Çocuk Psikolojisi

Genel Bakış

Çocuk ve ergen psikolojisi, 0-18 yaş aralığındaki çocuk ve ergenlerin gelişimsel, ruhsal, bilişsel, akademik ve sosyal alanlardaki zorlukları ile ilgilenen bölümdür. Çocuk ve ergenler, bedensel ve ruhsal olarak olgunlaşmış bir erişkin olma yolunda ilerleyen ve farklılaşan süreçleri yaşar. Örneğin; iki yaşındaki bir çocuk, dört yaşındaki bir çocuktan ruhsal gelişim bakımından çok farklı olduğu gibi, dört yaş çocuğu da okul çağı çocuğundan önemli özelliklerle ayrılır.



Çocuk ruh sağlığının sağlıklı değerlendirilebilmesi için gelişim dönemlerine karşılık gelen ruhsal yapılanmaları, mevcut aile sistemi, çevresel faktörler ve bütün bunların birbirileriyle olan dinamik etkileşimleri ayrıntılı olarak irdelenmelidir. Çocuğun ve ergenin içinde olduğu ruhsal gelişim basamağının saptanması, anne babaların ebeveynlik yaklaşımlarını olumlu biçimde etkiliyor, ilişkilerdeki olası çatışmayı üstesinden gelinebilir hale getiriyor. 
Psikolojik değerlendirme çocuk ya da ergenin, zihinsel, duygusal, davranışsal, sosyal ve dil gelişimi, bireysel özellikleri ve çeşitli beceri alanları (problem çözme, motor beceriler, akademik beceriler vb.) açısından değerlendirilmesini içerir. Çocuk veya ergenin psikiyatrik değerlendirmesinin önemli bir parçasını oluşturup hikaye, klinik gözlem ve görüşmelerden edinilen bilgilerle birleştirilerek çocuğun durumu hakkında niceliksel bilgiler sağlamaktadır. 
Psikolojik değerlendirme yoluyla çocuk ve ergenlerin güçlü ve zayıf yanlarının daha iyi anlaşılması, yakınmaların olası nedenlerinin bulunabilmesi ve gerek önleyici gerekse tedaviye yönelik uygun yaklaşımın belirlenmesi mümkün olmaktadır.

Çocuk ve Ergenlerde yaygın görülen sorunlardan bazıları şu başlıklarda toplanabilir;

• Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB)
• Öğrenme bozuklukları
• Otizm ve benzeri yaygın gelişimsel bozukluklar
• Çocukluk ve ergenlik çağı depresyon ve kaygı bozuklukları
• Bebeklik ve okul öncesi dönemi yemek ve uyku problemleri
• Kardeş kıskançlığı
• Uyum ve davranış sorunları
• Parmak emme, tırnak yeme
• Anne-bebek-çocuk ilişkileri ve problemleri
• İdrar ve dışkı alışkanlığı problemleri
• Tik bozuklukları
• Dil ve konuşma gelişimi problemleri
• Çocukluk mastürbasyonu
• Mental retardasyon (zeka geriliği) ve ilgili davranışsal sorunlar,
• Ebeveyn-ergen çatışmaları
• Öfke kontrol sorunları ve saldırganlık

Çocuk ve ergen bölümümüzde gelişim sürecini değerlendirmek için zeka testi (WISC-IV), gelişim testleri (Denver II, AGTE, Bender-Gestalt), dikkat testi (MOXO) VE okul olgunluğu testleri (Metropolitan, Frostig) uygulanmaktadır.

WISC-IV Zeka Testi: 6 yaş 0 ay ile 16 yaş 11 ay arasındaki çocukların zihinsel becerilerini ölçmeye yarayan zekâ testidir. Test, zekâ düzeyinin yanı sıra çocuğun güçlü ve zayıf zihinsel becerileri hakkında ipuçları sunmaktadır.Çocuğun yeterli veya geride olduğu tüm zihinsel yeteneklerin keşfedilmesiyle birlikte güçlü becerileri daha ileriye taşıyabilmek veya zayıf becerileri desteklemek mümkün olmaktadır. 
Denver II Gelişim Testi: 0-6 yaş arasındaki, sağlıklı görünümde olan çocuklara uygulanmak üzere düzenlenmiştir. Bebek ve çocukları; kişisel-sosyal, ince motor, kaba motor ve dil gelişimi alanlarında değerlendiren bir gelişim testidir. Çocuğun yaşına uygun becerilerini değerlendiren bu test, belirti vermemiş olan gelişimsel sorunları taramada, kuşkulu durumları nesnel bir ölçütle doğrulamada, ve gelişimsel açıdan risk altındaki çocukları (örneğin perinatal sorunlar geçirmiş bebekleri) izlemede değerlidir. Denver II çocuğun işlevlerdeki becerisini yaşıtları ile karşılaştırır.
AGTE (Ankara Gelişim Tarama Envanteri): 0-6 yaş arasındaki bebek ve çocukların gelişimsel açıdan değerlendirilebilmesi amacıyla uygulanan bir gelişim tarama testidir. Çocuğu dil-bilişsel, ince motor, kaba motor ve sosyal beceri-özbakım becerisi alanlarında ebeveynden alınan bilgiler doğrultusunda değerlendirir.
Bender-Gestalt Testi: 5 yıl 6 ay ile 10 yıl 11 ay arasındaki çocuklara uygulanan zekânın görsel devinimsel motor algılamasında gerilik, regresyon, fonksiyon kaybı ve organik beyin hasarlarını saptamak amacıyla kullanılmaktadır.
MOXO Dikkat Testi: Dikkati ölçme testi çocuklar ve  yetişkinler için geliştirilmiş Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu tanısına yardımcı olan, bilgisayar üzerinden yapılan dikkat ölçme testidir. MOXO, dikkat eksikliği, zamanlama,dürtüsellik ve hiperaktivitenin objektif olarak ölçülmesini sağlayan bir testtir.
Metropolitan Okul Olgunluğu Testi: 5-6 yaş çocuklarına uygulanan; Kelime Anlama, Cümleler, Genel Bilgi, Eşleştirme, Sayılar, Kopya Etme gibi 6 alt testten oluşur. Testin sonucunda, çocuğunuzun okul için gereken olgunluğa ne ölçüde hazır olduğu ve düzeyiyle ilgili sağlıklı veriler elde edilir. Metropolitan okul olgunluğu testi, okula yeni başlayan birinci sınıf çocuklarının yönergeleri anlamaya hazırlıklı olmalarını sağlayacak olan özellikleri ve başarılarını ölçmek üzere hazırlanmıştır. 
Frostig Görsel Algılama Testi: Görsel uyaranları tanıma, ayırt etme ve daha önceki deneyimlerle ilişkili olarak yorumlama yeteneğine denir. Görsel algı yetenekleri aracılığıyla çocuklar aritmetik yapmayı, yazmayı ve okumayı öğrenirler. Frostig testi, 4-8 yaş arasındaki çocuklara uygulanan hem görsel algılamayı hem de çocukların okula hazır olup olmadığını ölçen bir testtir. El-Göz koordinasyonu, şekil-zemin ayrımı, şekil sabitliği, mekan-konum algısı, mekan ilişkileri algısı gibi algıları ölçmeyi sağlar.