Beyin Anevrizması Nedir?

Beyin anevrizması, serebral ya da intrakranial anevrizma olarak da bilinir. Zayıflama sonucu kan basıncına karşı koyamayan damarın şişmesi ile oluşur. Birçok anevrizma küçük olup büyük sorunlara yol açmayabilir. Ancak bazı anevrizmalar ise büyür ve yırtılabilir. Anevrizmalar genellikle rüptür (yırtılma) sonrası tanımlanabilirler. Anevrizmanın etkilediği alana göre görme kaybı, bulanık görme veya hipopitüitarizm (hipofiz hormonlarının yetersiz üretimi) gibi sorunlarla karşılaşılabilir.

Beyin Anevrizma Nedir?

“Beyin anevrizması nedir?” sorusu genellikle anevrizma çeşitlerinde sık karşılaşılabilen bir sorudur. Beyinde bir kan damarının duvarı zayıflaması veya şişmesi ile ortaya çıkar. Kan damarının içindeki basınç, zayıflayan bölgenin balonlaşarak dışarı çıkmasına sebep olur. Beynin herhangi bir yerinde oluşabilir. Çoğu kafatasının tabanı boyunca ilerleyen ana arterlerde oluşur. 

Anevrizma: Tanım ve Genel Özellikleri

Anevrizma, arter (atardamar) duvarının zayıflaması veya şişmesi meydana gelen bir durumdur. Anevrizmalar genellikle kan damarının dallandığı noktada oluşur ve dolaşım sisteminin herhangi bir yerinde oluşabilir.

Anevrizma Nedir ve Nasıl Oluşur?

“Anevrizma nedir?” sorusuna cevap olarak şöyle ifade edilebilir: Arter damarının duvarı zayıflayıp, genişleyebilir. Kan damarı duvarında zayıf bir nokta olarak başlayan bu durum kan basıncı ile baloncuk şeklinde şişer ve anevrizmaya dönüşür.

Beyin Anevrizması Belirtileri

Beyin anevrizmalarının varlığı bazen yırtılma oluncaya kadar fark edilmeyebilir. Birçok beyin anevrizmasının semptomu yoktur. Yırtılma olmadan az miktarda kan sızması ile bazı belirtiler ortaya çıkabilir. Buna “nöbetçi kanama” denir. Bazı anevrizmalar göz sinirleri gibi komşu yapılara baskı yapar. Görme kaybına neden olabilir. Beyin anevrizması belirtileri rüptüre olma durumuna göre de farklılık gösterebilir.

Rüptüre olmamış beyin anevrizması belirtileri:

• Göz ağrısı
• İrileşmiş göz bebekleri
• Bulanık görme
• Yüzün bir tarafında uyuşukluk

Rüptüre olmuş beyin anevrizması belirtileri:

• Şiddetli baş ağrısı
• Mide bulantısı, kusma
• Uyuşukluk
• İrileşmiş göz bebeği
• Göz kapağında sarkma
• Denge kaybı
• Yüksek tansiyon
• Bilinç kaybı
• Ölüm

Rüptüre olmuş beyin anevrizmaları subaraknoid kanamalara ya da hemorajik inmeye sebep olabilir.

Subaraknoid Kanama: Beyni çevreleyen dokuda kanama olmasıdır.

Hemorajik İnme: Arterden gelen kanın patlaması ile beyne kan gelir. Kan gelen kısım zarar görürse vücutta kontrol ettiği bölgeyi doğru bir şekilde çalıştıramaz.

Beyin Anevrizma Rüptürü: Sebepleri ve Sonuçları

Beyin anevrizma rüptürü kan damarında oluşan şişkinliğin yırtılması, kanaması anlamına gelir. “Anevrizma rüptürü nedir?” denildiğinde ilk akla gelen kan damarında oluşan zayıflık basınca karşı direnç gösteremediği noktada balon halindeki anevrizmanın patlamasıdır.

Beyin anevrizmasının rüptüre olmasına neden olabilecek etkenler:

• Stres
• Ani sinirlenme
• Vücudu çok zorlayacak işler yapmak
• Düşürülemeyen yüksek tansiyon

Anevrizmaların rüptüre olma olasılığını gösteren bazı faktörler vardır.

• Büyüme: Büyüyen anevrizmanın rüptüre olma ihtimali fazladır.
• Boyut ve şekil: Büyük ve düzensiz şekilli anevrizmaların rüptüre olma ihtimali fazladır.
• Yer: Beynin arka kısmındaki arterler ile beynin ön kısmındaki arterlerde oluşan anevrizmanın yırtılma ihtimali diğer bölgelerdeki anevrizmalara göre daha fazladır.
• Yaş: 70 yaş ve üzeri kişiler anevrizma rüptürü açısından daha risklidir.

Aort Anevrizması Nedir?

Normal bir bireyde aort damarı belirli oranlarda genişlemektedir. Fizyolojik genişleme dışında, kanı kalpten tüm vücut boyunca taşıyan büyük bir arter olan aortun normal çapından çok daha fazla genişlemesi ile aort anevrizması oluşur. Arterlerin duvarları yüksek basınç, plak ve enfeksiyonlar nedeniyle zayıflayabilir. Damar duvarının giderek zayıflaması ve anevrizmanın büyümesi rüptür riskini artırır.

Karın Anevrizması Nedir?

Kanı kalpten karına taşıyan ya da karından uzanan bölgedeki arter olan aortta oluşan bir anevrizma türüdür. Abdominal aort anevrizması olarak da bilinir. Genellikle belirti vermez ancak bazı kişilerde sırt ve karın ağrısı görülebilir. Ayaklarda ödem oluşabilir. Ayrıca karın bölgesinde nabız atması gibi hissiyat oluşabilir.

Anevrizma Klipsi ve Tedavi Yöntemleri

Tedavi yöntemleri içinde bahsedilenler ile akıllara “Anevrizma klipsi nedir?” sorusu gelebilir. Anevrizma tedavisinde temel amaç anevrizmaya kan akışını durdurmak veya  azaltmaktır. Sızıntı yapan ya da rüptüre olan anevrizmalara acil müdahale gerekir. Rüptüre olmamış küçük anevrizmalar genellikle takip gerektirir. Rüptüre olmuş ya da olmamış her anevrizma için tedavi hedefi oluşabilecek yırtılma riskinin azaltılmasıdır. Cerrahi tedavi klips yerleştirme ya da endovasküler onarım şeklinde yapılır.

Anevrizma Klipsi Nedir ve Ne Zaman Kullanılır?

Beyin anevrizması klipsi, anevrizmayı kapatmak için cerrahi bir klipsin kullanıldığı mikrocerrahi türdür. Doktor beyne ulaşmak için kafatasında bir delik açar. Kan damarını ve anevrizmayı beyinden izole eder. Anevrizmaya metal klips yerleştirilir. Kemik yerleştirilir ve kesi kapatılır.

Stent veya Koil Kullanımı

Bu yöntemde (endovasküler yöntem), bir katater yoluyla anevrizmanın bulunduğu damara erişilir. Anevrizmayı tedavi etmek için stentler (tel tüpler) veya koiller (spiral şeklinde metal telcikler) kullanılabilir. Bu malzemeler damarın içine yerleştirilir ve anevrizma boşluğunu doldurarak kan akışını engeller.

Ameliyat sonrası dönemde iyileşme süreci kişiden kişiye değişebilir ve genellikle birkaç hafta ile birkaç ay arasında sürer. Doktorunuzun önerdiği talimatları takip etmek, yatıştırıcılar ve diğer ilaçları düzenli olarak almak ve gerekirse fiziksel rehabilitasyon veya terapiye katılmak önemlidir. Ayrıca, ameliyat sonrası belirli bir süre boyunca yoğun bir izleme ve doktor kontrolleri gerekebilir.

Beyin Anevrizma Ameliyatı Sonrası Süreç

Beyin anevrizması ameliyatı sonrası yaşam, birçok faktöre bağlı olarak değişebilir. Ameliyat sonrası iyileşme süreci, anevrizmanın büyüklüğü, konumu, ameliyatın türü ve hastanın genel sağlık durumu gibi birçok etkeni içerir.

İşte beyin anevrizması ameliyatı sonrası süreç hakkında bilmeniz gereken bazı önemli noktalar:

1. Ameliyat Sonrası İzlem: Ameliyat sonrası izlem önemlidir. Doktorunuz belirli aralıklarla sizi takip edecek ve gerekirse görüntüleme testleri yapacaktır. Bu, anevrizma yeniden oluşumunu veya başka sorunları erken teşhis etmek için önemlidir.

2. İyileşme Süreci: Beyin ameliyatları genellikle uzun bir iyileşme süreci gerektirir. İyileşme hızı hastadan hastaya değişebilir. Ameliyat sonrası ağrı, baş ağrısı, baş dönmesi gibi sorunlar yaşanabilir. Doktorunuz, bu semptomları yönetmek için ilaçlar veya diğer tedavi yöntemleri önerebilir.

3. Fiziksel ve Psikolojik Etkiler: Beyin ameliyatları genellikle fiziksel ve psikolojik etkilere neden olabilir. Fiziksel rehabilitasyon ve psikolojik destek gerekebilir. Bu süreçte doktorlar, fizyoterapistler ve psikologlar size yardımcı olabilir.

4. Riskler ve Komplikasyonlar: Beyin ameliyatları herhangi bir cerrahi işlem gibi riskler içerir. Enfeksiyon, kanama, beyin hasarı ve sinir hasarı gibi komplikasyonlar nadir olsa da olabilir. Bu nedenle, ameliyat sonrası dönemde doktorunuzun talimatlarına sıkı sıkıya uymak önemlidir.

5. Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Beyin anevrizması ameliyatı sonrası, sağlıklı bir yaşam tarzını sürdürmek önemlidir. Doktorunuzun önerdiği şekilde beslenmek, düzenli olarak egzersiz yapmak ve sigara içmek gibi zararlı alışkanlıklardan kaçınmak sağlığınızı destekleyebilir.

6. İlaç Tedavisi: Doktorunuz ameliyat sonrası belirli ilaçları reçete edebilir. Bu ilaçları düzenli olarak kullanmak ve düzenli doktor kontrollerine gitmek önemlidir.

7. Destek Ağı: Ameliyat sonrası dönemde aile, arkadaşlar ve destek grupları gibi bir destek ağına sahip olmak, duygusal ve pratik destek sağlayabilir.

​​​​

Farklı Anevrizma Çeşitleri ve Özellikleri

Anevrizmalar dört  tipte tanımlanmaktadır.

• Fusiform anevrizma: Arteri çevreleyerek bir segmentin çevresel genişlemesidir.
• Sakküler anevrizma: Damar duvarında küçük bir alanda incelmenin başlaması ve bir cep halini almasıdır.
• Diseksiyon anevrizma: Arterin iç duvarındaki küçük yırtılmadan kaynaklanır. Sızan kan arter duvarının tabakaları arasına dolar ve genişlemeye neden olur.
• Yalancı anevrizma: Arterin üç katmanını da etkileyen yaralanmadan dolayı gelişen anevrizmalardır.

Yalancı Anevrizma ve Sakküler Anevrizma: Tanım ve Farkları

Gerçek anevrizma ile yalancı anevrizma arasında farklar vardır. Anevrizma türleri incelendiğinde kişilerin aklına “Yalancı anevrizma nedir?” ve “Gerçek anevrizma nedir?” şeklinde sorular belirmektedir. Gerçek anevrizmada damar duvarında dilatasyon (genişleme) görülür. Yalancı anevrizmada damar duvarında dilatasyon görülmez.

• Yalancı Anevrizma: Arter duvarının dış tabakası genişlediğinde ortaya çıkar. Bir yaralanma anında ortaya çıkabilir. Kan pıhtısı bağ dokusu şeklinde görünerek yalancı anevrizma olarak görünür.
• Sakküler anevrizma: “Sakküler anevrizma nedir?” olarak karşımıza çıkan bu anevrizma türü gerçek anevrizmadır. Ana artere veya onun dallarından birbirine bağlanan, kan ile dolu keselerdir.

Endovasküler Anevrizma: Tanı ve Tedavi Yöntemleri

Endovasküler anevrizma onarım, abdominal aort anevrizması tedavisinde kullanılabilecek bir işlemdir. Kan damarlarındaki şişkinlikleri onarmak için küçük delikler ve gelişmiş aletler kullanılır. Genel anestezi altında uygulanır. Cerrah kasıktan bir kesi açar. İnce bir tüp olan kateter yardımı ile arterden aort anevrizması bölgesine ulaşılır. Kateter boyunca stent greft anevrizmaya gönderilir. Stent greft aortun içinde yay gibi iki yana açılır ve yeni bir geçiş yolu görevi görür. Anevrizmaya yapılan basınç azaldığı için anevrizma patlamaz.

Sıkça Sorulan Sorular

“Anevrizma nedir, belirtileri nelerdir?” ile ilgili sıklıkla karşılaşılan sorular mevcuttur.

Bazıları aşağıda açıklanmıştır:

Anevrizma Nedir ve Hangi Durumlarda Meydana Gelir?

Anevrizma atardamar gibi kan damarlarının duvarında oluşmuş anormal şişkinliklerdir. Kan damarının zayıflaması ya da incelmesi ile yüksek basınca dayanamayıp balon şeklinde çıkıntılar oluşur. Kalıtsal anomalilerden dolayı veya yüksek tansiyon, aşırı stres, ateroskleroz (damarların daralması), aort damarında yaralanma nedeniyle de meydana gelebilir.

Anevrizma Belirtileri Nelerdir ve Ne Zaman Doktora Başvurmalıyız?

Anevrizmanın rüptüre olması sonucu belirtiler başlayabilir. Rüptüre olmuş bir anevrizmanın belirtileri ile rüptüre olmamış anevrizmanın belirtilerinden farklıdır. Yırtılmamış bir anevrizmanız var ise düzenli olarak doktora muayene olmalısınız. Stresten uzak durmalı ve yüksek tansiyona dikkat etmelisiniz. Sigara ve alkol  kullanıyorsanız bırakmalısınız. Ağır eşya kaldırmamaya dikkat etmelisiniz. 

Beyin anevrizmanız olduğunuzu düşünüyorsanız bir nöroloğa ya da beyin ve sinir cerrahisine başvurmalısınız. Ani bir baş ağrısı ve kusma var ise en yakın acil servise başvurmalısınız.