Boy Kilo Endeksi Nedir?

Vücut kitle endeksi, boy ve kilo ölçülerini kullanarak vücudun yağ oranını tahmin etmek ve kişinin sağlıklı kilo aralığında olup olmadığını değerlendirmek üzere kullanılan bir araçtır. Fazla kiloya bağlı birçok hastalığın gelişim riskini değerlendirmek üzere de kullanılan bu değer, vücut yağıyla ilgili tahmini bir veri elde edilmesini sağlar. “Boy kilo endeksi ne olmalı?” için verilebilecek değer aralıkları kişilerin ideal kiloya sahip olduğunu gösterebilir. Sağlıklı vücut kitle endeksi değerleri arasında olunması sağlıklı bir beden için önemli yapı taşlarından biridir.

Boy Kilo Endeksi Ne Demek?

Boy kilo endeksi vücut kitle indeksi (BMI) olarak da bilinen, insan vücudunun sahip olduğu vücut yağ miktarını tahmin etmek üzere kullanılan bir tarama aracıdır. “Boy kilo endeksi nedir?” denildiğinde kilogram cinsinden kilonun, boyun metre cinsinden karesine bölünmesiyle hesaplanan bir değer olduğu cevabı verilebilir.

Boy Kilo Endeksi Neyi Ölçer?

Birçok insanda vücut kitle indeksi, vücut yağıyla ilişkilidir. Ancak kas kütlesi fazla olan kişilerde de bu değer yüksek çıkabilir ve bu tür durumlarda yağ dokusuna yönelik doğru bir veriye ulaşılamayabilir. Yaşlı yetişkinlerde ise kas kütlesi kaybı nedeniyle vücut yağ miktarı eksik tahmin edilebilir. Bu nedenle BMI tek başına bir teşhis aracı olarak kullanılamaz. Sağlık çalışanları bir hastanın sağlık durumunu değerlendirirken vücut kitle endeksi ile diğer tarama testlerini de değerlendirir.

Boy Kilo Endeksi Yüksekliği Hangi Hastalıkların Göstergesidir?

Vücudun ideal yağ kütlesine ve kiloya sahip olması birçok hastalığın gelişim riskini azaltabilir. Yüksek vücut yağı; obezite, kalp hastalığı, tip 2 diyabet ve felç gibi ciddi sağlık problemlerine neden olabilir. Düşük vücut yağı ise kişilerin yetersiz beslendiğini gösterebilir ve besin yetersizliğinden dolayı gelişebilecek olan sağlık problemlerinin habercisi olabilir. Bunun yanı sıra ideal miktarda vücut yağına sahip olmak vücudun ihtiyaç duyduğu vitamin mineral miktarlarına sahip olmasına, enerji kaynağına ulaşmasına ve vücut sıcaklığının korunmasına yardımcı olabilir.

Boy Kilo Endeksi Ne Kadar Olmalı?

Vücut kitle endeksi yetişkinler için belirli sınıflandırmalar altına alınmıştır. Yapılan matematiksel işlem ile belirli sonuçlara ulaşılır. “Boy kilo endeksi 18 27 arasında ne demek?” aslında bu hesaplamalar ardından ideal BMI değerlerinin ne olduğunu gösterir. Yapılan hesaplamalar ile elde edilen sonuçların hangi aralıklarda bulunduğu ve “boy kilo endeksi ne kadar olmalı?” sorusunun cevabı aşağıdaki listeyle kıyaslanarak öğrenilebilir.

• Düşük kilo: 18,5’ten az kg/m2
• Optimum ağırlık: 18,5 ila 24,9 kg/m2
• Fazla Kilolu: 25 ila 29,9 kg/m2
• I. Sınıf Obezite: 30 ila 34,9 kg/m2
• II. Sınıf Obezite 35 ila 39,9 kg/m2
• III. Sınıf Obezite (morbid obezite) 40 kg/m2 ve üzeri

Yaş ve vücuttaki kas kütlesine göre bu değerlendirme aralıkları değişkenlik gösterebilir. Vücut kitle endeksi değerlendirmesi yaparken ağırlık türlerini sınıflandırmak için farklı ölçüm tekniklerinden de faydalanılabilir. Bel çevresi ölçümü, üst kol arkası veya kürek kemiklerinin altı gibi vücudun belirli bölgelerindeki deri kıvrımlarının kumpas aracılığıyla ölçülmesi ve DEXA taraması gibi teknikler de kullanılabilir.

Boy Kilo Endeksi Neye Göre Hesaplanır?

Boy kilo endeksi kilonun kilogram cinsinden değerinin boyun metre cinsinden karesine bölünmesi ile hesaplanan bir değerdir. Bu hesaplama bir örnek ile daha net bir şekilde açıklanabilir. Örneğin;

Bir kişinin 70 kilogram ve boyunun 1.75 metre olması halinde:

70/ 1.752= 22.87 kg/m2 vücut kitle indeksine sahip olduğu hesaplanabilir.

Yaşa göre boy kilo endeksi ile elde edilen sonuç farklı sınıflarda değerlendirilebilir. Çocuk boy kilo endeksi ise yetişkinlerde kullanılan değer aralıkları ile belirlenmemektedir. Çocuklar için sağlık uzmanları tarafından özel grafikler kullanılır.

Boy Kilo Endeksi Ne İçin Kullanılır?

Boy kilo endeksi hesaplama ardından elde edilen rakamsal veriye göre çeşitli sağlık risklerinin taraması yapılabilir. Vücut kitle endeksinin 18,5’in altında olması halinde zayıflık nedeniyle bazı sağlık durumlarının açığa çıkma riski olabilir. Yetersiz beslenme, annemi, bağışıklık sistemi zayıflıkları, osteoporoz ve kısırlık düşük kilo nedeniyle gelişebilen sağlık problemleridir. Vücut kitle endeksinin düşük çıkması ardından kişilerin herhangi bir malnütrisyona sahip olup olmadığını anlamak üzere kan testleri ve farklı tarama tetkiklerine ihtiyaç duyulabilir.

Boy Kilo Endeksi Obezite Tanısında Nasıl Kullanılır?

Vücut kitle indeksi obezite tanısında kullanılan önemli bir değerdir. Yüksek BMI değerleri kişilerin hangi obezite sınıfında olduğunu gösterir. Vücut kitle indeksinin yüksek olduğu durumlarda ise fazla kilo nedeniyle çeşitli hastalıkların gelişim riski artabilir. Kalp hastalıkları, yüksek tansiyon, tip 2 diyabet, osteoartrit, safra taşları, uyku apnesi, depresyon ve çeşitli kanser türleri fazla kilo ile ilişkilendirilmiş hastalıklardır.

Bu tür hastalıkların gelişiminde elbette ki sadece yüksek BMI değerleri yer almamaktadır. Bazı bireyler ideal kilo aralıklarında olsa bile bu tür hastalıklar geliştirebilirler. Tam tersi bir durumda ise BMI değerleri yüksek olan bir kişi fazla kilo nedeniyle gelişebilecek bir hastalığa sahip olmayabilir.

Boy Kilo Endeksinde Çıkan Sonuca Göre Ne Yapmak Gerekir?

Vücut kitle indeksi (VKİ), bir kişinin kilosunun boyuna göre değerlendirildiği bir ölçüttür. VKİ, bir kişinin obezite veya fazla kilolu olup olmadığını belirlemek için kullanılır. VKİ değeri 18,5'in altındaysa kişi zayıf, 18,5-24,9 arasındaysa normal kilolu, 25-29,9 arasındaysa fazla kilolu, 30'un üzerindeyse obez olarak kabul edilir.

VKİ değeri 25'in üzerindeyse, kişinin kilo vermesi için bazı değişiklikler yapması gerekir. Bu değişiklikler şunlardır:

• Sağlıklı beslenme: Kilo vermenin ve sağlıklı bir kiloyu korumanın en önemli adımıdır. Meyve, sebze, tam tahıllar ve yağsız proteinler gibi besin açısından zengin yiyecekler yemeyi içerir.
• Düzenli egzersiz: Kilo vermenin ve kas kütlesini artırmanın harika bir yoludur. Yetişkinler, haftada en az 150 dakika orta düzeyde aerobik aktivite veya 75 dakika şiddetli aerobik aktivite yapmayı hedeflemelidir.
• Sağlıklı yaşam tarzı değişiklikleri: Sağlıklı yaşam tarzı değişiklikleri, kilo vermeyi ve kilo alımını önlemeyi kolaylaştırabilir.

VKİ değeri 30'un üzerindeyse, kişinin kilo vermesi için daha fazla çaba sarf etmesi gerekir. Bu durumda, bir diyetisyen veya beslenme uzmanından yardım almak faydalı olabilir.

Çocuklarda Boy Kilo Endeksi Ne Kadar Olmalı?

Bebeklerde ve çocuklarda kilo değerlendirmesi yapılırken standart vücut kitle endeksi tablosu kullanılmaz. Tıp literatüründe yayınlanmış olan büyüme grafikleri ile çocuğun yaş ve boyunun ideal aralıkları belirlenebilir. Centers for Disease Control and Prevention (CDC) tarafından yayınlanan yaş büyüme çizelgeleri, her yüzdelik dilimdeki çocuğun yaş ve cinsiyetine göre ideal BMII yüzdeliğini gösterir. Çocuklar ve gençler büyüdükçe boy ve kilo değer aralıklarında değişiklikler gelişebilir. Bu noktada cinsiyette çocuklarda ideal aralıklarının belirlenmesinde etkili bir faktördür. Büyüme tabloları cinsiyete özgü ve yaşa göre BMI yüzdeliklerini gösteren tablolardır.

Çocuklarda İdeal Boy Kilo Endeksi Kaçtır?

2 ve 19 yaş arasındaki çocukların büyümesini izlemek için kullanılırlar. Bebek boy kilo endeksi de benzer bir şekilde incelenir. Bebekler için de sadece kg/m2 hesaplaması yapılması uygun değildir. Bu nedenlerde bebekler ve çocuklar için boy kilo endeksi dahilinde spesifik değerler söylemek doğru değildir.

Yapılacak olan hesaplamalar çocuğun yaşı, boyu ve cinsiyeti göz önünde bulundurulur. Yapılan olan hesaplamalar ile bir yüzdelik değer elde edilir. Bu yüzdelik değerler ise aşağıdaki şekilde sınıflandırılır;

• 5. yüzdelik dilimin altında düşük kilo
• 5. yüzdelik ve 85. yüzdelik arasında sağlıklı kilo
• 85. yüzdelik ve 95. yüzdelik dilim arasında kilolu
• 95. yüzdelik dilim ve üzeri obezite
• 95. yüzdelik dilimin %120’lik üzerinde olması halinde ise şiddetli obezite

Yaşa göre yüksek kilo boy endeksi yüzdeliğine sahip olunması yetişkinlik döneminde olduğu gibi; yüksek kolesterol, yüksek tansiyon, erken yaşta diyabet gibi kronik sağlık problemlerinin gelişim riskini arttırabilir. Fazla kilo ile erken yaşlarda da kardiyovasküler hastalıklar görülebilir. BMI yüzdeliğinin düşük olması halindeyse yetersiz beslenme nedeniyle çeşitli besin eksiklikleri gelişebilir ve çocukların büyüme ve gelişme süreci olumsuz yönde etkilenebilir.