Dış Gebelik (Ektopik Gebelik) Nedir?

Dış gebelik ya da diğer adıyla ektopik gebelik normalde gebelikle birlikte rahim içine yerleşmesi gereken döllenmiş yumurtanın, genellikle rahim dışındaki fallop tüplerinde geliştiği bir durumdur. Ancak daha nadir durumlarda overler, rahim dışı doku veya serviks gibi diğer bölgelerde de oluşabilir. Dış gebelik hem fetüsün gelişimi için risk oluşturur hem de anne için ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Yumurta burada büyümeye başlarsa fallop tüpünün yırtılmasına ve ciddi iç kanamaya neden olabilir. Bu tehlikeli durumu önceden belirlemek ve tedavi etmek önemlidir. Tanı genellikle ultrason ve kan testleriyle konulur. Tedavi genellikle ilaçlar veya cerrahi müdahale gerektirir ve amaç, döllenmiş yumurtanın rahim dışındaki yerinden çıkarılmasıdır. Dış gebelik, hamilelik planlayan veya hamilelik sürecinde olan kadınlar için dikkat edilmesi gereken önemli bir konudur. “Dış gebelik nedir?” ve “Dış gebelik nasıl olur?” hakkında daha fazla bilgi almak için yazıyı okuyabilirsiniz.

Gebelik haftası ve semptomları dış gebelik riskini anlamada önemlidir. Dış gebelik hamileliğin erken dönemlerinde, genellikle ilk 6-8 hafta içinde meydana gelir. 5 haftalık dış gebelik belirtileri arasında hafif vajinal kanama, alt karın bölgesinde hafif kramp ve halsizlik yer alabilir. Bu dönemde döllenmiş yumurta fallop tüplerine ulaşırken bu tüplerin hasar görmesi veya fonksiyonlarının bozulması durumunda dış gebelik riski artabilir. Gebelik haftası ilerledikçe dış gebelik riski azalırken normal gebelik gelişimi sırasında döllenmiş yumurta rahim içine ulaşır ve rahimde yerleşir. Ancak, yine de nadiren ilerleyen aşamalarda da dış gebelik oluşabilir.

Dış Gebelik (Ektopik Gebelik) Neden Olur?

“Dış gebelik nedir?” için nedenler hakkında da bilgi sahibi olmak gerekir. Dış gebelik, bir döllenmiş yumurtanın rahim dışında tutunması ile ortaya çıkar. Bu durum, genellikle fallop tüplerinde gerçekleşir. “Dış gebelik neden olur?” için dış gebelik nedenleri şunlardır:

• Fallop Tüplerinin Hasarı: Fallop tüplerinin hasar görmesi veya tıkanması, en sık karşılaşılan dış gebelik nedenlerinden biridir. Tüplerdeki bu sorunlar döllenmiş yumurtanın rahme ulaşmasını engelleyebilir ve tüp içinde implantasyon gerçekleşebilir.
• Tüplerin İltihaplanması: Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar veya pelvik inflamatuar hastalık, fallop tüplerinin iltihaplanmasına yol açabilir. Bu durum tüplerin normal fonksiyonunu bozarak döllenmiş yumurtanın hareketini zorlaştırabilir.
• Hormonal Denge Bozukluğu: Hormonal dengenin bozulması, döllenmiş yumurtanın rahim içine yerleşmesini engelleyebilir ve fallop tüplerine yerleşmesine neden olabilir.
• Rahim Anomalileri: Döllenmiş yumurtanın rahim içine yerleşmesini güçleştiren bazı rahim anomalileri ve yapısal sorunlar, dış gebeliğe zemin hazırlayabilir.
• Dış Gebelik Öyküsü: Daha önceki dış gebelik geçirmiş kadınlar, tekrarlayan risk altında olabilirler.
• Tüplerin Ameliyatları: Daha önce geçirilmiş tüp ameliyatları bu bölgelerin normal işlevini bozarak dış gebeliğe neden olabilir.
• Rüptüre Olan Tüpler: Eğer daha önce geçirilmiş tüp ameliyatları veya iltihaplanma sonucu tüplerde zayıflık oluşmuşsa tüp yırtılabilir ve iç kanamaya yol açabilir.

Dış Gebelik (Ektopik Gebelik) Belirtileri

Ektopik gebelik belirtileri arasında alt karın bölgesinde ağrı, vajinal kanama ve genel rahatsızlık yer alır. Dış gebelik belirtileri şunlardır:

• Alt Karın Ağrısı: Dış gebeliğin en yaygın belirtisi alt karın bölgesinde keskin veya kramp tarzında ağrıdır. Bu ağrı bir tarafta yoğunlaşabilir ve zamanla şiddetlenebilir.
• Vajinal Kanama: Vajinal kanama hamilelik döneminde normal olmayan bir belirtidir ve dış gebeliğin bir işareti olabilir. Kanama genellikle hafif-orta şiddette ve pembe, kahverengi veya kırmızı renkte olabilir.
• Omuz Ağrısı: Dış gebeliğin ilerlediği durumlarda, kanama nedeniyle diyafram altında omuz ağrısına neden olan irritasyon oluşabilir.
• Düşük Tansiyon ve Hızlı Nabız: Dış gebeliğin ilerlemesi ve tüp yırtılması durumunda iç kanama artabilir. Bu düşük tansiyon, hızlı nabız ve baş dönmesi gibi belirtilerle sonuçlanabilir.
• Baş Dönmesi ve Bayılma Hissi: İç kanamanın arttığı durumlarda vücutta oksijen ve kan kaybı yaşanabilir. Bu durum baş dönmesi, halsizlik ve bayılma hissiyle kendini gösterebilir.
• Rektal Basınç Hissi: Dış gebelik ilerlediğinde pelvik bölgede basınç hissi veya rektal basınç hissi oluşabilir.
• İdrar Yaparken Ağrı: Dış gebelik pelvik bölgesindeki baskı nedeniyle idrar yaparken ağrıya veya rahatsızlığa neden olabilir.

Dış Gebelik (Ektopik Gebelik) Tedavisi

Dış gebelik durumunda erken teşhis ve uygun tedavi önemlidir. Çünkü bu durum hem anne hem de fetüs için ciddi riskler taşıyabilir. “Dış gebelik nasıl anlaşılır?” için doktor tarafından ultrason taramaları, kan testleri ve pelvik muayeneler gibi yöntemlere başvurulabilir. Erken teşhis, komplikasyonları önlemek için kritiktir. “Dış gebelik düşüğü nasıl olur?” için dış gebelik erken evrelerde ise ve tüp yırtılmamışsa metotreksat gibi ilaçlar kullanılarak gebeliğin sonlandırılması düşünülebilir. Metotreksat hızla bölünen hücreleri hedef alarak gebeliği sonlandırmayı amaçlar. Bu yöntem genellikle daha düşük riskli durumlar için uygundur. Eğer dış gebelik ilerlemişse, tüp yırtılmışsa veya kanama ciddiyse cerrahi müdahale gerekebilir. “Dış gebelik nasıl sonlandırılır?” için laparoskopi veya açık ameliyat gibi yöntemler kullanılarak etkilenen bölge temizlenir veya etkilenen tüp çıkarılır. Ameliyat sırasında, kanamayı durdurmak ve gelecekteki dış gebelik riskini azaltmak amaçlanır. Cerrahi müdahale sırasında büyük kan kaybı yaşanıyorsa ve ciddi iç kanama mevcutsa kan transfüzyonu gerekebilir. Ektopik gebelik sonrası iyileşme süreci izlenmelidir. Sağlık uzmanının yönlendirmelerine uygun şekilde izleme muayenelerine katılmak önemlidir. Gelecekteki gebelik planlaması hakkında da doktorla görüşmek gerekir.

Sık Sorulan Sorular:

Sık sorulan sorular dış gebelik hakkında genel bilgi sağlamak amacıyla hazırlanmıştır.

Dış Gebelik Nasıl Anlaşılır?

Dış gebelik belirtileri bazen hamilelik belirtileriyle karıştırılabilir. Ancak dış gebelikte yaşanan bazı semptomlar normal gebelikte görülenlerden farklıdır. Dış gebelik alt karın ağrısı, vajinal kanama gibi belirtilerle anlaşılabilir. Döllenmiş yumurta rahim dışında yerleştiğinde rahimdeki normal gebelikte olduğu gibi hCG üretimi gerçekleşir. Ancak, dış gebelikte döllenmiş yumurta rahimde değilse veya fallop tüpünde yırtıldıysa, hCG seviyeleri beklenen gibi artış göstermeyebilir. Bu durum, dış gebelik şüphesini artırabilir. Ancak kesin teşhis için bir sağlık uzmanının değerlendirmesi gereklidir.

Dış Gebelik (Ektopik Gebelik) Hangi Haftada Belli Olur?

Dış gebelik genellikle gebeliğin ilk aşamalarında belirgin hale gelmez. Ancak 6-8 hafta arasında yani son adet tarihinden itibaren 4-6 hafta sonra dış gebelik belirtileri ortaya çıkmaya başlayabilir. “Dış gebelik ne zaman belli olur?” sorusunun net bir yanıtı yoktur. Çünkü her bireyde belirtiler farklı zamanlarda ortaya çıkabilir.

Dış Gebelik (Ektopik Gebelik) Sonrası Gelecekteki Gebelikler Etkilenir Mi?

Dış gebelik geçirmiş olmanın gelecekteki gebeliklere etkisi çeşitli faktörlere bağlı olarak değişebilir. Genel olarak dış gebelik sonrası sağlıklı bir şekilde gebe kalma ve sağlıklı bir gebelik geçirme olasılığı vardır. Dış gebelik geçiren kadınlar, gelecekteki gebelik planlaması konusunda doktorlarıyla görüşmeli ve düzenli takip yapmalıdır.

Dış Gebelik (Ektopik Gebelik) Tehlikeli Midir?

Ektopik gebelik ciddi bir sağlık sorunu olarak kabul edilir ve hem anne hem de fetüs için tehlikeli olabilir. Dış gebelik tedavi edilmez veya erken teşhis edilmezse döllenmiş yumurta fallop tüpünü yırtabilir. Döllenmiş yumurta rahim içine yerleşmediği için kan damarları yetersiz gelişebilir ve yırtılabilir. Anne adayında iç kanama, düşük tansiyon, hızlı nabız, halsizlik gibi ciddi sağlık sorunları ortaya çıkabilir. Bu sorunlar tedavi edilmezse hayati tehlike oluşturabilir. Aynı zamanda dış gebelikte fetüsün hayatta kalma olasılığı çok düşüktür.

Eğer hamilelik belirtileriyle uyumsuz olan veya endişe verici belirtiler yaşıyorsanız, hemen bir sağlık profesyoneli ile iletişime geçmek önemlidir. Sağlık uzmanları, doğru tanı ve dış gebelik tedavisi için gerekli tetkikleri yapacaktır. Liv Hospital alanında uzman Kadın Hastalıkları ve Doğum Kliniği ile hamilelik sürecindeki her türlü teşhis ve tedaviyi gerçekleştirir.