Cilt (Deri) Kanseri Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Deri, vücudun en büyük organıdır ve dış bölgeye karşı bariyer görevi görür. Güneşin zararlı ışınlarından ve mikroorganizmalardan korunması, vücudun sıcak tutulması, D vitamini üretimi ve organların bir arada tutulmasını sağlayabilir. Birçok farklı hücre türlerinden oluşan cilt, çevresel koşullara doğrudan maruz kalabilir. Cildin maruz kaldığı en büyük etkenlerden biri olan güneş cilt kanseri gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.

Cilt Kanseri Nedir?

"Cilt kanseri nedir?" sorusunu genel çerçevede cevaplamak mümkündür. Sağlıklı ve normal bir ciltte bulunan hücreler öldüğünde yerine yeni hücreler oluşur. Ultraviyole güneş ışınları gibi faktörler nedeniyle cildin doğal süreci olması gerektiği gibi ilerleyemeyebilir. Sağlıklı hücre yenilenmesi gerçekleşmediğinde hücreler değişime uğrayabilir ve daha hızlı büyüyebilir. Bu hücreler yayılmadan ve kanserli olmayan türde olabilir. Ancak kontrolsüz çoğalan hücreler kanserin oluşmasında da neden olabilir. Bu duruma “cilt kanseri” denir. Erken tanı ve tedavinin sağlanmaması durumunda cilt kanseri vücudun diğer bölgelerine yayılma gösterebilir. Ancak erken aşamalarda teşhis edilen cilt kanserleri çoğunlukla iyileştirilebilir.

Cilt Kanseri Belirtileri Nelerdir?

Cilt kanserinin tipik göstergesi ciltte meydana gelen değişikliklerdir. Bu durum renk, boyut ve şekil farklılıkları şeklinde olabilir. Cilt kanseri belirtileri daha koyu tene sahip bireylerde fark edilemeyebilir. Ancak cilt kanserine işaret eden bazı sinyaller bulunur.

Cilt kanseri belirtileri şunlar olabilir:

• Şekli, boyutu ve rengi değişen benler,
• Yara izi gibi görünen ve kanayan lekeler,
• Yüzde ve boyunda inci şeklinde şişlikler,
• Pembe, kırmızı ve kahverenginden oluşan renkli yamalar,
• İyileştikten sonra tekrar oluşan yaralar,
• İyileşme göstermeyen yaralar,
• Ortasında çöküntü olan, kaşınan ve kabuklu, pullu yaralar.

Ben Kansere Neden Olur Mu?

Ciltte daha önce var olan benlerin yapılarında değişiklikler kanser oluşumuna zemin hazırlayabilir. Bu değişiklikler arasında asimetrik görünüm, büyüme ve yayılma gösterme, pürüzlü veya pullu hale gelme, birden fazla renk içerme gibi düzensiz lekelenmeler bulunabilir. Bazal hücreli kanserler genellikle inci şeklinde şişlikler halinde görülebilir. Skuamöz hücreli kanserler pembe, yama şeklinde ve şişlikler oluşturabilir. Melanom tipik olarak asimetrik, birden fazla renk içeren, düzensiz sınırı olan yama şeklinde ve 6 mm`den büyük olarak ortaya çıkabilir.

Cilt Kanseri Türleri Nelerdir?

Cilt kanseri türü, kanserli hücrelerin kontrolsüz büyümeyi başlattığı bölgeye göre isim alabilir ve 3 türe ayrılır. Cilde rengini veren melanosit pigmentlerinde başlayan kanser “melanoma”, bazal hücrelerde başlayan kanser “bazal hücreli cilt kanseri” ve cildin dış tabakasında skuamöz hücrelerde başlayan kanser “skuamöz hücreli cilt kanseri” olarak adlandırılır. Farklı tip kanserler farklı görünümlere sahip olabilir. Ancak genel olarak cilt kanserinin işareti olan belirtiler mevcuttur. Bulanık veya asimetrik, düzensiz ve birden fazla renkli, 6 mm`den büyük ve boyut değiştiren benler cilt kanserinin en yaygın belirtilerindendir.

Cilt kanseri çeşitleri kanserli hücrelerin ortaya çıktığı bölgeye göre isim alırlar. Başlıca 3 tür cilt kanseri bulunur. Bunlar:

1. Bazal hücreli karsinom: En sık görülen cilt kanseri türüdür. Cildin en dış tabakası olan epidermisin alt tabakasındaki bazal hücrelerde meydana gelir. Genellikle yıllar boyunca güneş ışınlarına maruziyet ve bronzlaşma durumlarında oluşabilir. Sıklıkla boyun, baş ve kollarda görülse de göğüs, karın ve bacakta cilt kanseri belirtileri ortaya çıkabilir. Tipik olarak pembemsi cilt kanseri lekeleri ve şişlik olarak büyüme şeklinde görülebilir. Bazal hücreli karsinom derinleşebilir ve yayılma gösterdiğinde kemik ve sinirlere zarar verebilir.
2. Skuamöz hücreli karsinom: Cildin en dış tabakasında bulunan “keratinosit” hücrelerinde ortaya çıkar. Güneşe sık maruz kalan yüz, boyun, kulak çevresi, kollar, göğüs ve sırtta görülmesi mümkündür. Bununla birlikte yara izleri, geçmişte oluşan ülser ve yanık cilt bölgelerinde de oluşabilir. Sıklıkla yayılma göstermez ancak derinleşme gösterdiğinde lenf düğümleri ve diğer vücut bölgelerine yayılma gösterebilir. Genel olarak kırmızı, pullu ve sert yapıdaki yaralara benzer olabilir.
3. Melanom: Yayılma riski yüksek olan melanom en tehlikeli cilt kanseri türü olarak kabul edilir. Cilde rengini veren ve güneşin UV ışınlarına karşı koruyan kahverengi “melanosit” pigmentlerinde meydana gelir. Aniden ciltte ortaya çıkabilir veya hâlihazırda bulunan benlerin içinde daha koyu bir renkte gelişebilir. Melanom vakalarında erken tanı ve tedavi hayati önem taşır.

Ek olarak daha az sıklıkta görülen cilt kanseri türleri mevcuttur. Kaposi sarkomu, yağ bezi karsinomu, Merkel hücreli karsinom bunlar arasında sayılabilir.

Cilt Kanseri Neden Olur?

Cilt kanserlerinin ana nedeni Ultraviyole güneş ışınlarına maruziyettir. Özellikle güneş yanıkları ve su toplaması durumunda UV ışınları ciltteki hücrelerin DNA`larında hasar bırakabilir ve anormal hücrelerin oluşmasına sebebiyet verebilir. DNA`sı zarar gören hücreler kontrolsüz ve anormal şekilde çoğalmaya ve kitle oluşturmaya başlayabilir. DNA hasarı mutasyon geliştirmesine yol açabilir ve bağışıklık sistemini etkisiz hale getirebilir. Mutasyona uğrayan DNA, bağışıklık sisteminin kötü huylu (kanserli) hücreleri tanıması ve yok etmesinin önüne geçebilir. Özellikle melanoma ergenlik dönemi gibi erken yaşlarda (15-20) güneş yanığı ile doğrudan ilişkili olabilir.

Cilt Kanseri Risk Faktörleri

Cilt kanseri gelişmesine katkıda bulunan birtakım risk faktörleri mevcuttur. Kanser oluşumuna yol açabilen etkenler şunları içerebilir:

• Ailede kanser öyküsü,
• Çeşitli kimyasallara ve radyasyona maruziyet,
• Bağışıklık sisteminin baskılanmış olması (ilaçlar, HIV/AIDS vb.),
• HPV,
• Aktinik keratoz (Kanser öncesi pürüzlü, pullu ve farklı renklerde lekeler),
• Atopik dermatit ve sedef hastalığının UV tedavileri,
• Organ nakli,
• Bronzlaşmak ve bronzlaştırıcı ürünler kullanmak,
• Çok sayıda ve düzensiz benlere sahip olmak.

Herkes cilt kanserine yakalanabilir ancak risk faktörlerine sahip bireyler daha fazla risk altında olabilir. Cilt kanseri koyu tenli kişilerde daha zor tespit edilebilir.

Cilt Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?

Cilt kanseri fizik muayene ve aile öyküsü ile değerlendirilebilir. Fizik muayenede dermatoskop kullanılarak benler ve lekeler incelenir. Yüz, saç derisi, kulaklar, kollar ve bacaklar, avuç içleri ve ayak tabanları, cinsel organların çevresi, göğüs ve sırt olmak üzere tüm cilt incelenebilir. Özellikle çiller ve benlerde meydana gelen boyut ve renk değişiklikleri sorgulanabilir veya fotoğraflanması istenebilir.

Cilt Kanseri Tanısında Biyopsi 

Cilt kanserleri her zaman fizik muayene ile tespit edilemeyebilir. Bu nedenle tanının sağlanması amacıyla biyopsi yapılması gerekebilir. Deri kanseri lekeleri veya benlerin bir kısmının veya tamamının alınması ve laboratuvarda incelenmesini içerir. Ayrıca yayılma ve derinleşme gösteren cilt kanserlerinin tespiti için lekelerin yakınlarında bulunan lenf düğümleri kontrol edilebilir. Özellikle melanom 3. evrede yakındaki lenf düğümlerine ve dokulara yayılma gösterebilir. 4. evre ileri derece melanomdur ve vücudun diğer kısımlarına yayılmış olabilir.

Cilt (Deri) Kanseri Evreleri Nelerdir? 

Cilt kanseri genellikle evre I'den evre IV'e kadar dört evrede sınıflandırılır. Evre I, kanserin cildin yüzeyine sınırlı olduğu erken bir aşamadır. Evre II, tümörün derinliğinin arttığı bir evreyi ifade eder, ancak hala lokalizedir. Evre III, tümörün çevre dokulara daha fazla yayıldığını ve belirli lenf düğümlerine ulaştığını gösterir. Evre IV, kanserin vücudun diğer bölgelerine veya organlarına yayıldığı metastatik bir evreyi ifade eder. Her evre, kanserin yayılma derecesini ve tedavi seçeneklerini belirlemede önemlidir. Erken evrelerde teşhis edilen cilt kanseri genellikle başarıyla tedavi edilebilirken, ileri evrelerde teşhis edilen vakalarda tedavi daha karmaşık olabilir ve prognoz daha kötü olabilir.

Cilt (Deri) Kanserinden Nasıl Korunabiliriz?

Cilt kanserinden korunmanın önemli yolları arasında güneşten gelen zararlı UV ışınlarına maruziyeti azaltmak yer alır. Bu amaçla, açık hava etkinliklerinde geniş kenarlı şapka ve koruyucu giysiler giymek, yüksek faktörlü güneş kremi kullanmak ve güneşin en yoğun olduğu saatlerde (özellikle 10:00-16:00 arası) güneşe çıkmamak önemlidir. Ayrıca, düzenli olarak cilt muayeneleri yaptırmak, benlerin değişikliklerini takip etmek ve risk faktörleri olan aile öyküsü veya açık ten rengine sahip olma durumlarında daha dikkatli olmak da cilt kanserinden korunma açısından önemlidir.

Cilt Kanseri Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Farklı evrelerde olan cilt kanserleri farklı tedavi yöntemleri ile tedavi edilir. Kanserin boyutu, cilt kanseri ne kadar sürede yayılır? sorusunun cevabı ve ciddiyeti tedavinin şekillenmesinde önemlidir. Cilt kanseri tedavileri tek başına veya kombinasyon halinde uygulanabilir.

Yaygın olarak tercih edilen cilt kanseri tedavisi şunları kapsayabilir:

• Topikal tedavi: Kanserli bölgelere krem, jel veya losyon uygulanması tedavisidir. Birkaç hafta içinde ciltte kabarma, soyulma ve çatlama görülebilir. 
• Kriyoterapi: Sıvı nitrojen kullanılarak kanserli dokuların dondurulması ve çıkarılması amaçlanır. Sıvı nitrojenden sonra ölü hücreler dökülebilir.
• Fotodinamik terapi: Cilde ışığa duyarlı krem uygulanması ve mavi/kırmızı ışık ile aktifleştirilmesini kapsar.
• Radyoterapi: Güçlü enerji ışınlarının kullanılarak cerrahiye daha az uygun yüz gibi bölgelerdeki kanserin tedavisini sağlar. Kanserin tekrarlamasını engellemek amacıyla uygulanabilir.
• Kemoterapi: Antikanser ilaçları topikal olarak uygulanabilir ancak kanser vücuda yayılma gösteriyorsa hap ve damardan da uygulanabilir.
• Eksizyonel cerrahi: Kanserli dokunun ve çevresindeki sağlıklı cildin çıkarılmasını içeren bir işlemdir.

Ek olarak immünoterapi, elektrodesikasyon, Mohs ameliyatı gibi tedaviler tercih edilebilir. 

Sıkça Sorulan Sorular

Kanserler arasında yaygın olarak görülen cilt kanseri farklı şekillerde ortaya çıkabilir ve her zaman fark edilmeyebilir. Bu kapsamda cilt kanserinin tanısı ve tedavisi hakkında hastalar ve hasta yakınları tarafından cilt kanseri ölümcül müdür ve cilt kanseri öldürür mü gibi soruların cevapları merak edilmektedir.

Cilt Kanseri Öldürür Mü?

Çoğu cilt kanseri vakaları erken dönemde teşhis edilirse ve tedavi sağlanırsa iyileşme gösterebilir. Cilt kanserinin derinleşmesi ve vücudun diğer bölgelerine yayılması tedavinin daha zor hale gelmesine neden olabilir. Ayrıca bu durum ölümcül olabilir. Özellikle ciddi bir kanser türü olan melanom ileri evrelerde hayati tehlikeye yol açabilir. Bu nedenle melanomun erken tanı ve tedavisinin kritik bir önemi vardır.

Cilt Kanseri Ne Kadar Sürede Yayılır?

Cilt kanserleri erken evrelerde yayıla göstermeyebilir ancak ileri evrelerde vücudun diğer bölgelerine metastaz yapabilir. Cilt kanseri türleri arasında hızlı yayılım gösteren melanoma tedavi edilmediğinde 6 hafta gibi bir sürede vücuda yayılabilir ve hayati tehlikeye neden olabilir.

Cilt Kanseri Kaşıntı Yapar Mı?

Cilt kanseri kaşıntı yapar mı? sorusunun cevabı hasta ve hastalığın evresine göre değişebilir. Cilt kanseri erken evrelerde rahatsız edici olmayabilir ancak büyümeye devam ettiğinde birtakım semptomlara yol açabilir. Kaşıntı, acı veya ağrı, kanama bu semptomlar arasında olabilir. Bununla birlikte her cilt kanseri kaşıntı ve kanamaya neden olmaz.

Hangi Cilt Kanseri Tehlikeli?

Cilt kanserinin tehlikeli olup olmadığı, kanserin türüne ve evresine bağlıdır. Melanom, bazal hücreli karsinom ve skuamöz hücreli karsinom gibi cilt kanseri türleri vardır. Melanom, diğer türlerden daha tehlikeli olabilir çünkü daha hızlı yayılabilir ve diğer organlara metastaz yapma eğilimindedir.

Cilt Kanseri Kaşıntı Yapar Mı?