Liken Planus Hastalığı Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

Liken planus, deride ve mukozalarda kaşıntılı lezyonlara neden olabilir ve birçok kişinin yaşam kalitesini etkiler. Peki, Liken Planus Hastalığı nedir? bu yazımızda, hastalığın belirtileri, nedenleri ve liken planus hastaları ne yememeli gibi önemli soruları yanıtlayacağız. Liken Planus, kalıtsal bir yapıya sahip değildir ve nadir görülen cilt rahatsızlıklarından birisidir. Vücutta kaşıntı ve kızarıklıklarla kendini belli eden liken planus tedavi edilmesi gereken bir sorundur. Liken planus hastalığı ve tedavisi hakkında ayrıntılı bilgi edinmek süreci doğru yönetmek açısından önemlidir.  

Liken Planus Hastalığı Nedir?

Stres kaynaklı olduğu düşünülen ancak ortaya çıkış sebebi tam olarak bilinmeyen hastalık iyi huylu bir cilt sorunudur. Bulaşıcı bir hastalık olmaması nedeniyle çevresel etkiden söz etmek mümkün değildir. Kadınlarda daha sık rastlanan liken planus hastalığı, sıklıkla 30-50 yaş grubunda görülen bir sağlık sorunudur. 

Liken planus hastalığı vücutta belirli bölgelerde belirti verebilir. Ortaya çıktığı bölgeye göre farklı türlerle isimlendirilir. Hastalık genelde ağızda, cilt üzerinde, tırnak bölgesinde, saçta ve genital bölgede görülür. Aşağıda farklı liken planus türleri hakkında bilgi verilmiştir:

• Ağızda liken planus: Eroziv liken planus olarak bilinen bu türde, ağızda sıklıkla deri döküntüleri bulunur. Ağız içinde beyaz nokta ve çizgiler olarak ortaya çıkan hastalığın belirtileri diğer türlere göre daha uzun sürebilir. Diş eti, dil ve yanakları doğrudan etkileyen hastalığın tanısı kolaydır. Şiddetli belirtilerin olduğu durumlarda ağız içi yaralar görmek de olasıdır. Bu rahatsızlığı yaşayan kişilerin sigara ve alkol tüketiminden uzak durması tavsiye edilir. 
• Saç ve tırnakta liken planus: Bu bölgelerde görülen liken planusta tırnak kayıpları meydana gelebilir. Tırnağın soyulması, kırılması ve tırnak yapısında bozulmalara da görülebilecek belirtiler arasındadır. Hastalık, sadece birkaç tırnağı ya da tüm tırnakları etkileyebilir. Liken planus, saçlı deriyi nadir de olsa etkileyebilir ve kellik gelişimine sebep olabilir. 
• Genital bölgede liken planus: Deride liken planus şikâyeti bulunan hastaların yaklaşık %20’sinde genital bölgede etkilenme meydana gelir. Bu bölgedeki liken planus hafif ya da ağrılı seyredebilir. Genital liken planus kadınlarda erkeklere oranla daha yaygın görülür. 
• Deride liken planus: Sıklıkla ayak ve el bileklerinde düz yüzeye sahip kabarcıklar olarak ortaya çıkar. Vücudun her bölgesinde görülebilen bu kabarcıklar, ciddi bir kaşıntı belirtisiyle beraber gelişir. 

Liken Planus Hastalığının Belirtileri Nelerdir?

‘Liken planus hastalığı neden olur?’ sorusunun cevabı net olarak bilinmemekle birlikte hastalık kaynaklarından birisinin stres olduğu öngörülmektedir. Hastalık süreci kişiden kişiye değişiklik gösterir. Bunun yanı sıra hastalık semptomları ortalama 18 ay içinde iyileşme gösterir. 

Hastaların ortalama beşte birinde hafif seyreden liken planus gözlenir ve hekim tarafından özel bir tedaviye gerek duyulmayabilir. Ancak hastalığın seyrini anlamak için mutlaka belirtileri yakından takip etmek ve uzmana danışmak gerekir. Bazı temel liken planus belirtileri aşağıdaki şekilde özetlenebilir:

• Nodüller: Vücudun farklı bölgelerinde leke şeklinde soluk ve mavimsi nodüller oluşabilir. Hastalık ilerledikçe nodüller bir araya gelir ve kabarcıkları yani deri döküntülerini meydana getirir. 
• Kaşıntı: Bileklerde ve alt bacaklarda sıklıkla görülen hastalık, kaşıntı semptomu ile kendini belli edebilir. Geliştiği yere bağlı olarak farklı bölgelerde kaşıntıya sebep olabilir. 
• Deri döküntüleri: Daha çok hastalığın akut evresinde tüm vücutta görülen deri döküntüleri genelde bölgesel olarak ortaya çıkar. 
• Saç ve tırnak hasarı: Hastalığın türüne bağlı olarak saçlarda dökülme ve tırnaklarda kırılma gibi çeşitli belirtiler gözlenebilir. Ağız bölgesindeki liken planus şikayetinde ağız içi yaralar ya da beyaz lekeler oluşur. Cinsel bölgedeki liken planusta ağrı oluşabilir. 

Liken Planus Hastalığının Teşhisi Nasıl Konur?

Hastalığın tanı yöntemleri ve teşhis edilmesi dikkate değer bir konudur. Liken planus kimi bariz semptomlara sahip olduğu için bir dermatolog hekim tarafından teşhisi kolaydır. Kişinin yukarıdaki belirtilere sahip olması durumunda vakit kaybetmeden uzmana görünmesi hastalığın anlaşılması ve ayırt edilmesi noktasında önemlidir.

Doku ve kan testleri hastalığın varlığını tespit etmek amacıyla sıklıkla kullanılan tıbbi yöntemlerdir. Özellikle doku örneği üzerinden yapılan incelemede epidermiste hastalığa özgü bir kalınlaşma meydana gelir. Bu da hastalığın anlaşılması noktasında belirleyici bir unsurdur. 

Daha ayrıntılı testlere ve araştırmaya ihtiyaç duyulursa farklı teknikler uygulanabilir. Örneğin; doku altında yer alan savunma hücrelerinin incelenmesi bu tekniklere örnektir. Cilt üzerinde şikayetlerle karakterize olan liken planus, şiddetli kaşıntı ve cilt üzerinde papüller ile rahatsızlık verici olabilir. Liken planustan muzdarip olan kişi hayat kalitesinde düşüşe sebep olur. 

Ciltteki kaşıntı ve kabarcık gibi temel sorunlara ek olarak kişiyi görsel anlamda rahatsız edebilir. Liken planus hastalığı çoğunlukla geçici bir rahatsızlık olmakla birlikte farklı hasarlara yol açma ve ilerleme ihtimali nedeniyle takip edilmelidir. Ayrıca daha önce hastalığı geçiren kişilerin yaklaşık %10’unda hastalığın tekrarladığı düşünülmektedir. Bu nedenle belirti gözlenen herhangi bir durumda gecikmeden uzman desteğine başvurmak önem taşır. 

Liken Planusa Ne İyi Gelir?

Liken planusa ne iyi gelir? sorusu kapsamında Öncelikle hastalığın gelişmesiyle ilgili net bir fikir bilğine varılmadığı söylenebilir. Ancak liken planus büyük ölçüde bir bağışıklık tepkisi olarak ortaya çıkar. Bu nedenle bağışıklık sistemini etkileyen ve baskılayan herhangi bir unsur olup olmadığı değerlendirilebilir.

Örneğin; kişide bir bağışıklık tepkisinin bir başkasını tetiklemesi ihtimal dahilindedir. Bağışıklık sistemini güçlendirecek uygulamalar, genel anlamda liken planusun hızlı iyileşmesi için de destekleyici olabilir. Doktor önerisiyle uygulanması gereken bazı pratik vardır. Uyku düzeni ve sağlıklı beslenme pratikleri bu konuda önem arz eder. Dengeli ve genel olarak özenli menüler hazırlayarak hastalık sırasında destekleyici unsurlara yönelmek faydalı olacaktır. Bol egzersiz içeren ve stresten mümkün olduğunca uzak bir yaşam bağışıklık tepkisinin azaltılmasında etkili olabilir. 

Günümüzde bağışıklık tepkisinin yansıdığı pek çok fiziksel rahatsızlıktan söz edilebilir. Bunlardan birisi olan liken planus tedavi edilmezse ne olur? Genel olarak belirli bir süre içinde kendiliğinden iyileşme sağlayan hastalık nadir de olsa farklı rahatsızlıklara yol açma potansiyeli taşır. Bu riski göz ardı etmemek için mutlaka uzmana görünmek ve hastalığın seyrini takip etmek gerekir. Ayrıca hastalık bağışıklığın etkilendiği bir sorun olduğu için aynı altyapıya sahip başka sorunların varlığı da muayene sırasında kontrol edilir. 

Liken Planus Hastalığının Tedavisi

Nadir görülen bir rahatsızlık türü olan liken planus nedir tedavisi için hangi teknikler uygulanmalıdır?’ gibi çok sayıda soru yöneltmek mümkündür. Sıklıkla mukoza zarı, saç ve tırnaklarda değişime sebep olan hastalığın tedavisi kişiye özgü şekilde ve hastalığın türüne göre uygulanır. Özellikle erken tedavi iyileşmenin hızlanmasına yardımcı olan önemli bir etkendir. 

Genellikle 1 sene içinde kendiliğinden geçen liken planusun bazı çeşitleri özel bir tedavi süreci gerektirmez. Ancak bu durumu netleştirmek ve risklerin önüne geçmek için uzmandan bilgi almak gerekir. Özel olarak ağrılı ve kaşıntılı hastalık seyrinde hekim tarafından ışık tedavisi ya da topikal kortikosteroid önerilebilir. Hastanın durumuna göre belirleme yapmak en sağlıklı yöntemdir. Ek olarak kişiyi psikolojik anlamda olumsuz etkileyen bir durum söz konusu olduğunda psikolojik desteğe başvurmak da mümkündür. 

Sıkça Sorulan Sorular

Liken Planus Cilt Kanserine Yol Açabilir mi? 

Genelde kendiliğinden iyileşme kapasitesi taşıyan liken planus oldukça nadir de olsa farklı hastalıklara dönüşebilir. Bu nedenle doktor kontrolünde takip edilmelidir. 

Liken Planus Bulaşıcı mıdır?

Liken planus, bulaşıcı bir hastalık değildir. 

Liken Planus Ağız İçinde Nasıl Belirti Verir?

Liken planus, ağız içinde beyaz lekeler veya yaralarla belirti verir. 

Liken Planus Önlenebilir Mi?

Ortaya çıkış nedeni tam olarak bilinmeyen liken planus, güçlü bir bağışıklık sistemiyle büyük ölçüde önlenebilen bir hastalıktır. 

Liken Planus Hastaları Ne Yemeli?

Liken planus hastaları, dengeli, bol vitaminli ve bağışıklığı destekleyici öğünler tüketmelidir.