Üşütme Belirtileri

Soğuk algınlığı olarak da bilinen üşütme, günümüzde hemen her bireyin karşılaştığı bir rahatsızlıktır. Sebebi viral enfeksiyonlar olup belirtileri kişiden kişiye değişiklik gösterir. Bununla birlikte, genellikle bireyler hastaneye hafif ateş, burun tıkanıklığı, burun akıntısı, boğaz ağrısı, öksürük, halsizlik, yorgunluk gibi semptomlarla başvurur. Üşütme belirtilerinin hafif seyretmesi ve kısa sürede iyileşebilmek için hekimin reçete ettiği ilaçlar düzenli kullanılmalıdır. İyileşme sürecinde yeterli ve dengeli beslenmek de önemlidir. Hastaların günlük ihtiyacı olan vitaminleri ve proteinleri alması, yeterli su tüketmesi bağışıklık sistemini destekleyerek tedavinin etkili olmasına yardımcı olur. Üşütme belirtileri genellikle hafif seyretse de bebekler, çocuklar, kronik metabolik hastalığı olan bireyler ve hamileler için risk oluşturabilir. Bu nedenle, hastalık ilerlemeden tedavi edilmesi önem arz eder.

Üşütme Nedir?

Üşütme, genellikle alt ve üst solunum yolu enfeksiyonlarına ve bağırsak enfeksiyonlarına bağlı ortaya çıkan bir hastalık halidir. Halk arasında sıklıkla karşılaşılan bu hastalık, vücutta bir viral enfeksiyonun olduğu durumlarda bağışıklık sisteminin verdiği savunma cevabı sonucu bazı fiziksel bulgulara sebep olabilir. Kişiler genellikle hafif seyreden bulguların ardından iyileşir.

Üşütme Belirtileri Nelerdir?

Enfeksiyon türlerine ve kişiye göre farklı üşütme belirtileri ortaya çıkabilir. Bazı viral enfeksiyonlar idrar yolları, mide ve bağırsaklarda belirtilere sebep olurken bazıları üst solunum yolu ile ilgili bulgularla seyreder. Üşütme halinde ortaya çıkabilen belirtilerden bazıları aşağıdaki gibidir:

• Hafif ateşlenme ve buna bağlı üşüme hali,
• Burun akıntısı,
• Burun tıkanıklığı,
• Boğaz ağrısı,
• Balgamlı ya da kuru öksürük,
• Baş ağrısı,
• Baş dönmesi,
• Hapşırma,
• Uyku hali, yorgunluk,
• Kas ve eklem ağrıları,
• Sindirim sistemi problemleri (bulantı, ağrı, ishal, kusma vb.)
• İştahsızlık.

Üşütme belirtileri genellikle hafif seyreder. Şiddetli ve uzun süreli olduğu durumlarda vücut direnci düşer. Bu durum günlük hayatı etkileyebilir. Enfeksiyon uzun süreli olduğunda farklı hastalıklara da sebep olabilir.

Üşütme belirtileri görüldüğü zaman tanı ve tedavi için bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. Özellikle çocuklarda ve bebeklerde üşütme belirtileri ağır semptomlarla seyredebilir. Gebelikte üşütme belirtileri, gebeliği zorlaştırabileceği ve bebeği de etkileyebileceği için kısa sürede tedavi edilmelidir.

Üşütme Nedenleri Nelerdir?

Üşütme durumu farklı virüslerin vücutta enfeksiyona sebep olması nedeniyle ortaya çıkar. Virüsler, genellikle kolaylıkla bireyden bireye bulaşır. Kalabalık ve sosyal ortamlarda soğuk algınlığı virüsü kolaylıkla bulaşabilirken, hijyenik olmayan yerlere temas etmek de idrar yolları, mide ve bağırsak enfeksiyonları, alt ve üst solunum yolu enfeksiyonlarına sebep olabilir.

Virüs, bireye bulaştıktan sonra birkaç günlük kuluçka dönemine ihtiyaç duyar. Ardından yavaş yavaş çeşitli belirtiler ortaya çıkmasına neden olabilir. Bazı bireylerde hiçbir belirti görülmezken bazı bireylerin günlük hayatını etkileyebilecek bulgulara sebep olabilir.

Üşütme Çeşitleri Nelerdir?

Farklı virüs türlerine göre vücudun farklı doku ve organlarında enfeksiyonlar görülebilir. Bu enfeksiyonlar tedavi edilmezse çeşitli hastalıklar ortaya çıkabilir. Üşütme çeşitlerinden sık rastalanılan bazı türler aşağıda ayrıntılandırılmıştır.

Üst Solunum Yolu Enfeksiyonları

Solunum sisteminde akciğerlere hava taşıyan soluk borusu (boğaz), sinüsler (burun çevresindeki hava boşlukları), bronşlar (akciğerlerdeki hava boşlukları) gibi bölgelerde iltihabi reaksiyon oluşması sonucu ortaya çıkan klinik bir tablodur. Genellikle rotavirüs türlerine bu bölgelerde enfeksiyon etkeni olarak sık rastlanır. Virüsün yapısı, türü ve vücutta tutulum yaptığı bölgeye göre aşağıdaki gibi farklı üst solunum yolu enfeksiyonları ortaya çıkabilir.

• Sinüzit: Burun etrafında yer alan sinüslerin iltihaplanması sonucu ortaya çıkan bir hastalıktır. bu bölgedeki mukozaya tutunan virüs, kuluçka döneminin ardından iltihabi reaksiyona neden olur. Bu da geniz akıntısı, balgam, elmacık kemikleri ve burun çevresinde şişkinlik, baş ağrısı, burun akıntısı gibi belirtilere sebep olabilir.
• Grip: “Grip virüsü” olarak da geçen “influenza virüsü”, günümüzde en sık karşılaşılan üst solunum yolu enfeksiyonları arasında yer alır. Yetişkin bireyler genellikle gribal enfeksiyonları hafif bulgularla atlatır. Yaşlı, bebek, çocuk, gebe ve bazı hastalığa sahip bireylerde grip daha ağır bulgulara sebep olabilir. Riskli gruptaki bireyler bir sağlık kuruluşunda grip aşısı yaptırarak enfeksiyon riskini azaltabilir (12). Gribal enfeksiyonlar vücut bağışıklık sistemini zayıflatabilir. Bu nedenle hastalığa yakalanan bireyler için dinlenmek, ağır fiziksel aktivitelerden uzak durmak ve yeterli beslenmek oldukça önemlidir.
• Rinit: Diğer bir adı ile “nezle”, virüsler nedeniyle veya polen, toz gibi uyaranlar nedeniyle ortaya çıkan iltihabi bir durumdur. Burun çevresini tutan uyaranlar bireyde bazı alerjik reaksiyonlara sebep olabilir. Bu da burun ve yüzde şişlik, burun tıkanıklığı, hapşırık gibi belirtilere sebep olur. Nezle, soğuk algınlığı üşütme belirtileri ile benzer özelliklere sahiptir.
• Larenjit ve Faranjit: Larenjit, soluk borusunda yer alan ses tellerinin bakteri veya virüs nedeniyle iltihaplanması sonucu ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Larenjit olan bireylerde en sık görülen belirti ses kısıklığıdır. Faranjit ise yine bakteri veya virüs kaynaklı, genellikle yutakta iltihaplanma sonucu ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Faranjitin, ses tellerinin tahribi sonucu sürekli kuru öksürük gibi belirtileri vardır.
• Orta Kulak İltihabı: Genellikle çocuklarda görülen bu hastalık, ilerleyen üst solunum yolu enfeksiyonlarına bağlı olarak kulak zarının arkasındaki iltihaplanma sonucu ortaya çıkar. Buradaki sıvı birikmesine bağlı kulak zarında şişkinlik ve ağrıya sebep olabilir.

Alt Solunum Yolu Enfeksiyonları

Akciğerlerdeki viral enfeksiyonlar sonucu hafif veya ağır klinik bulgularla seyreden bir dizi hastalıktır. Peki, göğsünü üşütme belirtileri nelerdir? Genel olarak inatçı öksürük, solunum kaslarının zorlanması, göğüste ağrı, akciğerlerde iltihaplanma sonucu solunum güçlüğü gibi belirtiler, akciğer üşütme belirtileri arasında yer alır. Hastalığın ilerlemesi sonucu pnömoni (zatürre) ortaya çıkabilir.

Mide Üşütmesi

Virüs veya bakterilerin mide mukozasında iltihaba yol açması sonucu ortaya çıkan mide üşütmesi çocuklarda yaygın olarak görülen bir hastalıktır. “Mide gribi” olarak da bilinen bu durum günlük hayatı etkileyen klinik bulgulara sebep olur. Mide üşütme belirtileri aşağıdaki gibidir:

• İştahsızlık,
• Mide bulantısı,
• Midede ağrı veya kramp,
• Baş dönmesi ya da baş ağrısı,
• Sulu ishal,
• Hafif ateş.

Yukarıdaki belirtiler her bireyde aynı şiddette görülmeyebilir. Sindirim sistemini doğrudan etkileyen bu hastalık, kısa sürede tedavi edilmelidir. Uzun süreli durumlarda mide bağırsak mukozası zarar görebilir. Bu durum farklı hastalıklara sebep olabilir.

İdrar Yolu Enfeksiyonu

İdrar yolu enfeksiyonu, üriner sistemde yer alan mesane, üreter, üretra, böbrekler gibi bölümlerden bir veya birkaçında iltihaplanma ortaya çıkması ile gelişen bir hastalıktır. En sık karşılaşılan idrar yolu enfeksiyonu, “sistit” adı verilen, mesanenin iltihaplanması durumudur.  Bazı durumlarda “pyelonefrit” adı verilen böbreklerde iltihaplanma da ortaya çıkabilir. İdrar yollarını üşütme belirtileri genellikle aşağıdaki gibidir:

• Halsizlik,
• Sık sık idrara çıkma,
• Alt karın bölgesinde ağrı,
• Mide bulantısı,
• Kusma,
• Ateş,
• İdrar yaparken yanma hissi veya ağrı,
• Kötü kokulu idrar.

Alt karın bölgesinde ağrı oluşumu nedeniyle idrar yolları enfeksiyonu belirtileri, genellikle yumurtalıkları üşütme belirtileri ile karıştırılabilir. Ülkemizde genellikle ayaktan üşütme belirtileri olarak da geçen klinik bulgular, sıklıkla idrar yolu enfeksiyonuna işaret eder.

Üşütme Tanısı

Üşütme tanısı, hastanın tıbbi öyküsüne, klinik bulgularına, idrar ve kan tahlili değerlerine göre hekim tarafından konulur. Üşütme türüne göre hekim farklı tanı yöntemleri tercih edebilir. Örneğin, böbrek üşütme belirtileri gösteren bir hasta için idrar testi, idrar kültürü, gerekli kan tahlilleri, böbrek ve mesane ultrasonu gibi yöntemler tercih edilirken, alt solunum yolu enfeksiyonu yaşayan bir hasta için akciğer grafisi, pulmoner fonksiyon testi, balgam testi gibi yöntemler tercih edilebilir.

Üşütme Tedavi Yöntemleri

Üşütme tedavi yöntemi, hekim tarafından tanısı konulan hastalık türüne göre, hastalığın sebep olduğu klinik bulguları ortadan kaldırarak yaşam kalitesini artırmak için programlanır. Farklı yaş gruplarına ve farklı hastalara farklı tedavi protokolleri uygulanabilir. Hekimin reçete ettiği tedavi yöntemi düzenli olarak uygulanmalıdır. Bunun dışında vücut direncini artırmak ve üşütme semptomlarını azaltmak için aşağıdaki maddeleri uygulayabilirsiniz:

• Bol sıvı tüketebilirsiniz.
• Hastalığın aktif dönemi bitene kadar dinlenebilirsiniz.
• Yeterli protein, vitamin ve mineral kaynakları alarak vücut direncinizi artırabilirsiniz.
• Vücutta enfeksiyon olduğu durumlarda vücut daha fazla enerji harcar. İhtiyacınız olan enerjiyi eksiksiz bir şekilde ve dengeli besinlerden alarak vücut direncinizi koruyabilirsiniz.

Üşütme belirtileriniz olduğunu düşünüyorsanız, bir sağlık kuruluşuna giderek tanı için gerekli muayene ve testleri kısa sürede yaptırabilirsiniz. Ağır semptomlara sahipseniz veya riskli gruptaysanız, hastanelerin acil bölümüne başvurabilirsiniz.