Entübe Nedir?

Entübe etmek, bir diğer adıyla entübasyon, kısaca hastanın solunum gibi yaşamsal fonksiyonlarını desteklemek için ağızdan veya burundan özel bir tüp takma işlemidir. Entübasyon işlemi çeşitli sebeplerle solunum yetmezliği olan hastalarda solunum desteği sağlamak başta olmak üzere farklı amaçlarla uygulanabilir. Özellikle anestezi gerektiren ameliyatlardan önce uzmanlar hastanın solunum fonksiyonunu dışarıdan desteklemek için entübasyondan faydalanırlar. “Kimler entübe edilir?”, “Entübe etmek neden yapılır?” gibi soruların cevapları ve entübasyon hakkında detaylı bilgi yazının devamında yer almaktadır.

Entübe Etmek Nedir?

Özellikle son yıllarda koronavirüs ile enfekte olan ve şiddetli semptomlar gösteren hastalarda tedavi sürecinin bir parçası olarak adından sıklıkla bahsedilse de entübasyonun kullanımı 18. yüzyıla kadar uzanır. Entübe etmek modern tıbbın vazgeçilmez bileşenlerinden bir tanesidir. Herhangi bir sebeple solunum yetmezliği yaşayan hasta ve hasta yakınlarının sıklıkla duyduğu tıbbi terimlerden bir tanesi entübe etmektir. Bu nedenle öncelikle “Entübe nedir?” sorusunun cevabı onlar için önemlidir. Vücuttaki herhangi bir boşluğa veya kanala özel bir tüp (boru) yerleştirilen hastalar veya bu tüpün yerleştirilmesi entübe etmek olarak adlandırılır.

Solunum yollarının açılması ve hastaya oksijen desteği sağlanmasından ameliyat sırasında hastanın solunum fonksiyonlarını devam ettirmeye kadar pek çok süreçte entübasyon önemli rol oynar. Uzmanlar bazı durumlarda hastanın entübe edilmesine karar verebilir. Bu nedenle “Entübe etmek nedir?” sorusu uzmanlara sıklıkla yöneltilen sorulardandır. Entübe etmek, solunumun desteklenmesi, hastaya ilaç verilmesi gibi amaçlarla hastanın vücut boşluklarına, solunum yoluna veya sindirim kanalına özel bir tüp yerleştirilmesi işlemidir. Tıp alanında yaşanan önemli gelişmeler ile birlikte günümüzde entübasyon, alanında uzman hekimler tarafından başarıyla uygulanmaktadır. Uzmanlar hastayı entübe ederken farklı entübasyon yöntemleri kullanabilir. Günümüzde kullanılan entübasyon yöntemleri tüpün hangi amaçla ve nereye takılacağına göre değişiklik gösterir. Buna göre başlıca entübe türleri şu şekildedir:

• Nazogastrik entübasyon: Entübasyon sadece solunum fonksiyonunun desteklenmesi amacıyla uygulanmaz, bazı durumlarda da hastanın beslenmesini veya ilaç almasını sağlamak amacıyla yapılır. Nazogastrik entübasyon hastanın burnundan girilerek özel bir tüpü mideye yerleştirme işlemidir.
• Endotrakeal entübasyon: Endotrakeal entübasyon hastanın anestezi etkisi altında olması gereken veya çeşitli nedenlerle solunum yetmezliği gelişen durumlarda doktorun tüpü burun veya ağız yoluyla soluk borusuna yerleştirdiği bir yöntemdir.
• Fiber-optik entübasyon: Derin boyun apsesi gibi solunum yolunu daraltan problemlerde uzmanlar endotrakeal yöntemle tüp yerleştirme konusunda zorluk yaşayabilir. Bunun gibi durumlarda uzman solunumun devamını sağlamak için esnek uçlu bir endoskop yardımıyla girerek tüpü yerleştirebilir.

Entübasyon Nasıl Yapılır?

Entübasyon sağlık profesyonellerinin farklı amaçlarla uyguladıkları bir tıbbi müdahale yöntemidir. İşlemin hangi amaçla yapıldığına göre uygulanma yöntemleri farklılık gösterebilir. Örneğin ameliyatlarda hastaya anestezik ilaçlar verilir, buna bağlı olarak hastalar kendi başlarına solunum fonksiyonunu devam ettiremez. Bu durumda hastaya dışarıdan solunum desteği sağlanması gerekir. Uzmanlar anestezi yardımıyla gerçekleştirilecek bir ameliyat öncesinde hastayı entübe edebilecekleri gibi acil durumlarda da entübasyon yapılabilir. Ameliyathane ortamında gerçekleştirilen entübasyon işleminde hasta genellikle anestezinin etkisi altındadır. Hastaya anestezik ilaçlar verildikten sonra uzman doktor laringoskop adı verilen ve dokuları daha iyi hissetmeyi sağlayan özel bir alet yardımıyla hastanın solunum yoluna tüpü yerleştirir. Tüpün doğru yerleştirildiğinden emin olduktan sonra uzmanlar tüpü hastaya dışarıdan hava desteği sağlamak üzere bir ventilasyon cihazına bağlar.

Bunlara ek olarak, Covid-19 pandemisi sürecinde de görüldüğü gibi entübasyon özellikle solunum yetmezliği gelişen acil durumlarda da kritik rol oynar. Acil durum entübasyonunda uzmanlar genellikle tüp yerleştirme sürecini yönetebilmek için görüntüleme tekniklerinden faydalanır. Ağız, burna göre daha geniş olduğundan işlemi daha hızlı bir şekilde tamamlayabilmek için acil durumlarda genellikle ağız yoluyla entübasyon yöntemi tercih edilir. Acil durum entübasyonu normal şartlarda hastane ortamında gerçekleştirilmesi gereken bir müdahale prosedürüdür. Bununla birlikte hızlı hareket edilmesi gereken durumlarda sağlık profesyonelleri hastane ortamı dışında da müdahalede bulunabilir.

Entübe Etmek Neden Yapılır?

Entübasyon doktorların sıklıkla başvurduğu bir müdahale yöntemidir. Bu noktada “Hasta neden entübe edilir?” sorusu gündeme gelir. Entübasyon hastanın kendi başına solunumunu sürdüremediği veya sürdürmekte zorluk yaşadığı durumlarda kullanılan önemli bir tıbbi prosedürdür. “Entübe etmek neden yapılır?” diye merak edenler için entübasyonun başlıca kullanıldığı durumlar şu şekildedir:

• Ameliyata hazırlık: Genel anestezi yardımıyla uygulanan ameliyatlar sırasında anestezik ilaçların kas gevşetici özelliği nedeniyle hastanın solunumu durabilir. Bu nedenle anestezi uzmanları kişinin bilinci kapalıyken vücudunun oksijenlenmesinin devamını sağlamak için entübasyondan faydalanabilirler.
• Acil sağlık sorunları: Düşük oksijen seviyesi, yüksek karbondioksit seviyeleri, yabancı cisimlerin solunum yollarına kaçması gibi acil durumlarda uzmanların entübasyon yapması gerekebilir. Ek olarak boyun, karın veya göğüs travmaları, hava yolu yanıkları, kalp krizi, şok gibi sağlık sorunlarında da  hastayı hayatta tutabilmek için entübasyon gerekebilir. .
• Solunum yolunun açılması: Entübasyon genel olarak solunum yolunun çeşitli sebeplerle tıkanması veya hasar görmesine bağlı olarak kişinin kendi başına solunum fonksiyonunu yerine getiremediği durumlarda kullanılır.

Entübasyon Riskleri Nelerdir?

Entübasyon özellikle solunum yetmezliği gelişen ve solunum yollarında çeşitli sebeplerle hasar olan hastalarda hayat kurtarıcı bir rol oynayabilir. Bununla birlikte hastayı entübe etmek diğer pek çok girişimsel uygulamada olduğu gibi bazı riskler barındırır. Bu nedenle uzmanlar hastayı entübe etmeden önce detaylı olarak değerlendirir, riskleri ve faydaları göz önünde bulundururlar. Entübe edilen çoğu hasta işlemden sonra kısa sürede iyileşirken nadiren de olsa bazı hastalarda çeşitli komplikasyonlar görülebilir. Başlıca entübasyon riskleri şu şekilde sıralanabilir:

• Boğaz, soluk borusu ve/veya ses tellerinde hasar,
• Diş veya diş eti zedelenmesi,
• Kanama riski,
• Enfeksiyon,
• Göğüs boşluğunda akciğerin zarar görmesine veya çökmesine neden olabilecek doku hasarı,
• Göğüs boşluğunda sıvı birikmesi,
• Aspirasyon yani kan veya diğer sıvıların solunum yollarına kaçması.

Yukarıda sayılanlar nadir görülen ciddi komplikasyonlardır. Bunların yanı sıra hasta tüpten ayrıldıktan (ekstübasyon) sonra da boğaz ağrısı, yutma güçlüğü, boyun ağrısı, konuşma güçlüğü gibi hafif yan etkiler yaşayabilir. Bunların çoğu geçicidir ve doktorun talimatlarına uyulduğunda kısa sürede iyileşir.

Sıkça Sorulan Sorular

Entübe etmek sağlık profesyonellerinin yaygın olarak kullandıkları bir tıbbi prosedürdür. Entübasyon hakkında sıklıkla merak edilen sorulardan bazıları aşağıda detaylı olarak ele alınmıştır.

Yoğun bakım covid hastaları neden entübe edilir?

Çin’in Wuhan kentinde ortaya çıktığı 2019 yılından bu yana tüm dünyayı etkisi altına alan coronavirus salgını ile birlikte günümüze entübe terimi daha fazla bilinmektedir. Özellikle yoğun bakımlarda tedavi gören hastalarda solunum yetmezliği gelişmesi, kişinin kan oksijen seviyesinin 90’nın altına düşmesi gibi durumlarda yoğun bakım ekibi hastayı yakından takip eder ve gerektiğinde entübe edilmesine karar verebilir.

Entübe hastanın kurtulma şansı nedir?

Entübasyon kişinin kendi kendine solunum fonksiyonunu olması gerektiği gibi yerine getiremediği durumlarda başvurulan bir tedavi yöntemidir. Entübasyon sayesinde solunum yetmezliği yaşayan hastaların hayatta kalma şansı artabilir. Bununla birlikte entübe hastanın kurtulma şansı entübasyonun hangi durumda yapıldığına, hastanın genel sağlık durumuna ve tedaviye yanıt verip vermediğine bağlı olarak değişiklik gösterebilir.

Entübe yoğun bakım farkı nedir?

Entübasyon yoğun bakımda uygulanan müdahalelerden bir tanesidir. Yoğun bakım ünitelerinde ciddi sağlık sorunları bulunan hastaların yaşamsal parametreleri yakından izlenir ve gerektiğinde müdahale edilir. Entübasyon ise solunum sıkıntısı yaşayan veya çeşitli sebeplerle hava yollarında tıkanıklık bulunan hastalara solunum desteği sağlamak için başvurulan bir yöntemdir.

Yoğun bakımda entübe nedir?

Entübe etme işlemi, acil durumlarda sağlık profesyonellerinin yoğun bakım veya ameliyathane dışında da uyguladıkları bir yöntem olmakla birlikte genellikle sağlık kuruluşlarında gerçekleştirilir. Yoğun bakımda bulunan hastaların solunum sayısı, kan oksijen seviyesi, kan basıncı gibi yaşamsal verileri yoğun bakım hemşireleri ve uzman doktorlar tarafından yakından takip edilir. Yoğun bakımda entübe hastanın solunum sayısının arttığı, oksijen seviyesinin düştüğü veya kanda karbondioksit seviyesinin yükseldiği durumlarda hastanın solunum yollarını açmak ve oksijen desteği sağlamak için solunum yollarına özel bir tüp yerleştirilmesi işlemidir.

Entübasyon doğru zamanda ve alanında uzman bir hekim tarafından gerçekleştirildiğinde hayat kurtarıcı tıbbi prosedürlerden bir tanesidir. Liv Hospital’da hastanın entübe edilmesi kararı deneyimli bir ekip tarafından alınmakta ve entübasyon süreci başarı ile yönetilmektedir. Konu hakkında daha detaylı bilgi almak ve düzenli kontrollerinizi yaptırmak için alanında uzman bir hekimden randevu almayı ihmal etmeyin.