Hemogram

‘’Hemogram nedir?’’ sorusu kan değerleri normal değerlerin dışında olan kişilerin tedavi arayışlarında karşılaştıkları sorulardan biridir. Hemogram, tam kan sayımı olarak da bilinen bir testtir. Bu testte kanda bulunan bazı hücrelerin sayıları ölçülür. Tam kan sayımında tespit edilen hücre sayılarındaki değişiklikler, doktorun tanı koyma sürecinde yardımcı olur. Anemi, enfeksiyon, lenfoma, talasemi, kanser gibi birçok hastalıkta bu kan tahlili yol gösterici rol oynar.

Hemogram Testi Nedir?

Hemogram ya da tam kan sayımı, kanda bulunan ve bedenin bulunduğu duruma göre sayılarında değişiklik görülebilen hücrelerin oranlarının hesaplanmasıdır. Tanıya yardımcı olarak ya da sadece kişinin genel sağlık durumunun yerinde olup olmadığına bakmak için istenebilir.

Tahlilde bakılan değerler aşağıdaki gibidir:

• Kırmızı kan hücreleri (eritrositler): Akciğerlerden vücuda oksijen taşırlar.
• Beyaz kan hücreleri: Bu hücrelerin beş ana tipi vardır: bazofil, nötrofil, eozinofil, monosit ve lenfoblastlar. Bu hücreler enfeksiyon durumunda vücudun savunma hücreleridir.
• Trombositler: Kanın pıhtılaşmasında ve yara iyileşmesinde görev alırlar.
• Hematokrit: Tüm kanın ne kadarının kırmızı kan hücrelerinin oluşturduğunu gösterir. 

Bu hücrelerin boyutları ve sayılarını oranlayarak tam kan sayımı raporlanır. Bu raporda aşağıdaki değerler bulunur:

• WBC: Beyaz kan hücrelerinin sayısını belirtir.
• RBC: Kırmızı kan hücrelerinin sayısını belirtir.
• PLT: Kanın pıhtılaşmasında görevli olan trombosit sayısını gösterir.
• HGB: Hemoglobin miktarının ölçümüdür.
• HCT: Hematokrit, eritrositlerin toplam hacminin kandaki yüzdesini verir.
• MCH: Her bir kırmızı kan hücresinde bulunan ortalama hemoglobin miktarını verir.
• MCHC: Her bir kırmızı kan hücresinde bulunan hemoglobinin ağırlığıdır.
• RDW: Bir hastanın farklı eritrositlerinin boyutları arasındaki farkı gösterir.
• PDW: Trombositlerin dağılım genişliğini anlatır.
• MPV: Bir trombositin büyüklüğünü gösterir.
• MCV (ortalama korpüsküler hacim): Kırmızı kan hücrelerinin ortalama boyutunu verir.
• P-LCR: Trombositlerin en büyük fraksiyonunun ölçümü anlamına gelir.
• RDW-CV: Kırmızı kan hücrelerinin ortalama boyutlarının birbirine yakın olup olmadığını hesaplamak için bakılır.
• Lym: Lenfositlerin sayısının ölçümüdür.

Bu hücrelerin hesaplanan değerlerinin sağlıklı insanlar için ortalama bir aralığı (referans değerleri) bulunur. Grip, kronik bir rahatsızlık olması gibi durumlarda ya da günlük alışkanlıklara göre az miktarda oynayabilen bu değerler, belirli hastalıklarda sağlıklı kabul edilen aralığın dışına çıkarlar. Doktor, fizik muayene bulguları, radyoloji bulguları gibi tanıya yardımcı diğer yöntemleri tam kan sayımı ile birlikte değerlendirerek tanı koyar.

RDW CV Nedir?

RDW-CV, “Kırmızı Kan Hücre Dağılım Genişliği - Varyasyon Katsayısı” anlamına gelir. Kişinin kırmızı kan hücrelerinin boyutundaki değişkenliği ölçmek için kullanılır. Normal aralık yaklaşık %11,0 ile %15,0 arasındadır. Kişinin RDW-CV değerlerinin normal olması bütün eritrositlerinin yakın boyutlarda olduğunu gösterir. Anemi, kemik iliği hastalıkları, demir veya B12 gibi vitaminlerin eksikliklerinin bu değeri artırdığı gibi demir eksikliği anemisi, talasemi gibi hastalıklarda bu değer düşebilir.

RDW-SD (Red Cell Distribution Width - Standard Deviation), kırmızı kan hücrelerinin boyutlarının varyasyonunu ölçen bir hematoloji parametresidir. Bu ölçüm, kırmızı kan hücrelerinin homojenliğini değil, boyutlarının ne kadar değişken olduğunu gösterir. Yüksek RDW-SD değerleri, kırmızı kan hücrelerinin boyutlarında daha fazla farklılık olduğunu gösterebilir. RDW SD yüksekliği makrositer anemi, B12 eksikliği gibi sebeplerden olabilir. Tam kan sayımındaki diğer sonuçlar da göz önüne alınarak hasta bir bütün olarak değerlendirilir.

Kan Tahlilinde P-LCR Nedir?

P-LCR, trombosit hacimlerinin normal değerini aşan trombositlerin yüzdesini verir. Kanın pıhtılaşma durumunu değerlendirebilmek için ölçülür. PLCR değeri iç kanama, regl kanaması, ameliyat sonrası takip, alkol tüketimi, hemolitik anemi, beslenme alışkanlıklarına göre farklılık gösterebilir. Kişiden kişiye de değişebilen PLCR sonuçları trombosit aktivitesi hakkında fikir verdiği için özellikle MPV değeri göz önünde bulundurularak değerlendirilir.

P-LCR Yüksekliği Nedir?

P-LCR (Platelet Large Cell Ratio), kan pıhtılaşma sürecinde rol oynayan trombositlerin boyut ve yapısındaki değişiklikleri ölçen bir hematoloji parametresidir. P-LCR yüksekliği, genellikle büyük trombositlerin oranının arttığını gösterir. P-LCR yüksekliğine neden olan bazı faktörler şunlardır:

• Hiperlipidemi: Kandaki kolesterol ve lipid oranının normalden yüksek olmasıdır. Vücut kitle indeksi yüksek, sağlıksız beslenme alışkanlıklarına sahip ya da fazla alkol tüketen kişilerde olabilir.
• Tromboz: Pıhtı oluşması anlamına gelir. Yara iyileşmesi sırasında pıhtı oluşumunda trombositler rol oynar. Vücutta pıhtı oluşması gereken bir yer bulunuyorsa PLCR değeri yüksek gelebilir.
• Otoimmün trombositopenik purpura: Trombositopeni, trombosit sayısının normalden düşük olduğunu belirtir. Hastalarda trombositlere karşı oluşan otoantikorlar nedeniyle trombosit yıkımının artar. P-LCR ve MPV artışı bu hastalıkta izlenmiştir.
• İdiyopatik trombositopenik purpura (immün trombositopeni): Kanın normal pıhtılaşmadığı ve aşırı kanamaya sebep olabilen bir hastalıktır.

Bu hastalıklar dışında kronik hastalıklar, alışkanlıklar, beslenme düzeni de P-LCR değerini etkileyebilir.

P-LCR Düşüklüğü Nedir?

P-LCR düşüklüğü trombositlerin toplam kan hacmindeki yüzde oranının düştüğünü ifade eder. Düşen trombosit oranı, kanama riskinin arttığı ve pıhtılaşmanın gecikeceği anlamına gelir. Bu durum yara iyileşmesinin daha fazla zaman almasına neden olur. Kemik iliği hastalıklarında, kanserlerde ya da kanser tedavilerinde, karaciğer hastalıklarında, vitamin ve mineral eksikliğinde ya da trombositozda görülebilir. Trombositoz hastalarında P-LCR değerinin özellikle düştüğü görülür.

P-LCR düşüklüğü tek başına bir hastalığa tanı koydurmaz ancak diğer tanı kriterleri ile bir arada bakıldığında bu hastalıklardan biri olabilir. Kişide aynı zamanda kolay morarma, burun veya diş etinde kanama, düşük kan basıncı ve uzun süren kanamaları olup olmadığına da dikkat edilir.

Kan Tahlilinde Mono Nedir?

Kan tahlilinde “mono” olarak geçen sonuç kandaki monosit sayısını gösterir. Monositler vücuda giren bakterilerin, virüslerin ya da enfekte hücrelerin ortadan kaldırılması için çalışan hücrelerdir. Kemik iliğinde üretilir ve bağışıklık sisteminin önemli bir parçasıdırlar. En büyük beyaz kan hücresi olan monositlerdir.

• Monositoz: Monosit yüksekliği anlamına gelir. Vücutta bir hastalıkla savaşıldığını gösterir. Bu hastalık bakteriyel ya da viral bir enfeksiyon, iltihaplanma ya da kanser olabilir.
• Monositopeni: Monosit sayısının azlığı anlamına gelir. Monosit sayısına etki eden bir ilaç, altta yatan bir hastalık ya da vitamin eksikliği kaynaklı olabilir.

Monosit yüksekliği ya da düşüklüğünün altında yatan neden bulunarak tedaviye başlandığında bu değerler normale döner.

Hemogram Lym Nedir?

Lenfositler, bağışıklık sisteminde bakteriyel ya da viral enfeksiyonlara karşı savaşan hücrelerden biridir. Hemogramda “Lym” ifadesi lenfosit sayısının ölçümü anlamına gelir. Lenfositler lenfoblast adı verilen hücrelerden köken alır ve kendi içinde B ve T lenfositler olarak ayrılır. B lenfositler, antikorlar üreterek enfeksiyonlarla savaşmada önemli bir rol oynar. T lenfositler ise doğrudan hücresel bağışıklık tepkilerini oluşturur ve kontrol ederler. B ve T lenfositleri, vücudu enfeksiyonlara karşı koruyan önemli hücreler olduğundan, Lym değerinin değerlendirilmesi, hastanın bağışıklık sisteminin durumu hakkında doktorlara önemli bilgiler sunar.

• Lenfositoz: Lenfosit oranının fazla olması anlamına gelir. Vücudun halihazırda bir inflamasyonla mücadele ettiğini gösterir. Hipotiroidi, tüberküloz, hepatit, lösemi, AIDS gibi nedenlerden lenfositoz görülebilir.
• Lenfopeni: Lenfosit oranının düşüklüğü anlamına gelir. Yeterli beslenememe, stres gibi durumlarda geçici olarak görülebilir. Romatoid artrit benzeri otoimmün hastalıklarda, kanser tedavisinde kullanılan ilaçlar nedeniyle ya da multiple skleroz, böbrek rahatsızlıkları gibi hastalıklarda da lenfopeni görülebilir.

Lenfosit yüksekliği ya da düşüklüğü altta yatan nedenin tespit edilmesi ile başlanacak tedavi sayesinde düzelebilir.

Hemogram Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Hemogram, tam kan sayımı olarak da bilinen, kanınızdaki farklı hücrelerin sayısını ve özelliklerini ölçen bir kan testidir. Vücudunuzun genel sağlık durumu hakkında bilgi verir ve çeşitli hastalıkların teşhisinde yardımcı olur.

Hemogram Testi Neden Yapılır?

Bir rahatsızlık durumunda yapılmasına gerek duyulmakla birlikte kişi genel sağlık durumunu merak ettiğinde de yapılabilir. Tam kan sayımı testi bir hastalık için tanıya yardımcı faktörlerden biridir.

Hemogram Testi Nasıl Yapılır?

Enjektörle hastanın kolundan tüpe alınan kanda laboratuvar ortamında tetkikler gerçekleştirilir ve hemogram testi raporlanır.

Hemogram Testi Sonucu Neye Göre Değişir?

Vücutta halihazırda bakteriyel ya da viral bir enfeksiyonla savaş, kronik hastalık gibi durumlar varsa buna göre değişebilir. Bunların dışında kişinin kan verdiği gün aldığı su miktarı, uzun süre ayakta kalma gibi faktörlerle de test sonucu değişebilir.