Hematoloji

Hematoloji (Kan Bilimi); kan, kan yapıcı organlar, lenfatik sistemin fonksiyonları ve hastalıklarını inceleyen ve tedavilerini uygulayan bilim dalıdır. Ülkemizde hematoloji alanında hizmet verebilmek için İç Hastalıkları (Dahiliye) uzmanlığı unvanını kazandıktan sonra 3 yıl süre ile Hematoloji bilim dalında yan dal uzmanlığını başarı ile tamamlamış olmak gerekmektedir. 
Kan; içerisindeki şekilli elemanların yani hücreleri bulundurmanın yanı sıra, canlılığın devamı için gerekli başta oksijen, besin öğeleri, vitaminler, hormonların hücrelere taşınmasında görevlidir. 

Hematoloji Hangi Hastalıklarla İlgilenmektedir?

Kanın şekilli elemanlarının yani hücrelerin sayısal ve fonksiyonel bozuklukları, dalak ve lenf nodlarının hastalıklarını temel ilgi alanıdır. Yine kan bileşenlerinin önemli fonksiyonlarından olan kanama ve pıhtılaşma bozuklukları da sık karşılaşılan sorunlardandır.

Hematolojik bozukluklar kabaca iyi huylu (benign) ve kötü huylu (malign) hastalıklar olarak gruplandırılabilir. 
 İyi huylu hastalıklar içinde en başta anemiler gelmektedir. Thalassemi (Akdeniz anemisi) gibi kalıtsal hastalıklar, trombofili (damar tıkanıklığına yatkınlık) veya kanama diatezi (kanamaya yatkınlık) gibi hastalık grupları da hematoloji tarafından incelenmektedir. Bu hastalıkların büyük kısmı poliklink şartlarında takip ve tedavi edilebilmektedir.
Akut ve kronik lösemiler, lenfomalar ve multipl myelom ise kötü huylu (malign) hastalıklardandır. 
Kemik iliği ve lenf bezi hücrelerinden köken alan, akut ve kronik lösemiler, multipl myelom, hodgkin ve hodgkin dışı lenfomaların tedavisi ise yakın izlem, kemoterapi ve monoklonal antikor tedavisini gerektirmektedir. 
Çeşitli iyi ve kötü huylu hematolojk hastalıklarda, hastalıklı ya da hasarlı kemik iliği kök hücrelerinin sağlıklı kök hücreler ile değiştirilmesi gerekmektedir. Bu işlem kişinin kendi kök hücreleri kulanılarak gerçekleştirilirse Otolog Kök Hücre Nakli, uyumlu kardeş- akraba – akraba dışı vericinin kök hücreleri kullanılarak gerçekleştirilirse; Allojeneik Kök Hücre Nakli, yarı uyumlu verici kök hücreleri kullanılarak gerçekleştirilirse; Haploidentik Kök Hücre Nakli adını almaktadır. 

Hematoloji Tanı Yöntemleri 

Tüm diğer hastalıklarda olduğu gibi hematolojik hastalıkların teşhisi ayrıntılı bir fizik inceleme ve hasta anamnezi ile başlamaktadır. Takiben elde edilen bulgular ile birlikte hastanın ayrıntılı kan sayımı, vitamin B12, Folik asit gibi vitamin düzeyleri, vücut demir miktarının ölçümü, kanama ve pıhtılaşma testleri yanı sıra periferik yayma (hasta kan hücre sayı ve yapılarının mikroskop altında değerlendirilmesi) çoğunlukla başlangıç testlerini oluşturmaktadır. Gerek duyulması halinde ise büyümüş bir lenf nodunun yerleşim yerine göre genel cerrahi ya da kulak burun boğaz tarafından çıkarılarak patoloji tarafından incelemesi yapılmaktadır. Gerek duyulması halinde hematoloji hekimi tarafından yeniden kemik iliği biyopsisi ve aspirasyon örneği alınmaktadır.