Baş Ağrısı Çeşitleri

Baş ağrısı toplumun büyük bir çoğunluğunun yaşadığı bir sağlık sorunudur ve insanların günlük yaşantısını olumsuz etkileyebilir. Genellikle kafanın bir kısmında zonklama, keskin veya donuk bir ağrı şeklinde tanımlanır. Baş ağrısı kafanın herhangi bir bölgesinde meydana gelebilir. Bu yer tek bir tarafta olduğu gibi iki taraflı da olabilir. Bazı durumlarda baş ağrısı ciddi bir hastalığın semptomu olabilirken bazı durumlarda yükses ses veya günün yorgunluğundan kaynaklanıyor olabilir. Baş ağrısının tipi, şiddeti ve sıklığı kişiden kişiye göre büyük farklılıklar içerebilir. Gün içerisinde yavaş yavaş geliştiği gibi aniden bir şekilde de oluşabilir. Baş ağrılarının süresi birkaç saat ile birkaç gün içerisinde değişiklik gösterir.

Baş Ağrısı Nedir?

Beynin kendisi aslında ağrıya duyarlı sinirleri içermez. Bu durumda baş ağrısının oluşması beklenmez. Ancak ağrıya duyarlı olan sinir uçları koku, stres gibi ağrı tetikleyicilerine tepki verebilir. Bu durumda oluşan ağrı mesajı röle istasyonu olarak da bilinen beyin bölgesine gönderilir ve bu nedenle ağrı bu bölgede hissedilir. Baş ağrısın 150’den fazla türü bulunur. Çoğu baş ağrısı tehlikeli olmasa da bazıları daha ciddi bir durumunun işareti olabilir. Baş ağrısını genellikle birincil ve ikincil olarak kategorize edilir.

Birincil Baş Ağrısı

Bu tür baş ağrıları başta bulunan ve ağrıya duyarlı bölgelerdeki işlev bozukluğu veya aşırı aktivitesi sonucunda oluşur. Direkt olarak ağrı merkezi ile ilişkilidir. Bazı kişilerde birincil baş ağrısını hissetmeye genetikleri nedeniyle daha yaygındır. Birincil baş ağrılarına örnek olarak şunlar verilebilir:

• Gerilim tipi baş ağrıları
• Migren tipi baş ağrısı
• Küme baş ağrıları
• Yeni günlük baş ağrıları

Bu tip baş ağrılarını tetikleyen çeşitli faktörler bulunur. Bunlardan biri alkol olarak bilinir. Kırmızı şarap başta olmak üzere alkol türleri birincil baş ağrılarının birer kaynağı olabilir. Bunun dışında işlenmiş et gibi nitrat içeren yiyecekler, nikotin tüketmek, kötü veya az uyumak, öğünleri atlamak veya aç kalmak, şiddetli gülme, öksürme, ıkınma gibi efor gerektiren durumlar da kişide baş ağrısını tetikleyebilir. Birincil baş ağrıları tehlikeli bir durum değildir. Çoğunlukla ciddi  bir sonuca neden olmaz ancak bazen kişinin çok şiddetli bir ağrı yaşamasına neden olabilir. Sık sık ve şiddetli olması kişinin günlük yaşamını olumsuz etkileyerek hayat kalitesini düşürebilir.

İkincil Baş Ağrısı

Tıp dilinde ikincil ‘’sekonder’’ olarak da geçer. Sebeplere bağlı olarak gelişen durumlar için kullanılır. İkincil baş ağrıları da altta yatan farklı bir nedene bağlı olarak gelişen baş ağrısıdır. Çoğunlukla bir durumun semptomudur. Altta yatan neden tedavi edildikten sonra kendiliğinden geçme eğilimindedir. Altta yatan nedenler her ciddi bir durum olmayabilir. Örneğin fazla ilaç kullanımından dolayı baş ağrısı yaşıyor olabilirsiniz. İkincil baş ağrıları için şunlar örnek olarak verilebilir:

• Dehidrasyon baş ağrısı
• Sinüs baş ağrısı
• Omurilik baş ağrıları: Omurilik zarından omurilik sıvısı sızdığında görülebilir bu nedenle ciddiye alınmalıdır)
• Spinal baş ağrıları: Uzun süre tedavi edilmediğinde yaşamı tehdit eden komplikasyonlara neden olabilir)
• Gök Gürültüsü baş ağrıları: Gök gürültüsü gibi aniden geliştiği için bu şekilde adlandırılmışlardır. Aşırı şiddetli bir ağrı hissedersiniz ve bu ağrı hızlı bir şekilde maksimum noktasına ulaşır. Bu durumda acil yardım almanız gerekebilir.

Baş Ağrısı Belirtileri

Baş ağrısı kendi başına bir belirtidir. Kafada zonklayıcı, keskin bir ağrı şeklinde seyredebilir. Ancak bazı durumlarda baş ağrısı görülmesi daha ciddi bir nedenden kaynaklanıyor olabilir. Bu gibi durumlarda zaman kaybetmeden bir hastaneye başvurarak tıbbi yardım almanız gerekir. Aşağıdaki bahsedilen durumların herhangi birinin sonrasında baş ağrısı yaşıyorsanız bir hastaneye başvurunuz:

• Ateş
• Nefes darlığı
• Ensede sertlik
• Döküntü ile birlikte görülen baş ağrısı
• Baş dönmesi
• Vücudun herhangi bir bölgesinde uyuşma, karıncalanma
• Konuşma zorluğu
• Zihinde karmaşa, kafa karışıklığı
• Nöbet
• Kişilik değişikliği, kendinden farklı/uygunsuz davranma
• Görmede meydana gelen değişiklikler (Çift görme veya kör nokta oluşumları gibi)

Baş Ağrısı Türleri

Baş ağrısının 150’den fazla çeşidi bulunur. Bazı baş ağrısı çeşitlerinden aşağıda bahsedilmiştir.

Gerilim Baş Ağrıları

Genç ve yetişkinler arasında en yaygın olarak görülen türdür. Hafif ile orta şiddetli bir ağrıya neden olur ve uzun sürebilir.

Migren Baş Ağrıları

Genellikle zonklayıcıdır. Süresi 4 saat ile 3 gün arasında değişiklik gösterebilir. Bu tip baş ağrılarında ağrının yanı sıra mide bulantısı veya kusma, ışığa, gürültüye karşı artmış duyarlılık, aşırı durumlarda ateş gibi semptomlarda görülebilir. Ayda bir veya dört kez gelişebilir. Çok yaygın olmasa da çocuklarda da meydana gelebilir.

Küme Tipi Baş Ağrıları

En şiddetli baş ağrısı tipidir. Göz çevresinde yanma hissi ile ilişkilidir. Bazı durumlarda ağrı o kadar şiddetlidir ki kişi olduğu yerde durmakta bile zorlanabilir. Ağrının oluştuğu taraftaki gözde kızarıklık, sulanma göz kapağında düşüklük gibi durumlar meydana gelebilir. Aynı zamanda o taraftaki burun deliği akabilir. Gruplar şeklinde olmasından dolayı küme tipi baş ağrısı olarak adlandırılırlar. Diğer baş ağrı tiplerine göre daha uzun sürebilir. Atak şeklinde gelir ve her bir atak 15 ile 180 dakika arasında sürebilir. Erkekler kadınlara göre daha çok risk altındadır.

Sinüs Baş Ağrıları

Bu tip baş ağrısında elmacık kemikleri, alın ve burunda sürekli bir ağrı hissedersiniz. Kafa bölgesinde bulunan sinüs adlı boşluklar iltihaplandığından görülen bir tiptir. Genellikle ağrı ile birlikte burun akıntısı, kulaklarda dolgunluk, ateş, yüzde şişme gibi belirtiler ile birlikte görülür.

Travma Sonrası Baş Ağrısı

Bu tip baş ağrıları kafa travmasından birkaç gün sonra görülür. Ağrı genellikle zaman zaman kötüleşir. Beraberinde baş dönmesi, odaklanmada zorluk, hafıza sorunları, sürekli sinirli ruh hali, görülebilir. Bu tip baş ağrıları uzun sürebilir. Bir haftayı geçen ağrılarda doktorunuzla iletişime geçebilirsiniz.

Egzersiz Baş Ağrıları

Egzersiz baş ağrısı tipi geliştiğinde boyun ve kafa derisindeki kasların oksijene olan ihtiyacı artar. Damarlarınız gerekli oksijeni sağlayabilmek için şişer ve bu durum kafadaki basıncı artırarak ağrı gelişmesine neden olabilir. Bu tip ağrı çok kısa sürebildiği gibi saatlerce de devam edebilir. Ancak çoğunlukla egzersize ara verdikten sonra durur.

Hemicrania Continua (Hemikrania kontinua)

Yüz veya başın aynı tarafını etkileyen kronik bir baş ağrısıdır. Diğer türlere göre daha nadir olarak görülür. Burun akıntısı, düşük göz kapağı, şişmiş kırmızı göz ile karakterizedir. Bazı insanlarda migren semptomlarına benzer olarak mide bulantısı, ışığa ve sese duyarlılık da görülebilir. Zaman zaman gidip gelerek aylarca devam edebilir.

Baş Ağrısı Tedavisi

Baş ağrısı tedavisi ilk olarak baş ağrısının birincil mi ikincil mi nedenlerden kaynaklandığına göre değişir. Bunun için bir baş ağrısı günlüğü tutabilirsiniz. Böylece hangi durumlarda başınızın ağrıdığını, ne kadar sürdüğünü ve nasıl bir tip ağrı olduğunu kolaylıkla hatırlayabilirsiniz. Tetikleyicilerin ne olduğunu bulduktan sonra onlardan uzak durmanız gerekir. Örneği gergin veya stresli bir durum karşısında başınızın ağrıdığını fark edebilirsiniz. Bu durumda stres seviyenizi kontrol altına almaya yardımcı hobiler edinmek veya yardım almak sizin için etkili olabilir. Bunun dışında baş ağrısı için:

• İlaç tedavisi
• Stres yönetimi
• Biyolojik geri bildirim
• Altta yatan tıbbi durumu tedavi etmek gibi seçenekler bulunur.