Raşitizm Nedir? Raşitizm Nedenleri Nelerdir?

Raşitizm, kemiklerin yumuşamasına ve zayıflamasına neden olan bir hastalıktır. En sık çocuklarda görülür ve genellikle D vitamini eksikliğinden kaynaklanır. D vitamini, vücudun kalsiyum ve fosforu emmesine yardımcı olur. Bu mineraller, kemiklerin güçlü ve sağlıklı olması için gereklidir.

Raşitizm Nedir?

Raşitizm, kemiklerin yumuşamasına ve bükülmesine yol açan bir çocukluk hastalığıdır. Raşitizm ve osteomalazi hastalığı sıkça karıştırılabilir. Bu durum yetişkinlerde de raşitizm görüldüğü algısı yaratabilir. Ancak raşitizm yetişkinlerde görülmez ve yetişkinlerde görülen osteomalazi hastalığından farklıdır. Çünkü raşitizmde kemiklerin gelişimi devam eder. Devam eden kemik büyümesi ile eğrilme gibi durumlar ortaya çıkabilir. Yazının devamında ‘’Raşitizm ne eksikliğinde olur?’’ gibi pek çok konu hakkında bilgi edinebilirsiniz.

Raşitizmin Nedenleri

Raşitizm hastalığı temelde D vitamini ve beraberinde gelen kalsiyum eksikliği ile olabilir. Bu vitamin ve mineralin eksikliği ise dolaylı yollardan olabilir. Kalıtsal raşitizm ise çeşitli genetik hastalıklardan kaynaklanabilir. Bu durum nadir olsa da ortaya çıkabilmektedir. Kalıtsal raşitizme neden olan hastalıklar şunlardır;

• Enflamatuar bağırsak hastalığı,
• Böbrek sorunları.

Vitamin D ve Kalsiyum Eksikliği

 ‘’Raşitizm neden olur?’’ sorusu için aşağıdaki faktörler sayılabilir:

• Açık havada çok fazla güneş koruyucu kullanmak,
• Laktoz intoleransı sebebiyle D vitamini içeren gıdaların daha az alınması veya hiç alınmaması,
• D vitamini içeren besinleri içermeyen bir diyet,
• Güneş ışıklarına az maruz kalmak,
• Kalsiyumdan fakir bir diyet,
• D vitamininin üretilemediği veya vücutta kullanılamadığı hastalıklar (çölyak hastalığı, crohn hastalığı, kistik fibrozis, ülseratif kolit)

Raşitizmin Belirtileri

Raşitizm belirtileri şunları içerebilir:

• Kol, bacak leğen veya omurga kemiklerinde ağrı ve hassasiyet,
• Büyümede gecikme ve kısa boylu olma,
• Kas krampları,
• Kemik kırıkları,
• Ağız-diş yapısında bozulmalar (geciken diş oluşumu, apse, dişlerin dökülmesi)
• Farklı şekilde kafatası,
• Çarpık veya dışa doğru eğrilen bacaklar,
• Kaburga uçlarının tespih boncuklarına benzemesinden dolayı raşitik tespih olarak bilinen kaburga uçlarının şişmesi,
• Dışa doğru çıkıntılı göğüs kemiği,
• El ve ayak bileklerinde kalınlaşma,
• Kalsiyum seviyelerinin ciddi düşüşü olduğu kişilerde nöbetler.

Bebeklerde raşitizm belirtileri, yetişkin ve çocuklarda olduğu gibi görülebilir. Eğer çocuğunuzda veya nadir de olsa kendinizde herhangi bir raşitizm belirtisi gözlemlerseniz, uzman bir doktora başvurmanız, hayatın geri kalanını sağlıklı bir şekilde sürdürebilmek için önemlidir.

Raşitizmin Teşhisi ve Tanı Yöntemleri

Raşitizmi teşhis etmek için farklı tanı yöntemleri bulunur. Raşitizmden şüphelendiğiniz bir durumda, uzman doktorunuz fizik muayene ve belirtileri değerlendirerek işe başlayabilir. Duruma göre şu testleri yaptırmanızı isteyebilir:

• Röntgen (Kemik deformitelerini kontrol etmek için),
• Kan testi (Kandaki kalsiyum ve fosfat seviyelerini ölçmek için),
• İdrar testi,
• Kemik biyopsisi,
• Genetik test.

Raşitizm Tedavisi

Raşitizm tedavisi, vücutta vitamin veya mineral eksikliğinden kaynaklanıyorsa, bu eksikliğin giderilmesiyle tedavi edilebilir. Uzman doktorunuz daha fazla güneş ışığına maruz kalmanızı isteyebilir. Aynı zamanda D vitamini açısından zengin olan balık, karaciğer, süt ve yumurta gibi besinler tüketmenizi tavsiye edebilir. Eğer ciddi eksiklikler varsa kalsiyum ve D vitamini takviyeleri reçete edilebilir. Çocuğun yaşına göre takviyelerin dozajı değişiklik gösterebilir. Çünkü fazla alınan D vitamini veya kalsiyum başka sorunlara yol açabilir. Eğer kemiklerde hasarlar mevcutsa, çocuklarda büyüdükçe kemiklerin düzelebilmesi için tellere ihtiyaç olabilir. Daha ağır vakalarda ameliyat yapılabilir. Kalıtsal raşitizmli çocuklarda, raşitizmi tedavi edebilmek için yüksek düzeyde D vitamini kombinasyonu kullanılabilir.

Raşitizmin Önlenmesi

Vitamin ve mineral eksikliğinden kaynaklanan raşitizm önlenebilir. Ancak raşitizme neden olan kalıtsal hastalıklar olduğunda, raşitizm önlenemeyebilir. Ailenizde veya sizde kalıtsal bir hastalık olduğunu biliyorsanız, erkenden çocuğunuz için genetik testler yaptırabilir ve gelişmesinin önüne geçebilirsiniz.

Vitamin ve Mineral Takviyeleri

Vitamin ve mineral eksikliğinden kaynaklanan raşitizmi önleyebilmek için en iyi yollardan birisi besin veya hap takviyesi almaktır. Yeterli miktarda kalsiyum, fosfor ve D vitamini içeren bir diyetle birlikte hap takviyesi de alınabilir. Eğer raşitizm yanı sıra böbrek fonksiyonlarında bozulma varsa, doktorunuz tarafından kalsiyum ve fosfat düzeyleri de düzenli olarak kontrol edilebilir.

Hamile kadınlar için D vitamini önerisi standart en az 600 IU’dir. Ancak doktorunuz günlük 2000 IU’ya kadar D vitamini önerebilir. İlerleyen yıllarda kemik kaybınızı önleyebilmek için kalsiyum takviyesi almanızı da tavsiye edebilir. Anne sütü ile beslenen bebeklerde ise günlük 400 IU D vitamini önerilir.

Güneş Işığı ve Dış Aktivitelerin Rolü

Yeterli miktarda güneşe maruz kalmak, vücuttaki D vitamininin işlenmesine yardımcı olur ve raşitizmi önleyebilir. Bahar ve yaz aylarında el ve yüzünüzü haftada birkaç kez güneş ışığına maruz bırakmanız tavsiye edilir. Yetişkinler genellikle güneş ışığına yeterince maruz kalır. Ancak çok fazla güneş ışığının da zararlı olabileceğini unutmamak önemlidir. Bazı durumlarda güneş koruyucu kullanımı cildin D vitaminini kullanmasını engelleyebilir. Bu yüzden aşırı miktarda koruyucu sürmemek gerekebilir.

Raşitizmin Etkileri: Bebekler ve Yetişkinler

Raşitizmin etkileri bebekler ve yetişkinlerde hem benzerlik hem farklılık gösterebilir. Bebeklerde kemik yumuşaması ve bacaklarda eğrilik ile kendini gösterebilir. Aynı zamanda küçük yaşta olan bu kemik sorunları ilerleyen yıllarda da devam edebilir. Yetişkinlerde ise, raşitizm çocukluktan gelen kemik hasarları olarak ortaya çıkabilir. Yetişkinlerdeki raşitizm osteoporoz riskini arttırabilir.

Raşitizmin sadece fiziki değil aynı zamanda psikolojik olarak da kişileri etkileyebilir. Vücutta gelişen değişik görünümler sonucunda kişilerde özgüvende azalma, dışarıya çıkmak istememe ve sonrasında gelen depresyonlar olabilir.

Sıkça Sorulan Sorular

Raşitizm Ne Demek?

Raşitizm vitamin ve mineral eksikliği ve diğer durumlar nedeniyle gelişebilen ve kemik sağlığını etkileyen bir hastalıktır.

Raşitizm Hangi Vitamin Eksikliğinde Görülür?

Raşitizm hastalığı D vitamini eksikliğinde görülebilir.

Raşitizm Kalıcı Bir Durum mu?

Raşitizm genel olarak tedavi edilebilen bir durumdur. Ancak burada önemli olan erken teşhis ve tedavinin yapılabilmesidir. Özellikle bebek ve çocukluk dönemlerinde meydana gelen raşitizmin ileride ciddi sonuçları olacağı için acilen uzman bir doktora başvurulması gerekir.

Raşitizm Tedavisinde Ne Kadar Süre Gerekir?

Vitamin ve mineral eksikliğinden kaynaklanan raşitizmde, durumun ciddiyetini bağlı olarak haftalar veya aylar boyunca tedavi sürebilir. Tedaviye başladıktan sonra kemiklerde zayıflık ve ağrı gibi belirtiler düzelebilir. D vitaminin eksikliği 6-8 hafta arasında düzelebilir. Eğer kemiklerde eğrilme varsa bu durumun düzelmesi aylar sürebilir veya düzelmezse tel ve ameliyat gerektirebilir. Kalıtsal raşitizme neden olan hastalıklar yaşam boyu sürebileceği için bunları yönetmeye yönelik ömür boyu tedaviler gerekebilir.

Kimlerin Raşitizm Olma Olasılığı Daha Yüksektir?

Genellikle çocukluk yıllarında gelişen bu hastalığın bazı çocuklarda görülme olasılığı daha fazla olur. Yeni doğanlar ve bebekler yeterince D vitamini almıyorsa, çocuklar yeterince güneş ışığına maruz kalmıyorsa ve daha koyu tenli çocukların vücutları D vitaminini daha geç absorbe ettiği için, raşitizm olma olasılıkları daha yüksektir. Ayrıca HIV hastalığını tedavi etmek için kullanılan bazı ilaçlar, D vitamininin vücutta kullanılmasını engelleyerek raşitizm riskini arttırabilir.

Raşitizm Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Raşitizm çoğu zaman tedavi edilebilse de, tedavi edilemeyen ciddi vakalarda büyüyememe, kavisli omurga, kemik hasarları, diş kusurları ve nöbetler meydana gelebilir. Bu durum kalp hasarına ve ölümlere yol açabilir.