Doğum Kontrolü Nedir? Nasıl Yapılır?

Doğum kontrolü, geçici veya kalıcı olarak hamileliğin ertelenmesi olarak ifade edilebilir. Hamileliğin önlenebilmesi için ilaç ve çeşitli tıbbi ekipmanlar kullanılabilir. Bunun yanı özellikle doğumun kalıcı olarak önlenebilmesi için tıbbi uygulamalardan da yararlanılabilir. Çiftler doğum kontrol yöntemleri nelerdir, doğum kontrolün sunduğu avantajlar nelerdir? gibi soruların cevapları merak etmektedir.

Doğum Kontrolü Nedir?

İstenmeyen gebeliklerin önlenebilmesi için oldukça önemli olan doğum kontrolü, çeşitli yöntemlerin kullanılarak gebeliğin geçici veya kalıcı bir şekilde önlenmesidir. Gebeliğin önlenebilmesi için hem erkek hem de kadınlar tarafından kullanılabilen yöntemler mevcuttur. 

Bu yöntemler, gebeliğin istenmeme derecesine göre değişiklik gösterebilir. Çünkü tıbbi literatürde kontrasepsiyon olarak bilinen gebelikten korunmada geliştirilen yöntemlerin etki dereceleri farklılık gösterir. Ayrıca geliştirilen yöntemlerin özellikleri farklı olduğundan, kullanım şekilleri de birbirinden farklıdır. 

Doğum Kontrolü Nasıl Yapılır?

Doğum kontrolünün gerçekleştirilebilmesi için ilk olarak en uygun yöntemin tercih edilmesi gerekir. Bazıları için doğum kontrol hapları ideal bir seçenekken bazıları için tıbbi ekipmanlar çok daha rahat bir kullanım sunar. Her yöntemin kullanım şekli birbirinden farklıdır. Bu nedenle tercih edilen yöntemin sunduğu adımlar kullanılarak doğum kontrolü gerçekleştirilebilir. 

Doğum Kontrolü Yöntemleri Nelerdir?

Doğum kontrolünde kullanılan yöntemler, gebeliğin belirli bir süreliğine ya da temelli engellenebilmesini sağlar. Yöntemlerin özellikleri ve uygulanma şekilleri birbirinden farklıdır. Aynı zamanda etki dereceleri de her yöntemde farklılık gösterir. 

Doğum Kontrol Hapı

Doğum kontrol hapları en sık kullanılan doğum kontrolü yöntemleri arasında yer alır. Östrojen ve progesteronun yapay versiyonlarına sahip olan bu tür haplar, her gün düzenli bir şekilde kullanıldığında yüksek oranda etki gösterir. Genellikle koruma oranı %99 civarındadır. Doğum kontrol hapı, hormonal doğum kontrol yöntemlerinden bir tanesidir. Adet döneminin ilk gününde alınan haplar, 21 gün boyunca aksatılmadan alınmalıdır. 

Korunma İğnesi

Bir diğer doğum kontrolü yöntemi korunma iğnesidir. Kolay uygulanabilir olması ve uzun süreli etki göstermesi, korunma iğnelerine olan talebi arttırır. İçerisinde yer alan progesteron ve östrojen hormonları yumurtlamayı önler. Kullanım sonrasında korunma iğneleri, rahim içindeki sıvının koyulaşmasını sağlar. Böylelikle spermlerin geçişi önlenir. 

Rahim İçi Araç (Spiral)

Spiral, bir tür plastik araçtır. İçerisinde açılabilen 4 cm’lik kolları bulunan spiral, spermlerin kadının tüplerin ulaşmasını önleyerek hamileliği engeller. Spiralin çeşitli olumlu yönleri mevcuttur. Hamileliği yüzde 99 oranında önler. Cinsel birlikteliği engellemeyen spirallerin bakır olanları gebelikten yaklaşık 12 yıl boyunca korur. 

Doğum Kontrol Bandı

Progesteron ve östrojen hormonları bulunan doğum kontrol bandı, yumurtalamayı önler. Bunun yanı sıra mukus tabakası salgılattığı için spermlerin geçişini engeller. Kullanımı son derece kolay olan doğum kontrol bandını göğüs dışında göbek, bacak ve kol gibi vücut bölgelerine yapıştırmak olanaklıdır. 

Adet döneminin başlangıcında kullanılması gereken doğum kontrol bantları üç adet olduğu için her hafta bantlar değiştirilmelidir. 3 hafta sonunda yaklaşık 7 günlük bir ara verilir. 7 günün tamamlanması sonrasında kullanım, aynı döngüde tekrar başlamalıdır. Doğum kontrolü etkili olma oranları bakımından doğum kontrol bandının yüzde 99’luk bir etkisi bulunur. 

İmplantlar

İmplant, içerisinde yer alan progesteron hormonu sayesinde rahim ağzındaki mukuslu sıvının koyulaşmasını sağlar. Bu durum spermlerin geçişinin engellenmesine neden olur. Rahim içinde yer alan ve bebeğin tutunmasını sağlayan örtü incelerek gebeliğin engellemesine katkıda bulunur İmplantın koruma oranı %99’tür.

Ertesi Günü Hapı

Korunmasız bir ilişki sonrasında kullanılan ertesi gün hapı, temel olarak rahmin yapısını değiştirir. Rahim, kullanılan hapla birlikte yumurtanın tutunmasını önler. İlişkiden 12 saat sonrası kullanılması, etki oranının artmasını sağlar. Yoğun hormon içeren ertesi gün haplarının çeşitli yan etkileri bulunur. Doğum kontrolü yan etkileri kapsamında kusma, adet düzensizliği ve baş ağrısı görülebilir. 

Doğum Kontrol Ne Zaman Yapılır?

Doğum kontrol yöntemlerinin kullanılma zamanları birbirinden farklı olabilir. Ertesi günü hapları, cinsel birliktelikten 72 saat sonrasına kadar etki gösterebilir. Fakat cinsel birliktelikten sonraki 12 saat içinde kullanılması çok daha yüksek etki göstermesini sağlayacaktır. Erkek doğum kontrolü olarak bilinen kondom, cinsel birliktelikten önce kullanılır. Penise uygun formda takılması gereken kondom, cinsel birliktelik tamamlandıktan sonra sperm içinde kalacak şekilde çıkarılır. Öteki doğum kontrol yöntemleri, kondom ve ertesi günü haplarından çok daha uzun süre kullanılır. 

Doğum Kontrolün Avantajları Nelerdir?

Doğum kontrol yöntemleri, birçok avantajı bünyesinde barındırır. Bu avantajların şu şekilde sıralanması olanaklıdır:

• İstenmeyen gebeliklerin önlenmesini sağlar.
• Hormonal doğum kontrol yöntemleri, adet kanamasını düzenleyebilme özelliğine sahiptir.
• İstenmeyen gebelikleri önlediği için çiftlerin mental anlamda kendilerini çok daha rahat hissetmesini sağlar.
• Çiftlerin çocuk sayısını kontrol edebilmesine katkıda bulunur.

Bu ve bunun gibi unsurların her biri, doğum kontrolünün sağladığı avantajlar arasında yer alır. 

Sıkça Sorulan Sorular

Doğum Kontrolünden Önce Test Yaptırmak Gerekir Mi?

Spiral, implant gibi doğum kontrolü yöntemlerini uygulamadan önce doktora görünmek ve gerekli testleri yaptırmak önemli olabilir. Vücudun yöntemleri uygulamak için uygun olup olmadığı yapılan testler ile belirlenebilir. 

Doğum Kontrol Kullanırken Kilo Alma ya da Kilo Vermek Mümkün Mü?

Doğum kontrol haplarının bazıları iştahın açılmasına neden olabilir. Bu durum, dikkat edilmediği takdirde hap kullanımı sırasında kilo alımı ile sonuçlanabilir. Dolayısıyla doğum kontrol haplarını kullanırken beslenme düzenine dikkat etmeniz, bulunduğunuz kiloyu korumanıza destek olacaktır. 

Doğum Kontrol Sonrasında Doğurganlık Ne Zaman Geri Kazanılır?

Doğum kontrol yöntemlerinden birçoğu, doğurganlığın kısa sürede kazanılmasını sağlar. Fakat kullanılan yönteme göre doğurganlığın geri kazanılması 1 ayı da bulabilir. Doğurganlığın geri kazanılması için gerekli olan süre, kullanılan yönteme göre değişiklik gösterecektir. 

Erkekler İçin Doğum Kontrol Yöntemleri Var Mı?

Erkeklerin kullanabildikleri doğum kontrol yöntemler mevcuttur. Bunlar arasında kondom, geri çekme, vasektomi ve hormonal kontrasepsiyon yer alır. Geri çekme yöntemi, cinsel birliktelik esnasında penisin vajinadan çekilmesi ile uygulanır. Koruma oranı çok yüksek değildir. İstenmeyen gebeliklerin önlenmesinde tercih edilen yöntemlerden bir diğeri ise kondomdur. 

Esnek malzemeler kullanılarak üretilen kondomlar, penisin üzerine giyilerek cinsel birliktelik esnasında spermlerin vajinaya ulaşmasını engeller. Kondomun malzeme kalitesi, yöntemin ne kadar etkili olacağını etkileyen bir unsurdur. 

Vasektomi, erkeklerde sperm taşıyan kanalların kesilmesi ile uygulanır. Kalıcı bir doğum kontrol yöntemidir. Hormonal kontrasepsiyonda ise vücuda fazladan hormon verilerek doğurganlığın doğurganlık önlenir. Belirtilen yöntemlerin her birinin doğum kontrolüne etkisi birbirinden farklıdır. Bu nedenle istenmeyen gebeliklerin önlenmesi için başarı oranı yüksek yöntemlerin tercih edilmesi önemlidir.