Polip: Yapısı, Türleri ve Tedavisi

Gastrointestinal (Sindirim) sistemde, burun boşluğunda veya diğer dokularda bulunan, genellikle iyi huylu tümoral çıkıntılara polip denir. Polipler, dokunun normalden farklı bir şekilde büyümesi sonucu oluşurlar ve genellikle belirli semptomlara neden olmadan uzun süre fark edilmeyebilirler. Ancak, bazı durumlarda polipler, büyüklükleri veya yerleştikleri bölgeye bağlı olarak ciddi sağlık sorunlarına yol açabilirler.

Polip Nedir?

Polipler vücudun belirli bölgelerinde çoğunlukla bilinmeyen nedenlerle meydana gelen ve genellikle küçük yapıya sahip tümörlerdir. Bazı polipler milimetrik bir yapıya sahipken bazıların boyutu birkaç santim olabilir. Çoğunlukla iyi huylu olup kanserleşme eğilimi az bir kısmında görülür. Polipler hücresel anormallikler veya iltihap nedeniyle meydana gelebilirler. Polipler genellikle belirti göstermez ve rutin sağlık muayeneleri veya tarama testleri sırasında tespit edilirler. Ancak, büyüdükçe veya belirli bir boyuta ulaştıkça, bazen ciddi sağlık sorunlarına neden olabilirler.

Polip Kansere Dönüşür Mü?

Vücutta poliplere en çok görüldüğü yerler, rahim ve rahim ağzı, ses telleri, bağırsaklar ve safra kesesidir. Kansere dönüşmesi ihtimali; oluştukları yere, altta yatan nedene ve ne kadar süredir var olduklarına bağlı olarak değişebilir. Ayrıca polip vücutta farklı rahatsızlıklara yol açabilir. Bu rahatsızlıklardan olan rahimde polip oluşumu kişilerde gebeliğe engel olabilir.

Polip Neden Olur?

Polipler, genellikle organların iç yüzeylerinde, özellikle sindirim sistemi gibi iç organlarda oluşan anormal tümörlerdir. Polipler birçok farklı nedene bağlı olarak oluşabilir. Poliplerin neden olduğu konusunda tam bir netlik bulunmamaktadır. Farklı nedenlerle ortaya çıkabilirler.

Poliplerin oluşmasında etkisi olan faktörler:

• Genetik Etkiler: Bazı kişilerde poliplere yatkınlık genetik olarak var olabilir. Ailesinde polip öyküsü bulunan kişilerde polip oluşma riski daha yüksek olabilir.
• Çevresel Etkiler: Sağlıksız beslenme alışkanlıkları, yüksek yağlı ve düşük lifli diyetler polip oluşumunu tetikleyebilir. Sigara içmek ve aşırı alkol tüketimi de bu süreci hızlandırabilir.
• İltihaplanma: Organlarda meydana gelen iltihaplanma süreçleri, polip oluşumuna zemin hazırlayabilir. Özellikle kolon ve bağırsaklarda görülen iltihaplanmalar poliplere neden olabilir.
• Yaş Durumu: Yaş ilerledikçe polip oluşma riski artar. Özellikle 50 yaş üzerindeki bireylerde polip sıklığı daha yüksek olabilir.
• Genetik Sendromlar: Bazı genetik sendromlar, polip oluşumunu artırabilir. Örneğin, ailede polipozis kolon kanseri sendromu gibi genetik durumlar polip oluşma riskini artırabilir.

Poliplerin Yapısı Nasıldır?

Polipler, genellikle vücut dokusundan saplı bir çıkıntı olarak görülürler. Bu çıkıntı, genellikle hücrelerin anormal bir şekilde büyümesi veya bölünmesi sonucu oluşur. Poliplerin yapısı, vücutta meydana geldiği bölgeye bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Genellikle saplı veya sapsız, düz veya tümsek şeklinde olabilirler. Örneğin, bağırsak polipleri genellikle bağırsak duvarına saplı küçük tümörlerdir.

Polip Türleri Nelerdir?

Polipler vücutta bulundukları bölgelere göre farklı türleri olabilir.

Polip çeşitleri:

• Adenomatöz Polipler: Bu polipler genellikle bağırsaklarda bulunur ve kanserleşme riski taşırlar. Hücreler adenom adı verilen anormal yapılar oluşturabilir.
• Hiperplastik Polipler: Genellikle bağırsaklarda bulunurlar ancak adenomatöz poliplere kıyasla daha düşük bir kanser riski taşırlar.
• Sessile Serrated Polipler (SSP): Bağırsak polipleri arasında yer alırlar ve nadiren kanserleşme potansiyeli vardır.
• İnflamatuar Polipler: Bağırsak iltihaplanmasının bir sonucu olarak meydana gelirler ve genellikle iyi huyludurlar.
• Fibromusküler Polipler: Mesane veya rahim gibi bölgelerde bulunabilirler.

Polip Belirtileri Nelerdir?

Polipler vücutta bilinmeyen nedenlere bağlı olarak oluşabilirler. Bazı polipler müdahale edilmeden kendiliğinde kaybolabilirler. Özellikle küçük polipler çoğu kişilerde ciddi sağlık problemlerine neden olmaz. Ancak ikincil hastalıkların incelemesi yapılırken tespit edilebilirler ve çoğunlukla alınmalarına gerek duyulmaz. Fakat bazı polipler kişinin günlük yaşamını olumsuz etkileyebilir. Özellikle de büyük boyutlu polipler semptomlarla kendilerini gösterebilir. Bu semptomların şiddeti poliplerin meydana geldiği bölgeye, poliplerin sayısına ve boyutlarına göre değişebilir.

Bu tür poliplerin belirtileri:

• Kanlı dışkılama
• Karın ağrısı
• Kabızlık veya ishal
• Burun tıkanıklığı veya kanaması (nazal polipler)
• İştah kaybı

Rahim ve rahim ağzı poliplerinde görülen belirtiler;

• Düzensiz kanamalar
• Cinsel ilişki sırasında ağrı
• Adet kanaması yoğunluğunun fazla olması
• Uzun süren adet kanamaları
• Gebe kalamama (kısırlık)

Polip Teşhisi Nasıl Konur?

Genellikle belirti göstermeyen poliplerin teşhisi rutin kontroller, görüntüleme işlemleri veya muayeneler sırasında tesadüfen tespit edilmesiyle gerçekleşir. Poliplerin büyük bir kısmı genellikle belirti vermezler ve çoğunlukla altta yatan farklı bir sağlık sorununa yönelik yapılan araştırmalar veya rutin sağlık kontrolü sırasında görülürler. Özellikle çok küçük boyutlardaki polipler, ultrason incelemeleri sırasında fark edilemeyebilir. Polipler belirti göstermeye başladıklarında ve ikincil hastalıkların tedavi sırasında genellikle dokudan örnek alınması ve yapılan laboratuvar incelemeleri ile teşhis edilebilir.

Polip Tedavisi Nedir?

Polipler genellikle rutin muayeneler sırasında tesadüfen keşfedilebilir. Tedavi, polip türüne, büyüklüğüne ve yerleşim yerine bağlı olarak değişir. Küçük ve iyi huylu polipler genellikle sadece gözlem altında tutulurlar. Ancak, büyük veya kanser riski taşıyan polipler cerrahi müdahale gerektirebilir. Endoskopik yöntemler, polipleri çıkarmak veya örnek almak için yaygın olarak kullanılan yöntemlerdir. Poliplerin hücresel düzeyde incelenmesi, kanserleşme riskini belirlemede önemli bir rol oynar. Biyopsi veya cerrahi işlemler sırasında alınan örnekler, laboratuvar ortamında incelenir ve tespit edilen hücresel anormallikler, potansiyel riskleri belirlemede yardımcı olur. Erken teşhis ve tedavi, poliplerin kansere dönüşme riskini azaltabilir.

Polip Hakkında Sık Sorulan Sorular

Polip hakkında sık sorulan sorular, poliplerin nedir, belirtileri nelerdir ve nasıl tedavi edilir gibi konuları içerir.

Mide Polipi Nedir?

Mide polipleri, mide iç yüzeyinde oluşan küçük, iyi huylu tümörlerdir. Bu polipler genellikle belirti göstermez ve tesadüfen mide endoskopisi sırasında tespit edilirler. Mide polipleri genellikle zararsızdır, ancak nadir durumlarda bazı tipler kansere dönüşebilir.

Polip Kanserli Çıkarsa Ne Olur?

Zaman içinde, polipi oluşturan hücrelerin yapısal değişimleri polip dokusunda kanser hücrelerini ortaya çıkabilir. İlk zamanlarda polip içinde sınırlı kalan kanser hücreleri zaman içinde çoğalarak tümör kitlesini oluşturur ve bu kitle bulunduğu bölgeyi kaplamaya başlar. Kontrolsüz büyüyen kanser hücreleri bulundukları organlara hasar vermeye başlarlar. Bu durumdaki poliplerin cerrahi veya radyasyon yöntemleri ile tedavisi yapılabilir.

Burunda Polip Nedir?

Nazal Polip olarak da bilinen burunda polip burun ve bağlantılı sinüslerde yaygın olarak polip olduğunu gösteren bir rahatsızlıktır. Nazal polipler, yumuşak, soluk renkli, burun içerisine sarkan bir yapıda olan, genellikle ağrısız ve burun içerisinde yer değiştirebilen yapılardır. Nazal polipler ilk başlarda veya polipler çok küçükken ilaç tedavisi ile küçültülebilirler, fakat daha büyük polipler cerrahi müdahale ile ile temizlenebilirler.

Endometrial Polip Nedir?

Endometrial polip, rahim (uterus) iç yüzeyinde, özellikle endometrium adı verilen iç tabakada oluşan küçük, iyi huylu tümöral oluşumlardır. Bu polipler genellikle birkaç milimetreden birkaç santimetreye kadar değişebilirler ve nadiren kansere dönüşme eğilimindedirler.

Endometrial polipler, rahim iç yüzeyinin anormal büyümesi veya hiperplazi sonucunda ortaya çıkabilirler. Bu polipler genellikle aşırı vajinal kanama, adet dönemi dışı kanama, pelvik ağrı veya bazen kısırlık gibi semptomlara neden olabilirler. Endometrial polipler genellikle cerrahi müdahale gerektirir.