Göz Enfeksiyonları

Yenidoğan Konjonktiviti Nedir?

Yenidoğan Konjonktiviti, doğumdan sonra ilk 24 saat ile 10 gün sonrasında ortaya çıkan konjonktiva iltihabıdır. Gözde beyaz-sarı-yeşil akıntı ile birlikte kızarıklık da bulunur. Çok çeşitli bakteri ve virüsler buna yol açabilir, enfeksiyonun kaçıncı gün başladığı çoğu zaman oldukça önemlidir ve hangi mikroba bağlı olduğu ile ilgili bilgiler verir. Tedavi mutlaka etkene yönelik ve hemen yapılmalıdır.



Göz kapağı enfeksiyonlarından en sık gördüklerimiz arpacık ve kirpik dibi iltihabıdır. Günümüzde bilgisayar kullanımı özellikle pandemi ile birlikte yoğun bir şekilde arttı. Yoğun bilgisayar kullanımı allerji, göz kuruluğu, arpacık, kirpik dibi iltihabı oluşumunu tetikleyebilir. 
 

Arpacık Nedir?

Göz kapağının içindeki salgı bezlerinin ağızlarının tıkanıp içeride bakteriyel üreme olmasıdır. Kapakta şişlik, ağrı, kızarıklık olur. 
 

Arpacık Nasıl Geçer?

Çoğu zaman sıcak pansumanlar ve lokal antibiyotikler yeterlidir, ağzı açılır ve içi boşalır. Bazen şişlik selülit tarzında kapağa yayılabilir, bu durumda sistemik antibiyotikler de kullanmak gerekebilir. Kist boşalmaz ise ve göze baskı uygulayacak büyüklükte ise cerrahi olarak boşaltmak gerekebilir. Göze baskı uygulanması o gözde bir kırma kusuruna neden olabilir, bu da göz tembelliği riski oluşturur.
 

Kirpik Dibi İltihabı Nedir?

Kirpik diplerinde oluşan aşırı yağlanma ve kepeklenmeyle üzerine binen ikincil bakteriyel enfeksiyonlardır. Aynı zamanda kirpik diplerinde zaten floramızda demodex denen bir parazitin aşırı çoğalmasıyla da tetiklenebilir. Seboreik yani kepeklenmeye eğilimli kişilerde daha çok görülür ve bahar aylarında nükseder. 
 

Kirpik Dibi İltihabı Tedavisi Nelerdir?

Tedavide kirpik dibi temizliği ve lokal tedavi uygulanır. Kirpik dibi temizliğinde özellikle demodexe etkili ürünler önerilir. Bahar aylarında tekrarlayabileceği ve bu dönemlerde kirpik dibi temizliğinin etkin olacağı hatırlanmalıdır.
 

Preseptal ve Orbital Sellülit Nedir?

Göz küresini çevreleyen dokunun yüzeyel (preseptal) ve derin (orbital) enfeksiyonudur. Genellikle sinek-böcek ısırıkları, travma veya sinüzit komplikasyonu olarak karşımıza çıkar. Kapaklar şiş, kızarık ve ağrılıdır. 
 

Preseptal ve Orbital Sellülit Tedavisi Nelerdir?

Derin enfeksiyonlarda göz hareketleri kısıtlanabilir, görme kaybı yaşanabilir. Özellikle derin enfeksiyonlar, beyine enfeksiyonun yayılma olasılığından dolayı acil bir durumdur ve hastanede yatırılarak sistemik antibiyotik ile  tedavi edilmelidir.
 

Konjonktivit Nedir?

Konjonktiv gözümüzdeki beyaz tabakanın ve kapaklarımızın içini kaplayan saydam tabakadır. Bu tabakanın iltihaplanmasına konjonktivit-göz nezlesi denir. Bakteri, virüs, parazit, mantar gibi etkenlerle olabileceği gibi sıkça allerjik olarak da karşımıza çıkar. Göze korosif bir maddenin kaçması da konjonktivite neden olur.
 

Konjonktivit Belirtileri Nelerdir?

En sık bulgu kırmızı gözdür. Gözde yoğun kızarıklık , batma hissi, ışık hassasiyeti, kapakta şişlik bulunur. Bakteriyel konjonktivitlerde sarı yeşil mukoz akıntı, kirpiklerde yapışıklık tipiktir. Viral konjonktivitlerde kapak şişliği seröz renksiz sulanma, ışık hassasiyeti daha belirgindir. Yer yer kanamalı alanlar veya kapak içinde zar tarzında oluşumlar görülebilir.
Polen, toz, çim gibi allerjen maddelerin vücudumuzda yarattığı tepki allerjik konjonktivite yol acar. Allerjen madde ile temas edildiğinde bu maddeye karşı hassas olan kişilerde immünglobulin E (Ig-E) adı verilen antikor salınır.  Ig-E solunum yolları ve göz tabakalarındaki mast hücrelerini uyararak histamin gibi iltihabı tetikleyici maddeler salar. Böylece sulanma kızarıklık dışında kaşıntı çok tipiktir. Özellikle akşamları başlayan ve başladığında da bırakılamayan kaşıntı vardır. Allerjik konjonktivitler genel olarak bahar aylarında polenlerin artış gösterdiği zamanlar başlar. Günümüzde yakın dijital kullanımı mevsimsel döngüyü uzatmaktadır.
 

Vernal Konjonktivit Nedir?

Vernal konjonktivit güneş ile ağırlaşan ve kapak içinde kalınlaşmalara neden olan ağır bir allerji tablosudur.
Sebeb olan etkenlerin tümünde tedavi protokolü farklıdır. Bu nedenle tanının doğru konması, etkin tedavinin hemen başlanması önemlidir. Bakteriyel konjonktivitler streptokok, hemofilus influenza, klamidya, stafilokok gibi bakterilerle oluşur ve çocuklarda daha sık görülür.
 

Viral Konjonktivit Neden Olur?

Viral konjonktivitler en sık herpes, varicella, adenovirus ve günümüzde corona gibi etkenlerle oluşur. Çok bulaşıcı olan adenoviral ve corona virüse bağlı konjonktivitlerde iyi bir izolasyon gereklidir. Hasta kişinin diğer kişilerle temasının kesilmesi yayılımı önler. Özellikle bahar aylarında pik yapar, çok bulaşıcı olduğu için bir evde bir kişi enfekte olduğunda diğerlerine yayılımı çok kolay olur.
 

Konjonktivit Tedavisi Nasıldır?

Bakteriyel konjonktivitlerde tedavi etkene yönelik lokal antibiyotikli damla ve pomadların kullanılmasıyla yapılır. 
Viral konjonktivitlerde özellikle herpese bağlı olanlarda lokal antiviral ilaçlar verilir.

Allerjik konjonktivitlerde mast hücresini baskılayan lokal antihistaminik damlalar çoğu zaman yeterlidir. Yoğun allerjilerde lokal kortizon tedavisi eklenebilir. Allerjik etkenden uzak durmak korunmak da önemlidir. Çocuklarda allerjik konjonktivitleri tetikleyen diğer bir etken uzun sürelerde bilgisayar, tablet gibi yakın dijitallerin kullanılmasıdır. Olabildiğince bunlardan uzak durulması bazen koruyucu gözlükler takılması tedavinin bir parçasıdır.

Vernal konjonktivit daha yoğun tedavi gerektiren bir durumdur. İmmünomodülatör ilaçların da kullanıldığı uzun süreli tedaviler gereklidir. Hastanın güneşten koruyucu gözlükler kullanması, aşırı yakın dijitalden uzak durması çok önemlidir.
Alerjik konjonktivitlerde istenilmeyen durum sürekli gözlerin ovuşturulmasıdır. Gözü kaşımak ovalamak kornea adı verilen şeffaf dokuda bozulmaya, dikleşmeye yol açabilir. Dikleşme düzensiz astigmatizma yaratır, ilerleyici olursa Keratokonus denilen duruma ve geri dönüşümsüz görme kayıplarına yol açabilir. 

Toksik maddelere bağlı oluşan konjonktivitlerde acilen göz bol izotonik ile yıkanmalı madde uzaklaştırılmalıdır. Yapışıklıkların oluşmaması için gerekli lokal tedaviler düzenlenir. Genel olarak konjonktivitlerde el hijyeni ve korunma önemlidir. Ellerin sık yıkanması enfekte göze dokunulduğunda başka bir yere dokunmadan ellerin temizlenmesi. Havlu, yastık kılıfı gibi eşyaların başkalarıyla paylaşılmaması, yakın temastan kaçınılması önerilir.