) odak olarak adlandırılan bu sinirsel uyarı merkezi, kalbin ne sıklıkla attığını kontrol eder. Korku, kaygı ve benzeri durumlarda ya da egzersiz sırasında kalp, kısa süreliğine daha sık sinyal gönderebilir. Buna sinüs taşikardisi denir ve kişi sakinleştiğinde ya da dinlendiğinde kaybolur.

Diğer taşikardi türleri bu şekilde davranmayabilir. Kimi zaman düzenli olarak tekrarlayabilir ve daha ciddi bir duruma işaret ediyor olabilir.

Taşikardi Neden Olur?

Taşikardiye neden olabilecek bazı durumlar aşağıdaki gibi sıralanabilir:

Stres ve strese bağlı kaygı bozuklukları,
Normalde önerilenden daha fazla kafein ya da alkol tüketmek,
Sigara içmek ya da tütün ürünleri kullanmak,
Kardiyomiyopati (kalp kası hastalığı), kalp krizi, kalp hastalığı ve benzeri diğer kalp problemleri,
Koroner arterlerdeki dolaşımın yeterli olmaması ve
Bazı ilaçlar.

Taşikardi, nedeni bilinmiyorsa ciddi bir sorunu işaret ediyor olabilir.

Nabız Neden Yükselir

Nabız Neden Düşer?

Nabzın normalden düşük olduğu duruma bradikardi denir. Bradikardi durumunda kalp, dakikada 60 defadan daha az atar. Normalden daha yavaştır. Yavaşlığı yüzünden kalp, vücudun ihtiyaçlarını karşılayacak kadar kan pompalayamaz. Bu durum uzun vadede tehlikeli olabilir. Ancak kimi zaman bradikardi, özellikle fiziksel olarak çok aktif kişilerde (mesela profesyonel sporcularda) herhangi bir zararlı etkiye neden olmadan da ortaya çıkmış olabilir.

Bradikardi pek çok çeşitli nedenden dolayı ortaya çıkabilir.

Bradikardi Neden Olur?

En yaygın nedenler, aşağıda sıralandığı gibidir:

Kalsiyum, magnezyum ve potasyum gibi elektrolit eksiklikleri,
Anoreksiya nervoza gibi yeme bozuklukları,
Kalbin iç zarının inflamasyonu (endokardit), kalp kasının inflamasyonu (miyokardit) veya kalbin perikardiyal zarının (perikardit) iltihaplanması,
Hızlıca tedavi edilmemiş strep boğaz enfeksiyonu sonucu bakterilerin kalbe ilerleyerek zarar vermesi,
Romatizmal ateş ve romatizmal kalp hastalığı,
SA (sinoatrial) düğümün zarar gördüğü hasta sinüs sendromu,
Kalp bloğu,
Beta blokerler, kalsiyum kanal blokerleri, anti-aritmi ilaçları, narkotik ilaçlar, lityum ve bazı antidepresanlar,
Kalp ameliyatı,
Radyasyon tedavisi,
Kalp krizi,
Kalp yetmezliği,
Koroner arter hastalığı,
Travma,
Hipotermi (vücut ısısının normalden çok daha düşük olması),
Hipotiroidizm,
Uyku apnesi ve
İntrakraniyal hipertansiyon (şişme, kanama veya diğer nedenlerden dolayı beyinde oluşan baskı).

Eğer bradikardiniz olduğundan şüpheleniyorsanız en yakın sağlık kuruluşuna başvurmayı düşünebilirsiniz.

Nabız Neden Düşer

Sık Sorulan Sorular

Nabız, tıbbi olarak çok fazla şey anlatabilen bir göstergedir. Düşük olması ve yüksek olması altta yatan farklı sıkıntıları işaret edebilir. Bu nedenle nabız ile ilgili sorulabilecek çok fazla soru vardır. Nabız ile ilgili en sık sorulan soruları yazının devamında bulabilirsiniz.

Nabız Düşüklüğü Neden Olur?

Nabız düşüklüğüne bradikardi denir. Bradikardi kalbin normalden daha yavaş atması durumudur. Pek çok nedeni olabilir. Bunlardan birkaçı şöyledir: elektrolit eksiklikleri, kalp ile ilgili sorunlar, hipotiroidizm, hipotermi ve bazı ilaçlar vs.

Nabız Düşüklüğüne Ne İyi Gelir?

Nabız düşüklüğünün nedeninin ne olduğu bilinmeden müdahale etmek mümkün olmayabilir. Altta yatan neden, göründüğünden daha ciddi olabilir. Bu nedenle düşük nabız durumunda bir sağlık kuruluşuna başvurmak daha net bir çözüm olabilir.

Yüksek Nabız Neden Olur?

Nabzın normal bir yetişkinde dinlenme halinde 60 ila 100 arasında olması beklenir. Nabzın normalden yüksek olmasına taşikardi denir. Taşikardi durumunda kalp olması gerekenden çok daha hızlı atar. Pek çok farklı nedeni olabilen taşikardinin en sık nedenlerinden bazıları; kalp sorunları, stres, sigara, kafein, alkol olarak sayılabilir.

Nabız 120 Olursa Ne Olur?

Tedavi edilmesi gereken bir durumdur. Kişi, taşikardi durumunda bir sağlık kuruluşuna başvurmayı düşünebilir.

Nabız 130 Olursa Ne Olur?

Tedavi edilmesi gereken bir durum olduğu için taşikardisi olan kişinin, bir sağlık kuruluşuna başvurması gerekliliği düşünülebilir.

Nabız 150 Olursa Ne Olur?

Tedavi edilmesi gereken acil bir durumdur ve kişi nabız 150 olduğunda bir sağlık kuruluşuna başvurmalıdır.

Yaşlara Göre Nabız Değerleri Nelerdir?

Nabız değeri yaşa göre değişebilir ve her yaş grubunda normal nabız değerleri farklı olabilir.

Yenidoğanlar (0-1 yaş): 100-160 atım/dakika
Bebekler (1-2 yaş): 90-150 atım/dakika
Çocuklar (3-6 yaş): 80-120 atım/dakika
Çocuklar (7-12 yaş): 70-110 atım/dakika
Gençler ve Yetişkinler (13-18 yaş): 60-100 atım/dakika
Yetişkinler (19-60 yaş): 60-100 atım/dakika
Yaşlı Yetişkinler (60 yaş ve üzeri): 60-100 atım/dakika

Ancak, her bireyin nabız değeri kişisel faktörlere, fiziksel aktivite düzeyine ve sağlık durumuna bağlı olarak değişebilir.

Nabız Yüksekliğine Ne İyi Gelir?

Nabzın yüksek olması, kalbin olması gerekenden daha hızlı attığını işaret eder. Yetişkinlerde dinlenme halindeyken 100’ün üzerinde olan nabza, yüksek nabız ya da taşikardi denir. Kalbin hızlı atması genellikle altta yatan bir sorunun göstergesidir. Bu nedenle bir hekimin muayenesi ve değerlendirmesi gerekir.