liv sağlık köşesi

Çıban Nedir?

Oluşturma Tarihi: 16.11.2023 09:25

Çıban

Stafilokok bakterileri, çıban oluşumunun temel nedenidir. Çoğunlukla saç köklerinde, tüy foliküllerinde veya ter bezlerinde oluşur. Çıbanlar, cildin enfekte olması sonucu şişmiş, kırmızı ve ağrılı nodüller şeklinde kendini gösterir. Bu lezyonlar, içerisinde irin bulunan püstül adı verilen bir kapsülle çevrilidir. Çıbanlar enfekte olmuş bir tüy folikülünden kaynaklanır. Bakteriler, bu folikül içine girer ve çevresindeki dokuları enfekte eder. Enfeksiyon ilerledikçe, cildin altındaki irin dolu boşluk giderek büyür ve çevresindeki dokulara baskı yapar. Bu durum, çıbanın ağrılı ve şişmiş bir kitle halini almasına neden olur. 

Çıban Ne Demek?

Çıban, saç folikülünün ve çevresindeki derinin ağrılı enfeksiyonudur. Stafilokok adı verilen bakteri türleri, genellikle çıban oluşumunu tetikleyen etkenlerdir. Bu bakteriler, cildin yüzeyinde bulunan tüy foliküllerine veya ter bezlerine nüfuz ederler. Stafilokok bakterileri, çevredeki dokuları enfekte ederek cildin altında iltihap oluştururlar. Enfeksiyonun ilerlemesiyle birlikte, cildin altında biriken irin, çıbanın ağrılı ve şişmiş bir nodül oluşturur. Bu nodül, cilt yüzeyinde belirgin bir kızarıklıkla kendini gösterir. Çıbanlar genellikle kendiliğinden iyileşebilir, ancak bazen sıcak kompresler, antibiyotik merhemler veya cerrahi drenaj gibi tedavilere ihtiyaç duyabilirler.

Çıban Neden Olur?

‘’Çıban neden çıkar?’’ sorusu çıban belirtileri görülen kişilerin sıklıkla sordukları sorulardan biridir. Çıban, oluşumuna neden olan bakteriler çoğunlukla cildin yüzeyinde bulunurlar. Ciltte meydana gelen kesikler, çatlaklar veya tüy foliküllerindeki hasarlar bakterinin cilde nüfuz etmesine ve enfeksiyona yol açmasına olanak tanır.

Çıban oluşumunu etkileyen bazı faktörler şunlardır:

  • Mikropların Girişi: Kesikler, çizikler veya tüy foliküllerindeki mikro travmalar, bakterilere geçiş için imkân sağlayabilirler.
  • Zayıf Bağışıklık Sistemi: Bağışıklık sistemi zayıflamış olan kişiler, enfeksiyonlara karşı daha duyarlıdır. Bu durum, çıban oluşumunu kolaylaştırabilir.
  • Kişisel Hijyen: Temizlik kurallarına uyulmaması, cilt üzerinde bakterilerin artmasına ve enfeksiyon riskinin artmasına yol açabilir.
  • Mikro Travmalar: Tüy çekme, sık tıraş olma veya cildi tahriş edici diğer aktiviteler, tüy foliküllerinde mikro travmalara neden olarak çıban oluşumuna etki edebilirler.

Çıbanın Belirtileri Nelerdir?

Çıbanlar cildin herhangi bir yerinde meydana gelebilir, ancak çoğunlukla yüzde, ensede, daha çok ter ve sürtünme yerleri olan koltuk altlarında, uyluklarda ve kalçalarda, görülür. Çıbanın en yaygın görülen belirtileri şunlardır:

  • Kızarıklık
  • Şişlik
  • Hassasiyet
  • Ağrı
  • İltihap
  • Çıban Başının Üzerinde Beyazlık
Çıban Nedir

Çıban Türleri Nelerdir?

Çıbanlar, genellikle ciltte oluşan enfekte tüylü köklerden kaynaklanan acı veren şişliklerdir. Çıbanların farklı türleri bulunmakla birlikte, en sık karşılaşılan çıban türleri şunlardır:

  • Furunkül: En yaygın çıban türüdür. Cildin tüy folikülünde (kıl kökü) meydana gelir ve genellikle bir nodül olarak başlar.
  • Karbunkül: Halk arasında şirpençe çıbanı olarak anılan karbunkül çıbanı daha büyük ve daha ağrılı bir çıban türüdür. Birçok folikülün birleşip geniş bir alanı etkilemesiyle ortaya çıkar.
  • Hidradenit Supurativa: Bu durum, ter bezlerinin tıkanması sonucu oluşan ağrılı çıbanlardır. Genellikle koltuk altı, kasık veya memelerde görülür.
  • Pilonidal Sinüs (Kıl Dönmesi): Bu rahatsızlık, saçlı deri bölgelerindeki kıl köklerinin etrafında oluşan, çoğunlukla sinüs (kanal) şeklindeki çıbanlardır.
  • Sakral Apse: Kuyruk sokumu bölgesinde meydana gelen çıbanlardır. Bu tür çıbanlar genellikle kuyruk sokumu kemiği etrafında oluşur.
  • Yüz Çıbanları: Yüz bölgesindeki tüy foliküllerinde oluşan çıbanlardır. Bu çıbanlar genellikle sakal veya burun gibi tüylerin yoğun olduğu bölgelerde görülür.

Çıbana Ne İyi Gelir?

Çıban, ciltteki kıl köklerinin enfeksiyonu sonucu oluşan ağrılı ve şiş bir nodül olarak tanımlanır. Çoğu durumda, çıbanlar doktor kontrolünde evde tedavi edilebilir.

Çıban tedavisi için kullanılabilecek bazı yöntemler şunlardır:

  • Sıcak Kompresler: Sıcak su ile ıslatılmış temiz bir bez veya sıcak su torbasını çıban bölgesine uygulamak, iltihabın çözülmesine yardımcı olabilir.
  • Hijyen: Çıbanlı bölgeyi nazikçe temizleyerek bakteri yayılımını önleyebilirsiniz. Antibakteriyel sabun kullanımı fayda verebilir.
  • Antibiyotik Merhemler: Doktor tarafından verilen antibiyotik içeren merhemleri kullanmak çıbanın enfeksiyonunu kontrol altına alabilir.
  • Antibiyotik İlaçlar: Semptomların şiddetli olduğu durumlarda, doktorlar oral antibiyotik ilaçlar önerebilirler.

Çıbanın sıkılması tehlikeli olabilir. Bu işlem sırasında enfeksiyon deri altında başka bölgeler yayılabilir ve enfeksiyon riskini artırabilir. Çıbanın tedavisinde doktor önerisine uymak gerekir.

Çıban Neden Çıkar

Çıban Bulaşıcı mıdır?

Çıbanlar genellikle tüy folikülünü veya ter bezini etkiler ve bu alan içinde iltihaplanmaya neden olurlar. Çıbanın içinde irin birikir ve bu irin içinde bakteriler bulunabilir. Bu nedenle, çıbanın patlamış veya sıkılmış olması durumunda bakteriler başkalarına bulaşabilir. Kişiler arasında bulaşma çoğunlukla doğrudan temas yoluyla gerçekleşir.

Çıban Nasıl Bulaşır?

Enfekte bir kişinin çıbanı patlatması veya sıkmaya çalışması durumunda, bakteriler bu süreçte ellerine bulaşabilir ve bu şekilde başkalarına bulaşabilir. Ayrıca, paylaşılan havlu, giysi veya yatak kullanımı da bulaşma riskini artırabilir. Çıbanın bulaşıcı olma riskini azaltmak için enfekte olmuş alanın temiz ve kuru tutulması, ellerin düzenli olarak yıkanması ve enfekte bölgelerin temasından kaçınılması önemlidir.

Şark Çıbanı Nedir?

Şark çıbanı, Leishmaniasis adı verilen parazit enfeksiyonunun neden olduğu bir cilt rahatsızlığıdır. Ülkemizde en sık Güneydoğu Anadolu Bölgesi ile Akdeniz Bölgesi’nde görülmektedir. Şark çıbanı, Leishmania türü parazitlerin kum sinekleri (Phlebotominae) tarafından insanlara bulaşması sonucu ortaya çıkar. Parazitin bulaştığı kişilerde, ciltte ülser şeklinde lezyonlar oluşabilir.

Şark Çıbanı Belirtileri Nelerdir?

Şark çıbanı belirtileri, enfekte olan kişinin bağışıklık sistemi, parazit türü ve enfeksiyonun yerine bağlı olarak değişebilir. Enfeksiyon ciltle sınırlı olmakla birlikte, bazen iç organları da etkileyebilir. Şark çıbanı tedavisi, çoğunlukla antiparaziter ilaçlar kullanılarak yapılır. Erken teşhis ve tedavi, hastalığın komplikasyonlarını önlemede önemlidir. Bölgelerdeki kum sineği popülasyonunu kontrol etmek, hastalığın yayılmasını engelleme de kritik bir faktördür.

Çıbana Ne İyi Gelir

Çıban Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Çıbanlar, ağrılı olan cilt enfeksiyonlarıdır. Çoğunlukla kızarık, şiş ve hassas bir şekilde meydana gelirler. Evde tedavi edilebilecekleri gibi bazı durumlarda tıbbi müdahale gerekebilir. Kişisel hijyen, cilt bakımı ve yara koruma önlemleri, çıbanların oluşumunu önlemeye yardımcı olabilir.

Çıban Sıkılır mı?

Çıban sıkılmamalıdır çünkü bu, enfeksiyonun yayılma riskini artırabilir ve cilt altındaki bakterilerin dolaşım sistemine girmesine neden olabilir. Ayrıca, çıbanın sıkılması ağrıya, iltihaplanmaya ve iz bırakma olasılığına yol açabilir. Bu nedenle, çıbanın tedavisi doktor kontrolünde yapılmalıdır.

Göz Çıbanı Nedir?

‘’Gözde çıban nedir?’’ ’sorusu  göz bölgesinde çıban çıkan kişiler için önemli bir sorudur. Göz çıbanı, göz kapağı içindeki kirpik köklerinin veya yağ bezlerinin iltihaplanması sonucu oluşan bir enfeksiyondur. Bu durum genellikle bakterilerin neden olduğu bir enfeksiyondur. Göz çıbanları, genellikle ağrılı, kızarık ve şiş bir nodül şeklinde belirir.

Gözde Çıban Neden Çıkar?

Gözde çıban, çoğunlukla bakterilerinin neden olduğu bir enfeksiyon sonucunda gelişen bir iltihaplanmadır. Bu bakteriler, göz kapağındaki yağ bezlerinde birikerek enfeksiyona yol açabilir. Yağ bezlerinin tıkanması, bakterilerin çoğalmasını ve iltihaplanmayı tetikleyebilir. Bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde, bu enfeksiyon daha sık görülebilir. Ayrıca, kirpik köklerinin tahriş olması da çıban oluşumuna katkıda bulunabilir.

Kalçada Çıban Neden Çıkar?

Kalçada çıbanlar, çoğunlukla bakterilerinin neden olduğu iltihaplı bir deri enfeksiyonudur. Bakterilerin cilt üzerindeki kıl köklerine veya ter bezlerine girmesi sonucunda oluşurlar. Kalça bölgesindeki sürtünme, terleme, tıraş olma veya cildin tahriş olması, çıban oluşumunu tetikleyebilir. Bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde veya kişisel hijyen kurallarına dikkat edilmeyen durumlarda daha sık görülebilirler.

Kalçada Çıkan Çıbana Ne İyi Gelir?

Kalçada çıkan çıbanın tedavisi doktor kontrolünde evde yapılabilir. İlk olarak, sıcak kompres uygulamak, iltihabın azalmasına yardımcı olabilir. Çıban bölgesini antibakteriyel sabunla yıkamak faydalı olabilir. Çıbanla teması sınırlamak da önemlidir, enfeksiyon başkalarına bulaşabilir. Eğer çıban büyür veya ağrılı hale gelirse, doktor tarafından antibiyotik ilaçlar verilebilir.

Sürekli Çıkan Çıban Hangi Hastalıkların İşareti Olabilir?

Sürekli çıbanlar, genellikle Staphylococcus aureus bakterisinin neden olduğu bir deri enfeksiyonu olan furunkülozun bir belirtisi olabilir. Ancak, çıbanların tekrarlayan bir şekilde ortaya çıkması bir dizi farklı sağlık sorununun bir işareti olabilir. Sürekli çıkan çıban hangi hastalıkların işareti olabilir? sorusunun cevabı şu hastalıkları olabilir:

  1. Zayıf Bağışıklık Sistemi: Bağışıklık sistemi zayıflamışsa, vücut bakterilere ve enfeksiyonlara karşı daha savunmasız hale gelir.
  2. Şeker Hastalığı: Diyabet, cilt enfeksiyonlarına daha duyarlı hale getirebilir.

  3. Cilt Temizliği: Cildin düzenli temizliği önemlidir. Temizlik eksikliği, bakterilerin çoğalmasına ve enfeksiyonlara zemin hazırlayabilir.

  4. Sürtünme veya Yaralanma: Cildin sürekli olarak tahriş olması veya yaralanması, bakterilerin deri içine girmesine ve çıban oluşumuna neden olabilir.

  5. Aile Geçmişi: Ailede çıbanlara yatkınlık olabilir.

Eğer sürekli çıbanlarla karşılaşıyorsanız, bir sağlık profesyoneliyle görüşmek önemlidir. Doktor, genel sağlık durumunuzu değerlendirebilir, olası altta yatan nedenleri belirleyebilir ve uygun tedaviyi önerebilir. 

* Bu içeriğin geliştirilmesinde Liv Hospital Yayın Kurulu katkı sağlamıştır.
* Web sitemizdeki içerikler sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz. Sayfa içeriğinde Liv Hospital'da tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir.

Uzmanına Sor / Görüntülü Görüşmeler ve Sağlık Hizmetleri Evinizde