-
Timoma Nedir?
-
Timus Bezi Nedir ve Ne İşe Yarar?
-
Timoma ve Timik Karsinom Arasındaki Farklar Nelerdir?
-
Timoma Evrelemesi
-
Timoma Teşhisi Nasıl Konur?
-
Timoma Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
-
Sıkça Sorulan Sorular
Göğüs boşluğunun ortasında, kalbin hemen önünde yer alan timus bezi, bağışıklık sisteminin erken yaşlardaki düzenleyicilerinden biridir. Ancak bazı durumlarda bu bölgede hücreler anormal bir şekilde çoğalmaya başlar ve timus bezi tümörü olarak bilinen oluşumlar gelişebilir.
Bu tümörlerden en sık görüleni timoma olup, genellikle yavaş ilerler ancak zamanında tanı konulmazsa ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Özellikle erişkinlerde ortaya çıkan bu hastalık, bazı otoimmün bozukluklarla da ilişkilendirilmektedir.
Timus bezi tümörü kanseri ifadesi genellikle kötü huylu timus tümörlerini (özellikle timik karsinom) ifade eder.
Timoma Nedir?
Timoma, timus bezinden kaynaklanan, genellikle iyi huylu seyreden ama bazı durumlarda çevre dokulara yayılabilen bir tümör türüdür. Timus bezinin epitelyal hücrelerinden gelişir.
Genellikle 40–70 yaş aralığında görülür ve çoğunlukla tesadüfen, göğüs tomografisinde saptanır. Timoma nedir sorusunun yanıtı sadece bir tümör tanımıyla sınırlı değildir; bu hastalık aynı zamanda bağışıklık sistemini etkileyen miyastenia gravis gibi otoimmün hastalıklarla da ilişkilidir.
Timus Bezi Nedir ve Ne İşe Yarar?
Timus bezi, bağışıklık sisteminde T-lenfositlerin olgunlaşmasını sağlayan, çocuklukta aktif, erişkinlikte ise küçülerek işlevini yitiren bir organdır. Göğüs kafesinin üst bölümünde, sternum arkasında yer alır.
Bebeklik ve çocukluk döneminde oldukça aktiftir; yaş ilerledikçe yağ dokusuna dönüşür. Timus, bağışıklık sisteminin eğitim merkezidir. Ancak bazı genetik veya çevresel etkiler sonucunda timus bezi tümörü oluşabilir.
Timoma ve Timik Karsinom Arasındaki Farklar Nelerdir?
Timoma ve timik karsinom, her ikisi de timüs bezi tümörü sınıfına girer ancak biyolojik davranışları, yayılma özellikleri ve tedaviye yanıtları açısından birbirinden ayrılır. Bu farkların bilinmesi, doğru tanı koymak ve etkili bir tedavi planı oluşturmak açısından büyük önem taşır.
Timoma, genellikle daha yavaş büyüyen, çevre dokulara sınırlı kalan ve çoğu zaman iyi huylu seyreden bir tümördür. Bazı alt tipleri (özellikle Tip A ve AB) oldukça iyi huyludur ve cerrahiyle tamamen çıkarıldıklarında nüks etme ihtimalleri düşüktür. Bununla birlikte, daha ilerlemiş formlarda ya da Tip B3 gibi alt sınıflarda çevre dokulara yayılma riski artabilir.
Timik karsinom nedir; daha agresif seyreden, hızlı büyüyen ve çoğunlukla çevresel yapıları istila eden kötü huylu bir tümördür. Bu tümör tipi, lenf bezlerine ve uzak organlara (örneğin akciğer, karaciğer) metastaz yapma eğilimindedir. Timik karsinom belirtileri genellikle daha kısa sürede ve daha şiddetli ortaya çıkar. Ayrıca, kemoterapiye ve radyoterapiye olan yanıtı da timomaya göre daha değişkendir.
Tedavi açısından Timoma ve Timik Karsinom arasındaki farklar:
- Timoma vakalarında cerrahi genellikle yeterlidir; bazı olgularda ilave tedaviye gerek duyulmaz.
- Timik karsinom vakalarında çoğunlukla cerrahiye ek olarak kemoterapi ve radyoterapi de gerekir.
- Timik karsinomun prognozu timomaya göre genellikle daha kötüdür.
Bu iki tümör tipi ayırt edilmeden tedaviye başlanırsa hem hastanın iyileşme şansı azalabilir hem de gereksiz agresif tedaviler uygulanabilir. Bu nedenle timik karnisom teşhisi ve kesin tanı için timoma biyopsi ve histopatolojik inceleme şarttır.
Timoma Evrelemesi
Timoma evreleri, hastalığın vücutta ne kadar yayıldığını ve hangi dokuları etkilediğini belirlemek amacıyla kullanılır. Evreleme, sadece hastalığın ciddiyetini anlamakla kalmaz, aynı zamanda tedavi planının belirlenmesinde de temel alınır. Evreleme sistemi genellikle Masaoka-Koga sistemine dayanır ve dört ana evreden oluşur:
- Evre I: Tümör, tamamen timus içinde sınırlıdır. Kapsülü invaze etmemiştir. Bu evrede tanı konulan hastalar genellikle cerrahi ile tamamen iyileşebilir.
- Evre II: Tümör, timusun dış kapsülünü aşarak yakın komşu dokulara (yağ dokusu, plevra gibi) yayılmıştır ancak uzak metastaz yoktur.
- Evre III: Tümör, komşu organlara (perikard, büyük damarlar, akciğer) invaze olmuştur. Cerrahi zorluk artar ve kombine tedavi gerekir.
- Evre IV: Kan veya lenf yoluyla uzak organlara yayılmıştır. Bu durumda hastalık sistemik özellik kazanır ve genellikle cerrahiye ek olarak kemoterapi ve radyoterapi uygulanır.
Timoma evrelemesi, tedavinin yönünü doğrudan etkilediği için tümörün görüntüleme ile detaylı şekilde değerlendirilmesi ve gerekiyorsa ek tetkiklerle yayılımın netleştirilmesi gerekir.
Timoma Teşhisi Nasıl Konur?
Timoma teşhisi, çoğunlukla rastlantısal olarak, akciğer filmi veya BT sırasında saptanan anterior mediastinal bir kitle ile başlar. Ancak kesin timoma tanısı için birkaç aşamalı bir değerlendirme gerekir:
Fizik Muayene ve Hikaye: Hastanın göğüs ağrısı, nefes darlığı, yutma güçlüğü gibi şikâyetleri sorgulanır. Ayrıca miyastenia gravis belirtileri var mı diye nörolojik bulgular değerlendirilir.
Görüntüleme Yöntemleri:
- Bilgisayarlı Tomografi (BT): Tümörün boyutunu, yerini, çevre dokulara etkisini ortaya koyar.
- Manyetik Rezonans Görüntüleme (MR): Yumuşak doku detaylarını gösterir; özellikle tümörün damarlara veya kalp zarına olan ilişkisini anlamada önemlidir.
- PET/BT: Uzak metastaz var mı diye tarama yapılır.
Biyopsi:
- Eğer cerrahi planlanıyorsa, direkt olarak tümör çıkarılır ve patolojik incelemeye gönderilir.
- Eğer cerrahi öncesi tanı gerekiyorsa iğne biyopsisi (trucut) yapılır.
- Timoma biyopsi ile alınan örnek, WHO sınıflamasına göre tümör tipinin belirlenmesini sağlar.
Kan Testleri:
- Otoimmün hastalıklarla ilişkili durumlar varsa (özellikle miyastenia gravis), ilgili antikor testleri yapılır.
Timoma Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Tedavi yaklaşımı, tümörün tipi, evresi ve hastanın genel sağlık durumuna göre bireyselleştirilir. Başlıca timoma tedavi şekli şunlardır:
Cerrahi (Timektomi):
- Erken evre timoma tedavisi için temel yaklaşımdır.
- Açık cerrahinin yanı sıra günümüzde vats timektomi ve robotik timektomi gibi minimal invaziv cerrahi tekniklerle çok daha konforlu ve güvenli timektomomi müdahaleleri yapılabilmektedir.
- Ameliyatla tümör tamamen çıkarılmaya çalışılır. Gerekirse çevre dokularla birlikte de çıkarım yapılabilir.
Radyoterapi:
- Tümör tam olarak çıkarılamamışsa ya da sınırda hücre kalmışsa uygulanır.
- Aynı zamanda timik karsinom tedavisi kapsamında, agresif seyirli vakalarda ek tedavi olarak planlanabilir.
- Radyoterapi özellikle Evre II ve üstü hastalarda yaygın kullanılır.
Kemoterapi:
- Genellikle ileri evre hastalarda ya da timik karsinom vakalarında uygulanır.
- Adjuvan (ameliyat sonrası) ya da neoadjuvan (ameliyat öncesi) olarak planlanabilir.
- Kullanılan başlıca ilaçlar: cisplatin, doxorubicin, cyclophosphamide.
Takip ve Destek Tedavisi:
- Cerrahi sonrası düzenli görüntüleme yapılmalıdır.
- İyileşme sürecinde hastaya solunum egzersizleri ve psikolojik destek önerilir.
Sıkça Sorulan Sorular
Timoma bir kanser türü müdür?
Her timoma kötü huylu timoma (malign) değildir. Bazı tipleri iyi huyludur ve iyi huylu timoma sadece lokal büyüme gösterir. Fakat bazı kötü huylu timoma tipleri çevre dokulara yayılabilir ve agresif davranış gösterebilir.
Timoma tamamen tedavi edilebilir mi?
Erken evrede tanı konan ve tamamen çıkarılabilen timoma vakalarında %90’a yakın tedavi başarısı sağlanabilir. Uygun cerrahi sonrası timoma radyoterapi tedavisi veya timoma kemoterapi ihtiyacı genellikle azdır.
Timoma ölümcül bir hastalık mıdır?
Timoma ölümcül müdür; İyi huylu vakalarda hayati risk çok düşüktür. Ancak ileri evre timik karsinom veya Evre IV timomada yaşam süresi kısalabilir. Tedaviye yanıt, prognoz üzerinde belirleyicidir.
Timoma en sık kimlerde görülür?
Genellikle 40 yaş üstü erişkinlerde daha yaygındır. Otoimmün hastalıkları olan bireylerde görülme ihtimali daha yüksektir.
Timus bezi ameliyatı (timektomi) riskli midir?
Günümüzde uygulanan robotik cerrahi veya minimal invaziv cerrahi teknikleri sayesinde timoma ameliyatı riski düşüktür. Timus bezi ameliyatı deneyimli ekiplerce yapıldığında oldukça güvenlidir.
Timoma tekrarlar mı?
Erken evrede tamamen çıkarılmış timomaların tekrar etme riski düşüktür. Ancak ileri evrelerde veya çıkarılamamış vakalarda nüks görülebilir. Bu nedenle uzun süreli takip gerekir.
* Web sitemizdeki içerikler sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz. Sayfa içeriğinde Liv Hospital'da tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. .
