Maksillofasiyal Nedir?

Maksillofasiyal bölge; kafada yer alan beyin, beyincik, beyin sapı ve omurilik gibi sinir sistemini kapsayan kısımların haricinde kalan bölgeleyi tanımlamak için kullanılan ifadedir.Daha net şekilde ifade etmek gerekirse. gözler, burun, yanaklar ve çene bölgesi de dahil olacak şekilde yüz bölgesini tanımlar. Yüz ve çeneyi ifade eden maksillofasiyal bölgede yapılan bir cerrahi işlem ise maksillofasiyal cerrahi olarak adlandırılır.

Maksillofasiyal Cerrahi Nedir?

Maksillofasiyal cerrahi, cilt, cilt altı yağ dokusu, kemikler, kaslar, sinirler ve damarlar da dahil olmak üzere yüz ve çene bölgesinde (maksillofasiyal bölgede) doğumsal (konjenital), gelişimsel, onkolojik (kansere bağlı), enfeksiyöz (iltihabi) veya travmatik (yaralanmalara bağlı) gelişen sorunların giderilmesi için yapılan tüm ameliyatları tanımlamak için kullanılır. Maksillofasiyal cerrahide, alt ve üst çenedeki sorunların düzeltilmesi, bölgedeki tümörlerin çıkarılması, yüz travmalarının tedavisi ve ortognatik cerrahi olarak adlandırılan yüzdeki şekil bozukluklarının tedavisi yapılır. Maksillofasiyal cerrahi temelde Plastik Cerrahi tarafından yapılsa da yüz ve çene bölgesinde yapılan cerrahi operasyonların oldukça karmaşık olması ve hassasiyet gerektirmesi sebebi ile multidisipliner çalışmayı gerekli kılar. Gerekli durumlarda diş hekimliği, ortodonti, kulak burun boğaz, beyin cerrahisi ve radyoloji bölümleri ile birlikte hastaların değerlendirilip ve tedavi planlaması yapılır.

Oral ve Maksillofasiyal Cerrah Kimdir?

Ülkemizde maksillofasiyal bölgenin sorunları ile temel tıp eğitimi sonrası Plastik Cerrahi uzmanlığını tamamlayan hekimler ile temel diş hekimliği eğitimi sonrası Oral Cerrahi uzmanlığını tamamlayan diş hekimleri ilgilenirken, Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan düzenleme ile Tıp Fakültesinden mezun olan hekimler için “Ağız, Yüz ve Çene Cerrahisi” adı altında uzmanlık alanı tanımlanırken Diş Hekimliği Fakültesinden mezun olan diş hekimleri için “Ağız Diş ve Çenene Cerrahisi” adı altında uzmanlık alanı tanımlanmıştır.

Oral ve maksillofasiyal cerrahide yapılan operasyonlar hassasiyet gerektirdiği için cerrahların cerrahi bilgisinin yanı sıra el becerisi de gelişmiş olmalıdır. Sağlığın yanı sıra estetik amaçlı uygulamaların da yer aldığı maksillofasiyal cerrahide güncel yaklaşımları ve yeni çıkan cerrahi yöntemleri de takip etmek önemlidir. İyi bir oral ve maksillofasiyal cerrah, cerrahi alanındaki güncel gelişmeleri takip ederek multidisipliner çalışmaya yatkın, açık görüşlü ve ekip ruhuyla hareket edebilen bir hekim olmalıdır.

Oral ve Maksillofasiyal Cerrahi Kapsama Alanları Nelerdir?

Oral ve maksillofasiyal cerrahide, ağız, çene ve yüz bölgesindeki anormalliklerin, sağlık sorunlarının teşhisi ve tedavisi gerçekleştirilir. Oral ve maksillofasiyal cerrahi kapsamında yer alan uygulamalar şöyle listelenebilir:

• Ortognatik Cerrahi: Çene ve yüz kemiklerinin gelişimsel bozukluklarının tedavisi yapılır.
• Kraniofasiyal anomalilerin (kafatası kemiği bozukluğu) tedavisi
• Doğuştan gelen dudak ve damak yarıklarının cerrahi tedavisi
• Çene ve yüz bölgesindeki travmalara bağlı kemik kırıklarının ve yumuşak doku yaralanmalarının (sinir kesisi, cilt yaralanması, tükrük bezi yaralanması vs) tedavisi
• Yüz felci tedavisi
• Tükürük bezlerine ait hastalık ve enfeksiyonların tedavisi
• Ağız, yüz, çene, baş-boyun bölgesinde oluşan yumuşak ve kemik doku enfeksiyonları ile burun ve sinüs bölgesine ait enfeksiyonların teşhis ve tedavisi
• Migren Cerrahisi
• Yüz, baş ve boyun bölgesi cilt kanserlerinin cerrahi tedavisi
• Yüz, baş ve boyun bölgesi estetik müdahaleleri (burun, göz kapağı, yüz ve boyun derisi estetik  ameliyatları)
• Dudak ve Damak Yarıkları: Doğuştan gelen dudak ve damak yarıklarının cerrahi olarak düzeltilmesi için müdahale edilir.
• Temporomandibular Eklem (Çene Eklemi) Problemleri: Çene eklemi rahatsızlıklarının teşhisi ve tedavisi
• Tümörlerin Çıkarılması: Çeneye ve yüze ait her türlü kist, tümör ve ağız içerisinde, odontojenik hastalıkların teşhis ve tedavisi.
• Ağız İçi Cerrahi İşlemler: Diş çekimi, yarı gömülü diş çıkartma, diş kökü apselerinin drenajı, diş implantları ve diş kistlerinin çıkarılması
• Periodontal Cerrahi: Dişeti hastalıklarının ilerlemesi ve kemik kaybı durumunda dişeti ve çene kemiğiyle ilgili cerrahi işlemler
• Rahatsızlık Veren Dişlerin Yer Değiştirilmesi: Rahatsızlık veren veya düzgün çıkmayan dişlerin uygun pozisyonlarına yerleştirilmesi amacıyla cerrahi müdahaleler

Maksillofasiyal Yaralanmalara Yaklaşım

Yüz bölgesinin yaralanmalarına daha hızlı, güvenilir ve kurumsal bir yaklaşım sağlanabilmesi adına hastanemizde “Maksillofasiyal Travma Protokolü” mevcuttur. Bu sayede yaralanma ile gelen her hasta öncelikle genel vücut travması açısından değerlendirilerek olası diğer sorunları irdelenmekte, eşlik eden başka bir sorunu olmayan hastaların tedavisi yüz bölgesindeki soruna yönelik sistematik ve kapsamlı bir algoritma ile planlanmaktadır.

Pediatrik Hastalarda Maksillofasiyal Fraktürlere Yaklaşım

Çocukların gelişim sürecinde kemikleri daha elastiktir ve büyüme potansiyeline sahiptir. Bu sebeple maksillofasiyal cerrahi uygulamalar bunu da göz önünde bulundurarak tedavi planlanmalıdır. Pediatrik hastalarda maksillofasiyal fraktürlere yaklaşım çocuğun gelişimi ve anatomik özellikleri dikkate alınarak yapılır. Pediatrik hastalarda maksillofasiyal fraktürlere yaklaşımda dikkat edilmesi gereken bazı faktörler şöyle açıklanabilir:

• Pediatrik Hastanın Yaşı: Çocukların yaşları, kemiklerin gelişimi ve kırıkların iyileşme potansiyelini etkileyebilir. Küçük çocukların büyüme plakları hala açık olduğu için kemiklerin farklı iyileşme özellikleri bulunur.
• Travma Şiddeti: Travmanın şiddeti ve etkilediği bölgeler, tedavi yöntemini belirlemede önemli bir rol oynar.
• Kırıkların Lokalizasyonu: Kırıkların vücuttaki lokalizasyonu (yeri), tedavi seçeneklerini belirler. Özellikle büyüme plaklarına yakın kırıkların tedavisi özen gerektirir.
• Kırıkların Cinsi ve Şekli: Farklı kırık türleri farklı tedavi yaklaşımları gerektirebilir.
• Fonksiyonel ve Kozmetik Sonuçlar: Çocukların tedaviden sonra estetik ve fonksiyonel sonuçlar alması hem sağlık hem de ruhsal açıdan oldukça önemlidir.

Maksillofasiyal Cerrahi Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Maksillofasiyal cerrahi, yüz bölgesindeki sağlık ve estetik uygulamaları kapsadığı için geniş bir kullanım alanına sahiptir. Her yaştan kişinin ihtiyaç duyabileceği bir cerrahi bölümü olduğundan tedavi süreci ve sonrasıyla ilgili akıllarda pek çok soru oluşur. Maksillofasiyal cerrahi hakkında sıkça sorulan bazı sorular şunlardır:

Maksillofasiyal Cerrahi ile Estetik Amaçlı Düzeltmeler Yapılabilir mi?

Maksillofasiyal cerrahi temelde yüz ve çene bölgesindeki anormalliklere ve sağlık sorunlarına odaklansa da bir yandan estetik amaçlı düzeltmeler de yapılabilir. Estetik amaçlı maksillofasiyal cerrahi aşağıdaki durumlar için uygulanabilir:

• Yüz Asimetrisi: Doğuştan gelen veya travma sonucu oluşan yüzdeki asimetriyi düzeltmek için yapılabilir.
• Yüz Profil Düzeltmeleri: Burun, alın veya çene bölgesindeki yapıları değiştirerek daha dengeli ve estetik bir yüz yapısı elde etmek amacıyla uygulanabilir.
• Çene Estetiği: Çene boyutunu veya çene hattını düzelterek yüzün daha belirgin ve dengeli olması sağlanabilir.
• Dudak ve Damak Yarıkları: Doğuştan gelen dudak ve damak yarıklarının cerrahi düzeltilmesi ve estetik görünümünün iyileştirilmesi amacıyla yapılabilir.
• Yüz ve Boyun Germe: Yaşlanma süreci ile ortaya çıkan yüz ve boyun bölgesindeki sarkmaları düzeltmek için de maksillofasiyal cerrahi kullanılabilir.

Maksillofasiyal Cerrahi Sonrası Bakım ve Rehabilitasyon Süreci Nasıldır?

Maksillofasiyal cerrahi sonrası bakım ve rehabilitasyon süreci, hastanın ameliyat türüne, cerrahi müdahaleye maruz kalan bölgelere ve kişisel iyileşme hızına bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Ama genel olarak  ameliyat sonrası bakım ve rehabilitasyon sürecinde aşağıdaki konulara dikkat etmek gerekir:

• İyileşme Süreci: Maksillofasiyal cerrahi genellikle hastanede yapılır ve ameliyat sonrası hastanın bir süre yoğun bakım ünitesinde veya yoğun gözlem altında tutulması gerekebilir.
• Ağrı ve Rahatsızlık: Maksillofasiyal cerrahi işlem sonrasında ağrı ve rahatsızlık normaldir, doktorun önerdiği ağrı kesiciler kullanılabilir.
• Beslenme: Ameliyat sonrası ilk birkaç gün boyunca, ağız ve çene bölgesinde şişlik ve hassasiyet olabileceği için yumuşak, sıvı veya püre kıvamında besinler tüketilmesi önerilir.
• İzlem ve Kontroller: Ameliyat sonrası belirli aralıklarla doktor tarafından iyileşme sürecinin değerlendirilmesi için kontrollere gidilmesi gerekir.
• Ağız Bakımı ve Hijyen: Yüz bölgesinde yapılan cerrahi operasyonlar olduğundan başta ağız bakımı olmak üzere hijyen kurallarına uyulması önemlidir.
• Şişlik ve Morarma: Ameliyat sonrası şişlik ve morarma olabileceği için, belirli aralıklarla soğuk uygulama ve yatarken başın yüksek tutulması tavsiye edilir.
• Aktiviteler ve İyileşme Süreci: Maksillofasiyal cerrahi müdahale sonrasında bir süre fiziksel aktiviteler kısıtlandırılabilir. Doktorun önerdiği süre boyunca dinlenilmesi ve aşamalı olarak fiziksel aktiviteye geçilmesi önemlidir.
• Psikolojik Destek: Maksillofasiyal cerrahi ile hastaların fiziksel görünümünde belirgin değişiklikler olabilir. Bu nedenle tedavi sonrası hastalar psikolojik olarak etkilenebilir ve destek alabilirler.

Maksillofasiyal Cerrahi İşlemi Sonrasında Beklenen Sonuçlar Nelerdir?

Maksillofasiyal cerrahi işlemleri sonrasında beklenen sonuçlar arasında başarılı bir operasyon sonucu fonksiyonel bir iyileşme, yüzde doğal bir görünüm, olumlu psikolojik etkiler, estetik bir görünüm gibi başarılı sonuçlar yer alır.

Hastanın operasyondan bu beklentilerini karşılayabilmesi için alanında uzman bir hekime ve güvenilir bir kliniğe/hastaneye başvurması gerekir.