Mitral Kapak Yetmezliği

Kalp rahatsızlıklarından olan mitral kapak yetmezliği, kanın akma yönünde değişiklik olması sonucu ortaya çıkabilir. Kalp rahatsızlıkları arasında en sık görülen hastalıklardan biridir. Eğer tedavi edilmezse hayati risk oluşturabilir.

Mitral Kapak Yetmezliği Nedir?

Mitral yetmezlik, direkt olarak kapağı etkileyen, tedavi edilmezse farklı durumlara yol açabilen bir hastalıktır. Bu hastalık doğuştan gelebildiği gibi sonradan da ortaya çıkabilir. Mitral kapak, kalbin sol üst odacığından sol alt odacığına kanın akmasını sağlar. Kapak açıldığında üstten alta kan akar ve kapandığında ise kan akışı durur. Yani yukarıya tekrar kan girişi olmaz. Ancak mitral kapağın hastalanması durumunda, kapanmada zorluk yaşanabilir ve kan geriye akabilir.

Mitral Kapak Yetmezliğinin Nedenleri ve Yan Etkileri

Mitral kapak rahatsızlıkları pek çok nedenden ortaya çıkabilir. Bu nedenler şu şekilde sıralanabilir:

• Mitral Kapak Prolapsusu: Kalbin kasılması esnasında mitral kapağın sol üst odacığa doğru bombeleşmesine prolapsus denir. Bu sorun, kapağın sıkı bir şekilde kapanmasını önleyebilir ve kanın geriye doğru akmasına neden olabilir.
• Romatizmal Ateş: Tedavi edilemeyen streptokok (bir çeşit bakteri) boğaz enfeksiyonunun yan etkisi olan romatizmal ateş, mitral kapağa zarar verebilir. Eğer romatizmal ateşten dolayı gelişen bir kapak hastalığı olursa, buna romatizmal mitral kapak hastalığı denir.
• Kalp Krizi: Kalp krizi geçirmek, kapağa destek veren kalp kasının olduğu bölgeye zarar verebilir. Eğer krizde hasar çok olursa ani ve şiddetli mitral kapak yetmezliği ortaya çıkabilir. Bu durumda da iskemik mitral yetmezliği olarak adlandırılır.
• Doğuştan: Bazı kişilerde doğuştan hasarlı kalp kapakları olabilir.
• Kardiyomiyopati: Kalp kasının kalınlaşması olan bilinen bu rahatsızlık, kalbin vücuda kan pompalamasını zorlaştırır. Bu mitral kapağın çalışma şeklini etkilediği için yetmezliğe neden olabilir.
• Kalsiyum: Mitral kapağın üzerinde fazla biriken kalsiyum, yetmezliğe yol açabilir.
• Hasar: Zaman içerisinde mitral kapağın kalp duvarına tutunan parçaları gerilebilir ve yırtılabilir. Özellikle prolapsus yaşayan kişilerde ve göğüs yaralanmalarında görülebilir. Yırtılma olması, kapakta aniden kan sızmasına neden olur. Ameliyat gerektirebilir.
• Endokardit: Kalbin odalarının ve kapaklarının iç zarının iltihaplanması olan endokardit, bir enfeksiyon sonucu oluşabilir. Enfeksiyona neden olan mikroplar eğer kalpte hasarlı bir yer varsa oraya da yapışabilir.
• Radyasyon Tedavisi: Göğüs bölgesine yapılan kanser için radyasyon tedavisi mitral kapak yetmezliğine yol açabilir.

Mitral kapak hastalığı tedavi edilmezse yan etkiler gösterebilir. Bu yan etkiler arasında kalpte genişleme, düzensiz kalp atımı, felç, kalp yetmezliği ve pulmoner hipertansiyon gibi rahatsızlıklar olabilir.

Mitral Kapak Yetmezliğinin Belirtileri

Mitral kapak yetmezliği ilk ortaya çıktığında herhangi bir belirti göstermeyebilir. Ancak hastalık kötüleştikçe, kalp fonksiyonlarını etkiler ve ilk olarak yaygın görülen nefes darlığı ortaya çıkabilir. Eğer dinlenirken, yatarken, uyumaya çalışırken nefes almada ekstra çaba gösteriyorsanız, mitral yetmezliğiniz olabilir. Diğer mitral kapak belirtileri ise şu şekilde sıralanabilir:

• Bacaklarda veya ayaklarda ödem,
• Aşırı yorgun olmak,
• Bayılmadan da bayılacakmış gibi hissetmek (presenkop),
• Kalp çarpıntısı,
• Öksürme,
• Göğüs ağrısı,

Bu semptomlar yavaş yavaş ortaya çıkabilir. Aniden ortaya çıkabilecek belirtilerde ise şunlar bulunabilir:

• Solunum hızının artması ve nefes almanın zorlaşması (ağır solunum),
• Boğulma hissi,
• Yatarken nefes almakta zorluk,
• Göğüs daralması,
• Kandaki oksijen seviyesinin düşmesi.

Mitral Kapak Yetmezliği Türleri Nelerdir?

Mitral yetersizliğin iki türü vardır. Bunlar birincil ve ikincil olarak adlandırılır. Birincil yetmezlikte sorun mitral kapakta bir hasar sonucu normal şekilde kapanamamasıdır. İkincil yetmezlikte ise, kalbin sol alt veya üst odacıkları etkilenir. Örneğin, kardiyomiyopati kalbin büyüme ve zayıflamasına neden olabilir ve bu da odacıkların konumunu değiştirerek kapağın kapanmasını engelleyebilir. Her iki türde aniden ve şiddetli ya da zamanla yavaş yavaş gelişebilir.

Mitral Kapak Yetmezliğinin Teşhisi

Mitral kapak yetmezliğinde kapsamlı bir fizik muayene gerekir. Uzman doktorunuz tıbbi geçmişinizi ve belirtilerinizi değerlendirir. Sonrasında bazı testler yapmak isteyebilir. Bu testler arasında en yaygını transtorasik ekokardiyogramdır (TTE). TTE, ağrısız, vücutta herhangi bir delinme durumu olmadan kalbin görüntülerini ses dalgaları ile ortaya çıkarır. Kalp kapağının kanı geriye sızdırıp sızdırmadığını veya kalpte başka bir problem olup olmadığını gösterebilir. Mitral kapağı daha iyi görüntüleyebilmek için transözofageal ekokardiyogram testi de yapılabilir. Bunlara ek olarak, hastalığın ciddiyetini anlayabilmek için bilgisayarlı tomografi (BT), egzersiz ekokardiyogramı (EKO), manyetik rezonans görüntüleme veya kalp kateterizasyonu yapılabilir.

Mitral Kapak Yetmezliğinin Tedavisi

Mitral kapak tedavisi hastalığın durumuna göre değişiklik gösterebilir.

• İlaç: Uzman doktorunuz belirtilerini hafifletmek için bazı ilaçlar reçete edebilir.
• Uçtan uca onarım: Bu tedavi şeklinde kapaklara küçük bir klips takılır. Klips kapakların daha iyi kapanmasına yardımcı olur.
• Kapak değişimi: Yeni bir kapak takmak için yapılır. Takılan kapak mekani veya biyoprotez yollardan üretilmiş olabilir.
• Transkateter kapak değişimi: Kapak değişimden daha az cerrahi işlem gerektiren bir tedavi yoludur.
• Kapak onarımı: Mitral kapağı onarmak için mitral kapak ameliyatı yapılabilir.
• Minimal kapak onarımı: Daha küçük cerrahi kesiklerle de bu ameliyat gerçekleşebilir.

Mitral Kapak Yetmezliği ve Yaşam Kalitesi

Mitral kapak yetmezliği, yaşam kalitesini etkileyen bir hastalık olarak bilinir. Nefes darlığı, yorgunluk, fiziksel aktiviteleri sınırlama gibi pek çok şekilde yaşam kalitesini olumsuz etkiler. Bu yüzden tedavi olmak önemlidir. İlaç tedavisi ve ameliyatlar yaşam kalitesini arttırabilir. Bunun dışında ağız sağlığınıza dikkat ederek, stresten kaçınarak, doktorunuzun belirlediği şekillerde egzersiz yaparak, sigara ve alkol gibi maddelerden kaçınarak, yeterli uyku alımını sağlayarak yaşam kalitenizi daha da yükseltebilirsiniz.

Sıkça Sorulan Sorular

Mitral kapak yetmezliği yaşayan hastalar ve yakınları hastalığın tehlikesi ile ameliyat sonrası süreci merak etmektedir.

Mitral Kapak Yetmezliği Tehlikeli midir?

Mitral kapak yetmezliği tedavi edilmezse hayati tehlike oluşturabilir. Kalpte felce yol açan düzensiz ritim (atriyal fibrilasyon) gelişebilir. Kalp vücuda normal düzeyde kan gönderemediği için kalp yetmezliği olabilir. Kalpten akciğer kan taşıyan damarlarda kan basıncı yükselir, bu durum pulmoner hipertansiyon olarak adlandırılır. Ani kalp durması gelişebilir.

Ameliyat Sonrası Yaşam Süreci Nasıldır?

Mitral yetersizlik ameliyatı sonrasında her hastanın süreci değişebilir. Ancak genel olarak, ilk birkaç gün boyunca hastanede izlem altında kalabilirsiniz. Bu izlemde genel sağlığınıza bakılabilir. Bireye fizik tedavi ve egzersizler uygulanabilir. Uzman doktorunuz bazı ilaçlar reçete edebilir. Bu ilaçlar kandaki pıhtıyı önlemek veya kalp ritmini düzenlemek için olabilir. Ameliyattan sonra yediğiniz besinler de önem taşır. Sodyumdan az bir diyet yapmak kalp sağlığınızı destekleyebilir. Diyetiniz için diyetisyeninize başvurabilirsiniz. Doktor kontrollerine düzenli olarak gidilmesi gerekebilir. Bu kontrollerde, durumunuz değerlendirilebilir ve yaşam kalitenizi arttırmak için doktorunuz size önerilerde bulunabilir.

Mitral Kapak Yetersizliği Önlenebilir mi?

Mitral yetmezlikle doğmadıysanız, bu hastalıktan kaçınmanın bazı yolları vardır. Ancak bunlar %100 kaçınmayı sağlayamayabilir. Romatizmal ateş ataklarını kontrol altına almak için antibiyotik kullanmak, sigarayı bırakmak, sağlıklı ve düşük sodyumlu beslenmek, düzenli sağlık taraması yaptırmak, kafein ve alkolü sınırlandırmak mitral yetmezliği önleyebilir.