Akromegali Nedir?

Akromegali, hipofiz bezinin aşırı büyümesi sonucu vücutta aşırı büyüme, kemik deformiteleri ve iç organlarda sorunlara yol açan bir endokrin bozukluğudur.

Akromegali Nedir?

Akromegali nedir? sorusunu kısaca, hipofiz bezinin aşırı büyümesi sonucu ortaya çıkan bir endokrin bozukluğudur şeklinde cevaplayabiliriz. Genellikle hipofiz bezindeki adenom adı verilen benign tümörlerin neden olduğu bir durumdur. Bu tümörler, hipofiz bezinden salgılanan büyüme hormonu olan somatotropin üretimini artırır, bu da vücutta aşırı büyümeye ve dokularda anormal genişlemelere yol açar. Akromegali genellikle yetişkinlik döneminde ortaya çıkar ve genellikle el, ayak, çene ve burun gibi uzun kemiklerin aşırı büyümesine, genişlemesine ve kalınlaşmasına neden olur.

Akromegali Neden Olur?

Akromegaliye en sık neden olan şey, hipofiz bezinde büyüme hormonu (GH) üreten iyi huylu bir tümör olan adenomdur. Bu adenomlar, GH'nin aşırı üretilmesine neden olarak akromegalinin gelişmesine yol açar.

Akromegaliye neden olabilecek diğer faktörler şunlardır:

• Hipofiz bezinin aşırı büyümesi: Bu nadir durum, hipofiz bezinin normalden daha fazla GH üretmesine neden olur.
• GH üreten başka bir tümör: Bu tümörler hipofiz bezi dışında da bulunabilir.
• Nadir bir genetik bozukluk: Bu bozukluk, GH'nin aşırı üretilmesine neden olan bir gen mutasyonu ile karakterizedir.

Akromegali Belirtileri Nelerdir?

Akromegali, vücutta aşırı büyüme ve dokularda anormal genişlemeye neden olan bir endokrin bozukluğudur. Bu durumun belirtileri genellikle yavaşça gelişir ve zaman içinde şiddetlenir. Akromegali belirtileri arasında şunlar yer alabilir:

• Ellerde ve ayaklarda büyüme: Yüzüklerin ve ayakkabıların artık uymamasına neden olabilir.
• Yüzün genişlemesi: Daha belirgin bir alın, çene ve buruna neden olabilir.
• Kabarık eklemler: Eklemlerde ağrı ve sertliğe neden olabilir.
• Derinin kalınlaşması: Cildin pürüzlü ve kabalaşmasına neden olabilir.
• Terleme: Kişi normalden daha fazla terlediğini fark edebilir.
• Yorgunluk: Kişi her zamankinden daha yorgun ve halsiz hissedebilir.
• Baş ağrısı: Tümör hipofiz bezine baskı yaparsa ortaya çıkabilir.
• Görme problemleri: Tümör optik sinirlere baskı yaparsa ortaya çıkabilir.
• Uyku apnesi: Uyku sırasında nefes almada tekrarlayan duraklamalara neden olan bir durumdur.

Akromegali belirtileri ve semptomları yaşıyorsanız, doktorunuza görünmeniz önemlidir. Erken teşhis ve tedavi, hastalığın komplikasyon riskini azaltmaya yardımcı olabilir.

Akromegali Teşhisi ve Tanısı

Akromegali teşhisi genellikle bir dizi klinik ve laboratuvar testi kullanılarak konur. Bu süreç genellikle bir endokrinolog (hormon uzmanı) tarafından yönetilir ve şu adımları içerebilir:

1. Hastanın Hikayesi ve Fizik Muayene: Doktor, hastanın semptomlarını ve tıbbi geçmişini değerlendirir. Ayrıca, vücuttaki anormal büyüme ve diğer belirtileri değerlendirmek için fizik muayene yapar.
2. Hormon Testleri: Hastadan alınan kan örnekleri üzerinden büyüme hormonu (GH) ve diğer ilgili hormon seviyeleri ölçülerek hastanın hormonal durumu değerlendirilir.
3. Oral Glukoz Tolerans Testi (OGTT): Hastaya belirli bir miktarda glukoz içeren bir içecek içirilir ve ardından belirli aralıklarla kan şekeri seviyeleri ölçülür. Normal bir yanıt olmayan GH seviyeleri, akromegali teşhisi için bir gösterge olabilir.
4. Görüntüleme Testleri: Bilgisayarlı Tomografi (BT) veya Manyetik Rezonans Görüntüleme (MR) gibi görüntüleme yöntemleri kullanılarak hipofiz bezindeki tümörlerin tespiti ve değerlendirilmesi sağlanır.
5. İğne Biyopsisi: Nadir durumlarda, hipofiz tümörünün doğasını belirlemek için hipofiz bezinden örnek alınabilir. Ancak, bu genellikle diğer testlerin sonuçları belirsiz olduğunda düşünülen bir seçenektir.

Akromegali Tedavisi

Akromegali tedavisi için temel amaç, büyüme hormonu (GH) seviyelerini düşürmek ve semptomları iyileştirmektir. Tedavi seçenekleri şunlardır:

Cerrahi:

• Transfenoidal cerrahi: Burun deliklerinden girilerek hipofiz bezine ulaşan minimal invaziv bir cerrahi yöntemdir. Tümörün çıkarılması için kullanılır.
• Transkranial cerrahi: Kafatası kemiğinden bir parça çıkarılarak hipofiz bezine ulaşan daha invaziv bir cerrahi yöntemdir. Tümör büyük veya transfenoidal cerrahi ile çıkarılamıyorsa kullanılır.

İlaçlar:

• Dopamin agonisti ilaçlar: GH üretimini doğrudan inhibe ederek çalışır. Bromokriptin ve kabergolin en yaygın kullanılan dopamin agonisti ilaçlardır.
• Somatostatin analogları: GH üretimini dolaylı olarak inhibe ederek çalışır. Oktreotid ve lanreotid en yaygın kullanılan somatostatin analoglarıdır.
• Pegvisomant: GH'nin etkisini bloke ederek çalışır. Akromegali tedavisinde kullanılan en yeni ilaçlardan biridir.

Radyasyon tedavisi:

• Stereotaktik radyocerrahi: Tümöre yüksek dozda radyasyon tedavisi gönderen bir yöntemdir. Tümör cerrahi ile çıkarılamıyorsa veya tekrarlarsa kullanılır.
• Dış ışın tedavisi: Tümöre radyasyon tedavisi gönderen bir yöntemdir. Stereotaktik radyocerrahiye erişimi olmayan kişiler için kullanılabilir.

Akromegali tedavisinin etkinliği, hastanın bireysel durumuna bağlıdır. Çoğu durumda, tedavi GH seviyelerini düşürmeye ve semptomları iyileştirmeye yardımcı olur. Akromegali tedavi edilmezse, kalp hastalığı, diyabet ve inme gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.

Sıkça Sorulan Sorular

Akromegali hastalığı nedir? sorusu hastalar ve hasta yakınlarının en çok merak ettiği soruların başında gelmektedir. Bu temel sorunun yanında belirtiler ve hastalığın tedavi sürecine de ilişkin bir çok sayıda sorunun cevabı aranmaktadır.

Akromegali Kaç Yaşında Ortaya Çıkar?

Akromegali genellikle yetişkinlik döneminde ortaya çıkar, genellikle 30 yaşından sonra görülür. Hastalık genellikle yavaşça gelişir ve belirtiler zamanla artar. Nadir durumlarda, adolesan döneminden itibaren başlayabilir, ancak genellikle yetişkinlerde tanı konur.

Akromegali Hastaları Çocuk Sahibi Olabilir Mi?

Akromegali hastalarının çocuk sahibi olma potansiyeli vardır. Ancak, hormonal dengesizlikler ve tedavi süreçleri bu konuda etkileyici olabilir. Akromegali, hormonal düzensizliklere neden olan bir hastalık olduğu için, üreme yeteneğini etkileyebilir. 

Akromegali Hastalığı Neden Olur?

Akromegali genellikle hipofiz bezindeki adenom adı verilen benign tümörlerin neden olduğu bir durumdur. Bu tümörler, hipofiz bezindeki somatotrof hücrelerinden kaynaklanır. Genetik faktörler, radyasyon maruziyeti veya diğer bilinmeyen nedenler de hipofiz tümörlerinin gelişimine katkıda bulunabilir. Hipofiz bezinin aşırı büyümesi, büyüme hormonu (GH) üretiminde artışa neden olur ve bu durum akromegali belirtilerine yol açar.