Narsist Ne Demek?

Narsisizm diğer bir adı ile özseverlik, kişinin fiziksel, zihinsel ve benzeri birçok konuda kendine hayran olma hali olarak tanımlanabilir. Narsisizm, toplum içinde kişinin kendine aşık olma hali, benmerkezcilik olarak bilinmektedir.

Narsisizm Nedir?

Narsisizm kelimesinin kökeni Yunan mitolojisine dayanmaktadır Mitolojide yer alan kahramanlardan olan Narkissos isminden türemiş bir sözcüktür. Efsaneye göre; Narkissos bir gün nehrin kıyısında su içmek için eğilir ve su üzerinde bir yansıma görür. Narkissos gördüğü yansımaya aşık olur ve gördüğü bu yansıma kendisine aittir. Su üzerindeki yansımanın başında günlerce bekleyen Narkissos, yemek yemeden, su içmeden nehrin kıyısında kendini seyreder ve günler sonra oracıkta ölür. Narkissos ismini, çiçek familyası olan nergisgillere ve narkoz olarak bilinen kontrollü uyku yöntemine de vermiştir.

Narsisizm Belirtileri Nelerdir?

Narsisizmin sebepleri tam olarak bilinmemektedir. Bu sebepler doğrudan kişiyle, yetiştirilme tarzıyla, çevre ile ilgili olabileceği gibi genetik ile ilintili de olabilir. Narsisizm belirtileri şu şekilde sıralanabilir:

• Fazla kibirli ve benmerkezci konuşmalar,
• Kişi çevresindeki insanları manipüle edici tutumlar sergiler,
• Eleştiriye açık değildir, kendini herkesten üstün görürler,
• Sahip oldukları yetenek, kazanım ve başarıları abartarak anlatırlar,
• Sürekli onaylanma ihtiyacı hissederler, her konuşmada haklı çıkmak ve son sözü söylemek isterler,
• Her zaman övgü beklentisi içerisindedirler,
• Sınıfsal farklılıklara dikkat ederler, kendi statülerinden aşağıda biri ile arkadaşlık veya ilişki kurmak istemezler. Arkadaşlık kurduklarında, kişi ile sürekli yarış halindedir.
• Çevresindeki herkes kendisinden daha az güzel veya yakışıklı, daha az başarılı veya yetenekli ve daha az zekidir.
• Dışarıdan oldukça özgüven sahibi dursalar da, aslında son derece özgüven eksikliği yaşarlar ve bunu dışarıya karşı yansıtmamak için ellerinden geleni yaparlar.
• Empati duyguları gelişmemiştir.
• Her ne kadar kendilerini en başarılı, en güzel ve en güçlü kişiler olarak görseler de oldukça kıskançlardır.
• Her ortamda dikkat çekme ihtiyacı hissederler, özel muamele görmeleri gerektiklerini düşünürler.

Narsisizmin Boyutları

Emmons, narsisizmi uyumluluk derecelerine göre dört farklı şekilde sınıflandırmıştır. Narsisizmin boyutları; kendine hayranlık-kendine ilgililik, üstünlük-büyüklenmecilik, liderlik-otorite (en uyumlu) ve sömürücülük-hak iddia etmektir (en uyumsuz).

Narsist Kişilik Bozukluğu Nedir?

Dünyaca kabul gören bir tanımlama sistemi olan Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve İstatiksel El Kitabı’nda yer alan 12 kişilik bozukluğu arasında narsist kişilik bozukluğu da yer almaktadır.

Narsist kişilik bozukluğu, kişinin sınırsız bir şekilde kendini beğenmesi, etrafındaki diğer bireyleri küçümseyici tutumlar sergilemesi, özel muamele görme isteği, empati noksanlığı şeklinde kendini gösteren bir rahatsızlıktır. Bu belirtiler her ne kadar kişinin çevresini olumsuz etkiliyor olsa da, narsist kişilik bozukluğu yaşayan kişi için de durum oldukça zordur. Kişi sürekli takdir edilme ihtiyacı, iltifat beklentisi içindedir. Dışarıdan özgüven sahibi gözükselerde, oldukça özgüven eksikliği yaşarlar ve bunu etraflarına yansıtmaktan oldukça korkarlar. Bu durum kişilerin stres altında hissetmesine sebep olabilir.

Narsist kişilik bozukluğu, tedavi edilmesi güç bir psikolojik sorundur. Tedavinin temelinde kişinin benlik ve empati duygularının geliştirilmesi yatar, terapiler tedavi sürecinin önemli bir parçasıdır.

Narsist İnsan Özellikleri

Narsist insan özellikleri, narsisizm belirtileri ile paralellik gösterir. Bu özellikleri şu şekilde sıralayabiliriz:

• Her zaman alıcı tarafta olmak isterler,
• Narsist insanlara göre sevilmeye değer olan yalnızca kendileridir,
• Çevrelerindeki bireylerin yardım isteklerine kulak tıkarlar,
• Etraflarında kendilerinden daha çok dikkat çeken bireylerin olması onlar için tahammül edilemez bir durumdur,
• Diğer insanlara değersiz hissettirerek kendi değerlerini yüceltmeye çalışırlar.

Narsistlerin Zayıf Yönleri Nelerdir?

• Eleştiriye kapalıdırlar: Narsist bireyler kendilerini her anlamda kusurusuz gördükleri için eleştirilecek bir yönleri bulunduğunu düşünmezler. Fakat eksik yönleri, hataları ve zayıflıkları dile getirildiğinde oldukça büyük tepkiler verebilir ve öfke patlamaları yaşayabilirler. Eleştireni, sözlü olarak manipüle etmeye çalışırlar ve psikolojik şiddete maruz bırakırlar.
• Son derece sabırsız bireylerdir: Herkesin onlara hizmet etmesi gerektiğini düşündükleri için, tüm isteklerinin mümkün olan en kısa sürede gerçekleşmesini beklerler
• Odaklanma problemleri vardır: Odakları hiçbir zaman tek bir konu üzerinde toplanamaz, her zaman daha gösterişli ve daha tatmin edici konuları düşlerler.
• Oldukça sabırsız olurlar: İstedikleri şeyleri her zaman her koşulda almaları gerektiklerini düşündükleri için herhangi bir şey için beklemeye sabırları yoktur.
• Çevrelerindeki bireylerin duygularını önemsemezler: Empati kurma yeteneğinden yoksunlardır.
• Pişmanlık ve suçluluk duygusu hissetmezler: Birçok şeyi yapmayı kendilerine hak olarak görürler, karşı tarafın bu durumdan zarar görmesi umurlarında olan bir durum değildir.
• İnatçı olurlar: Her şeye sahip olma istekleri, her zaman haklı çıkma istekleri onları oldukça inatçı yapmaktadır.
• Aşırı hırslılardır: İstediklerini elde etmek için insanları manipüle etmekten, kullanmaktan ve yalan söylemekten çekinmezler.
• Yalancı olurlar,
• Öfke kontrolü konusunda başarısızlardır,
• Oldukça samimiyetsiz ilişkiler kurarlar.

Narsisizm Tedavisi

Narsisizm tedavisi, ilaç ile tedavisi sağlanamayan bir bozukluktur. Narsistik kişilik bozukluğu yaşayan hastalar çoğu zaman terapilere karşı oldukça direnç gösterirler. Bu sebeple terapilerin mutlaka uzman klinik psikologlar tarafından yapılması gerekmektedir. Terapistler, narsistik kişilik bozukluğu yaşayan hastaların terapiyi kabul etmekte oldukça güçlük çektiğini ve bunu bir zayıflık olarak gördüklerini söylemektedir. Terapiye en zor yanıt veren hasta gruplarının arasında narsist hastalar vardır. Tedaviyi kabul etmeleri halinde ise:

• Depresyon, anksiyete ve panik atak,
• Derin boşluk hissi,
• Cinsel hayatta yaşanan birtakım problemler,
• Aile ve iş hayatında tartışmalar,
• Başarı eksikliği, yeteri kadar odak noktası olamama gibi üstün olma durumlarını zedeleyebilir.

Kişinin davranışlarını kontrol altına alınmasında çeşitli tedaviler uygulanabilir:

• Psikotrop İlaçlar: Bu ilaçların doğrudan narsisizmi gidermek gibi etkileri mevcut değildir. Tedaviye yardımcı veya tamamlayıcı olarak kullanılabilir. Genellikle narsisizmin sebep olduğu depresyon ve anksiyete semptomlarını gidermek amacıyla kullanılırlar.

• Bilişsel Davranışçı Terapi: Narsist bireylerin, kendilerine ve çevrelerine zarar verebilen yıkıcı özellikteki düşünce yapılarının terapi ile değiştirilerek daha sağlıklı ve yapıcı bir özbenlik oluşturulmasıdır.

Gizli Narsist

Gizli narsistler, klasik narsist bireylerden daha zor fark edilir ve baş edilmesi daha zor hastlardır.

• Gizli narsistler, genellikle oldukça sakin ve saygın bir görünüm çizerler fakat arkadan iş çevirme ihtimalleri oldukça yüksektir, kartları hep gizlidir.
• Oldukça kısıtlayıcı bireylerdir. Çocukları, eşleri ve hatta arkadaşları dahi kendilerinden habersiz bir girişimde bulunsa, bu durum narsistler için çok büyük bir problem haline gelebilir.
• Gizli narsistler adından da anlaşılacağı üzere dışarıdan bakılınca oldukça normal ve hatta mazlum, sakin bireyler olarak görülebilir.
• Bu tür narsistler klasik narsistlerde olduğu gibi oldukça kompleks sahibidirler. Çok olağan olaylara bile aşırı reaksiyonlar verebilir, öfke patlamaları yaşayabilir ve haksız alınganlıklar yapabilirler.
• Kindar ve ketumlardır. Kendi taleplerinden bahsetmeden karşı tarafın bunu anlamasını ve istediklerini vermelerini beklerler. Karşı taraf anlamadığı takdirde alınganlık yaparlar.
• Klasik narsistlerin aksine oldukça iyi dinleyicilerdir. Klasik narsistler kadar fazla konuşmazlar bunun yerine dinlemeyi tercih ederler. Dinlemenin amacı, karşı taraf ile empati kurmak veya yardımcı olmak değildir, ileride işine yarama ihtimaline karşılık bilgi toplamaktır

Kendinizin ya da bir yakınınızın narsisizm belirtileri gösterdiğinden şüpheleniyorsanız bir uzman klinik psikolog ile görüşme yapmayı ihmal etmeyin. Liv Hospital Psikoloji Kliniği’nden ilgili konularda destek alabilirsiniz.