Aspir Yağı

Bitkilerden elde edilen yağların sağlık alanında kullanılması çok eski tarihlere kadar uzanır. Aspir bitkisi tohumlarından elde edilen aspir yağı da uzun zamandan bu yana sağlığa olan sayısız faydası ile bilinen yağlardan bir tanesidir. Günümüzde mutfaktan cilt sağlığına kadar pek çok alanda kullanılan aspir yağı ayçiçeği ailesine ait aspir bitkisinin tohumlarından farklı yöntemler kullanılarak elde edilir. 

Aspir Yağı Nedir?

Anavatanının Afrika, Ortadoğu ve Asya olduğu bilinen yalancı safran, Amerikan safranı gibi farklı isimlerle de adlandırılan aspir bitkisi tek yıllık bir yağ bitkisidir. Turuncu, beyaz, sarı gibi farklı renkte çiçekleri ile meşhur olan aspir bitkisinin tohumlarından elde edilen yağa aspir yağı adı verilir. İspir yağının bileşiğinde bulunan besin ögelerine bakıldığında tekli ve çoklu doymamış yağ asitlerinin yanı sıra E ve K vitamini gibi sağlıklı bir yaşam üzerinde etkili olan vitaminler bakımından da zengin olduğu görülebilir. Bu özelliği sayesinde aspir tohumu yağı bazı toplumlarda hem yemek pişirmede hem de cilt bakımında yaygın olarak kullanılmaktadır.

Aspir Yağı Ne İşe Yarar?

Aspir yağı özellikle cilt sağlığına olan faydaları ile bilinen değerli yağlardan bir tanesidir. Bunun yanı sıra kolesterolü kontrol altına almaya, kan şekerini dengelemeye ve enfeksiyonla savaşmaya yardımcı olduğu düşünülen aspir yağı faydaları bunlarla sınırlı değildir. Buna göre başlıca aspir tohumu yağı faydaları aşağıdaki gibi sıralanabilir:

• Cilt sağlığını destekler: Aspir yağı cilde sağladığı faydalar nedeniyle doğal bir cilt bakım ürünü olarak bilinen yağlardan bir tanesidir. Özellikle kuru cilt yapısına sahip olanlarda cildi nemlendirmeye yardımcı olabileceği çeşitli araştırmalar tarafından gösterilen aspir yağının cilde faydaları onun içeriğinde barındırdığı sağlıklı yağ asitlerinden gelir. Bununla birlikte içerisinde yüksek miktarda E vitamini bulundurması sayesinde aspir yağı aynı zamanda cildi güneşin zararlı etkilerinden de korumaya yardımcı olabilir. Ek olarak bazı bilimsel çalışmalar aspir yağında antienflamatuar etkiler gösteren bileşenlerin bulunduğunu, bu sayede akne ve egzama gibi cilt sorunları bulunan kişilerde de aspir yağının tedavi sürecinde destekleyici olarak kullanılabileceğini göstermektedir.
• Kalp sağlığını destekler: Aspir yağı sağlıklı yağ asitleri bakımından zengin olan bitkisel yağlardan bir tanesidir. 2011 yılında yapılan bir çalışma 4 ay süresince saf aspir yağı kullananlarda kötü kolesterol (LDL) seviyelerinin kontrol altına alınabileceğini göstermektedir. Kan serum düzeyinde kötü kolesterol seviyesi yüksekliğinin kalp sağlığını olumsuz etkilediği düşünüldüğünde aspir yağının kalp sağlığını korumaya yardımcı olabileceği söylenebilir. Ek olarak bazı çalışmalara göre aspir yağı kan sulandırıcı etki göstererek kandaki pıhtılaşma riskini de en aza indirebilir.
• Kan şekerini kontrol altına almaya yardımcı olabilir: Araştırmalar doymamış yağ asitleri bakımından zengin bir diyet listesinin kandaki şeker düzeylerini kontrol altına almaya yardımcı olabileceğini gösterir. Örneğin diyabet ve obezite hastası kadınlar üzerinde yapılan bilimsel bir çalışmada düzenli olarak aspir yağı tüketilmesinin kandaki şeker seviyesini kontrol altına almaya yardımcı olabileceğini göstermektedir. Ancak diyabet doktor kontrolünde takip ve tedavisi zorunlu olan önemli bir sağlık sorunudur.
• Enflamasyonla savaşmaya yardımcı olabilir: İnflamasyon (enflamasyon-iltihaplanma) vücuttaki doku hasarı veya enfeksiyon gibi zararlı durumlar karşısında bağışıklık sisteminin verdiği doğal savunma tepkisi olarak tanımlanabilir. Enflamasyon kısa süreli olabileceği gibi (akut) uzun süreli yani kronik de olabilir. Bazı bilimsel çalışmalara göre uzun süreli enflamasyona maruz kalınması kalp-damar hastalıklarından kansere kadar pek çok sağlık sorununa neden olabilir. Ek olarak aspir tohumu yağının bileşiğinde bulunan Omega-6 yağ asitlerinin de enflamasyon üzerinde olumlu etkileri olabilir.
• Yüksek ısıda yemek pişirmeye uygundur: Bazı bitkisel yağlar yüksek ısı ile karşılaştıklarında daha çabuk duman çıkarmaya, buna bağlı olarak yiyeceklerden daha fazla serbest radikal salınmasına neden olabilir. Serbest radikaller vücutta oksidatif stres olarak da bilinen hücre hasarına yol açabilir. Aspir yağının dumanlanma noktasının yüksek olması onu kızartma gibi yemekleri pişirmek için kullanılabilecek yağlardan bir tanesi haline getirmektedir.

Aspir Yağı Nasıl Kullanılır?

Aspir yağı cilt bakım ürünü olarak kullanılacağı zaman doğrudan cildin üzerine uygulanabilir. Ancak olası alerji riskine karşı öncelikle küçük bir alanda denenmesinde fayda vardır. Aspir yağının ağız yoluyla kullanımı kişinin kilosu, yaşı, cinsiyeti gibi faktörlere bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Bazı çalışmalar aspir yağının yetişkinlerde 8 haftaya kadar günde 20-30 mL'lik dozlarla oral yolla kullanılabileceğini göstermektedir. Bununla birlikte herhangi bir ürün kullanmadan önce alanında uzman doktorlardan yardım alınması önemlidir.

Aspir Yağı Zararları Nelerdir?

Aspir yağı önerilen miktarlarda tüketildiğinde genellikle herhangi olumsuz bir etkiye neden olmaz. Ancak hipertansiyon, diyabet gibi kronik bir sağlık sorunu bulunanların ve/veya düzenli ilaç kullananların aspir yağı kullanmadan önce doktorlarına bilgi vermesi ve gerekli kontrollerini yaptırması önemlidir. Aspir yağını cilt bakım ürünü olarak kullananlarda karşılaşılabilecek olası risklerin başında alerjik reaksiyon gelir. Bu nedenle uzmanlar aspir yağını ilk defa kullanacak olanların öncesinde cildin küçük bir bölgesinde denemesini ve en az 24-48 saat bekleyerek alerjik bir reaksiyon gelişip gelişmediğini gözlemlemesini önerir.

Ek olarak bazı araştırmalar aspir yağında bulunan Omega-6 yağ asidinin aşırı tüketiminin sağlık üzerinde başta kilo alımı olmak üzere çeşitli zararlı etkileri olabileceğini de göstermektedir. Bu nedenle özellikle kilo problemi olanların aspir yağını dikkatli kullanmaları önerilir. Ek olarak Omega-6 yağ asidinin beyin sağlığını da olumsuz etkileyebileceğini gösteren çeşitli çalışmalar vardır.

Sıkça Sorulan Sorular

Aspir bitkisinin tohumlarından elde edilen aspir yağı özellikle cilt bakımında sıklıkla kullanılan bitkisel yağlardan bir tanesidir. “Aspir yağı nedir?”, “Nasıl kullanılır?”, “Faydaları ve zararları nelerdir?” gibi soruların cevapları merak edilmektedir.

Aspir Yağı Zayıflatır mı?

Halk arasında aspir yağının zayıflamaya yardımcı olabileceğine yönelik bir inanış olsa da aspir yağının zayıflamaya yardımcı olabileceğini gösteren yeterli kanıt bulunmamaktadır. Aksine aspir yağı zayıflama amacıyla kullanıldığında içeriğinde bulunan yüksek miktarda yağ asidi nedeniyle kilo alımına neden olabilir.

Aspir Yağı Fiyatı Nedir?

Aspir yağı fiyatı yağ elde edilme tekniğine göre farklılık gösterebilir. Herhangi bir bitkisel ürün alırken üzerindeki etiketin iyi incelenmesi ve güvenilir kurumlar tarafından onaylı olup olmadığının kontrol edilmesi önemlidir.

Aspir Yağı Saça Faydaları Nedir?

Aspir yağı, saç derisini besler ve nemlendirir, saç köklerini güçlendirerek saç dökülmesini azaltabilir, saçların daha sağlıklı ve parlak görünmesini sağlar. Anti-inflamatuar özellikleri sayesinde saç derisindeki kaşıntı ve tahrişi azaltabilir. Ancak, herkesin cilt yapısı farklı olduğundan, aspir yağı kullanmadan önce cilt testi yapılması ve herhangi bir olumsuz reaksiyon olup olmadığının kontrol edilmesi önemlidir. Ayrıca, aspir yağı kullanmadan önce bir uzmana danışmak her zaman iyi bir fikirdir.