Bademcik Taşı Nedir?

Bağışıklık sistemimizin bir parçası olan bademcikler boğazın arkasında yer alan bir çift oval şekilli dokulardır. Bademciklerde, bademcik kriptaları olarak adlandırılan kıvrım, boşluk ya da yarıklar mevcuttur. Bademcik taşı, bademciklerin içinde oluşan sert yapılardır. Bademcik taşları genellikle ağrılı ya da zararlı görülmese de ağız kokusuna neden olabilir.

Bademcik Taşları Neye Benziyor?

Bademcik taşları, bademcikte beyaz leke ya da sarı çakıl taşı gibi bir görünüme sahiptir. Bademcik taşları bir ya da birden fazla olabilir. Bu taşlar genelde küçük olurlar fakat bazen büyük bademcik taşı da oluşur.

Bademcik Taşı ile Bademcik İltihabı (Tonsilit) Arasında Nasıl Bir Fark Vardır?

Bademcik iltihabına tonsillit de denir. Hem bademcik taşında hem de bademcik iltihabında ağız kokusu ve boğaz ağrısı görülür. Bademcik iltihabı var ise ateş, boğaz ağrısı veya kırmızı şişkin bademcikler ile karşılaşılabilir.

Tonsilit Nedir?

Bademcikler, boğazın arka kısmında yer alır. Yumuşak bir dokudur. Ayrıca bizi hasta eden mikropları yakalarlar. Bademcikler enfekte olduğunda bademcik iltihabı yani tonsillit ortaya çıkar. Bademcik iltihabına tıbbi olarak tonsillofarenjit adı verilir. Halk arasında ise boğaz ağrısı olarak adlandırılır çünkü boğaz ağrısı gibi bir his bırakır. Bademcikleri olmayan kişilerde de boğaz ağrısı görülebilir.

Tonsillit en çok çocuklarda ve ergenlerde görülür. Fakat her yaş grubunda insanı etkiler. Nadir olarak 3 yaş altındaki çocuklarda da karşılaşılır. Birçok insan hayatında bir kez olsun tonsillit geçirir.

Bademcik Taşı Neden Olur?

Bademcikler sizi enfeksiyonlardan korumaya yarayan bezlerdir. Bademcikler üzerinde kripta adı verilen boşluk ve yarıklar mevcuttur. Bademcik kriptaları genişlediğinde kalsiyum gibi bazı mineraller sıkılaşabilir veya taş halini alarak kireçlenebilir. Bademcik taşı neden olur? sorusunun cevabı için bademcik taşının yapısına bakmak gerekir.

Sıkışan ve taş oluşturan malzemeler şunları içerir:

• Kalsiyum gibi mineraller
• Yiyecek veya kalıntıları
• Bakteri ya da mantarlar

Bademcik Taşlarının Belirtileri

Bademcik taşına sahip kişiler aşağıdaki semptomları gösterebilir.

• Ağız kokusu
• Boğaz ağrısı
• Öksürük
• Ağızda kötü tat
• Ağza gelen beyaz ya da sarı taşlar
• Boğazda bir şeyin takılma hissi
• Kulak ağrısı
• Bademciklerde şişme
• Antibiyotiklerle tedavisi zor olan enfeksiyonlar

Bademcik Taşı Nasıl Teşhis Edilir?

Sağlık uzmanları ağıza ve boğaza bakarak fiziki muayene ile bademcik taşını teşhis edebilir. Belirtiler belirgin değilse ve taşlar bakarak görülmüyorsa taramalar ya da görüntüleme yöntemleri (Bilgisayarlı tomografi, manyetik rezonans) ile teşhis edilebilir. Diş hekimleri de muayene esnasında bademcik taşlarını fark edebilir.

Bademcik Taşları Nasıl Tedavi Edilir?

Bademcik taşları sağlık açısından risk oluşturmaz fakat yaşam kalitesini etkiler. Kendi kendine kaybolabilir.

• Ilık tuzlu su ile gargara yapmak
• Dişleri düzenli olarak fırçalamak
• Nazal mukus artışına sebep olan alerjileri engellemek
• Taşları oynatmak için öksürmek

Bademcik taşı iltihabında antibiyotiğe gerek olup olmadığını doktor belirler. Bakteriyel bir durum meydana gelmiş ise antibiyotik reçete edilir. Çoğu zaman bademcik taşında antibiyotik kullanılmaz.

Bademcik taşları sizi çok fazla rahatsız ediyor ise doktora başvurmalısınız.

• Bademcik taşları büyük ise,
• Acı, ağrıya sebep oluyorsa,
• Tekrarlayan bademcik enfeksiyonları, geçmeyen boğaz ağrısı

Var ise bademcik taşının cerrahi olarak çıkarılması önerilir.

Bademcik Taşları Nasıl Temizlenir?

Bademcik taşı temizleme yöntemleri farklılık gösterebilir. Evde bademcik taşı temizleme için bazı yöntemler önerilebilinir.

Gargara: Tuzlu su ile kuvvetlice gargara yapılır. Bu boğazınızın rahatlamasını, bademcik taşlarının oynamasını sağlar. Kötü kokuya iyi gelebilir. Yemekten sonra yaptığınızda artan yiyeceklerin kriptaların arasına girmesini önlersiniz.

Öksürük: Güçlü bir öksürük ile taşlar yerinden oynayabilir ya da çıkabilir.

Bir nesne kullanmak: Gargara veya öksürük ile çıkmayan taşlar yıkanmış temiz  parmak ile ya da diş fırçası ile çıkarabilirsiniz. Bu yöntemler bademcikte çizik oluşturabilir ve enfeksiyonlara neden olabilir.

Bademcik Taşlarını Nasıl Önleyebilirim?

Düzenli bir ağız hijyeni ile bademcik taşı oluşumunu önlemek mümkündür.

• Yemeklerden sonra günde iki kez diş fırçalamak gerekir.
• Yiyecekler dişlerin arasında, görünmeyen bölgelerde kaldığı için günde bir kez diş ipi kullanılmalıdır.
• Dilin üzerinde olan plakları bakteri oluşumunu önlemek için dil temizliği yapılmalıdır.
• Ağız kokusunu gidermek için tuzlu su ya da alkolsüz gargara ile ağız temizlenmelidir.
• Ağız ve diş sağlığı için düzenli diş doktoruna muayene olunmalıdır.

Sonuç olarak bademcik taşları boğazın arkasında bulunan bademciklerin üzerinde oluşmuş küçük sert taşlardır. Çoğunlukla büyük sağlık sorunlarına yol açmazlar. En büyük belirtisi kişiyi ve çevresini rahatsız eden ağız kokusudur. Hastalar genelde tuzlu su gargarası ile evde bademcik taşlarından kurtulabilirler. Bademcik taşları evde çıkmazsa veya çok büyükse doktora başvurulmalıdır.

Bademcik Taşı Hangi Hastalığın Belirtisi?

Bademcik taşları, bademciklerin kronik iltihaplanmasından, yani kronik bademcik iltihabından kaynaklanır. Kronik bademcik iltihabı, bademciklerin tekrar tekrar enfeksiyon kapmasına veya bakteriyel bir enfeksiyona neden olan bir virüsün neden olduğu kronik bir durumdur. Bademcik taşları, kronik bademcik iltihabının bir belirtisi olabileceğinden, bu belirtileri yaşıyorsanız doktorunuza görünmeniz önemlidir. Doktorunuz, bademcik taşlarının varlığını doğrulamak için boğazınızı muayene edebilir veya bir ultrason veya BT taraması isteyebilir.