Adet Düzensizlikleri

Adet Düzensizliği Nelere Yol Açar?

Kız çocuklarda ergenliğin ilk belirtileri göğüslerde tomurcuklanma ve koltuk altı veya kasıkta tüylenmedir. Bu bulgular genellikle 10 yaş civarında başlar, bunu takip eden 2-3 yıl içinde ilk regl (âdet kanaması) görülür. Bazı kızlar 16 yaşına kadar regl olmayabilir. Ancak, 15 yaşını tamamlayan bir genç kız hala regl olmadıysa mutlaka bir çocuk endokrinoloji uzmanı tarafından değerlendirilmesi gerekir.



İlk regl birkaç gün kadar kısa sürebilir, birkaç damla kırmızımsı kahverengi leke şeklinde olabilir. Takip eden aylarda kanamalar düzensiz aralıklarla olabilir. Ancak 3 ay üst üste kanama olmaması normal değildir, mutlaka araştırılması gerekir. Normal adet kanaması 2-7 gün arasında sürer. Kanamanın süresi kadar miktarı da önemlidir. Aşırı kanama kansızlığa sebep olabilir. Kansızlık durumunda halsizlik, solukluk, baş dönmesi ve çarpıntı gibi şikayetler görülebilir. Bu nedenle kanamanın 7 günden uzun sürmesi, günde 6’dan fazla ped değiştirilmesi durumunda çocuk endokrinoloji uzmanına başvurmak gerekir. Adetin 1. gününden bir sonraki ayda görülen adetin ilk gününe kadar geçen süreye adet döngüsü denir. 
 

Adetin Kaç Gün Sürmesi Normaldir?

Normalde iki adet arasındaki bu süre ortalama 28 gündür ancak 21 ile 45 gün arasında değişebilir. Adetler başladıktan sonra belli bir düzene girmesi 2-6 yıl sürebilir. Ancak 21 günden daha kısa aralıklarla veya 45 günden daha uzun aralıklarla adet görülmesi adet düzensizliği anlamına gelir ve mutlaka bir çocuk endokrinoloji uzmanı tarafından değerlendirilmesi gerekir.

Adet Düzensizliklerinin Nedenleri Nedir?

Aslında adet düzensizliklerin altta yatan nedeni genç kızların yumurtalıklarının yumurtlama işlevini tam olarak yerine getirememesidir. Adet sonrası ilk 2 yılda kızların en az yarısında yumurtlama olmaksızın âdet kanamaları oluşabildiği için düzensizlikler sıktır; yaş ilerledikçe yumurtalıklar olgunlaşır ve âdetler düzenli hale gelir. Ancak bazı kızlarda âdet düzensizlikleri 2 yılı geçtiği halde devam eder. Bu durum anormal kıllanma ve aşırı sivilceler gibi yakınmalarla birlikte olduğunda yumurtalıklarda yani overlerde bir sorun olma olasılığı yüksektir. 
 

Adet Düzensizliği İçin Doktor Ne Yapar?

Genç kızlarda adet düzensizlikleri ve anormal kıllanma en sık polikistik over sendromundan (PKOS) kaynaklanır. Benzer duruma yol açabilecek böbrek üstü bezi veya diğer endokrin bezlerden kaynaklanan sorunlar dışlandığında elde kalan tanı PKOS’tur. PKOS fazla kilo ve insülin direnci ile ilişkili bir hastalıktır. Tedavisinde doğum kontrol hapları ve insülin direncini azaltan ilaçlar kullanılır. Adet düzensizliklerinin tedavisinde de genel olarak östrojen ve progesteronu birlikte içeren doğum kontrol hapları tercih edilir.