Çocuklarda Beta Mikrobu

Genel Bakış

Beta enfeksiyonu olarak bilinen hastalık A Grubu Beta Hemolitik Streptokok denilen bakterilerin yol açtığı bulaşıcı bir hastalıktır.  Beta mikrobu özellikle kış aylarında, kapalı alanlarda bir arada bulunan kişilerde, 5-15 yaş arası öğrencilerde bademcik iltihaplanmalarına sebep olur.  Hijyenik olarak hazırlanmamış  dondurma gibi soğuk süt ürünleri ve diğer hijyenik olmayan soğuk içecekler enfeksiyon kaynağı olabilir.  Boğaz iltihabı durumlarının yaklaşık % 10 u Beta mikrobu ile gerçekleşir.  Beta mikrobu boğaz enfeksiyonundan bağımsız olarak sinüzit, orta kulak iltihabı, deri yumuşak doku iltihabı, kemik iltihabı (osteomiyelit), menenjit, rahim iltihabı (endometrit) ve zatürreye de sebep olabilir.
Beta enfeksiyonunda etken olan mikroplar insandan insana öksürük, aksırık ve benzeri solunum yolu salgılarının havada asılı kalabilen damlacıkları ile bulaşır. Okul çağı çocuklarının yaklaşık %10 unda hastalık belirtileri ortaya çıkmadan taşıyıcılık durumu söz konusudur. Taşıyıcılar kendileri boğaz iltihabı yaşamasa bile bulaştırıcı olabilirler.


 

Beta Enfeksiyonunda Semptomlar Nelerdir? 

Hastalık boğaz ağrısı ve ateş ile başlar. 1-2 gün içerisinde yutkunma güçlüğü ve beslenme bozukluğu gelişir.  Ateş genelde ilk gün başlar ve 38 C derecenin üzerindedir. Hastada boğaz ağrısı ile birlikte özellikle çocuk hastalarda karın ağrısı, bulantı ve kusma gözlenebilir. Ağız içine bakılınca bademcik ve boğaz üzerinde beyaz lekelenmeler, şişlik ve kızarıklık görülebilir. Bununla birlikte hastanın boynunda ve çene altında ele gelen büyümüş lenf bezeleri hissedilebilir.
 

Hastalığın Tanısı Nasıl Belli Olur?

Hastalığın tanısı  muayene bulguları, kan testleri  ve boğaz kültürü ile konulur. Boğaz kültürü özellikle taşıyıcılığın araştırılmasında önemlidir. Boğaz kültürü,  uygulanabilen merkezlerde yeni gelişen enfeksiyonun türünün belirlenmesinde etkin bir yöntemdir.
Boğaz kültürü yapılmasa bile klinik muayene ve vücuttaki iltihabın bakteriyel (antibiyotiklere yanıt veren)  olup olmadığı hakkında fikir veren kan testleri  ile tanı konularak antibiyotik tedavisi başlanabilir. Mikrobun kesin tanısı için boğaz kültürü altın standart olsa da kültür testi yapılamayan yerlerde tedaviye başlayabilmek için mutlak gereklilik değildir.
 

Tedavi Süreci

Tedavide destek tedavisi olarak odanın nemlendirilmesi, bol sıvı tüketilmesi, sulu yumuşak gıda tüketilmesi, ve istirahat önerilmektedir.Tanısı konulmuş hastalara ağızdan veya enjeksiyon şeklinde antibiyotik tedavisi ve ağrı kesici ateş düşürücü ilaçlar başlanacaktır. Antibiyotik mulaka 7-10 güne tamamlanmalıdır. Bademcik veya boğaz bölgesinde apse gelişmesi durumunda apsenin boşaltılması da gerekebilir.
 

Hastalık Beraberinde Seyredebilecek Şikayetler

Boğaz hastalığı günler içerisinde sinüzit, orta kulak iltihabı, zatürre hastalıklarına sebep olabilir . Bazı hastalarda boğaz enfeksiyonunun 2. gününden sonra mikrobun salgılayabildiği toksinler neticesinde kırmızı deri döküntüleri ile seyreden bir tablo gelişebilir. Bu duruma Kızıl Hastalığı denir. Bu durum 1 hafta kadar sürebilir.
Beta enfeksiyonu geçiren hastaların bir kısmında  hastalığın geçmesinden 2-12 hafta sonra ateşli eklem romatizması ve kalp iltihabını içeren  Akut Romatizmal Ateş (ARA) denilen ve hastayı uzun yıllar boyunca etkileyen bir durum gelişebilir. Yine hastaların bir kısmında hastalık iyileştikten 2-12 hafta içerisinde gelişen ciddi, kalıcı olabilen böbrek iltihabı durumu gelişebilir. Halk arasında boğaz iltihabı kalbine vurmuş, eklemlerine vurmuş, böbreklerini çürütmüş denen durumlar bu komplikasyonlardır ve ciddi sağlık sorunlarıdırlar. Hastalık geçtikten sonraki 2-12 hafta içerisinde gelişebilecek, eklemlerde şişlik-ağrı, yürüme güçlüğü, bulantı kusma, halsizlik, idrara çıkamama, kanlı idrar yapma, aşırı halsizlik, çarpıntı, bayılma, göğüs ağrısı gibi durumlarda da yine vakit kaybetmeden muayene olmalı ve hastanın yakın geçmişte boğaz iltihabı geçirdiği bilgisi sağlık çalışanına bildirilmelidir.