LDL Kolesterol Nedir? Nasıl Düşürülür?

Kolesterol, temelde hem karaciğerdeki hücrelerden üretilen hem de dışarıdan alınan lipoprotein türevi bir maddedir. Beyin, karaciğer, kalp gibi pek çok organlarda bulunduğu gibi çoğu yaşamsal faaliyetlerde de görev alır. Kolesterolün vücutta taşınmasında görev alan iki çeşidi vardır. Biri LDL kolesterol; düşük yoğunluklu lipoprotein, diğeri ise HDL; yüksek yoğunluklu lipoproteindir. Bu yazıda LDL kolesterol nedir, düşüklüğü, yüksekliği, belirtileri hakkında bilgilere ulaşabilirsiniz.

LDL Kolesterol Nedir?

LDL kolesterol “Low-density lipoprotein” in kısaltılmış olarak tanımlanmasıdır. Düşük yoğunluklu lipoprotein olarak bilinen bu kolesterol türü karaciğerde üretilen kolesterolün ve trigliseridlerin kan yoluyla taşınmasına yardımcı olur. Aynı zamanda LDL halk arasında kötü kolesterol olarak bilinir. Sağlıklı bir vücutta LDL kolesterolün ideal aralıklarda bulunması gerekir.

LDL Kolesterol Yüksekliği

LDL kolesterol yüksekliği, düşük yoğunluklu lipoproteinlerin kanda normalden fazla artması durumudur. Vücutta bir enflamasyon, stres faktörü veya herhangi bir hastalık gibi durumlarda LDL kolesterol seviyesi yükselebilir. Yükselen LDL kolesterol yapısı itibariyle damar çeperlerinde birikebilir özelliktedir. Bu da zamanla damarların daralmasına, damar sağlığının olumsuz etkilenmesine sebep olur.

Ateroskleroz Nedir? 

LDL kolesterolün damarlarda birikip plak oluşması olayına tıp literatüründe ateroskleroz denir. Ateroskleroz ile beraber gittikçe daralan damarlar organ ve damarlara tam kapasitede kan taşıyamaz. Bundan dolayı hangi organa veya hücreye giden damarlarda birikme oluştuysa o organlar ve hücreler tam oksijenlenme gerçekleştiremediğinden işlevini maksimum seviyede yerine getiremez.
Örneğin akciğerlere giden damarlarda birikme oldu ise nefes darlığı gibi sorunlara yol açarken kalp damarlarında birikme olması durumunda kalp krizine varan ölçüde ciddi bir etkilenme olabilir. Aynı zamanda hamilelikte damar tıkanıklığı gibi bir durum görülürse hem anne hem de bebeğin sağlığı olumsuz etkilenebilir. Bu yüzden kanda yükselen LDL kolesterol seviyesinin düşürülmesi önemlidir.  

LDL Kolesterol Kaç Olmalı?

LDL kolesterol kan tetkiklerinde rutin kontrol edilen bir değerdir. LDL kolesterolün 130 mg/dL altında olması normal ve sağlıklı bir değerdir. 130-160 mg/dL arası riskli, 160 mg/dL ve üzeri değer ise yüksek olarak tanımlanır. Alanında uzman doktor, LDL kolesterole ek olarak tüm kan yağı parametrelerini birlikte değerlendirerek hastaya uygun gerekli tedavi protokollerini hazırlar. LDL kolesterol yüksek değerde veya üzerinde seyrediyorsa mutlaka en yakın sağlık kuruluşuna gidilmelidir.

LDL Kolesterol Düşüklüğü

LDL kolesterolün sınır değeri 130 mg/dL’dir. Bu rakamın altında olması değerin normal olduğu anlamına gelir. Ancak kanda LDL kolesterolün 50 mg/dL altında olması LDL kolesterol düşüklüğü olarak tanımlanabilir. Bu duruma genetik faktörler sebep olabileceği gibi yetersiz beslenme, aşırı kan düşüklüğü, çeşitli karaciğer hastalıkları, aşırı çalışan tiroid durumunda da görülebilir. Bazı ağır metabolik hastalıklar ve kanser hastalarında da LDL kolesterolün normalden fazla düşmesi de görülen bir durumdur.

LDL kolesterol düşüklüğü genellikle önemli bir probleme yol açmazken yine de ideal aralıklara gelmesi sağlık açısından tercih edilen bir durumdur. Bu açıdan alanında uzman bir doktora başvurularak LDL kolesterol düşüklüğünün sebebi araştırılmalı ve temelindeki problem çözülmelidir.

LDL Kolesterol Belirtileri

LDL kolesterol, kanda yükselmesi ile damarlarda birikerek hücrelerin tam anlamıyla oksijenlenmesini engeller. Hangi organ veya hücre grubuna giden damarlarda birikme oluştuysa o bölgelerde çeşitli belirtiler görülebilir. Bu belirtiler şu şekilde sıralanabilir:

• Nefes darlığı
• Kalp ağrısı
• Göğüs ağrısı
• Bacak ağrısı
• Halsizlik ve yorgunluk
• Baş dönmesi
• Solgun cilt
• Yüzde veya göz çevresinde oluşan sarı yağ bezeleri

Bu belirtiler varsa en kısa zamanda en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalı ve LDL kolesterol seviyesi ölçülmelidir.

LDL Kolesterol Nasıl Düşürülür?

Kanda yüksek LDL kolesterol seviyesi ile ilgili bir tanı alındığında öncelikle alanında uzman bir doktora gidip uygun tedavi protokollerine en kısa zamanda başlanmalıdır. LDL kolesterol yüksekliği tanısı alındığında alanında uzman doktor yüksekliğin seviyesine göre ilaç tedavisi başlayabilir. Bunun yanında LDL kolesterolün düşürülmesi için dikkat edilmesi gerekenler şunlardır:

• Sebze,meyve lif, sağlıklı yağlar, vitamin ve minerallerden zengin bir beslenme şekli tercih edilmelidir.
• Aşırı yağlı hayvansal gıdalardan uzak durulmalıdır.
• Vücut için ideal olan su miktarı günlük mutlaka tüketilmelidir.
• Hareketli bir yaşam tarzı benimsenerek düzenli bir fiziksel aktiviteye başlanmalıdır.
• İdeal orandan fazla bir kilo veya obezite durumu varsa sağlıklı kilo verilmeli, özellikle bel çevresi yağının azaltılmasına özen gösterilmelidir.
• Sigara ve alkol kullanımını tamamen bırakılmalı veya minimuma indirilmelidir.
• Aşırı stres ve depresyondan uzak durulmalıdır.

Bunlara dikkat edildiğinde kandaki  LDL kolesterol seviyesi ve LDL kolesterole dair sağlık problemleri azalabilir.

LDL Kolesterol Hakkında Sık Sorulan Sorular

LDL Kolesterolü Düşürmek İçin Beslenme Nasıl Olmalıdır?

LDL kolesterolün düşürülmesi için hayvansal yağlardan zengin beslenmeden uzak durulmalıdır. Az yağlı et, tavuk grubu veya daha ağırlıklı olarak omega 3’ten zengin balık türü protein kaynağı olarak tercih edilmelidir. Liften zengin beslenmenin damar sağlığı için olumlu etkileri vardır. Bu yüzden tam tahıllı yiyecekler tercih edilebilir. Aynı zamanda sebze ve meyveler, zengin vitamin ve mineral içeriği ile kanda yüksek LDL kolesterolün düşürülmesinde önemlidir. Şeker içeriği yüksek şekerleme, tatlı, hamur işi gibi yiyeceklerin tüketimi mümkün olduğunca azaltılmalıdır. Bunlara ek olarak yüksek yağlı kızartma, kavurma gibi fast food tarzı yiyeceklerden ve paketli gıdalardan uzak durulmalıdır.

LDL Kolesterol Neden Yükselir?

LDL kolesterol, genetik faktörlerden kaynaklı yükselebileceği gibi hipertansiyon, diyabet, obezite çeşitli böbrek ve karaciğer hastalıkları gibi çeşitli faktörlerden dolayı da yükselebilir. Aynı zamanda sigara, alkol kullanımı da LDL kolesterolün kanda yükselmesine sebep olabilir. Bunlara ek olarak yanlış beslenme, durağan fiziksel aktivite olmayan bir yaşam şekli de LDL kolesterolün zamanla artmasına sebep olabilir.

Ne Sıklıkla LDL Kolesterol Ölçülmelidir?

Sağlıklı bir insanda genellikle yılda bir rutin ölçümler yaptırılması ve sağlık durumunun gözlemlenmesi sağlık profesyonellerince önerilen bir rutindir. Genellikle çocuk ve ergenlik döneminde LDL kolesterol seviyelerine bakılması gerekmez. Ancak herhangi bir metabolik hastalık veya birinci dereceden yakınlarda kalp ve damar hastalıkları ya da LDL kolesterol yüksekliği olması durumunda alanında uzman doktorun önerdiği sıklıkta LDL kolesterol seviyesine baktırılmalıdır. Özellikle böyle durumlarda kontrol önemli bir adımdır. Çünkü damarlarda LDL kolesterolün birikmesi kısa sürede olabilecek bir durum değildir. Erken teşhis edildiğinde önlem alınarak daha büyük sağlık problemlerinin önüne geçilebilir.

LDL Kolesterol Nasıl Ölçülür?

LDL kolesterol rutin bir kan tetkiki ile ölçülebilir. Bunun yanında LDL kolesterol; trigliserid, total kolesterol ve HDL kolesterol ile beraber ölçülür. Alanında uzman doktor teşhis için tüm kan yağı parametrelerini değerlendirir. Kan yağı parametrelerinin takibi için kan tahlili vermek yeterlidir.

LDL kolesterol vücudumuz için gerekli olan yaşamsal bir maddedir. Ancak düşüklüğü ve yüksekliği insan sağlığı için problem oluşturabileceği için ideal aralıklarda tutulması önemlidir. Bu yüzden sağlıklı olunsa bile belli aralıklarla LDL kolesterol seviyesine baktırılmalıdır. Liv hospital hastanelerinde düzenli olarak kan tetkiklerine baktırma ve genel sağlık kontrolü hizmeti verilmektedir. Aynı zamanda bu alanda hizmet veren kalp ve damar sağlığına yönelik bölümler ve alanında uzman doktorlar vardır.