Proteinüri
Proteinüri Nedir?
Proteinüri, böbreğin temel görevlerinden biri vücuttan çeşitli toksinlerin uzaklaştırılması ve su dengesinin sağlanmasıdır. Bu sırada bazı maddelerin de atılmasını engellemektedir ki bunların da önemlilerinden biri proteindir. Her gün minimal miktarda protein idrara atılır (erişkinde 150 mg/gün, çocukta 100 mg/m2/gün’den az olacak şekilde). Böbrekte hasarlanma olması durumunda idrara aşırı protein geçişine proteinüri denir.
Proteinüri Belirtileri Nelerdir?
İdrarında az miktarda protein bulunan çocuklarda herhangi bir bulgu olmayabilir ve başka amaçlarla yapılan tam idrar analizinde tesadüfen proteinüri saptanır. İdrarda belirgin protein varlığında yüzde (özellikle göz etrafında), bacaklarda veya karnında şişlik olabilir. İdrarda fazla köpüklenme olması da proteinüri açısından anlamlıdır. Proteinüri Nedenleri Nelerdir?
- Proteinüri, ateş veya ağır egzersiz sonrası geçici olarak var olabilir ve herhangi bir tedavi gerektirmeyebilir.
- Gündüz daha çok protein idrara geçiyor ve gece normale dönüyorsa (testler ile anlaşılabilir) buna ortostatik proteinüri denir. Genellikle tedavi gerektirmez ancak bazen idrara geçen protein miktarı aşırı olabilir ve tedavi gerektirebilir.
- İdrarda kalıcı ve önemli miktarda protein varlığına böbreğin yapısal hastalıkları (glomerüler hastalıklar), bazı sistemik hastalıklar (diyabet gibi), hipertansiyon ve diğer bazı durumlar yol açabilmektedir.
Proteinüri Tanısı Nasıl Koyulur?
Öncelikle ayrıntılı bir hikaye alınır, dikkatli bir muayene yapılır. Ardından uzmanınız hangi testlerin yapılacağına karar verir. Sık kullanılan testler ve görüntüleme yöntemleri aşağıda sıralanmıştır:- Sabah ilk idrar örneğinde tam idrar analizi ve idrarda protein ve kreatinin bakılarak değerlendirme yapılır. Bu testin birkaç kez tekrarlanması ile durumun geçici/kalıcı olduğu ayrımı yapılabilir.
- Tekrarlanan idrar analizinde protein varsa ardından ne kadar protein olduğuna “anlık verilen sabah idrarında ya da 24 saat toplanan idrar örneğinde” bakılır. Toplanan idrar serin bir yerde tutulmalıdır.
- Kan tahlilleri ile böbrek fonksiyonları değerlendirilir ve ek sağlık sorunu olup olmadığı kontrol edilmiş olunur.
- Böbrek biyopsisi uzmanınızın çocuğunuzu ayrıntılı değerlendirmesinin ardından bazen gerekli göreceği bir işlemdir. Anestezi altında yapılır ve böbrekten alınan minik bir örnek patoloji bölümünün yardımı ile incelenir ve teşhise yardımcı olunur.
- Ultrasonografi yapılarak böbreklerin ve idrar yollarının anatomisi ve damar yapısı açısından değerlendirme yapılır.