Atrial septal defekt (ASD) doğuştan gelen bir kalp anormalliği olup kalp duvarındaki bir delik nedeniyle iki üst kalp odası arasında kanın karışmasına yol açar. Bu durum çocuklarda sıkça görülür. Yaşam boyu devam edebilir ve belirli semptomlara yol açabilir. ASD tedavisi deliğin boyutuna ve semptomlara bağlı olarak ilaç, minimal invaziv cerrahi, kateterle kapatma veya robotik cerrahi gibi çeşitli yöntemlerle yapılabilir. Düzenli kontroller ASD'nin erken teşhisi ve etkili yönetimi için önemlidir.

ASD Nedir?

Atrial Septal Defekt (ASD) doğuştan gelen bir kalp sorunudur. “ASD hastalığı nedir?” sorusunun yanıtı pek çok kişi tarafından merak edilmektedir. ASD kalp yapılarının gelişim sırasında düzgün bir şekilde birleşmediği durumda ortaya çıkar. Kalpte bulunan bir açıklık veya delik nedeniyle kan normalden farklı bir şekilde akar. Normal kalp sağ atriyumdan gelen kirli kanı sağ ventriküle pompalar ve buradan akciğerlere yönlendirir. Akciğerlerde oksijenlenen kan sol atriyuma geri döner ve sol ventrikül tarafından vücuda pompalanır. Fakat ASD durumunda sağ atriyum ve sol atriyum arasında bir açıklık olduğu için kanın bir kısmı bu açıklıktan sızar ve vücuda oksijenlenmemiş bir şekilde pompalanır. ASD'nin farklı çeşitleri vardır. ASD çeşitleri şunlardır:

• Sekundum ASD: Sekundum ASD kulakçıklar arasındaki septumun ortasında bulunan bir delikle karakterizedir. Genellikle en yaygın ASD tipidir. Bu delik kulakçıklar arasında kan karışımına yol açar.
• Primum ASD: Bu tip ASD'nin alt kısmında bulunan ve atrioventriküler kapaklarla ilişkilendirilen bir deliği ifade eder. Bu çeşit ASD genellikle diğer kalp anormallikleriyle birlikte görülür.
• Sinüs Venosus Tipi ASD: Sinüs venosus ASD'si üst sağ atriyum ile vena cava üstü girişin birleşme noktasında meydana gelen bir delikle tanımlanır. Bu tip, sağ atriyuma kanın geri dönüşünü teşvik edebilir.
• Koroner Sinüs ASD'si: Bu tür ASD üst sağ atriyum ile koroner sinüsün birleşme noktasındaki bir deliği ifade eder. Nadir görülen bir çeşittir.

ASD Belirtileri Nelerdir?

Atrial Septal Defekt (ASD) doğuştan gelen bir kalp rahatsızlığıdır ve kalbin atriyumları arasında bulunan bir açıklık veya delik nedeniyle meydana gelir. ASD'nin neden olduğu açıklık, doğuştan gelen bir durumdur ve genellikle doğumdan hemen sonra fark edilmez. Belirtiler genellikle çocukluk döneminde ortaya çıkar. Fakat bazen erişkin yaşlarda da teşhis edilebilir. ASD'nin belirtileri bu açıklığın boyutuna ve hastanın yaşına bağlı olarak değişebilir. ASD belirtileri şunlardır:

• Solunum Zorluğu: ASD'nin belirtilerinden en sık görüleni solunum zorluğudur. Bu belirti oksijenlenmemiş kanın akciğerlere pompalanmasından kaynaklanır. Normalde temizlenen kan akciğerlere gider, burada oksijenlenir ve vücuda yayılır. Fakat ASD'nin neden olduğu açıklık nedeniyle temizlenmemiş kan doğrudan sol atriyuma geçer ve bu kanın bir kısmı akciğerlere gitmeden vücuda pompalanır. Bu durum vücuda yetersiz oksijen gitmesine neden olur. Bu da nefes almayı zorlaştırır.
• Yorgunluk ve Halsizlik: Kalp ASD nedeniyle daha fazla çalışmak zorunda kalı. Çünkü kanın bir kısmı tekrar tekrar vücuda pompalanmalıdır. Bu ekstra yük kalbin yorulmasına ve hasta kişilerde sürekli bir yorgunluk hissinin oluşmasına neden olur.
• Sol Ventrikül Genişlemesi: ASD sol atriyum ve sağ atriyum arasındaki açıklık nedeniyle sol ventrikülün (sol kalp odası) daha fazla kan pompalamasını gerektirir. Zamanla sol ventrikülün genişlemesine yol açar ve bu da kalp yetmezliği belirtilerine neden olabilir.
• Zayıf Büyüme ve Gelişme: Çocuklarda ASD normal büyüme ve kilo alma sorunlarına yol açabilir. Kalp organlara yetersiz oksijen alan  kan pompaladığı için çocuklar büyüme ve gelişme açısından geri kalabilirler.
• Yüksek Tansiyon: Eğer ASD tedavi edilmezse akciğer yollarında yüksek basınç oluşabilir. Bu durum akciğer arterlerinde yüksek tansiyon anlamına gelir. Yüksek tansiyon kan damarlarına zarar verebilir ve kalbin daha fazla çalışmasına neden olabilir.

ASD Neden Olur?

ASD'nin temel nedeni sağ ve sol atriyum arasındaki açıklığın kanın normal dolaşımını etkilemesidir. Bu açıklığın oluşmasına neden olabilen faktörler şunlar olabilir:

• Genetik Faktörler: Genetik faktörler ASD'nin oluşumunda önemli bir rol oynar. Eğer aile geçmişinde kalp hastalıkları veya ASD gibi doğuştan gelen kalp sorunları varsa risk artabilir.
• Anne Yaşı ve İlaç Kullanımı: Anne adayının yaşının genç olması veya ilaç kullanımı bebekte doğuştan gelen kalp sorunlarının riskini artırabilir. Anne karnındaki bebeklerin kalp gelişimi hamilelik sırasında kritik bir dönemde gerçekleşir ve dış etmenlere duyarlıdır.
• Çevresel Faktörler: Anne adayının hamilelik sırasında maruz kaldığı çevresel faktörler ASD riskini etkileyebilir. Anne adayının sigara içmesi veya toksinlere maruz kalması doğuştan gelen kalp sorunlarının oluşma riskini artırabilir.
• Genetik Mutasyonlar: Bazı genetik mutasyonlar atriyal septumun normal gelişimini engelleyebilir ve ASD'ye yol açabilir. Bu mutasyonlar kalp dokusunun normal olarak bir araya gelmemesine neden olabilir.
• Embriyonik Gelişim Hatası: ASD anne karnındaki embriyonik gelişim sırasında oluşan bir hatadan kaynaklanabilir. Normalde atriyal septum embriyonik dönemin erken aşamalarında tam olarak kapalı olmalıdır.

ASD Teşhisi

ASD teşhisi koymak, hastalığın türüne, boyutuna ve semptomlara bağlı olarak birkaç yöntem gerektirir. İlk adım fizik muayenedir. Doktor hastanın tıbbi geçmişini inceleyerek belirtileri değerlendirir. Bu muayene sırasında hastanın kalp atışları dinlenir ve belirli bulgular dikkatle incelenir. Kesin tanı için aşağıdaki yöntemlere başvurulması gerekir:

• Ekokardiyografi (EKO): Ekokardiyografi en yaygın kullanılan teşhis aracıdır. Kalbin ultrason görüntülerini kullanarak atriyal septum üzerindeki açıklığı belirlemek için kullanılır. EKO ASD'nin boyutunu, konumunu ve ciddiyetini değerlendirmeye yardımcı olur.
• Elektrokardiyografi (EKG): EKG kalbin elektriksel aktivitesini ölçer. ASD teşhisinde EKG belirli kalp ritmi değişikliklerini veya stres altında belirginleşen belirtileri gösterebilir.
• Transözofageal Ekokardiyografi (TEE): TEE geleneksel ekokardiyografinin daha ayrıntılı bir versiyonudur. Bu yöntemde özel bir endoskopik cihaz kullanılır ve daha net görüntüler elde edilir. Genellikle daha küçük veya karmaşık ASD'leri tespit etmek için kullanılır.
• Kardiyak Bilgisayarlı Tomografi (CT) veya Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRI): Bu görüntüleme yöntemleri atriyal septumda oluşan açıklığı belirlemek için kullanılabilir. Özellikle büyük ASD'lerin tespitine yardımcı olurlar.

ASD Tedavisi

Teşhis hastanın semptomlarına, ASD'nin boyutuna ve ciddiyetine göre belirlenen uygun tedavi planının temelini oluşturur. Erken teşhis ve tedavi ASD ile ilgili potansiyel komplikasyonların önlenmesine yardımcı olabilir. Küçük ASD'ler genellikle semptomsuzdur ve cerrahi müdahale gerektirmez. Bu durumdaki hastaların düzenli olarak takip edilmesi önemlidir. Genellikle çocukluk döneminde büyüme ve gelişmeye bağlı olarak ASD kendiliğinden kapanabilir. Büyük veya semptomlara neden olan ASD'ler cerrahi olarak düzeltilir. Genellikle, açıklığı kapatmak için göğüs kafesinin açılması gerekmeyen minimal invaziv cerrahi yöntemler kullanılır. “ASD nedir tedavisi?” sorusuna yanıt olarak verilebilecek tedavi seçenekleri şunlardır:

• Geleneksel Açık ASD Cerrahisi: Bu geleneksel cerrahi yöntemde, göğüs kafesi açılır ve kalbe doğrudan erişim sağlanır. Kalbin sağ atriyumu açıldığında ASD'nin üzerine özel bir yama veya dikişlerle kapatma işlemi yapılır. Bu yöntem büyük ASD'lerin tedavisinde sıklıkla tercih edilir.
• Endoskopik ASD Kapama: Atrial septal defekt (ASD) tedavisinde endoskopik cerrahi minimal invaziv bir yaklaşım olarak kullanılabilir. Cerrahlar ince bir tüp olan endoskop aracılığıyla hastanın vücuduna erişim sağlar. Bu tüp küçük bir kesik veya delik aracılığıyla yerleştirilir. Endoskopun içinden cerrahi aletler yönlendirilir. ASD'nin türüne bağlı olarak bu aletlerle ASD'nin üzeri kapatılabilir veya onarılabilir.
• Kateterle ASD Kapatma: Atrial septal defekt (ASD) tedavisinde kateterle kapama, minimal invaziv bir işlem olarak kullanılır. Bu prosedürde hastanın göğüs kafesi açılmaz ve büyük bir cerrahi kesik yapılması gerekmez. Kateterle kapama işlemi, kateter adı verilen ince bir tüp aracılığıyla gerçekleştirilir. Hastanın kasıktaki veya bacağın üzerindeki damarlardan birine ince bir kateter yerleştirilir. Kateter kalbe ulaşmak için kullanılır. Kateter, kalbe ulaştığında, ASD'nin yakınına getirilir. Özel bir cihaz veya ameliyatı gerçekleştirmek için tasarlanmış bir cihaz kullanılarak ASD kapatılır. Bu cihaz, ASD'nin üzerini örter ve kalbin normal fonksiyonunu yeniden sağlar.
• Robotic Cerrahi: Atrial septal defekt (ASD) tedavisinde robotik cerrahi, son yıllarda gelişen bir minimal invaziv cerrahi tekniğidir. Cerrah özel bir konsoldan cerrahi robotu kontrol eder. Bu robot ince cerrahi aletleri yönlendirmek için kullanılır. Robotik cerrahi, ASD'yi kapatma işlemini gerçekleştirir. İnce aletler, minimal invaziv bir kesik veya bazen sadece trokar adı verilen küçük bir delik aracılığıyla hastanın vücuduna yerleştirilir. Bu aletlerle ASD'nin üzeri kapatılır.
• İlaçlar: Atrial septal defekt (ASD) tedavisinde ilaçlar semptomların hafifletilmesi, ameliyat öncesi veya sonrası komplikasyonların yönetilmesine yardımcı olabilir. İlaç tedavisi kan sulandırıcılar, kalp düzenleyici ilaçlar, kan basıncı ilaçları, diüretikler ve semptomların hafifletilmesine yardımcı ilaçlar içerebilir. Bununla birlikte ilaçlar ASD'yi tedavi etmez. Sadece semptomların kontrol altına alınmasına veya komplikasyonların önlenmesine yardımcı olur.

Sıkça Sorulan Sorular

Sıkça Sorulan Sorular Atrial Septal Defekt (ASD) hakkında yaygın olarak sorulan soruların yanıtlarını içerir. ASD ile ilgili merak ettiğiniz soruların cevaplarını burada bulabilirsiniz.

ASD Kalp Deliği Ne Zaman Kapanır?

Atrial septal defekt (ASD) adı verilen kalp deliği doğuştan gelen bir durumdur ve bazen kendiliğinden kapanabilir. Genellikle ASD çocukluk döneminde kapanabilir olsa da yetişkinlikte hala devam edebildiği de bilinmektedir. ASD'nin ne zaman kapanacağı veya kapanmayacağı kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Bu nedenle ASD teşhisi konmuş bir kişinin tedavi ihtiyacı ve tedavi seçenekleri ASD'nin türüne, boyutuna ve hastanın belirli sağlık durumuna bağlı olarak değişebilir.

ASD Çocuklarda Görülür Mü?

ASD çocuklarda sıkça görülebilen bir kalp anormalliğidir. Genellikle doğum anından itibaren var olan bir durumdur ve çoğu durumda çocukluk döneminde teşhis edilir. Bazı çocuklar ASD'nin belirgin semptomlarını göstermeyebilir ve bu nedenle teşhisleri daha sonraki bir dönemde yapılabilir.

Erken teşhis ve tedavi çocuklarda ve yetişkinlerde ASD'nin sağlık üzerinde olumsuz etkilerini en aza indirmeye yardımcı olabilir. Bu nedenle özellikle çocukların kalp sağlığını düzenli doktor ziyaretleri ve rutin kontrollerle izlemek önemlidir.