Ruhsal Bunalım Nedir?

Ruhsal bunalım olarak da adlandırılan depresyon bir zihinsel sağlık sorunudur. Oldukça sık görülen depresyon, bir kişinin kalıcı üzüntüsü ve daha önce hoşuna giden aktivitelere karşı ilgisinin azalması ile karakterizedir. Ruhsal bunalım ayrıca, uykuyu ve iştahı da bozabilir. Yorgunluk ve konsantrasyon eksikliğine yol açabilir. Depresyonun etkileri uzun süreli veya tekrarlayıcı olabilir ve etkilenen kişinin hayatını önemli ölçüde etkileyebilir.

Ruhsal Bunalım (Depresyon) Nedir?

Depresyon, bir kişinin uzun süre üzüntü hissetmesi ile kendini gösteren bir zihinsel sağlık problemidir. Depresif kişi önceden yapmaktan zevk aldığı aktivitelere karşı ilgisini kaybeder. Ayrıca düşünme, hafıza, yemek yeme ve uyku gibi günlük hayatı oluşturan eylemlerde zorluklar yaşayabilir.

Bir kişinin işini kaybetmesi veya boşanması gibi zor yaşam durumlarından dolayı üzülmesi normal ve hatta beklenen bir şeydir. Ancak depresyon ya da ruhsal bunalım, neredeyse her gün en az iki hafta boyunca sürmesi ve yalnızca üzüntü değil, bunun dışında başka semptomları da içermesi bakımından farklıdır.

Birden fazla ruhsal bunalım türünden bahsedilebilir. Bunlardan biri, klinik depresyondur. Tıbbi literatürde major depresif bozukluk olarak bilinir ve genellikle depresyon denildiğinde bahsedilen ruhsal bunalım türüdür. Oldukça şiddetli bir depresyon türü olup tedavi edilmediğinde kötüleşebilir. Ağır vakalar, kişinin kendine zarar vermesine ya da intihara kadar gidebilir. Hayati tehlikesi bulunan bu durumun ciddiye alınması ve tedavi edilmesi oldukça önemlidir.

Depresyon Belirtileri Nelerdir?

Depresyon belirtileri karmaşık olabilir ve kişiden kişiye büyük değişiklik gösterebilir. Bazı vakalarda semptomlar, haftalarca veya aylarca devam eder ve kişinin işini, sosyal yaşamını ve aile yaşamını etkileyecek kadar kötü hale gelebilir. Depresyonun birçok belirtisi vardır.

Bu belirtiler aşağıda sıralandığı gibi ortaya çıkabilir:

• Ruh halinin sürekli düşük olması veya mutsuz olma,
• Kişinin kendini umutsuz ve çaresiz hissetmesi,
• Özgüvenin düşmesi,
• Sürekli olarak ağlamaklı hissetme,
• Suçluluk duygusu,
• Başkalarına karşı sinirli olma ve hoşgörüsüz hissetme,
• Motivasyon ya da ilgi kaybı,
• Karar almanın zorlaşması,
• Kişinin hayattan hiç zevk alamaması,
• Endişeli hissetme,
• Kişinin intihar veya kendine zarar verme düşüncelerinin olması.
• Depresyonun belirtileri fiziksel olabilir:
• Kişinin normalden daha yavaş hareket etmesi ya da konuşması,
• İştah ve kiloda değişiklikler,
• Kabızlık,
• Açıklanamayan ağrıların varlığı,
• Kişinin enerjisinde eksiklik,
• Cinsel dürtünün azalması (libido kaybı),
• Uyku bozuklukları.
• Depresyonun belirtileri sosyal olabilir:
• Kişinin arkadaşlarıyla temastan kaçınması,
• Sosyal aktivitelere daha az katılım,
• Hobilerin ve ilgi alanlarının ihmal edilmesi,
• Kişinin evinde, işinde veya aile hayatında zorluklar yaşaması.

Depresyon belirtisi kişiden kişiye değişiklik gösterebilir, yukarıda yazılanlarla sınırlı kalmayabilir ve her yaştan insanı etkileyebilir. Eğer depresyon ile ilgili belirtilere sahip olduğunuzdan şüpheleniyorsanız en yakın psikiyatri kliniğinden randevu almayı düşünebilirsiniz.

Depresyon Nedenleri Nelerdir?

Depresyonun tek bir nedeni yoktur. Çeşitli sebepler yüzünden ortaya çıkabilir ve birden çok tetikleyicisi vardır. Bazı kişiler için ölüm, boşanma, hastalık, işten çıkarılma veya maddi kaygılar gibi üzücü veya stresli olaylar depresyonun tetikleyicisi olabilir. Genellikle birbirinden farklı nedenler bir araya gelerek depresyonu tetikler. Örneğin kişi, hastalandıktan sonra morali bozulabilir ve daha sonra depresyona yol açan yas gibi travmatik bir olay yaşamış olabilir.

Bazı araştırmacılar, kısmen kişinin ebeveynlerinden miras aldığı genlerin de depresyona yakalanma ihtimalini etkileyebileceğini savunur.

Ortaya çıkış nedeni vakadan vakaya değişiklik gösterse de, kabaca depresyonun ortaya çıkmasını tetikleyebilecek nedenler aşağıdaki gibi sıralanabilir:

• Stresli olaylar,
• Kişilik,
• Aile öyküsü,
• Hamilelik ve doğum,
• Menopoz,
• Yalnızlık,
• Alkol ve uyuşturucu kullanımı,
• Hastalık.

Nedeni ne olursa olsun, depresyon müdahale edilmesi gereken ve zihinsel sağlığı etkileyen tıbbi bir durumdur. Bu nedenle de depresyon ile mücadelede bir uzmana danışılması daha iyi sonuçlar verir.

Depresyon Tanısı Nasıl Konulur?

Eğer kişi; günün büyük bölümünde, 2 haftadan uzun bir süre boyunca her gün depresyon belirtileri yaşıyorsa depresyondan muzdarip olması büyük bir ihtimaldir. Bu nedenle bu kişiler bir uzman psikiyatriste danışmayı düşünebilirler.

Depresyonun teşhisi için yapılan fiziksel testler yoktur; ancak uzman psikiyatrist kişiyi muayene edebilir ve tiroid bezinin az çalışması gibi benzer semptomları olan diğer durumları dışlamak için bazı idrar veya kan testleri yapabilir.

Genel olarak bir psikiyatristin depresyon tanısını koymasının ana yolu, kişiye genel sağlığı ve duyguları (hem zihinsel hem de fiziksel olarak günlük yaşamının bu süreçte nasıl etkilediği) hakkında sorular sormaktır. Ayrıca psikiyatrist kişinin tıbbi geçmişini, önceki akıl sağlığı problemlerini, ev ortamını, yaşam tarzını ve stresli olaylar gibi yakın zamanda ortaya çıkmış tetikleyicileri de soracaktır. Kişinin, intihar veya kendine zarar verme düşüncelerinin olup olmadığı da sorulan sorulardan biridir. Bazen uzman hekim, kişinin belirtilerini değerlendirmek için bir anket de kullanabilir.

Depresyon Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Depresyon, tedavi edilebilir bir zihinsel sağlık durumudur. Tedavi hastanın durumuna göre hekimle beraber planlanır. Depresyonun tedavi seçenekleri aşağıda sıralananları içerir:

• Psikoterapi (konuşma terapisi): Bu tedavi bir ruh sağlığı uzmanıyla konuşmayı içerir. Terapist; kişinin sağlıksız duygu, düşünce ve davranışları tanımlamasına ve değiştirmesine yardımcı olur. Pek çok psikoterapi türü vardır ve bilişsel davranışçı terapi (BDT) bunlardan en yaygın olanıdır. Terapinin ne kadar süreceği vakadan vakaya değişiklik gösterir.
• Psikiyatrik ilaçlar: Psikiyatrik ilaçların en sık kullanılanı antidepresanlardır. Bu ilaçlar, beyinde depresyona neden olabilen kimyasal değişimlere etki ederek hastaya yardımcı olur. Ancak tüm antidepresanlar aynı şekilde çalışmaz ve aynı etkileri göstermez. Bu nedenle hastanın hekimi ile birlikte en uygun ilacı bulmaya çalışması oldukça önemlidir ve bu durum zaman alabilir.
• Tamamlayıcı tıp: Bu tedavi yöntemi bazı uzmanlar tarafından tercih edilirken bazıları tarafından şüpheli bulunur. Depresyonu devam eden ya da depresyon semptomlarına sahip kişiler normal tedavilerine devam ederken, ek olarak akupunktur, masaj ve hipnoz gibi yöntemlerden de fayda görmeye çalışırlar.
• Beyin stimülasyon tedavisi: Beyin stimülasyon tedavisi, şiddetli depresyonu olan veya psikozlu depresyonu olan kişilere yardımcı olması için kullanılır. Beyin stimülasyonu içeren tedavilerden bazıları; elektrokonvülsif tedavi (EKT), transkraniyal manyetik stimülasyon (TMS) ve vagus sinir stimülasyonu (VNS) olarak sıralanabilir.

Depresyonun seyri ve tedavisi vakadan vakaya değişiklik gösterir. Bu nedenle depresyon tedavisinde biz uzman psikiyatriste danışmak en sağlıklı yöntemdir.

Sıkça Sorulan Sorular

Depresyon her yaştan insanı etkileyebilen ve kendini farklı semptomlarla gösterebilen bir zihinsel sağlık sorunudur. Bu nedenle depresyon ya da ruhsal bunalımla ilgili sorulabilecek pek çok soru vardır. Ruhsal bunalım ile ilgili en sık sorulan sorulara yazının devamından ulaşabilirsiniz.

Ruhsal Bunalım Nedir?

Depresyon, kişinin önceden sevdiği aktivitelere karşı ilgisini kaybettiği ve uzun süreli bir üzüntü halinde kaldığı bir tür ruhsal durum bozukluğudur. Ayrıca depresyondaki kişinin günlük aktivitelerini yapmasının zorlaştığı, uyku ve iştahında değişiklikler olduğu da görülür.

Ruhsal Bunalıma Ne İyi Gelir?

Depresyon tedavisi için ilaç ve psikoterapi yöntemleri kullanılır. Bunun yanı sıra egzersiz yapmanın da depresyon tedavisine yardımcı olduğu söylenir.

Neden Bazı İnsanlar Ruhsal Bunalıma Girerken Diğerleri Girmez?

Tıpkı aynı durumda kalan iki kişiden birinin hasta olup diğerinin hasta olmaması gibi depresyon da birden fazla farklı değişkenden etkilenir. Bu nedenle depresyonun belirtileri de, derecesi de kişiden kişiye değişiklik gösterir. Farklı kişilerden aynı duruma, aynı tepkiyi vermelerinin beklenmemesi gibi depresyonun seyri de kişiden kişiye değişir.

Ruhsal Bunalım Danışma Hattı Nedir?

Ruhsal bunalım danışma hattı 2008 yılından beri hizmet vermemektedir. Ancak kendine zarar verme ve intihar ile ilgili düşünceleri olan kişiler haftanın her günü 24 saat boyunca 112 acil numarasını arayabilirler. İntihar düşüncesi olan kişiler ayrıca acil servislere de her an başvurabilirler.