MCH Nedir?

Tam kan sayımı yapıldığı zaman tahlil sonuçları arasında MCH değeri ile karşılaşılabilir. Belirli durumlar doğrultusunda ideal seviyelerin altında veya üstünde olabilen MCH değerleri birçok kişide merak uyandırarak “hemogram MCH nedir?” sorusunu akıllara getirebilir. MCH, ortalama korpüsküler hemoglobin açılımına sahip tıbbi bir terimdir. Bu terim, hücrelere oksijen taşınması başta olmak üzere vücut için çeşitli önemli görevlere sahip hemoglobinin kırmızı kan hücrelerinde bulunan ortalama miktarını belirtir. Aneminin erken teşhisinde veya anemi hastalığının tedaviye yanıtını incelemek üzere bakılan bu değer CBC bir diğer deyişle genel kan sayımı tahlilleri ile bakılır.

Normal sağlık şartlarına sahip yetişkin bireylerde MCH seviyelerinin hücre başına 27 ila 33 pikogram (pg) olması gerekir. Yapılan kan tahlilleri ile kişilerin mevcuttaki korpusküler hemoglobin değerleri ölçülebilir. Tahlil sonuçlarının 29 pg’den az olması halinde kişiler MCH düşüklüğü ile karşı karşıya olurken, hücre başına 34 pg’den yüksek korpüsküler hemoglobin bulunması halinde MCH yüksekliği söz konusudur. Çocukluk döneminde bu değerler değişir.

MCH Düşüklüğü Nedir?

“Kan tahlilinde MCH nedir?” sorusunun cevaplanması ardından MCH düşüklüğü ve yüksekliğinin de ne olduğu ve neden olduğu bilinmelidir. MCH düşüklüğü tahlil sonuçlarının 26 pg’nin altında olması halinde gündeme gelen bir kavramdır.  Annemi ile ilişkilendirilen bu durumun temelinde farklı anemi türleri yer alıyor olabilir. Başlangıç aşamasında MCH düzeyinde düşüklük olan bireylerde herhangi bir belirti açığa çıkmazken, durumun uzun soluklu veya düşüklüğün ciddi seviyelerde olması halinde çeşitli belirtiler açığa çıkabilir. Bu belirtiler aşağıdaki gibi sıralanabilir:

• Nefes darlığı
• Sürekli yorgunluk
• Baş dönmesi
• Hızlı nabız
• İstenmeyen kilo kaybı
• Vücut direncinde düşüş
• Ciltte solgunlaşma veya morarma

Bahsedilen semptomlardan bir veya birkaçının gözlemlenmesi halinde mutlaka bir sağlık kuruluşuna danışılması önerilir. Yapılacak olan laboratuvar incelemeleriyle hemoglobin değerlerine yönelik detaylı bilgiye sahip olunabilir.

MCH Düşüklüğü Neden Olur?

MCH düşüklüğü temelinde çeşitli faktörler yer alır. Genellikle anemi türleri ile ilişkilendirilen bu durum mikrositik anemi sonucu gelişiyor olabilir. Mikrositik anemi, kan hücre yapısının çok küçük olması ve bu nedenle hücrelerin içlerine yeteri kadar hemoglobin alamamasıyla gelişen bir sağlık problemidir. Genellikle yetersiz beslenme sonucu açığa çıkan bir durumdur. Yetersiz beslenme dışında da farklı tıbbi sebepler veya genetik faktörler nedeniyle de kişilerde anemi gelişebilir. Anemi beraberinde ise MCH düşüklüğü gözlemlenebilir.

Kan seviyelerinde düşük miktarda demir olması nedeniyle de hemoglobin seviyelerinde düşüş gözlemlenebilir. Demir, vücutta hemoglobin üretiminde kullanılan bir mineraldir. Vücutta demir depolarının eksilmesi halinde demir eksikliği anemisi ve beraberinde MCH seviyelerinde düşüş gelişebilir.

Çölyak hastalığı gibi vücudun demiri düzgün bir şekilde emmesini engelleyen hastalıklar sonucunda da MCH seviyeleri düşebilir ve eksiklikler gelişebilir. Benzer bir şekilde çeşitli mide ameliyatları sonucunda demir emilimi sekteye uğrayabilir ve demirin düşmesiyle hemoglobin seviyeleri de azalabilir.

Yoğun kan kaybı yaşanan olaylar veya aşırı adet gören kadınlarda da yoğun miktarda demir kaybettikleri için MCH düşüşü söz konusu olabilir.

Son olarak folat ve B12 vitamini gibi vitamin eksiklikleri nedeniyle korpüsküler hemoglobin değerlerinde azalış görülebilir.

MCH Yüksekliği Nedir?

MCH seviyelerinin 34 pg’den yüksek olması halinde ise MCH yüksekliği söz konusudur. “Kanda MCH nedir ve yüksekliği nedir?” sorusu şu şekilde açıklanabilir. MCH yüksekliği, hücre başına düşün hemoglobin değerinin sağlıklı bir bireyin ihtiyaç duyduğundan çok daha fazlası olması halidir. Makrositik anemi başta olmak üzere karaciğer hastalıkları, B12 vitamini eksikliği veya tiroit problemleri nedeniyle gelişebilir.

Yüksek MCH seviyeleri sonucunda vücutta bazı semptomlar gelişebilir. Başlangıçta bu semptomlar çoğu kişi tarafından göz ardı edilirken yüksekliğin uzun süreli olması halinde semptom şiddeti artabilir veya kişinin genel sağlık durumu kötüleşebilir. MCH yüksekliği ile ilişkili belirtiler aşağıdaki gibi sıralanabilir:

• Yorgunluk
• Ciltte solgunluk
• Nabızda artış
• Tırnakların kolayca kırılması
• Zihinsel bulanıklık veya zayıf konsantrasyon
• Hafıza kaybı
• Sindirim problemleri
• İstemsiz kilo kaybı

B12 vitamini veya folat eksikliği nedeniyle gelişen anemilerde MCH yüksekliği ile gelişen semptomlar da değişkenlik gösterebilir. Bu semptomlar ise aşağıdaki gibidir:

• El ve ayaklarda karıncalanma hissi
• Mide bulantısı veya  kusma
• Şişkinlik veya gaz
• Depresyona eğilim
• İshal
• İştah kaybı
• Sinirlilik
• Dil yapısında hassaslaşma

MCH yüksekliği sonucu gelişen semptomlar uzun vadede kişinin yaşamını ciddi ölçüde olumsuz yönde etkileyebilir. Bu nedenle bu durum aksatılmamalı ve mutlaka bir doktora danışılmalıdır.

MCH Yüksekliği Neden Olur?

MCH Yüksekliği genellikle makrositer annemi sonucu gelişen bir durumdur. Kan hücrelerinin normal boyutlarından çok daha büyük olması ile karakterize olan bu durum vücutta yeterli miktarda B12 vitamini veya folik asit olmaması sonucu açığa çıkar. Yetersiz beslenme, hayvansal kaynaklardan kısıtlı beslenme planı uygulama gibi nedenler doğrultusunda gelişebilen vitamin mineral eksiklikleri beraberinde makrositer anemiyi getirebilir.

MCH yüksekliği makrositer aneminin haricinde; karaciğer hastalıkları, tiroid bezlerinin normalden daha fazla çalışması, düzenli alkol tüketimi, kanser gelişimi, vücutta yoğun enfeksiyon bulunması veya kullanılan östrojen ilaçları doğrultusunda da gelişiyor olabilir.

MCH Seviyelerindeki Değişimler Nasıl Tedavi Edilir?

MCH seviyelerinde düzensizlik söz konusu olması halinde bu durumun temelinde yatan ana nedenin tespit edilmesi ve bu nedene göre tedavi süreci planlanması gerekebilir. Mevcuttaki bir sindirim probleminden kaynaklı vitamin eksikliği gelişmesi ve beraberinde MCH seviyelerinde düşüş veya yükseliş gelişmesi halinde bu sindirim probleminin giderilmesi ve vitamin eksikliklerinin tamamlanması üzerine adımlar atılır. Diyete B12 vitamini ve folik asit eklemek yüksek MCH seviyelerini düşürebilir. Bu vitaminler besin çeşitliliği olan bir beslenme planı uygulamak ve dengeli beslenmeyle yeterli miktarda temin edilebilir.

Düşük MCH seviyeleri ise genellikle anemiye yol açan demir eksikliğinin bir sonucu olarak açığa çıkar. Demir ve B6 vitamininden zengin bir beslenme planı ile ihtiyaç duyulan demir alınabilir ve MCH seviyelerinde ideal denge sağlanabilir. Demir eksikliğinin ciddi boyutlarda olduğu vakalarda ise demir takviyelerine ihtiyaç duyulabilir. Demir içeren gıdalarla birlikte C vitamini içeren besinler de tüketilebilir. Böylece demirin vücut tarafından sindirilme miktarı artabilir. MCH düşüklüğü nedneiyle gelişen semptomların ciddi olması durumunda bazı vakalarda kan nakline de ihtiyaç doğabilir.

“MCH değeri nedir?” sorusunun öğrenilmesi ardından bu değerlerin ideal seviyelerde kalması için çeşitli önlemler alınabilir. Besin çeşitliliğine yer verilen, yeterli miktarda protein alınan ve düzenli bir beslenme planı doğrultusunda ilerleyen kişiler ihtiyaç duyduğu birçok vitamin ve minerali besin yolu ile alabilir. Vitamin minerallerde eksiklik tespit edilmesi veya yeterli miktarda beslenilememesi halindeyse bazı gıda takviyelerine başvurulabilir. Doktor kontrolünde olması halinde B12 vitamini, C vitamini, folik asit ve demir başvurulabilecek olan takviyeler arasında yer alır.

MCH değerlerinin incelenmesi ve doğru tanı alabilmede ilgili sağlık kuruluşunun yeterli donanıma sahip bir laboratuvar birimine sahip olması oldukça önemlidir. LİV Hospital, gelişen teknolojiyi yakından takip ederek son teknoloji laboratuvar cihazları ile hizmet sunan bir kuruluştur. Yapılacak olan kan tahlilleri ile kesin ve doğru sonuca ulaşmayı mümkün hale getirir.